De gevaren van werkloosheid

In zijn column in The New Yorker van deze week wijst James Surowiecki nog maar eens op de gevaren van werkloosheid. Werkloosheid is natuurlijk slecht voor economie als geheel en de overheidsfinanciën in het bijzonder. Veel van de 13 miljoen Amerikanen die thuis zitten (de werkloosheid was 8.2% in maart) en de 25 miljoen Europese werklozen (wat nog een onderschatting is) hebben te maken met armoede, schulden en sociaal isolement. Langdurig werkloos zijn verkleint je ‘baanvindkans’ en betekent vaak zelfs een verlies aan vaardigheden, zoals lezen. Maar mijn oog bleef haken aan recent onderzoek naar de relatie tussen werkloosheid en levensverwachting waar Surowiecki op wijst.  Daaruit blijkt dat je baan verliezen je leven zomaar met 1.5 jaar kan verkorten.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Spreadspotten: het nieuwe vogelwichelen

De angst voor oplopende spreads op de Nederlandse staatsschuld is misschien begrijpelijk, maar niet reëel in het licht van de historisch lage rente op de Nederlandse staatsschuld. In plaats van ons te laten leiden door dagkoersen, die om veel redenen schommelen, zouden we ons zorgen moeten maken om meer fundamentele economische uitdagingen. De enorme schuld van Nederlandse huishoudens bijvoorbeeld. Een gastbijdrage van Timor el-Dardiry (Ensemble).

In het oude Rome had je professionele augures: vogelwichelaars. De taak van die augures moet je niet te licht opvatten. Aan de hand van de vlucht van vogels werden zij namelijk geacht om de wil van de goden te bepalen. De uitkomsten van hun gewichel hadden grote invloed op publiek beleid. Als de kraaien vanuit rechts kwamen vliegen, moest de geplande aanleg van dat nieuwe aquaduct toch maar eens worden heroverwogen. De augures waren dus topambtenaren en genoten veel gezag en respect. Romeinen die openlijk twijfelden aan hun uitspraken, konden streng gestraft worden.

Wie dacht dat de taken van de augures inmiddels zijn afgeserveerd als rustiek tijdverdrijf, komt op de eerste beursdag na het mislukken van de Catshuisonderhandelingen van een koude kermis thuis. De wichelarij voor de publieke zaak beleeft vandaag de dag een ongekende heropleving. De nieuwe augures kijken niet naar de lucht, maar naar schermen met koersinformatie. De kraai en de raaf zijn ingeruild voor het symbool NETHGER:IND, de spread (rente-opslag) die de Nederlandse staat betaalt bovenop de Duitse.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dé AOW’er bestaat niet

Het kabinet is gevallen omdat Wilders opkomt voor de AOW’er. Hij wil die niet laten betalen voor ‘de dictaten uit Brussel’  –waar hijzelf overigens zelf mee ingestemd heeft. Ik snap echter helemaal niet waarom de AOW een breekpunt moest zijn.

Nu wordt er heel veel gesproken over de AOW’er , maar die bestaat niet. Het enige overeenkomende kenmerk is dat ze allemaal tenminste 65 jaar zijn, maar dan houdt het wel op.

AOW krijg je op je 65ste als je daarvoor verzekerd bent geweest. Voor ieder jaar dat je in Nederland hebt gewoond tussen je 15e en 65ste krijg je 2% AOW. Hoeveel je hebt verdiend of hoeveel je bezit,  doet er niet toe. Een miljardair krijgt dus ook AOW. Voor de verzekering betaal je tot je 65ste een premie en die was in 2011  17,9% met een maximum van 5.985 euro.

Belangrijk is het om te weten dat AOW’ers geen premie AOW betalen. Van hun bruto inkomen houden AOW’ers dus veel meer over.

