Redacteur bij Sargasso: P.J. Cokema

Wie van de acht: Piratenpartij – De Groenen

6 november 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Nieuwe politieke partijen beginnen bij voorbaat op achterstand in de ‘ratrace naar het pluche’. Landelijke media besteden amper tot geen aandacht aan ze. Zitten er toch kanshebbers bij? Dat zoeken we uit in de korte serie ‘Wie van de acht?’ Vandaag: Piratenpartij – De Groenen.

PvdA en GroenLinks zijn niet de enige partijen die gezamenlijk de verkiezingen in gaan. Ook de Piratenpartij en De Groenen trekken gezamenlijk op (lijst nr. 17). Dat doen ze al wat langer en de samenwerking heeft in ieder geval drie keer op een rij een zetel opgeleverd in het waterschap AGV (Amstel, Gooi en Vecht).

Verder hebben ze, samen met de Basis (Partij voor Basisinkomen) zetels in vier Amsterdamse stadsdeelcommissies. De Amsterdamse gemeenteraad bleek nog een bruggetje te ver.

Niet echt nieuw

De Piratenpartij en de Groenen zijn geen nieuwe partijen, maar omdat ze niet eerder een zetel in de Tweede Kamer haalden worden ze wel als zodanig gezien. Dat doet natuurlijk een beetje onrecht aan de geschiedenis van de partijen.

De Groenen is de oudste ‘bloedgroep’ van lijst 17. In 1983 opgericht onder de naam ‘Europese Groenen’, later omgedoopt tot ‘Federatieve Groenen’ (1985). Vier jaar later werd het ‘De Groenen’.

Foto: Nicolas Vigier (cc)

Kunst op Zondag | Een nacht in Madrid

5 november 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Bij het begin van dit moppie muziek zou je kunnen denken dat het van deze tijd is. Wat er daarna volgt doet wel ietsje ouder vermoeden. Maar dan komt er weer eens stukje wat net zo goed onder ‘hedendaagse gecomponeerde serieuze muziek’ (wel met een kwinkslag) lijkt te vallen.

Of wordt er een loopje genomen met barokke muziek? Nou ja, dit strijkkwintet speelt ‘Musica notturna delle strade di Madrid. Opus 30, No. 6, gecomponeerd door Luigi Boccherini (1743 – 1805). Ofwel ‘eine kleine Nachtmusik’ uit Madrid.
De compositie is 243 jaar oud (hoor ik daar ergens in het laatste deel een soort ‘lang zal ze leven’?), de uitvoeringen klinken tegenwoordig of het van deze eeuw is.

Awel, het moppie muziek verhaalt van de geluiden die ’s nachts in de straten van Madrid te horen zijn. Althans, in de tijd van Boccherini. De klok van een kerk die oproept voor het Ave Maria gebed, trommels van soldaten, blinde bedelaars die door de straten schuifelen, de kraaltjes van de rozenkrans, straatzangers die langslopen, nog een trommel en als de nacht ten einde loopt trekt ook de militaire nachtwacht zich terug uit de straten van Madrid.

Waarmee ik maar wil zeggen: goedemorgen!

Foto: Logo's nieuwe politieke partijen TK Verkiezingen 2023

Wie van de acht – nieuwe partijen bij TK-verkiezingen 2023

30 oktober 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

De Tweede Kamer ging vorige week vrijdag met reces om de partijen in staat te stellen vol op verkiezingscampagne te gaan. Dat zal even onderbroken moeten worden want er zijn in de wereld wel verschrikkelijker dingen gaande dan de Tweede Kamerverkiezingen.

De SP en D66 hebben een spoeddebat aangevraagd over de stemonthouding die Nederland in de VN uitsprak over de resolutie die een humanitair staakt-het-vuren oproept. De Kamerleden moeten de komende week over de aanvraag van SP en D66 stemmen.

Geen nood: partijkopstukken schuiven ondertussen aan bij de tv-tafels, worden in landelijke dagbladen ondervraagd en bereiden zich voor op de komende verkiezingsdebatten op televisie. Allemaal ten dienste van de kiezer die zich natuurlijk goed wil informeren teneinde op 22 november een weloverwogen en verantwoorde keuze uit alle 26 partijen te maken.

Alle 26? Nee, een achttal partijen worden behoorlijk genegeerd. Niet alleen door de NOS, die ‘de 17 grootste partijen’ vlotjes uitlegt aan het publiek. Daarmee wordt bedoeld de 17 partijen die nu in de Tweede Kamer zitten en meedoen aan de verkiezingen.

Maar er doen 26 partijen mee. De NOS laat 50PLUS buiten beschouwing. De partij had na de vorige verkiezingen wel een zetel, maar die werd ‘meegenomen’ door mevrouw Den Haan toen zij uit de partij stapte. Zij (i.c. de door haar opgerichte partij GOUD) doet niet mee aan de verkiezingen.

Foto: Ramsey Nasr foto Michiel Hendryckx, CC BY-SA 3.0 via Wikimedia Commons.

Absurd maar eerlijk

19 oktober 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Gisteravond in Khalid & Sophie droeg Ramsey Nasr een ingekorte versie voor van een column die ook in het NRC verscheen. Zijn voordracht bij Khalid & Sophie is te zien op de Instagram-site van het programma. De geschreven versie staat in het NRC.

Terecht, zo zegt hij, hebben de slachtoffers, Israëlisch en Europees, van de aanslag van 7 oktober een naam gekregen. Hij vraagt zich wel; af:

Hebben Palestijnse levens eenzelfde waarde voor ons, in een gruwel die voor hen al 75 jaar voortduurt? Kennen wij ook de namen van hún dode baby’s, hún vernederde grootouders, hún vermoorde kinderen? Kennen wij hún individuele dromen, vrienden, schoolrapporten?

Waar Israëlische slachtoffers bij naam worden genoemd, worden Palestijnse levens “doorgaans per aantal genoemd: 2.600 doden, 900.000 ontheemden, 2,2 miljoen inwoners. Geen namen maar nummers”.

Ramsey Nasr beschrijft hoe de dehumanisering van Palestijnen al 75 jaar lang in zijn werk gaat. In 1969 ontkende de toenmalige Israëlische premier Golda Meïr met de uitspraak ‘They did not exist’ dat “er niet zoiets is als een Palestijns volk.”

Anonimisering in de media, het ontzeggen van politieke steun door de internationale gemeenschap” dragen bij aan ontmenselijking van Palestijnse burgers. En….

Legerleiders en politici, in Israël en daarbuiten, hebben decennialang Palestijnse burgers vergeleken met – en ik citeer – ‘ongedierte’, kakkerlakken, ‘beesten op twee benen’, ja zelfs met kanker waarop chemotherapie moet worden toegepast.

Foto: United Nations Photo (cc)

Kabinet en Tweede Kamer helpen Gaza

18 oktober 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Het kabinet stelt 10 miljoen euro extra beschikbaar voor noodhulp aan Gaza. Het geld gaat naar VN-organisaties, een groep internationale en nationale NGO’s, en de Palestijnse Rode Halve Maan.

Dat ‘extra’ betekent: 10 miljoen “bovenop de € 51 miljoen die Nederland dit jaar voor ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp aan de Palestijnen heeft uitgetrokken”. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher, dat vanwege een afgesproken begrotingssystematiek dat ‘extra’ de komende drie jaren gekort zal worden op andere uitgaven.

Hiermee is eigenlijk ook tegemoet gekomen aan de motie van Sjoerd-Sjoerdsma (D66) waarin werd opgeroepen “gehoor te geven aan de noodkreet van de VN voor 100 miljoen euro aan humanitaire hulp”. De motie is aangenomen. Alleen JA21, Groep Van Haga, PVV, FVD en BBB waren tegen.

De motie was er een van een twaalftal moties, vorige week ingediend, die gisteren in de Tweede Kamer ter stemming kwamen. Details vind u via de twee links, hier een compact overzicht.

de motie-Boswijk (CDA) c.s. (VVD. Volt, Omtzigt, D66) over er bij Israël voor pleiten om voedsel, water, brandstof, medicijnen en medische hulpgoederen naar Gaza door te laten (21501-02, nr. 2720);
Voor: SP, GroenLinks, Volt, Lid Ephraim, PvdA, PvdD, D66, Lid Omtzigt, ChristenUnie, VVD, SGP, CDA, JA21, Groep Van Haga, FVD, BBB
Tegen: BIJ1, DENK, PVV
Aangenomen

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

Acht nieuwe partijen doen mee aan de verkiezingen

16 oktober 2023 , 12:00 , door P.J. Cokema

Afgelopen vrijdag maakte de Kiesraad bekend welke politieke partijen en kandidaten definitief meedoen aan Tweede Kamerverkiezingen. Van de 29 partijen die eerder kandidatenlijsten inleverden, gaan er 26 door naar de verkiezingen op 22 november.

Drie partijen krijgen geen plaats op het stembiljet omdat ze voor alle 20 kieskringen te weinig ondersteuningsverklaringen hebben ingeleverd. Dat gaat om Jezus Leeft, Partij voor Ontwikkeling en een blanco lijst met als eerste kandidaat Geert Sterenborg.

Van ‘Jezus leeft’ is dat enigszins verrassend. Bij de vorige twee verkiezingen lukte het de partij wél mee te doen: 2017 (7 kieskringen – 3.099 stemmen) en 2021 16 kieskringen – 5.015).

Drie partijen doen niet mee in kieskring 20 (Bonaire): ‘LEF – Voor de Nieuwe Generatie’, de ‘LP (Libertaire Partij)’ en ‘Samen voor Nederland’. Ze leverden te weinig ondersteuningsverklaringen voor deze kieskring in.

Bij drie andere partijen was een tekort aan voldoende ondersteuningsverklaringen ook reden om niet in het hele land verkiesbaar te zijn. ‘Nederland met een PLAN’ doet daarom in 17 kieskringen mee, ‘Partij voor de Sport’ in 11 kieskringen.

De ‘Politieke Partij voor Basisinkomen’ wist in slechts acht kieskringen voldoende ondersteuningsverklaringen binnen te halen. Juist nu ‘bestaanszekerheid’ een top issue lijkt te worden in de verkiezingscampagnes is dat wat jammer, want misschien zijn er nu veel kiezers over te halen voor een ander soort ‘inkomensplaatje’.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Spreidingswet goed voor verdeling over armere en rijkere gemeenten

9 oktober 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Vorige week dinsdag stemde de Tweede Kamer over de amendementen ingediend bij de ‘spreidingswet’. Officieel: Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvangvoorzieningen. Het ging uiteindelijk om 15 amendementen, waarvan er slechts drie zijn aangenomen.

Morgen wordt er gestemd over de wet zelf. Omdat een voor de SP belangrijk amendement is aangenomen (103 stemmen voor, 45 tegen), zal deze partij voor de wet stemmen. Dat betekent dat de Tweede Kamer de wet zal aannemen.

Het SP-amendement regelt dat de verdeling van asielzoekers over de gemeenten wordt gebaseerd op het aantal inwoners van de betreffende gemeente en op de meeste recente Sociaaleconomische status – Welvaart, Opleiding en Arbeidsscore (SES-WOA-score) op gemeenteniveau.

Met de SES-WOA-score brengt het CBS de onderlinge samenhang tussen financiële welvaart, het opleidingsniveau en het recent arbeidsverleden van particuliere huishoudens in klaart. Voor elke gemeente, wijk en buurt is een gecombineerde score berekend op basis van gegevens over elk huishouden.

Het SP-amendement sluit aan bij wat wij vorig jaar schreven over opvang naar aantal inwoners per gemeente en opvang naar vermogen. Het amendement geeft aanleiding nog eens naar de cijfers te kijken. Hoe zien die er uit als het amendement praktijk wordt?

Verschil tussen arme en rijke gemeenten blijft aanzienlijk

Foto: © Sargasso logo serie Nieuwe politieke partijen

Volhouders en nieuwelingen bij komende verkiezingen

4 oktober 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Begin september waren er bij de Kiesraad 70 namen van politieke partijen geregistreerd voor de komende Tweede Kamerverkiezingen. Er zat wel wat kaf tussen het koren. Lijst Henk Krol gaat niet zelfstandig de verkiezingen in, maar meneer Krol komt op de kandidatenlijst van BVNL van meneer Van Haga.

