Haperende integratie statushouders vlot trekken in nieuw inburgeringsbeleid

De integratie van statushouders hapert. Jaco Dagevos (Sociaal en Cultureel Planbureau en Erasmus Universiteit) vraagt zich af of aanvullend beleid soelaas kan bieden. Hij ziet kansen in de nieuwe inburgeringswet en in het creëren van ontvangstvoorzieningen voor alle migranten. Door regelmatig onderzoek te doen bij statushouders die rond 2015 in Nederland zijn komen wonen, hebben we een goed beeld van hoe hun leven in ons land vorm krijgt (CBS, 2023). Onder een groep Syrische statushouders die tussen 2014 en 2016 een status kregen, is inmiddels drie keer een survey gehouden (WODC, 2023). Uit de laatste meting van 2022 blijkt dat nagenoeg iedereen de inburgering heeft afgerond. Toch hapert het integratieproces Gunstig is dat met name onder Syrische mannen de arbeidsparticipatie fors is toegenomen. Maar op andere terreinen zien we geen ontwikkelingen in de goede richting. De ervaren gezondheid van Syrische statushouders is in de laatste jaren eerder slechter dan beter geworden. Ook is het aandeel Syriërs met een slechte psychische gezondheid toegenomen. Veel Syriërs ervaren stress vanwege geldzaken; een groot en stijgend deel van de Syrische huishoudens heeft moeite om rond te komen. De sociale contacten zijn de afgelopen jaren verminderd en velen kampen met sociale eenzaamheid. In de eerste jaren van het verblijf verbeterden Syrische statushouders hun Nederlandse taalbeheersing, maar die verbetering is de laatste jaren gestagneerd. Naarmate statushouders langer in Nederland zijn, zien we daarnaast een afvlakkende toename van de arbeidsparticipatie (CBS, 2023). Het lijkt erop dat binnen deze groep het reservoir is uitgeput van mensen die aan het werk kunnen. Een patroon dat we ook bij statushouders zien die in de jaren negentig naar Nederland kwamen (Bakker, 2016; Bakker & Dagevos, 2017). Alles bijeengenomen is het beeld dus niet zo gunstig. Het idee dat het integratieproces lineair verloopt, dat het over het geheel genomen de goede kant opgaat als je langer in Nederland woont, blijkt niet te kloppen. Dat geldt ook voor de Syrische statushouders die rond 2015 een status kregen, al zijn er binnen de groep wel grote verschillen. Ontheffing van inburgeringsplicht Zoals gezegd hebben veruit de meeste Syrische statushouders die rond 2015 in Nederland kwamen wonen voldaan aan de inburgeringsplicht. Zij zijn ingeburgerd onder de oude inburgeringswet die tussen 2013 en 2021 van kracht was. Daarbij was het mogelijk om mensen een ontheffing te verlenen en dat gebeurde ook vaak. Soms vanwege ziekte, maar veel vaker kregen mensen een ontheffing omdat ze ondanks ‘aantoonbare inspanning’ geen examens hadden gehaald en dat diploma waarschijnlijk ook niet zouden halen. Ongeveer een kwart van de inburgeraars onder de oude wet kreeg zo’n ontheffing en heeft op die manier aan de inburgeringsplicht voldaan (CBS, 2023). Er bestaat een opmerkelijke overlap tussen de (Syrische) statushouders die nu op verschillende terreinen niet mee kunnen komen en degenen die van de inburgeringsplicht zijn ontheven. Het gaat in beide gevallen vaak om praktisch opgeleiden en 45-plussers (Dagevos et al., 2020). De haperende integratie van deze groep statushouders roept de vraag op of – aanvullend – beleid hier soelaas kan bieden. Nieuwe inburgeringswet biedt mogelijkheden Inmiddels is in Nederland een nieuwe inburgeringswet van kracht. De mogelijkheden om inburgeraars te ontheffen zijn sterk ingeperkt. In de nieuwe wet is naast de onderwijs- en B1-route de zogenoemde zelfredzaamheidsroute (Z-route) in het leven geroepen. Die route is bedoeld voor mensen van wie wordt verwacht dat zij niet op taalniveau B1 kunnen inburgeren. Waarschijnlijk komen nu veel mensen in de Z-route terecht die onder de vorige wet ontheven zouden zijn van de inburgeringsplicht. Gezien de ongunstige ontwikkelingen in de positie van met name oudere en lager opgeleide statushouders en het feit dat zij niet volwaardig aan de inburgering hebben kunnen deelnemen, zijn er goede redenen om te kijken hoe deze groep extra ondersteuning kan worden geboden. Wij denken aan twee mogelijkheden. Bieden van extra ondersteuning De eerste is de huidige inburgeringsvoorzieningen openstellen voor personen die in de vorige wet zijn ontheven. De nieuwe inburgeringswet heeft al een infrastructuur met kennis van de doelgroep en op nieuwkomers gericht aanbod. Waarschijnlijk zijn velen gebaat bij activiteiten die worden aangeboden, met name in de Z-route, zoals het leren van de Nederlandse taal in combinatie met participeren in de Nederlandse samenleving door werk of vrijwilligerswerk. Het zou hier moeten gaan om vrijwillige deelname waarbij mensen een keuze kunnen maken uit onderdelen van het inburgeringsbeleid. De andere mogelijkheid raakt aan een bredere discussie of er niet voor alle migranten, ook niet-inburgeringsplichtigen, voorzieningen gecreëerd moeten worden die hen voorbereiden op hun leven in Nederland. Zo pleitte de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2020) voor ontvangst- en inburgeringsvoorzieningen waar arbeids- en kennismigranten op vrijwillige basis de Nederlandse taal kunnen leren en informatie kunnen inwinnen over onder meer regelgeving en sociale normen. De urgentie hiervan blijkt ook uit initiatieven van gemeenten om met name Oost-Europese arbeidsmigranten in de gelegenheid te stellen om Nederlands te leren (bijvoorbeeld Gemeente Rotterdam, 2023). Veel mensen zijn al geruime tijd in Nederland, maar hebben vanuit de veronderstelling – zowel bij henzelf als bij beleidsmakers – dat hun migratie tijdelijk zou zijn, doorgaans geen initiatieven ondernomen om de taal te leren en zich te oriënteren op een langer verblijf in Nederland. Ook ‘oude’ inburgeraars zouden van dergelijke ontvangst- en inburgeringsvoorzieningen gebruik kunnen maken. Alle migranten, ook degenen die al langere tijd in Nederland zijn en een onzekere sociaaleconomische positie innemen, kunnen extra ondersteuning goed gebruiken. Dit artikel verscheen eerder bij Sociale Vraagstukken. Jaco Dagevos werkt bij het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en is als bijzonder hoogleraar Integratie en Migratie verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR).

