Alles is doodsangst

Sommige boeken voeren je onverwacht terug naar je middelbare schooltijd. Naar die ellenlange discussies in de kroeg over de gruwel genaamd religie, over nut en noodzaak van een verlicht dictator en de onweerlegbaarheid van het solipsisme. En wanneer ook dat laatste onderwerp afgeschoten was, dan was er altijd wel iemand die poneerde: ‘Al ons gedrag komt voort uit doodsangst’. Seks, de zucht naar macht, naar roem, naar geld: het was allemaal doodsangst. En we bestelden weer een rondje. Het lijkt een dooddoener zogezegd, maar ‘alles is doodsangst’ is precies wat de auteurs van ‘Hoe de dood ons drijft’ wetenschappelijk willen aantonen. Het zijn drie volgelingen van de in 1974 overleden Amerikaanse cultureel antropoloog Ernest Becker, die weer een leerling was van de psychoanalyticus Otto Rank (die weer een leerling was van Freud).[1] Volgens Becker kon de hele menselijke beschaving verklaard worden vanuit ‘het verpletterende besef van onze fundamentele hopeloosheid en de angst voor onze onvermijdelijke dood’. Cultuur en zelfwaardering Doodsangst, zo lezen we, is het onvermijdelijke bijproduct van de grootste gift van de evolutie: ons zelfbewustzijn. Dieren mogen instinctief de dood mijden; alleen mensen weten dat ze, wat ze ook doen, uiteindelijk dood zal gaan. Om deze angst te bestrijden brengen we twee psychologische hulpmiddelen in stelling: cultuur en zelfwaardering. We willen onderdeel zijn van iets groters, een waardensysteem, een cultuur, beweging, geloof of land – iets dat de dood overstijgt. Door daar deel aan te nemen, hebben we de illusie dat iets van ons voortbestaat na de dood. En om dat extra geloofwaardig te maken, scheppen we de illusie dat we bijzonder zijn, dat we uniek zijn, en dat onze bijdrage aan dat systeem (et cetera) dus uniek is.

Door: Foto: Mark Turnauckas (cc)
Foto: Dimitris Kalogeropoylos (cc)

Hoge aantallen drugsdoden in Noord-Europa

, door

ELDERS - Estland telt relatief het hoogste aantal drugsdoden in Europa. 

Op basis van cijfers in het meest recente rapport van het EMCDDA (European Monitoring Centre for Drugs and Drugs Addiction) laat de Britse krant The Economist zien dat gemeten naar het aantal inwoners Estland het hoogste aantal drugsdoden heeft in Europa. Het land telde in 2017 op 1 miljoen inwoners van 15-64 jaar 130 doden. Op enige afstand volgen daaronder alle Noord-Europese landen die in het onderzoek zijn meegenomen, met uitzondering van Letland. Zweden telde 92 drugsdoden op een miljoen inwoners, Noorwegen 75, Denemarken en Finland elk 55. Het gemiddelde in de EU  (plus Noorwegen en Turkije) is 23. Nederland zit daar met 22 nog net onder. Onderaan de lijst staat Portugal met 4 doden per miljoen.

Het hoogste absolute aantal drugsdoden in alle leeftijden is te vinden in het Verenigd Koninkrijk: 3256. Schotland zou in verhouding de meeste drugsdoden tellen, volgens schattingen evenveel als het land dat wereldwijd de lijst aanvoert, de Verenigde Staten.  In de VS worden per miljoen inwoners 210 drugsdoden geteld. In 2018 waren dat er 70.000, 200 doden per dag, schrijft VRT Nieuws.

Fentanyl

Synthetische opioiden, zoals fentanyl, zijn de belangrijkste oorzaak van dood door overdosis. Fentanyl is een pijnbestrijdingsmiddel dat 50 tot 100 keer sterker is als heroïne. Het is goedkoop en wordt ook wel gemengd met cocaïne of heroïne, zonder dat de gebruiker dat weet. Anders dan in de VS waar het middel met dodelijke gevolgen op grote schaal wordt voorgeschreven door artsen zijn de slachtoffers in Estland vooral het gevolg van illegaal verkregen drugs. Het voorschrijfgedrag van fentanyl is volgens The Economist in Estland het laagst in Europa. In Spanje, waar veel minder drugsdoden vallen, worden opioiden veel vaker voorgeschreven dan in de Noord-Europese landen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Stilgherrian (cc)

Kan een man wel journalist zijn?

, door

COLUMN - Vrouwen kunnen geen leidinggevende zijn omdat ze te emotioneel zijn. En ze kunnen geen hoogleraar zijn omdat ze voor hun kinderen moeten zorgen. Het zijn voorbeelden van heersende gendernormen die terugkomen in de media.

De Telegraaf publiceerde 29 okober een artikel met een opmerkelijke vraag: “Kan een moeder wel premier zijn?” De aanleiding van deze vraag is de recente aanstelling van Belgiës eerste vrouwelijke minister-president Sophie Wilmès. De krant vraagt de lezer of moeder- en premierschap met elkaar te combineren zijn. “Wordt het in Nederland ook tijd voor een vrouwelijke minister-president?”

“Stel de vraag eens andersom, kan je wel vaderschap en premierschap combineren? Dat vragen jullie toch ook niet!” reageert een lezer. Ook Madeleijn van den Nieuwenhuizen, oprichter van de mediakritische Instagrampagina ‘Zeikschrift’, deelt deze mening. Ze kaatst provocerend de vraag terug: “Kan een seksist wel een eindredacteur zijn?”.

Ze laat zo zien dat in een vraagstelling een norm verborgen kan zitten. De vraag van de Telegraaf is een ‘leidende vraag’ en duwt de lezer al een richting op. De Telegraaf insinueert hier dat er iets inherents aan het moederschap is dat premier-zijn in de weg staat, wat allesbehalve neutraal of onschuldig is, stelt Van den Nieuwenhuizen.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Daklozen

, door

Er zijn in Nederland 40.000 daklozen en dat aantal stijgt. Al jaren. Niet zo gek gezien de stijgende huizenprijzen en beleid om sociale huurwoningen ‘op te waarderen’. Voor Rotterdam Zuid bestaat zelfs een nationaal actieplan om betaalbare woningen weg te wieden. Kortom, er was geen enkele manier waarop de politiek dit effect kon kennen. Men was ‘geschokt’.

Omdat ik de beroerdste niet ben heb ik ook een mooie politieke oplossing. Als je je nu voorneemt om over tien jaar betaalbare woningen te bouwen met twee keer zoveel faciliteiten als minimaal nodig, dan krijgen de daklozen over twintig jaar bekeken precies waar ze recht op hebben. Probleem met onmiddellijk ingang van tafel. Graag gedaan.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Mansplaining to the max

, door

OPINIE - Collega Laatbloeier van HoeMannenDenken.nl schreef een stukje over mansplaining. Toen ik een reactie aan ’t tikken was en besefte dat ik al op zo’n 100 woorden zat, dacht ik; als ik dan toch serieus antwoord wil geven, dan maar een heel artikel.

De oorsprong

Want de term wordt helemaal verkeerd uitgelegd. Ik vermoed dat meneer de Laatbloeier een keer de mond is gesnoerd door een overijverige feminist, die zelf het woord ook niet helemaal begrepen had. Dat is natuurlijk best lullig. Ik begrijp best de frustratie van de schrijver, maar voel me toch genoodzaakt hem te corrigeren. Want als je over een onderwerp gaat schrijven, of het anderszins uit wilt leggen aan de medemens, dan moet je wel ff weten waar het precies over gaat. Niewaar?

De oorsprong van de term ligt in een anekdote van schrijver Rebecca Solnit. In haar boek “Men explain things to me”, vertelt ze over een man die haar op een feestje met kracht probeert te overtuigen dat ze echt eens een Heel Belangrijk boek moet lezen over hun gespreksonderwerp. Een boek dat Solnit zelf heeft geschreven…

Het is slechts een voorbeeld van wat zij, en vele vrouwen met haar, vaak meemaken als ze met bepaalde mannen in gesprek zijn. (Dus niet álle mannen, zeg ik er voor de goede orde even bij.)

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Boektitel

, door

Een Britse journaliste schreef een boek met de titel “Waarom ik niet meer met witte mensen over racisme praat”. Een Nederlandse krant stuurde tóch een witte man om haar erover te interviewen. Dat ging niet goed. De schrijfster liep weg uit het gesprek. Iemand nam het voor haar op. Als witte mensen niet op een normale manier gekleurde mensen kunnen interviewen, dan moeten ze dat maar helemaal niet meer doen. Toen was de boot helemaal aan.

Heftige reacties op een boektitel laten in de eerste plaats natuurlijk zien hoe briljant die is. Ze kaart het onderwerp racisme niet alleen aan, maar laat het ook voelen, met name aan oudere witte mannen die het niet gewend zijn afgewezen te worden om hun huidskleur (of geslacht). Hun verontwaardiging over de racistische speldenprik in hun kloten, versterkt onbedoeld het punt dat de Britse journaliste wil maken. Kijk, dit maken wij aan de lopende band mee, kun je je een beetje voorstellen dat we boos zijn?

Quote du Jour

Quote du Jour | Vuist in je gezicht

, door

“Politici die dingen zeggen als: ‘rode kaart tegen nazi’s’. Dat is zo’n universitaire lariekoek, daar trapt toch niemand in. Mensen die geloven dat ze extreem-rechts gedrag ongedaan kunnen maken in een goed gesprek, hebben nog nooit een vuist in hun gezicht gevoeld.”

Zanger Jan Gorkow van punkband Feine Sahne Fischfilet bepleit een hands-on benadering van rechts-extremisme in zijn geboortestreek in het oosten van Duitsland.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Hernán Piñera (cc)

Eerst zekerheid, dan pas kinderen

, door

ANALYSE - van Renske Verweij en Gert Stulp.

Veel mensen wachten met het krijgen van kinderen tot ze een partner, een vaste baan of een eigen huis hebben. Zij blijven het ouderschap alsmaar uitstellen. Sommigen blijven hierdoor uiteindelijk – ongewenst – kinderloos.

Nederlanders krijgen op steeds latere leeftijd hun eerste kind. In 1970 lag de gemiddelde leeftijd waarop een vrouw moeder wordt onder de vijfentwintig jaar, nu is dat dertig jaar (zie ook CBS, 2019). Bij mannen ligt deze leeftijd tegen de drieëndertig jaar. Een dergelijke toename is zichtbaar in veel Westerse landen, maar Nederland hoort bij de landen waarin de leeftijd bij ouderschap het hoogste ligt.

Aangezien vrouwen, en in mindere mate ook mannen, op een hogere leeftijd minder vruchtbaar zijn, kunnen oudere stellen meer moeite hebben met het realiseren van hun kinderwens.

Vruchtbaarheidsbehandelingen zijn mooie innovaties, maar ze zijn doorgaans minder effectief bij oudere vrouwen en mannen en kunnen slechts gedeeltelijk compenseren voor de met de leeftijd dalende vruchtbaarheid. Dit kan leiden tot ongewenste kinderloosheid en een kleinere gezinsgrootte dan initieel gewenst.

Reden te meer om te onderzoeken waarom mensen het krijgen van kinderen uitstellen.

Eerst vaste relatie, vast werk en eigen huis

Vorige Volgende