Test het kutvinkje

Boze stemmen op internet richten zich op de gekste dingen. Gisteren was het iets zeer onwaarschijnlijks: de superslurf. Dat is een krom, zout kinderchipje dat een gezondheidslogo op de verpakking heeft gekregen, een vinkje dat op producten staat die een “bewuste keuze” zijn. Dat “kutvinkje” vindt men onwetenschappelijk of zelfs onwettelijk. Op televisie windt Arjen Lubach zich op over de initatiefnemers van de stichting "Ik kies bewust" die achter het vinkje zit: voedselproducenten. Betekent de inmenging van bedrijven dat het vinkje een groot door de overheid geaccrediteerd marketingcircus is? The proof is in the pudding. Als mensen door het vinkje gezonder gaan eten, zouden we eventuele bijvangst voor de commercie voor lief nemen. En in theorie zou het moeten werken. Als een gemiddeld persoon netjes producten inwisselt voor vinkjes-producten, zou hij 62 procent minder suiker eten. Maar, zegt de scepticus, misschien wisselt die gemiddelde persoon wel niets in, maar koopt lekker twee extra zakjes gezondere superslurven.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Boekhouden op de beurs

, door

De aandelenbeurzen beleven de slechtste opening van het jaar ooit. Eén keer per dag kijk ik met enige triestigheid naar de afnemende waarde van mijn aandelen, en heb een sterke aandrang om juist meer aandelen te kopen en daarmee zo snel mogelijk mijn verliezen goed te maken als het weer beter gaat. Daarin blijk ik niet de enige.
Een artikel door Alex Imas dat binnenkort uitkomt in de American Economic Review laat zien dat mensen in het algemeen meer risico nemen wanneer ze op een virtueel in het rood staan. Zodra het verlies echter een voldongen feit is (een “papieren verlies”, bijvoorbeeld doordat je je aandelen hebt verkocht, vermijden mensen juist het nemen van nieuwe risicos.

De oorzaak van dit gedrag is volgens Imas te vinden in een fenomeen dat bekend staat als “mentaal boekhouden”. Deze theorie, uitgewerkt door de Amerikaanse gedragseconoom Richard Thaler, en mooi beschreven in zijn recente “Misbehaving”, stelt dat wij inkomsten en uitgaven in beperkte kaders evalueren, en alleen vergelijken met soortgelijke transacties. Een meevaller in je huishoudbudget geeft bijvoorbeeld aanleiding tot de aanschaf van een nieuwe stofzuiger, maar niet een nieuw overhemd. Dit verklaart waarom Amerikanen reageren op de dalende olieprijs door het kopen van duurdere soorten benzine.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

Gaslek Californië: kapot onderdeel 40 jaar geleden al verwijderd

, door

Het gaslek in de gasopslag in Californië leek aanvankelijk te zijn veroorzaakt door een lekkend ondergrond veiligheidsventiel (sub-surface safety valve om precies te zijn) dat al 40 jaar niet geïnspecteerd is, zo bericht de LA Weekly. Bij nader inzien blijkt het onderdeel niet stuk maar 40 jaar geleden al verwijderd:

Gas leaks are not uncommon, and it took a couple weeks for this one to become news. When Anderle heard about it, in early November, she pulled up the well record on a state website. The file dates back to when the well was drilled in 1953. As she looked it over, she zeroed in on a piece of equipment 8,451 feet underground called a sub-surface safety valve.

If it were working properly, the gas company would be able to shut down the well. The fact that SoCalGas hadn’t meant, to her, that it must be broken. The records indicated that it had not been inspected since 1976.

“That’s almost 40 years,” she says. “It’s a long time to leave it in the well.”

As weeks went by and further efforts to stop the leak failed, it became clear that the company was dealing with an unprecedented catastrophe.

On Dec. 15, the Weekly interviewed Rodger Schwecke, a SoCalGas executive who is helping to coordinate the response to the leak. Asked about the safety valve, he said it wasn’t damaged. It actually wasn’t there.

“We removed that valve in 1979,” he said.

Foto: 350 .org (cc)

Jaaroverzicht Groningse gaswinning 2015: veiligheid Groningers staat niet voorop

, door

De gaswinning uit het Groningen-veld was ook in 2015 regelmatig in het nieuws. Vaak lazen we dat de veiligheid van de Groningers voorop staat, maar volgens gastauteur Herman Damveld is dat niet zo. In deze gastbijdrage, die eerder op CO2ntramine werd gepubliceerd, legt hij waarom niet en geeft hij een overzicht van de ontwikkelingen in 2015. De komende weken behandelt de Tweede Kamer het besluit van minister Kamp om dit gasjaar (oktober 2015 t/m september 2016) vast te houden aan het gaswinningsniveau van 27 miljard Nm3 aardgaas uit de voorlopige voorziening van de Raad van State. Deze week heeft de Tweede Kamer 419 technische vragen gesteld over dit besluit en de bijbehorende onderzoeken.

De veiligheid is ondergeschikt aan de leveringszekerheid, zoals ook blijkt uit het gasbesluit van minister Kamp van 18 december 2015. Zelfs de door de minister Kamp ingestelde commissie-Meijdam vraagt zich af waarom de gaswinning jaarlijks schade mag toebrengen aan huizen. De veiligheid staat pas echt voorop als jaarlijks niet meer dan 12 miljard kubieke meter dan uit het Groningen-veld gewonnen zou worden. Minister Kamp kiest echter 27 tot 31 miljard kuub tot oktober 2016. De risico’s zijn vergelijkbaar met aardbevingen die in Italië voorkomen.

Er is nog voor 15 jaar gas. De aardgasbaten tot eind 2015 zijn 283 miljard euro. De gasprijs op de wereldmarkt halveerde vanaf begin 2014 en dat verklaart voor een groot deel de daling van de aardgasbaten voor de regering.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Toekomstblik

, door

COLUMN - Gisteren kocht ik een pakje gerookte forel met 35% korting – want houdbaar tot 29 december. Vandaag gooide ik de overgebleven helft ervan weg. Dat voelde nogal dom, voor een gedragseconoom. Ik had me laten strikken door de supermarkt om iets te kopen wat ik niet op zou eten. Of nog preciezer, iets te kopen wat ik niet op zou eten op het moment dat ik dat dacht te gaan doen.

Gelukkig staat er in het decembernummer van het Journal of Economic Psychology een analyse van wat er misging. De onderzoekers vroegen zich, net als ik, af of onze inschattingen over wat we in de toekomst willen eten misschien slechter kloppen dan we zelf denken. Dat testten ze door 70 deelnemers (een dwarsdoorsnede uit de bevolking*) drie achtereenvolgende weken langs te laten komen voor een experiment. Ze werden getrakteerd op een broodje gezond en kregen daarna dertien verschillende snacks voor geschoteld: chocoladerepen, chips, nootjes, bananen etc. Daaruit mochten ze twee snacks kiezen. De eerste week werd hen gevraagd ook voor week 2 en 3 alvast twee snacks uit te zoeken. Ze mochten ook een ‘verzekering’ kopen: de mogelijkheid om hun keuze later te veranderen. De weken daarop mochten ze opnieuw een keuze maken, en tegen betaling hun oorspronkelijke keuze herzien.

Foto: Hestia, de godin van huis en haard, architectuur, politiek en economie copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Economische mythes die het sociale domein dwars zitten

, door

Economische drogredeneringen hebben grote invloed op de zorg, het welzijnswerk, kortom: op het sociale domein in de brede zin van het woord. Mirjam de Rijk prikt een aantal van die mythes door. Onlangs verscheen van haar het boek ’51 Mythes over wat goed zou zijn voor de economie’.

Een paar mythes in het bijzonder spelen het sociale domein veel parten.

‘Een grote publieke sector is slecht voor de economie’

Dat is een veelgehoorde mythe. Maar er bestaat niet zoiets als een economisch maximale of ideale maat voor de publieke sector. In landen met een grote publieke sector, een grotere overheid dan de Nederlandse, gaat het prima met de economie. Zoals het ook een mythe is dat het geld wordt verdiend in de markt en wordt uitgegeven in de publieke sector. Of je nou kinderleidster bent bij een gemeentecrèche of bij een particuliere crèche, in beide gevallen betaal je belasting en in beide gevallen koop je vervolgens brood bij de bakker, die van dat geld naar de kapper gaat en belasting betaalt.

‘We moeten nu eenmaal bezuinigen’

Het is een zin die vrijwel iedereen die in het sociale domein werkzaam is, minstens een paar keer per dag gebruikt. En niet louter als verontschuldiging, maar vaak met volle overtuiging. Met dat ‘we moeten nu eenmaal’ wordt niet slechts bedoeld dat het gemeentebestuur of ‘Den Haag’ de hand op de knip houdt, het is meestal de verinnerlijkte mening van de spreker zelve. Immers, door de vergrijzing, de oplopende zorgkosten, de overheid die nu eenmaal de neiging heeft groter en groter te worden, de crisis…. dreigt de publieke sector ‘onbetaalbaar’ te worden. De argumenten wisselen, maar de oplossing is steeds dezelfde. Dat is op zichzelf vaak al reden om op je qui-vive te zijn.

Waan van de dag

Blijvende toestroom zorgt voor permanente massawerkloosheid

, door

Hoogleraar Harry Verbon trekt lekker van leer in de Volkskrant: die continue instroom aan asielzoekers zal voor permanente massawerkloosheid zorgen op de arbeidsmarkt voor laag-opgeleiden. Een aanbodschok, noemt hij het.

Het valt op dat er in het hele artikel geen getal genoemd wordt. Lekker fact-free en getallenloos angsten voeden. Het minste wat Verbon had kunnen doen was ons vertellen hoe groot die arbeidsmarkt voor laag-opgeleiden is, en hoeveel toestroom hij verwacht – zodat we inderdaad kunnen beoordelen of er substantiele hoeveelheden bijkomen. Maar helaas, van Verbon zullen we dat niet horen.  Als hoogleraar doe je kennelijk niet aan kwantitative analyse.

Waan van de dag

Geen verband tussen huizenmarkt en azc

, door

Nu.nl onderzocht alle huizenverkopen rond azc’s sinds 2000 en concludeert: maakt niks uit voor huizenprijzen, niet voor verkooptijd en ook niet voor criminaliteit in de buurt. Veelzeggend citaat:

Navraag onder makelaars uit verschillende delen van het land wijst uit dat ook 83 procent van hen denkt dat huizen minder waard worden bij de komst van een azc. Opvallend is dat dit alleen geldt voor makelaars die nog nooit hebben bemiddeld bij de verkoop van een huis in de buurt van een opvanglocatie. Van de makelaars die al wel woningen verkochten in de buurt van een azc gaf slechts 14 procent aan dat het azc van invloed is geweest op de verkoopprijs.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende