Nederland – België 0-1?

ACHTERGROND - Iedereen weet dat het in Nederland met de economie niet zo best gaat. Maar als een zekere Nobelprijswinnaar voor de Economie beweert dat zelfs België het beter doet gaat menig nationalistisch hartje heftig bonzen. “Dat moet onzin zijn!” Krugman – de Nobelprijswinnaar in kwestie – heeft geen veldwerk gedaan, ‘handelt volstrekt in strijd met de feiten‘ en gaat ‘te kort door de bocht.’ Ik laat het twisten over de macro-economie aan hen die daar verstand van hebben, en zal mij richten op een belangrijke politieke bewering van Krugman:

And in general, it’s hard to escape the impression that Belgium has been better served by political paralysis than the Netherlands has by its unified, effective determination to do exactly the wrong thing.

Dat Krugman beweert dat in Nederland ’the whole political center [is] committed to doing the right thing,’ is simpelweg niet waar. D66, Groenlinks, CDA, Christenunie zijn nog steeds oppositie partijen en als zij zich iets gewilliger hadden opgesteld, waren sommige dossiers al een stuk verder geweest. Kortom, de bewering ‘its unified, effective determination’ is inderdaad een voorbeeld van het gebrek aan veldwerk. Maar België: is daar inderdaad sprake van politieke verlamming? Op het eerste oog wel: dankzij de 541 dagen die het duurde om de huidige regering te vormen heeft België voor een belangrijk deel van de economische crisis geen regering gehad. In 2 commentaren in het blad Governance  (link 1; link 2) scheppen Belgische politicologen (Carl Devos, Dave Sinardet, Geert Brouckaert en Marleen Brans) een ander beeld:

1.België wordt bestuurd door lokale, gewestelijke en supranationale regeringen, dus het gebrek aan een nationale regering is minder groot dan elders.

2.Juist dankzij de lange periode van onderhandelen konden uiteindelijk ingrijpende besluiten worden genomen met voldoende steun onder de politieke partijen. Rutte II is wat dat betreft wellicht te snel gevormd.

3.België had een demissionaire regering die wel degelijk belangrijke besluiten heeft genomen: het redden en nationaliseren van banken, het sturen van troepen naar Libië en het ondersteunen van de Euro.

4.Aan de andere kant is de regel bij demissionaire regeringen dat zij meer controle uitoefenen over het budget en geen nieuwe uitgaven kunnen doen. Dit zijn dus – volgens de auteurs – automatische besparingen. [In mijn ogen strookt dit niet met punt 3].

Beide stukken concluderen dat de absentie van een regering eerder een voordeel dan een nadeel is geweest: essentiële beslissingen werden gemaakt, nieuwe uitgaven waren niet mogelijk en de periode van onderhandelingen zorgde voor voldoende politieke steun. Moeten wij dan ook maar als België worden? Dat soort simpele vergelijkingen zijn onzinnig, maar wellicht moeten we wel ons idee over België als politieke basket case aanpassen.

Dit stuk van Gijs Schumacher verscheen eerder op Stuk Rood Vlees.