Verder hebben eerder een aantal partijen het politieke werk gestopt of zijn soms zelf helemaal opgeheven: NLBeter, NIDA, Partij voor de Eenheid, GO (fractie Otten). Twee andere partijen blijken bij ander onderzoek alleen lokale partijen te zijn en geen landelijke ambities te hebben (OPA en Partij 18plus).

Drie nog actieve partijen gaan we ook niet op het stembiljet zien. De Nieuwe Communistische Partij-NCPN en Alliantie hebben expliciet aangekondigd deze keer het circus aan hen voorbij te laten gaan. Een derde geregistreerde, Sociaal & Groen, gaat als platform door en koestert ook geen zetelambities.

En toen waren er nog 61 partijen. Van de 21 huidige fracties in de Tweede Kamer gaan er 19 door. Nieuwgierig als we zijn naar de niet-mainstream partijen, kijken we naar de overige 42 geregistreerden.

Daar valt er al snel een van af. Onder de naam ‘The Second Wind’ kondigde Arjan Takens uit Assen aan mee te gaan doen om vervolgens ‘alle macht over te dragen aan burgerraden’. Hij roept de kiezers op om op het stembiljet een rood vierkant te tekenen en daar de tekst ‘Geen politiek meer. Wij willen The Second Wind’ bij te zetten.

Foto: Tweede Kamer Schermafbeelding Debat gemist stemmingen 18-10-2022

De Tweede Kamer is Sinterklaas niet

28 september 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

In een, zonder dat er verkiezingen aan te pas zijn gekomen, gewijzigde samenstelling van de Tweede Kamer, werd er vorige week gestemd over de ‘Prinsjesdagmoties’. De geachte afgevaardigden probeerden het demissionaire kabinet geld af te troggelen. Een betere formulering is misschien: de partijen probeerden geld veilig te stellen voor allerlei doelen.

Daartoe werden 21 moties opgetuigd. De meesten hadden tot doel koopkracht op peil te houden of armoede te dempen. De VVD-fractie kwam met één kadootje: 1 jaar verlenging van de korting op benzine-en dieselaccijnzen. Die motie werd aangenomen.

De VVD was koploper tegenstemmen door 16 van de 21 moties met weer andere kadootjes af te wijzen. CDA en SGP volgenden door elk 15 keer tegen te stemmen.

De verhoudingen lagen bij elke motie wel een beetje anders, maar grosso mode kon de Tweede Kamer er niet van beticht worden de Sinterklaas uit te hangen. Van de 21 moties die her en der financiële pijn moesten wegnemen, werden er maar acht aangenomen. Dertien werden dus verworpen.

In deze excelsheet staan ze bij elkaar, met het stemgedrag van de Tweede Kamerfracties.

Een paar frappante moties.

Een motie van Marijnissen (SP) om in 2024 233 miljoen bezuinigingen op de ouderenzorg terug te draaien werd met 69 stemmen voor en 81 tegen afgewezen.
Tegen: VVD, D66, CDA, CU, Volt, Gündogan, Omtzigt
Voor: PVV, PvdA, SP, GL, PvdD, FvD, BBB, DENK, SGP, Van Haga, BIJ1, Ephraim, Den Haan, JA21

Foto: Vic (cc)

Er komt een man bij de private equity

26 september 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

COLUMN - “Er komt een man bij de dokter”. Zo ver komt het niet. Afspraken kunnen alleen via de website worden gemaakt. Wat die man ook verwacht: geen dokter. Wel een chatbot, een keuzemenuutje op een website of een pop-up met de oproep het morgen nog eens te proberen want alle huisartsen zijn voor de rest van de dag bezet. “Bij levensbedreigende situaties: bel 112” staat er nog bij.

Tja, huisartsentekort…

Ongetwijfeld speelt dat ook een rol bij de soms slechte bereikbaarheid van een huisarts. Maar het moet niet nog erger worden gemaakt door van de eerstelijnszorg een investeerdersproject ten gerieve van aandeelhouders te maken.

In een, zonder dat er verkiezingen aan te pas zijn gekomen, gewijzigde samenstelling van de Tweede Kamer, werd er vorige week gestemd over de ‘Prinsjesdagmoties’. Eén daarvan had tot doel de huisartsenzorg uit handen van private-equitypartijen te houden.

