Het milieu gered door een hoger bewustzijn

Cees Buisman is wetenschappelijk directeur van Wetsus, het European Center of Excellence for Sustainable water Technology in Leeuwarden, en ook hoogleraar biologische kringlooptechnologie in Wageningen. Als ik dat niet had geweten, had ik De mens is geen plaag zuchtend terzijde gelegd als het zoveelste pleidooi voor mediteren om de wereld te verbeteren. Want dat is het. Hoogleraar Buisman kan niet wachten tot we met zijn allen, al mediterend, een hoger bewustzijnsniveau bereiken. Dan gaan we voor elkaar zorgen, en komt alles vast goed. En dan ontstaat ook een heel andere wetenschap. Aldus de wetenschappelijk directeur. Niks nieuws onder de zon, natuurlijk. Een halve eeuw geleden werd al gebabbeld over de ‘mentaliteitsverandering’ die nodig zou zijn om de aarde te redden. Buisman schrijft: Velen hebben er al op gewezen dat het milieuprobleem niet alleen met techniek op te lossen is, maar dat er ook een verandering van de mens zelf nodig is. (p.109)

Door: Foto: Boeddha (detail van een stupa in Jaulian, Pakistan) (c) Livius.org
Foto: Chris-Håvard Berge (cc)

Olieproducent gaat voor het milieu

, door

ELDERS - De nieuwe conservatieve regering van Noorwegen gaat de olie- en gaswinning verder afbouwen.

Noorwegen heeft sinds een paar weken een nieuwe regering. Opnieuw een rechtse minderheidsregering onder leiding van Erna Solberg. Haar Conservatieve partij en de populistische Vooruitgangspartij van Siv Jensen hebben steun gekregen van de liberalen onder leiding van Trine Skei Grande. Dat betekent dat de Noorse regering nu steunt op drie vrouwelijke partijleiders.

De liberalen (Venstre, een kleine sociaal-liberale partij) hebben voor de versterking van de tweede regering Solberg enkele concessies weten af te dwingen over de oliewinning en de bontindustrie. Ola Elvestuen, de liberale klimaatminister, wil af van de verslaving aan fossiele brandstoffen. Hij stimuleert elektrisch rijden. Al bestaande belastingvoordelen voor elektrische auto’s worden gehandhaafd. Stekkerauto’s beslaan nu 39% van het wagenpark, maar volgens berekeningen van de vereniging van elektrische autobezitters Norsk Elbilforening kan dat dit jaar oplopen naar 50%. Door batterijauto’s vrij te stellen van aanschafbelasting, btw en wegenbelasting, kunnen ze concurreren met benzine- en dieselwagens, vooral met dank aan de toch al torenhoge belastingen op reguliere auto’s. Een Volkswagen eGolf is in Noorwegen goedkoper dan een ‘gewone’ Golf. Verder mogen e-rijders op de busbaan, gratis parkeren en hoeven ze geen tol te betalen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

China laat Britten stikken in eigen afval

, door

NIEUWS - Terwijl het nog volstrekt onzeker is hoe Groot-Brittanië de Brexit zal overleven, wordt het land op één aspect getroffen door buitenlandse “hulp’ bij interne problemen. De Britten moeten op zoek naar een oplossing voor hun gigantische berg plastic afval. China wil de Britse troep niet meer en dat is een probleem.

Staatssecretaris voor milieu Michael Gove erkent dat de regering het probleem te laat zag aankomen maar stelt dapper dat de UK moet stoppen met “off-shoring its dirt”.

Foto: Andrew Russeth (cc)

Kritiek op de consumptiemaatschappij is van alle tijden

, door

ACHTERGROND - Steeds meer mensen zijn zich bewust van de schade die overvloedig consumeren aanricht. Het kopen van eerlijke en duurzame producten is een goed begin, maar niet genoeg.

Gepersonaliseerde reclames op Facebook van mooie schoenen en kleren; flitsend rode verpakkingen in schappen; en gadgets vol technologie die snel kapot gaan, zodat je vaker iets nieuws koopt: we worden verleid om onze portemonnee te trekken en worden constant aangesproken op onze status als consument. En het werkt. Natuurlijk moet je eten kopen en een jas dragen, maar we schaffen regelmatig producten aan die niet noodzakelijk zijn voor het primaire levensonderhoud. Dit fenomeen heet ‘consumentisme’. We leven in een hyperconsumptieve maatschappij die een diepe en grote ecologische voetprint achterlaat. Het kopen van veel producten, de behoefte om te bezitten, is slecht voor mens en milieu. Wat kunnen we daartegen doen?

