In Engeland protesteren actievoerders tegen schaliegas: de opmaat naar een verhit debat over proefboringen in Nederland? Arnoud van Waes en Annick de Vries vragen het zich af. Na Amerika lijkt de schaliegasrevolutie nu ook in Europa op gang te komen. Onder meer Polen en het Verenigd Koninkrijk zetten in op schaliegas, wat in beide landen al tot de nodige protesten heeft geleid. Het protest in Engeland is inmiddels zo verhit dat Francis Egan, directeur van het Britse Cuadrilla Resources vorige week met de dood is bedreigd. ‘Fracking kills, and so do we’ stond in een e-mail gericht aan de directeur. De bedreiging kwam naar aanleiding van proefboringen in Balcombe, in het zuiden van Engeland. Het bedrijf wil ook graag in Nederland boren. Staan ons ook zulke hevige reacties te wachten? Protestival Bij de boorlocatie zelf is al weken lang een protest gaande. In Balcombe is The Great Gas Gala! losgebarsten, waar actievoerders proberen de aanvoer van materialen voor de boorlocatie te belemmeren door de toegangsweg te blokkeren. Het ‘gala’ is een vrolijk en vreedzaam verzet met een serieuze boodschap: hier geen schaliegas! Zo wordt er gedanst op de klanken van Bob Marley (get up stand up, stand up for your right; get up stand up, don’t give up the fight). Verder op het programma: onder andere zingen, fietsen, marcheren, cakes bakken, breien en workshops naaktschilderen – natuurlijk allemaal tegen schaliegas. De deelnemers zijn zowel lokale bewoners als fanatieke (fr)activisten. Al kwam een journalist erachter dat het toch vooral de laatste groep is die het hardst roept. Vooralsnog lijken de acties in Balcombe tevergeefs wat betreft het tegenhouden van de proefboringen. Een flinke politiemacht is op de been om vrachtwagens te escorteren naar de boorlocatie, door de menselijke blokkades heen.
Het National Photovoltaic Household Electrification Program zal 2 miljoen arme Peruanen voorzien van electriciteit van zonnepanelen. In 2016 moet 95% van de bevolking toegang hebben tot electriciteit.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
DATA - Terwijl iedereen nog aan het bekomen is van een lokaal zeer hete juli-maand moeten we hier nog de update over juni doen. Simpelweg omdat de laatste data net binnenkwam toen ik op vakantie ging. Bij deze dus alsnog de update.
En omdat ik op vakantie was, dus ook weinig inhoudelijke berichten over het klimaat gelezen, behalve dit “pareltje“. Het grote wachten is nu https://sargasso.nl/wp-admin/post.php?post=207921&action=edit#vooral op het nieuwe IPCC rapport in september. Niet dat het schokkend zal zijn, hooguit verschrikkelijk genuanceerd.
Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van UAH MSU, RSS MSU, GISS, Hadcrut4, NCDC en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) en 132 maanden (elf jaar). Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met meerdere referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.
COLUMN - Zonder biomassa en CCS zijn verregaande temperatuurdoelstellingen niet haalbaar.
Stevig in de klimaatwetenschap duiken kan ik u niet aanraden. De inzichten aldaar leiden tot nogal oncomfortabele gevoelens. De fysische mechanismen achter klimaatverandering, inclusief de rol van CO2 in de huidige opwarming, zijn immers volstrekt helder, en waar we op afkoersen is ook duidelijk. Het komende IPCC-klimaatrapport dat eind september verschijnt zal niet veel verrassingen laten zien. Hier een schatting wat opwaarts bijgesteld, daar een tikkeltje naar beneden, dat zal het wel zo ongeveer zijn. Voor de vooruitzichten maken dergelijke mineure wijzingen allemaal niet zoveel uit: het wordt wereldwijd deze eeuw een graad of vier (4!) à zes (6!!) warmer. Dominante factor is de enorme voorraad fossiele brandstoffen, waarvan naar verwachting een groot deel ook daadwerkelijk in de hens zal worden gestoken.
Het zijn onvoorstelbare getallen, 4 à 6 graden warmer. Enig beeld van de betekenis ervan is de wetenschap dat het in de vorige ijstijd zo’n 4 graden kouder was dan in het huidige tijdvak, en dat het eind deze eeuw zo’n 4 graden warmer zal zijn dan nu. Tijdens de ijstijd zag de wereld er dramatisch anders uit dan in huidige, klimaatstabiele tijdvak het holoceen, waarin de moderne mens tot ontwikkeling kon komen. Zoveel is dan wel duidelijk: 4 graden opwarming, ver buiten de temperatuurrange in het holoceen, betekent een groot risico voor onze beschaving. Of sorry, enorme ‘kansen’, desnoods ‘uitdagingen’, want die terminologie schrijft het hedendaagse positief-optimisme voor.
Wie zelf wil eens met de energie- en klimaatgetallen wil spelen kan sinds kort terecht bij een calculator van het International Energy Agency: Explore. Die sommen liggen in lijn met andere scenario’s, zoals de Global Energy Assessment (GEA).
Uit wat vingeroefeningen met dat model is ook af te leiden dat het spectrum van maatschappelijke en politieke opvattingen over wat aanvaardbare oplossingen zijn minstens zo oncomfortabel oogt als de klimaatgetallen zelf.
Aan de ene kant van het spectrum leeft, nog steeds, het idee dat het klimaatverhaal flauwekul is, een samenzwering van wetenschappers en linksche politici, bedoeld om de socialistische heilstaat op aarde te vestigen. Echt waar, onder meer Leon de Winter vindt dat, maar er zijn meer types die dat serieus menen. Iets gematigder denkers in die hoek vinden dat klimaat-maatregelen toch geboden zijn, en schuiven als favoriete opties kernenergie en substitutie van kolen door gas naar voren. Dat lost de zaak toch op? De IEA-calculator laat zien dat beide een rol kunnen spelen, maar toont ook dat als het bij die twee opties blijft, de emissies nog steeds doorstijgen, en de aarde zo’n 5 in plaats van 6 graden warmer wordt.
En aan de andere kant van het spectrum leeft, nog steeds, het idee dat we ons de luxe kunnen permitteren diverse opties voor emissiereductie af te wijzen. Zo zijn aan die zijde van het spectrum vooral de inzet van kernenergie en CO2-afvang en -opslag (CCS) weinig populair, zacht uitgedrukt. Biomassa krijgt evenmin weinig bijval, en in toenemende mate wordt ook de substitutie van de ene fossiele brandstof (kolen) door de andere (gas) taboe verklaard: gas is fossiel, dus weg ermee.
De IEA-calculator laat genadeloos zien welke happen er dan uit de effectiviteit worden genomen. Het beeld stemt niet vrolijk. Met alle opties behalve kernenergie en CCS warmt het eind deze eeuw al gauw zo’n 2,5 graad op. Als dan ook nog eens biomassa en substitutie van kolen door gas worden geblokkeerd, ligt zo’n 3 à 3,5 graad opwarming in het verschiet. Let op: bij het aantal graden opwarming gaat het telkens om een middenwaarde met daaromheen een bandbreedte, dat wil zeggen dat er 50% kans is dat de feitelijke temperatuurontwikkeling onder die middenwaarde blijft, en 50% kans dat deze hoger uitvalt.
Soms zijn er moedige publicaties, zoals recent van het Climate Action Network CAN, die eerlijk laten zien dat zonder biomassa en CCS verregaande temperatuurdoelstellingen niet haalbaar zijn. Maar verder is er vooral veel wensdenken, aan beide zijden van het spectrum. De ene kant wenst dat de klimaatwetenschap fout zit, of dat we met lapmiddelen genoeg kunnen bereiken. De andere kant wenst dat onmisbare oplossingen niet nodig zijn. Beide oplossingen zijn linke soep, die zeer heet gegeten zal worden.
Deze column verscheen eerder op Energiepodium.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
NIEUWS - Na de sectie op het dier wordt het stoffelijk overschot naar Rendac in Brabant gebracht, waar het tot diermeel en dierlijk vet verwerkt wordt.
REPORTAGE - Kleding en ander textiel is bijzonder geschikt voor recycling. En er valt nog geld mee te verdienen ook.
Een spijkerbroek die niet meer gedragen wordt, gaat meestal braaf de kledingcontainer in. Maar een losse schoen, of een oude theedoek met een gat erin, wat moet je daarmee? Toch maar in de vuilnisbak? Fout. Ook die kunnen in de inzamelingscontainer. Alle soorten textiel, ook die beschadigd is of niet compleet, kan ingezameld en hergebruikt worden. ‘Jaarlijks wordt in Nederland 70 miljoen kilo textiel ingezameld,’ vertelt Hans Markowski, directeur van kledinginzamelaar KICI. ‘Maar er verdwijnt nog 135 miljoen kilo in de vuilnisbak. Dat is zonde.’
Zonde inderdaad, want textiel is bij uitstek geschikt voor recycling. En aangezien er een landelijke doelstelling is in 2015 65 procent van het afval te recyclen (in 2010 was het bijna 50 procent), zetten de grote kledinginzamelaars (Leger des Heils, KICI en Humana) in op grotere volumes textiel. Dat betekent: herbruikbare kleding, maar ook gordijnen of oude theedoeken, of een berg oude sokken. Het ingezamelde textiel verkopen ze door aan sorteerders, bijvoorbeeld Wieland Textiles in het Noord-Hollandse Wormerveer. Die sorteert het textiel en verkoopt het weer door.
Van Pakistan tot Mozambique
ACHTERGROND - Het is weer druk op de fietspaden deze zomer. Het wordt zelfs dringen met al die recreërende en sportieve fietsers. Maar waarom nemen ze naar hun werk allemaal de auto?
De Nederlander reist dagelijks gemiddeld zo’n 35 kilometer. Daarvan legt hij 75 procent af met de auto en circa 7,5 procent met de fiets – 33 procent op afstanden tot 7,5 kilometer. Terwijl het aantal fietskilometers is toegenomen blijft het aandeel van de fiets in het verkeer stabiel. In steden wordt wel meer gefietst, maar op het platteland minder. In vergelijking met een aantal andere Europese steden springt de hoofdstad van “fietsland Nederland” er al niet meer uit.
Het aandeel van de fiets in het woon-werkverkeer blijft ook constant, 25 tegen 60 procent voor de auto. Dat berekende het CBS in 2007. Het gaat dan vooral om korte ritjes tot vier kilometer. Ook eind 2012 rekenden de ondertekenaars van een convenant voor het gebruik van de fiets in het woon-werkverkeer nog steeds met een kwart fietsers. Dat aandeel zou de komende tien jaar moeten stijgen tot 30 procent.
Is het tegenwoordig nog mogelijk om mensen uit de auto te krijgen? Hoe kan de fiets weer een rol gaan spelen als standaardvervoermiddel in de dagelijkse verplaatsingen naar werk, school of vrijetijdsbesteding? Biedt de crisis hier wellicht ook een kans?
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Een mooie documentaire over hoe planten met elkaar communiceren.
ACHTERGROND - Wat vinden mensen van schaliegaswinning? Al die publieksonderzoeken maken het er niet duidelijker op, signaleren Arnoud van Waes en Annick de Vries.
Schaliegas houdt de gemoederen in Nederland al enige tijd bezig. Wie net inspringt in dit levendige debat belandt tussen de voor- en tegenstanders die niet tot elkaar lijken te komen. De economische en geopolitieke argumenten staan lijnrecht tegenover de mogelijke risico’s voor mens en milieu en de belemmering voor een transitie naar een duurzamere energievoorziening.
Het blijkt lastig om een evenwichtig beeld te krijgen. Jezelf verdiepen in de materie lijkt de enige mogelijkheid om tot een eigen oordeel te komen. Gelukkig zijn hiertoe genoeg mogelijkheden. Internet geeft toegang tot tal van documentaires, nieuwsreportages of onderzoeken. Er gaat vrijwel geen dag voorbij of er staat wel een artikel over schaliegas in de krant (In de Nederlandse kranten zijn de afgelopen twee jaar bijna 900 artikelen of opiniestukken over schaliegas verschenen). Genoeg informatie dus.
Peilingen
Maar wie geen zin heeft in deze exercitie kan ook gewoon kijken naar wat de rest vindt; het afgaan op emoties en kennis van anderen gebeurt namelijk ook in de huidige discussie over schaliegas. Opiniepeilingen geven een inzicht in wat anderen van schaliegaswinning vinden. Zo laat een peiling in De Telegraaf van 22 februari dit jaar zien dat ruim tweederde van de 4790 deelnemers geen bezwaar heeft tegen proefboringen. De meerderheid vindt dat we schaliegas moeten winnen. Zelfs het not in my backyard (NIMBY)-effect lijkt geen rol te spelen: 64% van de respondenten heeft geen bezwaar tegen schaliegaswinning in zijn of haar achtertuin (31% heeft wel bezwaar, 4% heeft geen mening). Redenen die worden aangehaald zijn een lagere energieprijs, concurrentievoordelen en meer onafhankelijkheid van energie-importen uit Rusland en het Midden-Oosten. Deze economische en geopolitieke voordelen winnen het van de mogelijke effecten voor het milieu.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.