Motie van leden Marijnissen (SP) en Bikker (ChristenUnie):

constaterende dat de invloed van private equity binnen de huisartsenzorg steeds groter wordt, met als gevolg een verslechterde arts-patiëntrelatie en stijgende zorgkosten;
van mening dat geld voor huisartsenzorg in de huisartsenzorg moet blijven;
verzoekt de regering in het wetsvoorstel Integere bedrijfsvoering zorg- en jeugdhulpaanbieders de noodzakelijke stappen te zetten die ervoor zorgen dat binnen de huisartsenzorg eigenaarschap van private-equitypartijen tot het verleden gaat behoren en er geen geld meer uit de huisartsenzorg naar derden verdwijnt

Foto: Stempotlood Verkiezingen 2021 - Gebruik op Sargasso met toestemming. (c) Sidney Smeets

De versplintering komt van rechts (2)

29 augustus 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

Gisteren registreerde de Kiesraad twee nieuwe politieke partijen: ‘Nieuw Sociaal Contract’ van Pieter Omtzigt en ‘Algemene Politieke Partij Nederland’. De laatste was ook in 2020 geregistreerd, maar werd na maart 2021 geschrapt omdat geen geldige kandidatenlijst werd ingediend.

Daarmee is het aantal registraties gestegen van 51 naar 53 partijen. Lang niet alle geregistreerde partijen zullen in november meedoen aan de verkiezingen. Pas na 9 oktober zullen weten welke partijen kandidatenlijsten hebben ingeleverd. Het lijkt er wel op dat we dit jaar een wat overzichtelijker stembiljet krijgen dan bij de verkiezingen van 2021.

Levendige, versplinterde democratie

Afsplitsingen van politieke partijen die in de Tweede Kamer zitten, vormen één oorzaak van versplintering van het politieke speelveld. Een andere bijdrage aan de versplintering komen dan de talloze nieuwe partijen die bij verkiezingen een gooi naar Kamerzetels doen.

Voor een deel zijn dat afsplitsers die als nieuwe partij meedoen (bijvoorbeeld Pieter Omtzigt), een ander deel bestaat uit nieuwe initiatieven. Die het soms wel een aantal verkiezingen achter elkaar weten vol te houden (o.a. Piratenpartij en Jezus Leeft). De vorige verkiezingen (2021) kende een record aan ‘nieuwe’ partijen: 65% van de partijen op het stembiljet was nieuw, in de zin van ‘niet eerder zetels gehaald’.

Zomergasten 2023 met Theo en Alida

27 augustus 2023 , 08:00 , door P.J. Cokema

In VPRO’s Zomergasten gaan we vanavond kijken en luisteren naar Alida Dors, theatermaker, choreograaf en directeur van Theater Rotterdam (TR). Een voorbeschouwing. Sargasso’s recensie van deze uitzending vindt u hier.

Theo Maasen moest “echt hard huilen bij de voorstelling The Story of Travis”. Een toneelstuk onder regie van Romana Vrede (de eerste Zomergast in 2018) en met choreografieën van Alida Dors. Theo Maasen is van plan haar te vragen:

(…) wat haar drijft en hoe ze het voor elkaar heeft gekregen om mij zo aan het janken te krijgen

Multi-talent

Alida Dors is een multi-talent. Op jonge leeftijd was ze goed met kunstschaatsen, thaiboksen en turnen. Ze heeft twee studies op zak (Fiscale Economie en master Sociologie). Werkte als danseres bij uiteenlopende groepen en artiesten. Ze is medeoprichtster van hiphopdansschool Solid Ground Movement en begon haar eigen dansgezelschap BackBone.

Hiphop waarden

Nu is ze, naast choreografe, ook artistiek directeur van Theater Rotterdam. In al dat werk is hiphop de grondwaarde van haar werkpraktijk. Dat verklaarde ze in ‘De Staat van het theater’, de toespraak die ze in 2022 hield bij de opening van het Nederlands Theaterfestival:

Mijn bronnen komen uit de hiphop. Mijn dans- en theatertaal staan in die traditie, en mijn leiderschap is erdoor gevormd. Hiphop, waar iedereen welkom is die beweegt vanuit urgentie. Hiphop, waar kleuren, disciplines en generaties elkaar ontmoeten en versterken