Vrijwel alle AOW’ers hebben een aanvullend pensioen en/of andere inkomsten. Dit is het plaatje:

Bron CBS

Er zijn in Nederland zo’n 2,6 miljoen AOW’ers in 1,8 miljoen huishoudens. Het aantal mensen dat alleen met een AOW moet rondkomen, is gering. Minder dan 10% heeft naast de AOW helemaal geen aanvullend bruto inkomen of minder dan 250 euro per maand. Maar liefst meer dan de helft heeft een aanvullend inkomen van meer dan 1000 euro per maand.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-11-2022

Semi-overheid heeft hedgefunds nodig

Hedgefunds zijn de aasgieren van het bedrijfsleven. Ze pikken de zwakke broeders eruit, saneren ze (omdat ze slecht bestuurd werden) of splitsen ze op (omdat ze te log geworden waren). Daar kun je terecht van alles van vinden, onder meer dat ze volstrekt voor eigen gewin gaan en soms onfatsoenlijk te werk gaan, maar ze hebben wel een functie: de aanwezigheid van hun gierenoog houdt bedrijven als het goed is waakzaam.

Dat waakzame oog heeft in de semi-overheid de afgelopen jaren behoorlijk ontbroken. Als Vestia een hedgefund als aandeelhouder had gehad, zou er allicht van alles gebeurd zijn, maar de financieel directeur had nooit zoveel volmachten gekregen dat hij in zijn eentje miljardendeals kon sluiten. Een activistische aandeelhouder zou onderwijsmoloch Amarantis niet hebben laten ontstaan, omdat de meerwaarde van de overnames niet duidelijk was.

Dit zijn zomaar twee voorbeelden van semi-overheidsinstellingen die in de problemen gekomen zijn, omdat in hun sector wel marktwerking is ingevoerd, maar op een te brave manier, met Raden van Toezicht die geen serieus toezicht konden houden. In het bedrijfsleven is het ook zelden de Raad van Commissarissen die radicale ingrepen doet: ze zit simpelweg te dicht op het bestuur om conflicten aan te gaan (recente uitzondering). De echte scherpte komt van buiten, van activistische aandeelhouders, zoals hedgefunds, pensioenfondsen en milieugroepen (zelfs Goldman Sachs moet eraan geloven).

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Spaanse olifant in het Catshuis

Terwijl het CPB het guldenonderzoek van de PVV afkraakt, vragen weinigen zich af wat de euro ons nu eigenlijk kost. Spanje redt het niet. Een eerlijke en relevante vraag is dan ook: wie gaat de redding van Spanje betalen? Voorheen hoorde ik economen van links tot rechts zeggen dat Spanje ‘too big to fail is’. Dat kan wel zo zijn, maar falen doen ze. Dus nogmaals: hoeveel euro’s gaat dat de Nederlandse schatkist kosten? In de Volkskrant becijferden David Hollanders en Harrie Verbon dat de Europese malaise ons 74 miljard kost. Let wel: Spanje houden de heren nog buiten de berekening.

Wezenlijke vragen

Terwijl Mark, Maxine en Geert bakkeleien over een lousy 14 of misschien wel 15 miljard staat een veelvoud van dat bedrag op het spel. Geert Wilders heeft met zijn foponderzoek dan wel ongelijk, maar dat wil niet zeggen dat we met het behoud van de euro goedkoper uit zijn. Integendeel: meer Europa, zal de Nederlandse belastingbetaler meer miljarden kosten. De Europese weeffout is nog steeds niet opgelost. Zuidelijke devaluatie-economieën in een geldunie met exporterende Noord-Europese landen is vragen om moeilijkheden. Het ergste van alles is dat basale feiten niet erkend worden en wezenlijke vragen niet gesteld worden. Feit: Spanje is failliet. Vraag: wie gaat dat betalen?

Foto: copyright ok. Gecheckt 05-10-2022

De economie anders “denken”

Eind vorig week vond in Berlijn weer een conferentie van het Institute of New Economic Thinking (INET) plaats. INET is opgericht door superbelegger en filantroop George Soros en probeert het huidige paradigma binnen de economische wetenschap – met de rationale mens, een elegant maar overversimpeld wereldbeeld en economische groei als pijlers – omver te werpen. Inzichten uit b.v. de (neuro)psychologie of ecologie, en de nieuwe 21e eeuwse uitdagingen (duurzaamheid, financiële instabiliteit, ongelijkheid) zouden de in zichzelf gekeerde econoom weer wakker moeten schudden. Niet voor niets kregen deelnemers aan de conferentie een button opgespeld met Where is the post-autistic economy?

De conferentie was voor ons jonge, kritische studenten/onderzoekers een mogelijkheid om direct in discussie te treden met halfgoden als Joseph Stiglitz, Amartya Sen, James Heckman, maar ook met invloedrijke personen als Joschka Fischer en Soros zelf. De presentaties van de overige sprekers (videos) waren vaak ook zeer de moeite waard. Niet alles was nieuw, niet alles was baanbrekend, maar er zat genoeg tussen om je serieus aan het denken te zetten. Een kleine greep:

De milieueconoom Peter Victor begon zijn verhaal met het plaatje waar elke econoom elke discussie mee zou moeten beginnen: dat van de economie ingebed in het ecosysteem dat niet alleen de grondstoffen moet kunnen blijven leveren maar ook de afvalstoffen moet kunnen blijven opvangen.  De druk op het ecosysteem vervijfvoudigde in de afgelopen 50 jaar. Om in 2050 de dan 9 miljard mensen tellende wereldbevolking een redelijk welvarend leven te bieden zonder de aarde definitief uit te putten, zou er een revolutionaire ontkoppeling (van economie en milieudruk) moeten plaatsvinden: we zouden meer dan 100 keer efficiënter moeten gaan produceren. Maar economische krimp levert weer werkloosheid etc. op. Victor probeert uit dit dilemma te ontsnappen door middel van o.a. kortere werkweken en bevolkingsbeperking. Deze zomer is zijn doorrekening voor wat dat voor Canada en het VK zou betekenen klaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Griekenland de rat in het neoliberale laboratorium

Als vandaag of morgen in Nederland wordt onthuld welke extra bezuinigingen de regering voor ons in petto heeft zal er een Nederlandse discussie losbarsten over Nederlandse feiten-die-ons-dwingen-tot-deze-ingrijpende-maatregelen, Nederlandse noden en Nederlandse zorgen. Ondertussen vindt in de meeste andere Europese landen iets dergelijks plaats, en soms nog veel ingrijpender dan in ons land. Het zou verstandig zijn de ontwikkelingen elders te volgen.

De zelfmoord van de 77-jarige Griekse apotheker Dimitris Christoulas vorige week was volgens zijn dochter een politieke daad. Geen wanhoopsdaad van iemand die volledig aan de grond zat, zo is ook bevestigd door oud-correspondent Ingeborg Breugel in Pauw en Witteman. Die politieke daad als protest tegen het uitmergelen van de Griekse bevolking mag ook elders wel gehoord worden, want Griekenland is misschien een extreem geval, maar het land zet wel een trend.

In Italië is sprake van een zelfmoordgolf onder kleine ondernemers. In heel Italië is het aantal zelfmoorden naar aanleiding van economische moeilijkheden tussen 2008 en 2010 met 24,6% toegenomen (van 150 in 2008 tot 187 in 2010). De schrijver Ferdinando Camon verklaart:  “De kleine ondernemer met schulden beleeft geen economische crisis, maar een totale crisis. Hij is bevreesd, moreel en mentaal. Daarom maakt hij een eind aan zijn leven. Want geld is zijn enige waarde en als die waarde in zijn leven een tekort vertoont, dan is het leven niet meer de moeite waard. Geld is een alomvattende waarde geworden”.  Veel kleine ondernemers zijn afhankelijk van de lokale en regionale markt. Als mensen minder te besteden hebben merkt de middenstand dit het vaak als eerste. Intussen vinden de werkgeversorganisaties dat premier Monti hen nog niet ver genoeg tegemoet komt en dreigt zijn missie het land weer op te kalefateren te mislukken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waar economen het wél over eens zijn

Onlangs sloten de Willem Vermeend en Rick van der Ploeg een college over de mogelijke bezuinigingen af met ‘voor eens, en dat gebeurt nooit, zeggen twee economen hetzelfde!’. Het was een knipoog naar de wanhoopskreet van president Harry S. Truman, die om een ‘eenarmige econoom’ zou hebben gevraagd: ‘All my economists say, “on the one hand… and on the other hand…”, someone give me a one-handed economist!’. Voor elke econoom is er een ander te vinden die precies het tegenovergestelde zegt, en, zo luidt de bekende ‘economen-grap’, beiden hebben het mis. Toch zijn economen het over een aantal onderwerpen gewoon in grote meerderheid eens.

De Universiteit van Chicago stelde een panel samen van ongeveer 40 economen, allen arrivées van verschillende Ivy League universiteiten, en legt hen ongeveer elke week een stelling voor. Wat blijkt is dat zij over sommige controversiële onderwerpen zowat unaniem stemmen. Het weblog van Megan McArdle maakte een overzicht. Een greep:

Geen van de 40 is het (in meer of mindere mate) oneens met de stelling dat de voordelen van vrijhandel (keuzevrijheid, efficiëntie) de nadelen (e.g. werkloosheid) ruim overtreffen. Dit wordt ook in andere onderzoeken aangetoond. Vrijhandel kent winnaars en verliezers, maar waarom het publiek at large hier niet voor is, wordt door economen raar gevonden. Paul Krugman heeft er overigens nog wel een verklaring voor.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Werklust: oorlogsgeneratie vs babyboom vs patatgeneratie

DATA - Hoe zit het met werken, arbeidsongeschiktheid  en dergelijke van verschillende generaties op dezelfde leeftijd? Dit stuk vergelijkt de oorlogsgeneratie (geboren 1936 t/m 1945) met die van de babyboom (1946 t/m 1955) en de babyboom met de patatgeneratie (1956 t/m 1965) in 2000 en 2010. De cijfers komen van het CBS en geven de binding met arbeidsmarkt weer van de beroepsbevolking. De cijfers hieronder zijn echter een percentage van de totale bevolkingsgroep.

Allereerst de aantallen naar leeftijd.

Dit figuur rekent af met de mythe dat de babyboomgeneratie in aantal verreweg de grootste generatie is. Men veronderstelt dan ook dat als de babyboom (godzijdank) eindelijk met z’n allen onder de groene zoden liggen, dat dan het vergrijzingsprobleem ook is opgelost. Vergeet het maar. De patatgeneratie is in 2010 171.000 (ruim 7%) groter dan de babyboom in het jaar 2000. Wel is de babyboom in 2010 564.000 man (ruim een derde) groter dan de oorlog in 2000.

Het volgende figuur vergelijkt oorlog in 2000 met babyboom in 2010:

Hier zien we heel duidelijke verschillen. Werkte in het jaar 2000 nog maar een derde van de oorlog in de leeftijd 55 t/m 64, 10 jaar later werkte de helft van de babyboom. Het percentage dat minimaal 12 uur wil is met 5% gelijk.

The times they are a-changing

In een wereld waar de wetten van het monetair-economische spel ons schuld en een geforceerde noodzaak voor winst brengt, laat ze ons achter met reële of fictieve schaarste, ernstige sociale ongelijkheid, segregatie en ecologische afbraak -met elk weer hun eigen desastreuze gevolgen. De onvrede en de roep om verandering is hiermee groot. Het wordt tijd om samen te werken in een richting die wezenlijke verandering biedt. Waar staan we vandaag de dag en waar kunnen we naartoe? Een lange bijdrage van Seth Lievense, coördinator van de Nederlandse Zeitgeistbeweging (blog).

Met de onvrede over ons huidige systeem en in de zoektocht naar verandering ontstaat de noodzaak tot verdieping. Niet enkel verdieping in het huidige systeem. We zullen ook van de mogelijkheden van vandaag de dag op de hoogte moeten zijn om de dag van morgen vorm te kunnen geven. Met de recente ontwikkelingen rondom Occupy Together/Occupy Amsterdam en de nodige media-aandacht die daarbij komt kijken voel ik me genoodzaakt me te verduidelijken hoe ik hier in sta. Naar mijn inziens zijn velen van de problemen van vandaag de dag symptomen van ons huidige paradigma en haar sociaal-economische inrichting. Ze toont ons een verouderde sociale structuur. Vervolgens ontbreekt het ons aan een richting waarin we de toekomst vorm kunnen geven. Een richting die deze problemen onderkent en waar we naar toe kunnen bewegen. Het begint echter allemaal eerst met een verdieping van ons huidig systeem; het spel en de spelregels.

Vorige Volgende