Overheid, doe iets! Neem krachtige maatregelen! Dat was de boodschap waarmee een aantal captains of industry vorige week terugkeerde van een bezoek aan Spitsbergen. Ze hadden daar met eigen ogen gezien hoe snel de klimaatverandering verloopt. De afkalvende gletsjers hadden indruk gemaakt. En dus, zo luidde hun conclusie, moet het komende kabinet met maatregelen komen. Ze klonken als doorgewinterde milieuactivisten – maar dan voorzien van bedrijfslogo's. Pure misleiding, zal UvA-politicoloog Hein-Anton van der Heijden hebben gezegd. Als we klimaatverandering écht willen tegenhouden, zo luidt de centrale boodschap van Na het neoliberalisme, dan redden we dat niet met een handjevol groene technologieën. Klimaatverandering is in zijn ogen inherent aan het kapitalistische systeem. Als we de aarde willen redden, moeten we naar een postkapitalistische samenleving. En dat betekent dat we ook afscheid moeten nemen van het huidige liberaal-democratische systeem. Dat is niet in staat om het klimaatprobleem op te lossen, juist omdát het onderdeel uitmaakt van datzelfde kapitalisme. Grote woorden voor een wetenschapper. Maar Van der Heijden is dan ook aanhanger van de 'politieke ecologie'. Dat is (p. 43-44):
In de Volkskrant krijgt Greenpeace er goed van langs van wetenschapsjournalist Hidde Boersma. Die noemt het gentechverzet van Greenpeace volstrekt achterhaald en compleet onwetenschappelijk.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
COLUMN - President Donald Trump heeft nog niets over gezegd over de akkoorden van Parijs. Maar ook al zwijgt hij in alle talen, zonder actieve Amerikaanse bemoeienis zullen de internationale diplomatieke inspanningen om klimaatverandering tegen te houden, op een laag pitje komen te staan. Daarmee komt er de komende jaren ongetwijfeld meer aandacht voor andere projecten, zoals voor geoengineering. Dat is een scheldwoord in milieukringen. Want daar kunnen ze niet geloven dat technologie de aarde zal redden. Technologie is nou net de vijand van de natuur. Maar als de diplomatie het laat afweten, móéten ze ook daar wel verder kijken dan de conferentietafel.
Gek genoeg was het een Nederlander die voor het eerst op het idee kwam om klimaatverandering technisch te fiksen. Onze eigen Nobelprijswinnaar Paul Crutzen stelde in 2006 voor om een grote hoeveelheid zwaveldeeltjes in de hoogste luchtlagen te blazen. Op die manier zou het reflecterend vermogen van de aarde omhoog gekrikt worden, waardoor de aarde kon afkoelen. Zijn voorstel leidde toen tot verhitte discussies en een stroom aan andere ideeën voor ingrepen om de aarde te redden, zoals immense ‘stofzuigers’ die CO2 uit de lucht kunnen halen, bossen aanleggen, reflecterende schermen in de ruimte, ijzer dumpen in de oceanen, kalksteen dumpen in de oceanen, koolstofbindende gesteenten opgraven, verpulveren en rondstrooien – en nog veel meer. Afgelopen week verscheen er weer een dergelijk voorstel, van planetair geoloog Steven Desch van de Arizona State University.
ANALYSE - Tijd voor een nieuw begrip: columnistenontkenners. Dat zijn mensen, zoals ik, die columnisten die ontkennen dat ze klimaatontkenners zijn, ontkennen.
Dus. Volgt u het nog? Maakt niet uit. Het gaat gewoon om alweer een columnist die in een vloeiende beweging de klimaatwetenschap terzijde schuift en daarbij terloops zegt dat de mens nooit zoveel invloed kan hebben. Om vervolgens, zoals zovele ontkenners, keihard te roepen dat je dat niet mag zeggen.
Zucht, diepe.
Leon de Winter deze keer, in de Telegraaf.
Laten we toch maar proberen te kijken wat hij inhoudelijk zegt.
Hij begint met te stellen dat het verhaal over “97% van de klimaatwetenschappers zeggen dat het klimaat opwarmt” nergens op gebaseerd is. Dat sprookje zou de wereld in gestuurd zijn door een doctoraalstudent die wel een paar duizend vragenlijsten had uitgestuurd, maar daarbij slechts 79 klimaatwetenschappers bevraagd had.
Kan zijn. Maar dat is totaal irrelevant. Het onderzoek (wetenschappelijk, voor zover meneer de Winter dat begrip nog enige waarde toekent) waar het om gaat is deze. Ruim elfduizend wetenschappelijke artikelen (allen met peer review) over het klimaat zijn beoordeeld. Conclusie: 66% neemt geen positie in. En als ze wel een positie innemen, dan zegt 97% dat er sprake is van door mensen veroorzaakte opwarming van de aarde. Veel duidelijker kan je het niet krijgen.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
April hebben we net achter de rug – het was op de hele aarde gemiddeld maar liefst een halve graad kouder, op het noordelijke halfrond zelfs een volle graad. Het KNMI houdt dat bij u weg, want het staat haaks op de opvatting dat we onderweg zijn naar een hete klimaatcatastrofe.
Leon de Winter, en in navolging met hem WNL, beschuldigt het KNMI ervan bewust informatie over de opwarming van het publiek weg te houden. Het was wellicht handig geweest als Leon de Winter eerst even op de KNMI-website had gekeken:
DATA - Hier weer onze maandelijkse update van de trend in de afwijking van de temperatuur van de aarde. Weer erg laat door de Britten, dit gaat dus over maart.
Verder geen bijzonderheden. Alle langlopende gemiddelden bereiken een nieuw record. En maart staat in de top 10 warmste maanden sinds start van deze reeks.
Elders was er een stevig offensief onder de noemer #klimaatoptimist. Met wat artikelen, columns en vooral veel tweets werd de boodschap verkondigd dat er eigenlijk weinig bewijs was voor de opwarming. En dat het al helemaal overdreven was om te stellen dat de mens verantwoordelijk zou zijn. Laat staan dat het zinvol is om iets te doen tegen dit soort “natuurlijke variatie”.
Elders heb ik op een paar punten al tegengas gegeven.
Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU, GISS, Hadcrut4, NCDC en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.
Een recente studie in opdracht van de Duitse Groenen komt tot de conclusie dat Duitsland weinig kans heeft om de 40% CO2 reductiedoelstelling voor 2020 te halen. Maar als je denkt dat elektriciteitsproductie door kolencentrales het grote probleem zijn, zul je verbaasd zijn over de analyse van Craig Morris.
Emissies blijven hoog, maar kolen zijn mogelijk niet de boosdoener (foto door Leon Liesener, edited, CC BY-SA 3.0).
Noem het hoogmoed – of misschien simpelweg onrealistisch, maar in 2007 stelden Bondskanselier Merkel en toenmalig milieuminister Gabriel een ambitieuze doelstelling vast om de CO2-emissies met 40% te verminderen in 2020 ten opzichte van 1990. Hoe onrealistisch was het?
Overweeg in de eerste plaats dat de oorspronkelijke uitfasering van kernenergie in 2002 (teruggedraaid in 2010 en toen weer vastgesteld in 2011) er toe zou leiden dat de meeste kerncentrales in Duitsland in 2020 gesloten zouden zijn. De sluiting van deze CO2-arme energiecentrales zou het enkel moeilijker maken om de CO2-emissies in die jaren te verlagen.
Bovendien wisten we in 2007 nog niet dat hernieuwbare energie zo snel zou groeien. Van 2000 tot 2006 steeg het aandeel groene stroom van 6,6 procent naar 11,2 procent, een groei van minder dan één procentpunt per jaar. Sinds 2006 is dat aandeel twee keer zo hard gegroeid, maar in 2007 was het was nog niet zeker of dit succes zou doorzetten.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Wc-eend-hoogleraren willen meer groene gekte en klimaathysterie.
Columnist Simon Rozendaal gaat in zijn column voor Elsevier los op de open brief van 90 hoogleraren waarin deze de Tweede Kamer oproepen om meer te doen voor een groene economie.
Er is immers maar één reden waarom de hoogleraren vermelden dat ze hoogleraar zijn. Dat is omdat u dan onder de indruk bent en denkt dat deze mensen veel van het klimaatprobleem afweten, dat deze mensen extra deskundig zijn en hun mening daarom zwaarder zou moeten wegen.
Zo, de klimaatparagraaf van het regeerakkoord is af. Naast de vier aantafelpartijen VVD, CDA, D66 en GL hebben ook PvdA en CU meegedaan, zodat duidelijk is dat bij het eventuele klappen van de huidige onderhandelingen de klimaatdoelstellingen overeind blijven. Je hoort Simon Rozendaal al monkelen: waarom is de klimaatparagraaf geschreven door de klimaatspecialisten? Je reinste wc eend.
De Elsevierlezers onder de VVD- en CDA-kiezers zullen het er hartgrondig mee eens zijn. Ik denk dat we hen tegemoet moeten komen. De klimaatparagraaf laten we voor de broodnodige frisse blik over aan de zorgdeskundigen van de fracties. Dan kunnen de groenspecialisten eindelijk tijd vrijmaken om zich over de Rijksbegroting te buigen.
ANALYSE - Regelmatig stellen critici van de Duitse energietransitie dat Frankrijks transitie een beter model is om te volgen. Naar aanleiding van de bijeenkomst van ‘ecomodernisten’ vorige week werd dit herhaald door Hidde Boersma op twitter. Tijd dus om eens dieper in het onderwerp te duiken aan de hand van een artikel van Craig Morris en Arne Jungjohann uit 2015.
Tekst: Craig Morris en Arne Jungjohann. Vertaling: Krispijn Beek.
Twee plannen, vergelijkbare doelen – de Duitse Energiewende en de Franse Transition énergétique. (Linker foto van Stefan Georgi, CC BY-NC-SA 2.0, rechter foto van Yukitake Kuriyama, CC BY-NC 2.0)
In autustus 2014 noemde de Wall Street Journal de Energiewende Duitsland’s “eenzame revolutie.” En in januari 2015 claimde Deutsche Welle dat “Duitsland redelijk alleen staat in zijn groene energiebeleid – zowel in Europa als wereldwijd.” Vaak wordt Frankrijk voorgesteld als een beter voorbeeld om te volgen. De vergelijking tussen Duitsland en Frankrijk volgt over het algemeen twee lijnen. Op de eerste plaatst zijn de Duitse CO2 emissies per hoofd van de bevolking grofweg 50 procent hoger dan in Frankrijk. Ten tweede was Frankrijk in staat om kernenergie veel sneller uit te rollen dan het Duitsland lukt om hernieuwbare energie op te schalen. Laten we beginnen met een grafiek van het Internationaal Energie Agentschap.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