Closing Time | Meat Suit

Met een naam als ‘Doodseskader’ kun je pokkeherrie verwachten, en dat leveren Tim De Gieter en Sigfried Burroughs dan ook volop.

Zelf spreken ze liever van ‘sonische terreur’, maar als ik het kan verteren zal dat wel meevallen.

Foto: Anil Ramdas www.postproduktie.nl, CC BY 2.5, via Wikimedia Commons.

Eenzaam strijden voor de beschaving

RECENSIE - Anil Ramdas (1958-2012) was een man van engagement, nee, meer dan dat: hij was een man van idealen. En het hoogste ideaal was voor hem de beschaving – wat een schrijver moest doen is die beschaving verder helpen. Kan dat nog, in de 21e eeuw? Hij zelf lijkt uiteindelijk te hebben besloten van niet – toen hij bijna 12 jaar geleden, in februari 2012 zichzelf het leven benam.

Ramdas’ collega-schrijver Karin Amatmoekrim heeft, vind ik, een adembenemende biografie van hem geschreven: In wat voor land leef ik eigenlijk? Dat boek is primair een intellectuele biografie, een beschrijving van Ramdas’ ideeënontwikkeling – zijn langjarige huwelijk komt bijvoorbeeld eigenlijk alleen voor waar het belangrijk is om het levensverhaal te kunnen volgen. Dat is natuurlijk op het eerste gezicht óók nogal ouderwets, maar dat maakt ook dat het boek heel goed bij Ramdas past, zoals het meteen ook laat zien dat het gelukkig nog altijd wel kan: denken over de onderwerpen waarover Ramdas dacht.

Ervaringsintellectueel

Anil Ramdas kwam eind jaren zeventig van de vorige eeuw naar Nederland, om er te studeren en uiteindelijk naar zijn geboorteland Suriname terug te keren om te helpen het mee op te bouwen. Als intellectueel. En wel als intellectueel naar westerse snit, of in ieder geval naar wat hij vond dat de westerse snit was: altijd bezig om kritiek te leveren, vooral ook op het eigen nest, maar dat altijd met het doel om de dingen beter te maken.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Purple

De Stone Temple Pilots bereden in de jaren negentig met succes de golf van de Grunge. Ronkende gitaren, vies klinkende versterkers en een nihilistische kijk op het leven kenmerkten deze muziekstroming.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Closing Time | 1987

Diamante Azzura Bovelli weet hier een lekker stukje retropop neer te zetten. Da’s toch knap voor iemand die in 1996 geboren is.

https://youtu.be/5b7OZPqk7ik

Closing Time | True Nature

Jane’s Addiction was een van de eerste bands uit de alternatieve rockscène van de vroege jaren negentig die zowel aandacht kregen van de mainstream media als commercieel succes behaalden in de Verenigde Staten.

Gitarist Dave Navarro zal men wellicht nog kennen van de Red Hot Chili Peppers.

Closing Time | Biko

Steve Biko was een Zuid-Afrikaanse anti-Apartheidsactivist, die in 1977 door de inlichtingendiensten werd opgepakt en tijdens verhoor dusdanig afgetuigd dat hij kwam te overlijden aan hersenletsel.

Het maakte van Biko een martelaar, die werd vereeuwigd in kunstwerken, boeken, popsongs en films (Cry Freedom met Denzel Washington in de hoofdrol). In 1980 bracht Peter Gabriel ‘Biko’ uit.

Het leverde hem een inreisverbod op naar Zuid-Afrika, maar dat zal ‘m vermoedelijk weinig hebben gedeerd.

Closing Time | Stealing Cars

Nadine Shah leek in 2015 de grote belofte van de post-punk, maar het is wat mij betreft bij een belofte gebleven.

Soms heb je dat, dat een muzikant twee veelbelovende platen maakt en vervolgens enkel nog limonademuziek.

Closing Time | Bad Penny

Rory Gallagher, ook weer zo’n rocker die niet oud is geworden. Hij zou slechts 47 worden.

Vanwege z’n beroep zou je denken aan drank- en drugsmisbruik, maar het waren medicijnen. Met name paracetamol, die hij kreeg voorgeschreven vanwege buikklachten ten gevolge van medicatie om z’n vliegangst tegen te gaan.

Een en ander leidde weer tot dusdanige leverschade dat Gallagher in 1995 een transplantatie nodig had. In het ziekenhuis liep hij een MRSA-infectie op, die ‘m uiteindelijk fataal zou worden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende