Closing Time | Cold Summer
Seabear is een zevenkoppige indiefolkband uit Reikjavik, die naast hun gezamenlijke muziekactiviteiten nog allerlei andere projecten ondernemen.
De ontdekking in het nieuwe nummer van Het Liegend Konijn is voor mij deze keer de dichteres Lieke Gorter. Er zijn onder de jongere dichters (Gorter is geboren in 1989) geloof ik, buiten spoken word, twee stromingen te onderscheiden: er zijn dichters die politieke gedichten schrijven, over het klimaat bijvoorbeeld, over vluchtelingen, en er zijn dichters die zich vooral richten op de taal, die absurde spelletjes met taal. Van de eerste categorie is Gorters voornaam- en leeftijdsgenoot Marsman een voorbeeld; van het tweede beider leeftijdsgenoot Joost Oomen. https://www.youtube.com/watch?v=q6-mSN-BrMs&t=149s Gorter hoort meer tot de tweede stroming, maar ze knipoogt regelmatig naar de eerste. Haar gedichten zijn elegante fonteinen van taal. Het eerste gedicht in Het Liegend Konijn heet ‘Door honderden ogen’ en begint zo: de zilveren schaal waar de thee op werd geserveerd nu een blad vol modder terwijl wij allen gelijk niet durven te kijken in de ogen van een man zonder baard om zich achter te verstoppen hoelang kleurt zijn shirt nog groen dat wegtrekt uit de straten (…) Het gedicht bestaat, net als de andere in Het Liegend Konijn afgedrukte Goteriana, uit regels die ieder op zich in een volkomen onopvallend gedicht zouden passen, maar door de manier waarop ze als kleurige scherven in een mozaïek zijn geplaatst, ontstaat een bijzonder effect. Het is net alsof je na het eind van iedere regel ineens een andere hoek inslaat. Een enkele keer zit er ook een bijzonder enjambement in (‘wij allen gelijk / niet durven te kijken’: daarin wordt gespeeld met twee betekenissen van gelijk: we zijn allen gelijk, en we durven gelijk niet te kijken’) maar wie had gedacht dat de man wie wij niet in de ogen durven te kijken zo prominent geen baard heeft dat hij zich er niet achter kan verstoppen? Of dat het groen van een shirt uit de straten zou kunnen wegtrekken? Het zijn geen gedichten die je helemaal moet willen begrijpen, je moet geloof ik hier niet de vraag stellen wat die man daar precies doet. Maar tegelijkertijd klinken wel degelijk ook politieke kwesties door in de gedichten: het groen dat wegtrekt, de zilveren schaal die een blad vol modder wordt. De ‘honderden ogen’ uit de titel komen verderop in het gedicht ook terug: zijn we vergeten dat uit zwarte ogen er honderd groeien en kijken door honderden ogen te ver weg van de grens die we niet willen hechten Doorheen het hele gedicht klinkt met andere het ongemak van degenen die thee drinken van zilveren schalen en de honderden zwarte ogen liever ver uit de buurt houden. Dat wringt vooral doordat met het zorgvuldige taalmozaïek dat de gedichten zelf aanbieden. Wij lezers kunnen genieten van de zorgvuldig geconstrueerde verwijzingen naar vluchtelingen – terwijl we in de tussentijd er natuurlijk ook iets aan hadden kunnen doen. Het dilemma wordt daarmee ook je eigen dilemma. Aan het eind van het gedicht worden we ook nog zo in slaap gesust dat je er wel wakker van móét worden: de aarde valt door de ruiten van de serre de tussendeur hebben we dichtgedaan onze vingers tintelen onze kopjes trillen onder zilveren handen vallen we in slaap We hadden al Lieke Marsman, het wachten is nog op Lieke Boutens, Lieke Nijhoff en Lieke Vestdijk. Lang leve de Liekeïsering van de Nederlandse poëzie! MetLieke Gorter hebben we een nieuwe stem om veel naar te luisteren.
Seabear is een zevenkoppige indiefolkband uit Reikjavik, die naast hun gezamenlijke muziekactiviteiten nog allerlei andere projecten ondernemen.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Altijd fijn, natuurlijk, als de krant opkomt voor taal en cultuur, zoals NRC dat vrijdag deed voor het Fries, en ook een beetje voor het Nederlands. De krant steunde daarmee een advies van de KNAW dat vorige week verscheen en waarin werd gesteld dat de Nederlandse overheid moet garanderen dat er minstens één universitaire opleiding Fries overeind moest blijven – zoals een eerdere KNAW-commissie al had gesteld dat je in alle grote universiteitssteden Nederlands moet kunnen studeren (in Amsterdam, Groningen, Leiden, Nijmegen en Utrecht).
De krant komt daarbij wel met een eigenaardig argument: “een rijkstaal mag geen spreektaal worden”. Kennelijk ziet de krant een hiërarchie van taalvormen, waarbij schrijftaal boven spreektaal staat.
Spreektaal is echter niet het fundament van een taal. Geschreven taal is dat wél: een goede grammatica, woordenschat en zinsopbouw zijn cruciaal voor het behoud van een taal. Onderzoek ernaar, door goed geschoolde promovendi die goed geschoolde docenten kunnen inspireren, blijft belangrijk.
Dat is een beetje een ouderwets idee. Nu ben ik van huis uit fonoloog, dat wil zeggen onderzoeker van taalklanken, maar ik denk niet dat er ook maar één taalkundige te vinden is die meent dat gesproken taal géén ‘goede grammatica, woordenschat en zinsopbouw’ heeft, of dat het niet onderzocht kan worden door goed geschoolde promovendi die goed geschoolde docenten kunnen inspireren.
De nieuwe regering is er nog niet eens, maar vorig weekeinde lichtte de toekomstige premier al een tipje van de sluier op over de manier waarop zijn regering de leescrisis te lijf gaat. Met het socialemediaplatform X! Dat ‘emancipeert en bevrijdt de massa’s’. Want kennelijk krijgen we een sociaal-democratische regering die gaat doen aan arbeidersverheffing. Dankzij X zullen binnenkort onze jongeren weer lezen als een tierelier.
Nu kom ik uit een traditioneel PvdA-milieu waarin mijn opa probeerde zijn positie als medewerker in de chemische industrie iets te verbeteren door ’s avonds cursussen scheikunde of Frans te volgen, of in ieder geval een goed boek te lezen. Zodat hij uiteindelijk een kantoorbaan kon krijgen. Toen de radio kwam, werden er door de linkse “intellectuelen” van de VARA lezingen gegeven die allerlei ingewikkelde onderwerpen voor arbeiders verklaarden. Dat soort zaken kregen later een plaats bij de Teleac. Ik heb er in de jaren tachtig nog een cursus Indonesisch gedaan. Zo waren er ook cursussen Moderne Sterrenkunde en Portrettekenen en -Schilderen. Helaas bestaat dat niet meer. De publieke omroep heeft nog steeds een paar programma’s, bijvoorbeeld om laaggeletterden te helpen.
Mijn eigen voorkeur zou zijn om de publieke omroep zodanig te hervormen dat er weer meer ruimte komt voor dit soort educatie. Zorgvuldig ontwikkelde cursussen op allerlei gebied die door grote groepen tegelijkertijd kunnen worden gevolgd. Emancipatie en bevrijding komt door studie en kennis! Wat fijn dat onze toekomstige premier dat ook inziet. Gooi alle onzin aan de kant en besteed een belangrijk deel van je leven aan proberen te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit – daar wordt je zelf beter van en daar wordt de samenleving beter van.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Toen Robin Thicke ‘Blurred Lines’ uitbracht, wees meer dan één feministe erop dat de tekst nogal ‘rapey’ was.
Reb Fountain en Amanda Palmer schroeven die kritiek op tot een oncomfortabel niveau. Maar dan weer wel op artistieke wijze, hetgeen het resultaat muzikaal goed verteerbaar maakt.
NIEUWS - In de eerste twee maanden van dit nieuwe jaar zijn er aan aantal museale tentoonstellingen die de laatste trends in de hedendaagse kunst laten zien. Voor Kunst op Zondag bezocht ik Ai Weiwei in de Kunsthal, Yayoi Kusama in het Stedelijk Museum Schiedam en Nan Goldin in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Tot slot is er de Art Fair in Naarden van 25 t/m 28 januari 2024.
De Kunsthal Rotterdam presenteert de grote tentoonstelling “In Search of Humanity” van de Chinese kunstenaar, mensenactivist en criticus Ai Weiwei (1957). Dit is de meest volledige overzichtstentoonstelling van Ai Weiwei tot nu toe. Je ontdekt een indrukwekkend overzicht van werken, gemaakt in de ruim veertig jarige carrière van de kunstenaar. Ik zag schilderijen, culturele readymades, LEGO-werken, sculpturen, installaties, fotografie en videokunst. Het team van de Kunsthal wist de hand te leggen op belangrijke werken uit verschillende fasen in het oeuvre van deze kunstenaar.
Om de ruim 120 werken te verkennen, heb je zeker twee uur nodig. De zaalteksten zijn compact en helder en geven goede achtergrondinformatie over elke creatieve fase. Ik ontdekte bekende en minder bekende werken zoals het veel getoonde Forever Bicycles (2003): een sculptuur van stuurloze fietsen. Hiermee benadrukt Ai Weiwei dat we niet zelf bepalen waar we naartoe fietsten. Hij verwijst hiermee ook naar het dominante Chinese regime. In de volgende ruimte is de vloer bezaaid met ruim duizend kilo handgeverfde porseleinen zonnebloempitten. Met Sunflower Seeds (2010) daagt Ai Weiwei het ‘Made in China’ mantra uit waar China om bekend staat.
Een van de oudejaarsvragen betrof antiek glas: viel er iets te zeggen de wijze waarop het werd vervaardigd en kunnen we het namaken? De tweede vraag is makkelijk te beantwoorden: ja, dat kunnen we. Er zijn diverse ateliers, zoals dit, en u kunt de producten kopen in de meeste museumwinkels. De vraag hoe ze het in de Oudheid maakten, is lastiger.
Er gaat namelijk een andere vraag aan vooraf: wat is glas eigenlijk? Het is feitelijk vloeibaar gemaakt en daardoor bewerkbaar silica. Dat valt te winnen uit gewoon zand, maar voor de glasmaker aan het werk kan, moet hij twee problemen oplossen. De eerste moeilijkheid is dat hij het smeltpunt van silica moet verlagen van rond de 2000°C tot 1200°C. Daarom voegt de glasmaker soda (natriumcarbonaat) toe, dat valt te winnen uit planten. Dit creëert een nieuwe complicatie, namelijk dat het product zo oplosbaar wordt. Daarom voegt hij ongebluste kalk (calciumoxide) toe. Zo wordt het mengsel weer harder en kunnen we, om eens iets te noemen, water drinken uit een glas. De verhouding tussen de drie bestanddelen varieert rond de 70% silica, 25% soda en 5% calciumoxide.
Babylonische instructie voor de glasmaker (Pergamonmuseum, Berlijn)
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Na dertig jaar heeft Billy Joel weer eens een liedje gemaakt. Zijn laatste plaat was River of Dreams uit 1993, en daarna had Joel alles wel gezegd wat er te zeggen viel, vond ‘ie zelf.
Als perfectionist ging het schrijven en componeren hem ook steeds zwaarder vallen. Er waren zo’n twaalf maanden uitwisseling van ideeën voor liedjes met de jonge producent Freddy Wexler voor nodig om Joel weer uit z’n schulp te lokken.
De snor. Het gore matje onder het kale hoofd. Het kitcherige jasje. De uitgekloven synthesizer-deuntjes uit de jaren ’80. De Australische artiest Donny Benét blinkt uit in de cultivatie van foutheid.
En dat is ook een kunst.
Richie Kotzen (wat een naam…) zat in bands als Poison, Mr. Big en hardrockband The Winery Dogs. Hij speelt volgens eigen zeggen zo’n beetje alles tussen rock, jazz en soul.