P.J. Cokema

1.332 Artikelen
178 Waanlinks
2.626 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
P.J. Cokema is het pseudoniem van Peter de Jonge. Hoewel geen fervent voorstander van pseudoniemen, toch deze internet-identiteit aangenomen, omdat er erg veel Peter de Jonges op het world wide web te vinden zijn.

Tot juli 2018 werkzaam geweest in de dak- en thuislozenopvang. Blogt sinds 9 januari 2006 op zijn eigen website Peterspagina (voorheen Codes, keuzes en maakbaarheid). Onder het pseudoniem P.J. Cokema voegde hij zich in 2008 als gastlogger bij GeenCommentaar, waar hij in mei 2011 toetrad tot de vaste groep redacteurs.

Na de fusie met Sargasso verzorgde hij sinds oktober 2011 de wekelijkse rubriek Kunst op Zondag, nu nog 1 tot 2 keer per maand. Daarnaast zijn binnenlands bestuur en de gezondheidszorg de belangrijkste aandachtsgebieden voor zijn artikelen.

Tevens initiatiefnemer van de Blogparel (tot 2014), de blogprijs voor stukjes die lezers eerst doen lachen en vervolgens tot nadenken stemmen.
Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Vernietigen

Kunst vernietigen is een ambacht apart. Beheers je dat niet, dan faal je als destructie-kunstenaar. Dat is sinds kort wel van toepassing op Banksy. Vijf oktober jl. presenteerde hij in veilinghuis Sotheby’s zijn wellicht grootste mislukking.

Wat een vernietigende daad als kritiek op de kunsthandel heette te zijn, werd een succes voor diezelfde handel. De voor een vette miljoen euro geveilde Banksy is door de halfslachtige vernieling waarschijnlijk een paar miljoen meer waard geworden.

Of was dat tóch de bedoeling van de kunstenaar? Volledige vernietiging of opzettelijke beschadiging van eigen werk is geen onbekend fenomeen in de kunstgeschiedenis. Het kan onderdeel zijn van het scheppingsproces.

De papiervernietiger, de ‘shredder’,  speelt wel vaker een  rol. Meestal om materiaal te verkrijgen waarmee een nieuw kunstwerk wordt gemaakt, soms ook als symbool voor de een of andere boodschap. De kunstenaar kan zelf de ‘shredder’ zijn en materiaal aan reepjes snijden.

Nathalie Boutté – portret Esther, 2014.
cc Flickr rocor photostream Nathalie Boutté Esther (Face), 2014. Japanese paper, ink. Bedford Gallery, WC

Detail van portret Esther.
cc Flickr rocor photostream Nathalie Boutté detail Ester (Profile), 2014. Japanese paper, ink. Bedford Gallery

Ivano Vitali scheurt krantenpapier aan reepjes en slaat er mee aan het breien.

Ivano Vitali – performance/modeshow, 2015.

Georgia Russel versnijdt soms ook de complete kunstgeschiedenis. Of dat een middel is tegen de strapatsen van de kunsthandel?

Kankerverwekkend gas in de Waal en Rijn

NIEUWS - Het AD meldt: Ondanks een vorig jaar ingesteld verbod varen benzeentankers bij Lobith de grens over en lozen stiekem extreme hoeveelheden kankerverwekkend gas terwijl ze over de Waal en de Rijn in Gelderland varen.

De schadelijke import wordt ook wel ‘Het rondje vanuit Duitsland’ genoemd, aldus citeert het AD Krispijn Beek die voor weblog Sargasso onderzoek deed naar ontgastoerisme. Het hele dossier over ontgassen vindt u hier.

Closing Time | Op blote voeten

Zullen we nu, in de zesde en laatste  stap van ons tweede rondje covers kringloop, ineens Sandie Shaws songfestivaldraakje voor de kiezen krijgen? Dat zou kunnen want Sandie Shaw heeft wel eens een nummer van Patti Smith gecovered. Maar vandaag gaan we van Patti Smith met Dancing Barefoot….

… naar de cover van Shakespears Sister.

Of de originele Patti Smith, de cover van Shakespears Sister of die van U2 of Simple Minds de beste, mooiste, leukste uitvoering is natuurlijk aan uw kundig oordeel.

https://www.youtube.com/watch?v=-WXy-h5scjk

Closing Time | Je wil een ster zijn?

We zijn al weer bij de vijfde stap (naar het idee van de zes stappen theorie) in dit tweede rondje covers kringloop.

Tom Petty en The Byrds hadden wel meer gemeen dan alleen het Amerikaanse meisje uit de vorige aflevering. Over en weer coverden ze elkaar nummers. Tom Petty coverde bijvoorbeeld ‘So You Want To Be A Rock ‘N Roll Star’ van The Byrds.

De inhoud van het nummer inspireerde talloze andere muzikanten tot de vele covers die volgden. Onder andere deze van Patti Smith.

Closing Time | Meisje uit Amerika

In de vierde stap in het tweede rondje covers kringloop, losjes gebaseerd op de zes stappen theorie, beginnen we met het door Tom Petty bezongen Amerikaanse meisje.

Gecoverd door Roger McGuinn (Jim McGuinn zo u wilt), hoofdzanger van The Byrds, aan wie Tom Petty met dit nummer een hommage bracht, volgens een recensie in Rolling Stone.

Wiki-anekdote: in stijl zou Tom Petty’s uitvoering zo sterk overeenkomen met de muziek van The Byrds dat McGuin zich afvroeg wanneer hij dat nummer nou had geschreven.

Foto: Duncan Hull ? (cc)

Kunst op Zondag | Idee of kopie

In de vorige Kunst op Zondag zagen we een fenomeen voorbij komen dat de hele kunstgeschiedenis lang onuitroeibaar blijkt:  één idee door meerdere kunstenaars uitgevoerd.

Het ging toen om ‘kauwgomhoofden’. Het idee het publiek te vragen een hoofd vol te plakken met kauwgum blijkt in de hoofden van meerdere kunstenaars gespeeld te hebben. Zonder dat ze het van elkaar wisten?

Voor zo ver we kunnen nagaan verscheen in 2012 het eerste hoofd (dus het meest oorspronkelijke idee?) in Vancouver (Canada).

Drew Shaffer en Chris von SzombathyYou complete me,  2012.
© Drew Shaffer and Chris von Szombathy You complete me 2012

Niet lang daarna, in 2014, verscheen eveneens in Vancouver een tweede kauwgomhoofd, nu van een andere kunstenaar.

Douglas CouplandGumhead, 2014.
cc Flickr Ted McGrath 2014 - Vancouver - Mr. Gumhead

En een oplettende Sargasso-lezer wees ons op de kauwgumkop die in 2016 in Arnhem was te zien. Deze keer van een Filipijnse kunstenaar.

Louie CorderoThe Happy Camper, 2016.
cc Flickr harry_nl Arnhem Happy Camper by Louie Cordero

Het hoofd in Arnhem mocht ook met klei worden beplakt. Overigens meent de kunstenaar nog geld tegoed te hebben voor de aankoop van twee andere kunstwerken die tijdens dezelfde expositie te zien waren.

Eén van de kunstenaars van het oorspronkelijke kauwgomhoofd reageerde laconiek op het kopiëren van zijn idee.

Closing Time | Mystieke ogen

Vandaag stap 3 in ons tweede rondje covers kringloop, volgens de zes stappen theorie.

Vorige keer werd Ray Charles door Van Morrison gecoverd. De Ierse bard werd bekend als frontman van Them, de band die een megahit scoorde met het ook waanzinnig veel gecoverde  Gloria. Nu gaat het ons om ‘Mystic Eyes’ (in dit filmpje gevolgd door het roemruchte Gloria)

Die mystieke ogen zijn ook bezongen door de vorig jaar overleden Tom Petty, beroemd geworden met zijn Heartbreakers.

Closing Time | Een idioot voor jou

In dit tweede rondje covers kringloop, de zes stappen theorie volgend, stap twee.

Vorige keer coverde Ray Charles een hartekreet van Melanie. Uiteraard zijn ook liedjes van hem gecoverd. Waaronder zijn hartekreet waarin hij zich afvraagt: hou je me nou voor idioot?

Deze (mee)slepende song is maar weinig gecoverd. Wie dit soort werk zonder meer goed kan vertolken is Van Morrison.

Volgende keer van Van Morrison naar…?

https://www.youtube.com/watch?v=ohhZ7CNKTHY

Closing Time | Wat flikken ze met mijn liedje?

We gaan een tweede rondje covers kringloop doen. In een iets ander format dan vorige keer, maar wel onder het motto: wat is de wereld toch klein (de zes stappen theorie).

Iemand die al vroeg een visie op covers had, was singer-songwriter Melanie. “Moeder”, zong ze, “kijk nou wat ze met mijn liedje hebben geflikt.”

Dat liedje is ontelbare keren door de mangel gehaald. Dalida ging voor verandering (Ils ont changé ma chanson), Daliah Lavi koos voor verwoesting (Wer Hat Mein Lied So Zerstört, Ma?).

Foto: Daniel X. O'Neil (cc)

Kunst op Zondag | Ego pretpark

Musea denken jonge bezoekers te trekken door meer Instagramwaardige kunst te exposeren.

Jonge bezoekers worden voor musea steeds belangrijker. Zo belangrijk zelfs dat tentoonstellingen zo worden ingericht dat je er de ideale foto voor Instagram kunt maken.

Raar bericht van de NOS, want je zou denken dat alle kunst de moeite van het fotograferen waard is. Zou er verschil zijn tussen wat jonge en oudere museumbezoekers graag fotograferen? Geen idee.

Dat musea al jaren zich in allerlei bochten wringen om meer publiek trekken is vooral sinds de economische crisis van 2007- 2009 een gegeven. Overheden verminderden de toch al schamele financiële ondersteuning maar musea behielden de plicht kunst toegankelijk te houden voor een breed publiek.

En toen kregen we meer museale attracties.

Pardon, we bedoelen: meer beleving. Bijvoorbeeld glijbanen die we al kenden van o.a. zwempretbaden. Je zou zeggen dat zo´n glijbanenwerk prima past op het terrein van een design museum…..

… maar wat doet zoiets in een museum voor moderne kunst?

U zag de glijbanen van kunstenaar Carsten Höller, die volgens een van onze trouwe lezers gezegd heeft dat  de kermiservaring volledig wordt onderschat en dat een glijbaan een sculptuur is waarin je kunt reizen.

Foto: Heidi De Vries (cc)

Kunst op Zondag | Voelen

Kunst mag jou raken, maar jij mag kunst niet (aan)raken. Dat is begrijpelijk, maar jammer.

Begrijpelijk omdat anders veel kunst zou bezwijken onder de zweetdruppeltjes en bacteriën die kunstliefhebbers aan hun klamme jatten hebben hangen. Jammer, want sluit ook maar één zintuig uit en de “totale beleving” is  onmogelijk geworden.

Maar alle weerloze waarde “wordt van aanraakbaarheid rijk”, sprak de dichter. En daarom is het goed dat beeldhouwster Roelie Woudwijk een tentoonstelling ‘Voelbare Kunst’ organiseerde (gisteren geopend, tot 13 oktober te zien).

Misschien niet zo gek dat juist een beeldhouwer op zo’n idee komt. Velen zullen het herkennen: bij sculpturen is er, eerder dan bij schilderijen en tekeningen, een neiging ze te willen aanraken. Toch is dat ook bij sculptuur niet altijd toegestaan.

Bij de Britse Henry Moore Studios & Gardens mag je alleen de beelden die buiten staan aanraken. De organisatie waarschuwt wel: “On very bright, sunny days the bronzes can be quite hot, so be careful!

Henri Moore – Double Oval. 1966.
cc Flickr Peter O'Connor aka anemoneprojectors GOC Much Hadham 131 Double Oval, Henry Moore

In 1960 zei Henry Moore in een interview (te lezen in Henry Moore– Writings and Conversations):

Tactiele ervaring is zeer belangrijk als esthetische dimensie in de beeldhouwkunst. Onze kennis van uiterlijk en vormen blijft, in het algemeen, een mengsel van visuele en tactiele ervaringen… sculptuur met tactiele overdrijvingen kan zo veel spannender.

Foto: Archie McPhee (cc)

Kunst op Zondag | Joana Vasconcelos

Om nog even op kitsch terug te komen: Joana Vasconcelos (Portugal) verheft kitsch tot kunst.

Neem ‘De Bruid’: Een kroonluchter die bij nadere beschouwing uit duizenden tampons blijkt te bestaan. Vasconcelos bedoeling is de hypocrisie rond de onderdrukte vrouwelijke seksualiteit op ironische en dubbelzinnige wijze aan de orde te stellen.

A Noiva (The Bride), 2001-2005.
cc Flickr rummenigge photostream The Bride Joana Vasconcelos (2001)

Zou het hart van die bruid gewoon een pomp zijn (zei Eric Wiebes in Zomergasten) of een orgaan waar in de hoeken van elke kamer gevoel ligt opgestapeld?

In Coração independente vermelho (rood, onafhankelijk hart) verbindt Vasconcelos goedkoop rood plastic bestek met de Portugese fado. Het hart wordt begeleid door drie fado’s, Estranha Forma de Vida (Vreemde manier van leven), Gaivota (De zeemeeuw) en Maldição (De vloek), gezongen door Amália Rodrigues.

Ik sprak ooit een Portugese die niets had met de fado. Ze legde uit: voor ons is de fado wat voor jullie André Hazes is. Volksmuziek dus. Is dat kitsch of kunst? Het is in ieder geval ook een verwijzing naar de Viana hartjes, traditionele filigraan juwelen uit het stadje Viana de Castelo, toont Vasconcelos hiermee haar betrokkenheid bij de Portugese cultuur.

Coração Independente Vermelho, 2005, in dit filmpje met de fado Gaivota (de meeuw).

Vorige Volgende