Toename koopgedrag

Consumeren is iets van alle tijden, zegt historicus dr. Peter van Dam tijdens de openingslezing van de reeks ‘Groene bedoelingen’. Ons afvragen waar de consumptiemaatschappij vandaan komt heeft volgens hem dan ook geen zin. Het is in ieder geval een misverstand te denken dat het uit de Verenigde Staten komt. Vanaf de 16e eeuw zijn we in Nederland steeds meer voedsel en goederen gaan kopen en in de 20e eeuw explodeerde ons koopgedrag. Meer geld, betere transportmogelijkheden en grootschalige industriële productie maakte overdadig koopgedrag mogelijk.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update december 2017

, door

DATA - Nu de meeste data over 2017 binnen is, bleek dat jaar het warmste niet-El-Nino jaar sinds begin van de metingen te zijn. En op plaats twee of drie in de top met warmste jaren te staan.
En op langjarig niveau blijven er ook in onze trendanalyse records gebroken worden.

Omdat de diehard ontkenners steeds weer terugkomen op die modellen uit het verleden die er zo ver naast zitten, hier nogmaals de analyse over hoe goed die modellen eigenlijk al waren (met update voor 2017 data).
En voor wie denkt dat de discussie in de wetenschap daarmee stil is gevallen, hier een discussie tussen wetenschappers over hoe het nog beter kan.

Veel interessanter leesvoer dan die discussie aangezwengeld door een politicus zonder enige kennis van zake die zijn gebrek aan werkelijk inzicht probeert te maskeren door het ontslag te eisen van iemand die wel als deskundige gezien kan worden en die weerwoord gaf.
Het waren de tweets niet waard.

Overigens heb ik Copernicus er weer uit moeten halen omdat hun data niet consequent genoeg voor het eind van de maand gepubliceerd wordt. We zitten weer op model versie 11 dus :-)

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v3, Hadcrut4 (4.6), NCDC en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Duurzaam gedrag is niet mannelijk

, door

Vrouwen vertonen duurzamer gedrag dan mannen:

Compared to men, women litter less, recycle more, and leave a smaller carbon footprint.

Want het is niet mannlijk:

Men may shun eco-friendly behavior because of what it conveys about their masculinity. It’s not that men don’t care about the environment. But they also tend to want to feel macho, and they worry that eco-friendly behaviors might brand them as feminine.

Foto: Wijkvereniging Tuinwijk (cc)

Linkse kansen in energietransitie

, door

OPINIE - Er zijn meerdere redenen om voor duurzame opwekking van energie te kiezen. De meest bekende is ongetwijfeld de drastische klimaatverandering vanwege het overschot aan broeikasgas wat vrijkomt bij het gebruik van fossiele brandstoffen. Maar er zijn er meer. Niet langer afhankelijk willen zijn van dubieuze regimes, zoals Saudi-Arabië (olie) of Rusland (aardgas) is zo’n reden. Voor weer een ander zijn zonnepanelen op het dak een eenvoudige manier om het spaargeld aan het werk te zetten en elektriciteitsrekening te verlagen.

Maar er is meer: in de energietransitie liggen politieke kansen voor linkse partijen.

De markt als leidraad?

Privatisering wordt al lang gezien als een wondermiddel om kosten omlaag te brengen. Voorzieningen met maatschappelijk belang zijn in het verleden ook geprivatiseerd, of staan nog op de lijst om geprivatiseerd te worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan openbaar vervoer, telefonie en elektriciteitsopwekking.

Maar privatisering blijkt niet het wondermiddel zoals het ooit was voorgesteld. De prijzen dalen lang niet altijd, de kwaliteit laat vaak te wensen over, en zeker bij overnames door grote internationale bedrijven verdwijnt zeggenschap over belangrijke voorzieningen of over de richting waarin ontwikkelingen moeten gaan. En dan hebben we het nog niet eens over de omstandigheden van werknemers of een bonus cultuur bij de top. Al met al komt dit de sociaal-economische stabiliteit niet ten goede.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update november 2017

, door

DATA - De dag na de kortste dag van het jaar een update over opwarming. Dat kan vervreemdend werken, dat begrijp ik. Maar het is nu eenmaal zo dat iedere maand als alle data binnen is, we weer een post schrijven om u er aan te herinneren dat de opwarming gewoon doorgaat. Een sluipend maar niet te stoppen proces.
En ook nu weer zijn alle lange lopende gemiddelden op een nieuw record uitgekomen. Ik heb het nu zo vaak gezegd dat ik zelfs mezelf saai begin te vinden, ware niet dat het een ernstige zaak is.


Goed moment ook om alle IPCC cijfers weer eens van een update te voorzien. Want het duurt nog even voor daar weer een nieuw rapport vandaan komt.

Een interessant maar voor sommige mensen wellicht verwarrend bericht is dat het door de opwarming van de aarde in Europa wel eens een tijdje kouder zou kunnen worden. Rampzalig voor het draagvlak natuurlijk. Ik hoor de populaire politici alweer roepen “het sneeuwt alweer, wat nou opwarming!”.

Oh, en nog even over een subtiel maar niet onbelangrijk neveneffect van dat CO2 waar de planten meer van groeien….

Het overzicht van de wereldwijde temperatuurafwijkingen is gebaseerd op de metingen van RSS MSU TLT 4.0, GISS – gistemp v3, Hadcrut4 (4.6), NCDC, Copernicus ERA interim en JMA. We nemen daar maandelijks het gemiddelde van en bepalen ook nog het lopende gemiddelde over alle metingen van 36 maanden (drie jaar) , 132 maanden (elf jaar) en dertig jaar. Let op: het gaat hier om gemiddelde afwijkingen over meerdere reeksen met verschillende referentieperiodes. Getallen bieden dus alleen een indicatie van de trend.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Screenshot uit documentaire Beerput Nederland KRO-NCRV 2017

Beerput Nederland

, door

COLUMN - ‘In twintig jaar tijd hebben we nog nooit zoveel boze en wanhopige reacties gehad als op Beerput Nederland’, meldde KRO/NCRV op Twitter. Die onthutsing was terecht. Ik heb die documentaire nu al drie keer gezien, en ben nog steeds ondersteboven.

Beerput Nederland laat zien dat het ruimhartige vertrouwen waarmee de overheid de industriële afvalverwerking in Nederland al decennia achtereen tegemoet treedt, volkomen misplaatst is. De bedrijfstak is inmiddels te vaak op moedwillige, schrikbarende, milieuverwoestende fraude betrapt om ooit nog op enige coulance, van wie dan ook, te mogen rekenen.

Juist daar werd de documentaire echt schrijnend: het kan de overheid maar bitter weinig schelen wat die sector uitvreet. Beerput Nederland inventariseerde nauwgezet hoe de kosten van vervuiling, fraude en nalatigheid op de samenleving worden afgewenteld, terwijl de betrokken bedrijven ondertussen zelf gretig subsidies en winst opstrijken. Ondertussen kijkt de overheid opzettelijk de andere kant op. Frauduleuze afvalverwerkers konden zonder vergunning aan de slag, terwijl de overheid bezuinigde op controle en handhaving, of onderzoek expliciet dwarsboomde.

De Moerdijk-affaire is emblematisch. Shell wilde in 1967 een nieuwe raffinaderij hebben en dreigde die in Antwerpen te bouwen. Onder het mom van ‘behoud van werkgelegenheid’ verkocht de regering Shell een gebied van 2000 hectare bij de Moerdijk, voor twintig gulden. Alsof dat niet volstond, baggerde de overheid met publieke gelden vervolgens de waterwegen tussen de Moerdijk en de Rotterdamse haven uit, legde spoor- en snelwegen aan, en gaf Shell een bonus van 12,5 miljoen gulden subsidie. En Shell mocht meteen aan de slag, nog voor er enige vergunning was verstrekt.

Foto: Vlees!

Flexinist

, door

COLUMN - Ik ben er een geworden. Ondanks dat ze eigenlijk niet bestaan. Maar toch.

Maar laten we bij het begin beginnen: de vleesconsumptie, bij ons in het westen maar ook in het algemeen, ligt veel te hoog. Dat is dramatisch voor het klimaat. Slecht voor de gezondheid. Er is allerlei gerotzooi in de vleessector. En last but not least is het ook heel zielig voor de dieren. Hoewel ‘zielig’ niet helemaal de lading dekt, als het gaat om het in erbarmelijke omstandigheden gevangenhouden van miljarden levende wezens.

Een deel van de lezers ben ik nu al kwijt, die zitten, al het bewijs ten spijt, al schuimbekkend een commentje te tikken. Want zo gaat dat, als het gaat over minder vlees eten, dat roept heftige emoties op. Ook al zijn er eigenlijk wel belangrijkere dingen, zoals in dit geval het milieu en onze gezondheid. Zo zij het, ik schrijf dit stuk niet voor hen die nu al een rood waas voor ogen hebben.

De termen voor mensen die geen of minder vlees eten zijn grotendeels wel bekend, al betekenen ze niet voor iedereen hetzelfde. De vegetariër, die geen dode dieren eet (maar soms dan wel weer vis, gevogelte, of insecten). De flexitarier, een uitvinding van Natuur en Milieu, die af en toe het vlees achterwege laat.* En de veganist, de in de beeldvorming wat militante radicalo die alle dierproducten rücksichtslos afzweert. Ook als het gaat om die leren bank of schoenen, die lepel honing in de thee, of iets met kleurstof gewonnen uit geperste rode luizen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende