Uitverkoop

Ziekenhuizen moeten voortaan winst aan investeerders kunnen uitkeren, vindt het kabinet: met zo’n regeling zal het ze in de toekomst makkelijker vallen om extern kapitaal te werven, en op die manier de gaten in de zorg op te vangen. Wat een idioot plan. Je kunt op je vingers natellen wat er vervolgens gaat gebeuren: ziekenhuizen die worden vermarkt, zorg die ten koste gaat van de winst, en publieke gelden die via de winstdeling worden doorgesluisd naar toch al kapitaalkrachtige privépartijen. Hoe moeten ziekenhuizen die winst eigenlijk maken, in de optiek van het kabinet? Hun budget wordt de laatste tien jaar immers gaandeweg meer bepaald – lees: beperkt – door de zorgverzekeraars, er blijft voor de ziekenhuizen steeds minder manoeuvreerruimte over. Zou een ziekenhuis geld overhouden aan speciale verrichtingen, dan brengt de zorgverzekeraar de prijst van die verrichtingen meteen naar beneden, en weg is de verhoopte winst.

Door: Foto: Orbis - Giving the gift of sight (cc)
Foto: Jos van Zetten (cc)

Sociale rechten krijgen een prijs

, door

ANALYSE - Sociale rechten zoals zorg en onderwijs worden in toenemende mate ingericht als producten waarvoor een prijs moet worden betaald, waardoor de meervermogenden ook meer sociale rechten kunnen krijgen. Dat is geen goede ontwikkeling, vindt Sjoerd Verest.

Het akkoord over het sociaal leenstelsel was nog nauwelijks gesloten, of Minister Schippers van Volksgezondheid maakte bekend een nieuwe zorgpolis te willen introduceren waarbij een lagere premie wordt betaald, maar de keuzevrijheid van patiënten over de arts of zorginstelling komt te vervallen. Het zijn twee absurde plannen die dezelfde zorgwekkende ontwikkeling in het sociale domein weergeven. Niet-economische gebieden worden in toenemende mate met een marktrationaliteit omgeven. Het recht op onderwijs en zorg krijgen zodoende een prijs.

Het verderfelijke van deze plannen gaat niet eens over de manier waarop de maatregelen zijn ingevuld. Daar zullen ongetwijfeld positieve uitkomsten voor bepaalde mensen in zitten. Niet-vermogende studenten zullen er door de hogere aanvullende beurs vast en zeker op vooruit gaan. Daarnaast zullen door de goedkopere zorgpolis hoogstwaarschijnlijk veel niet-zorgbehoevenden van een lagere premie genieten en kunnen uit de pan rijzende zorgkosten er allicht door verminderd worden.

Wat de plannen vooral verwerpelijk maakt, is dat een economische rationaliteit de domeinen zorg en onderwijs gaat overheersen. Zorg en onderwijs worden er in toenemende mate door beschouwd als markten waar economische motieven de boventoon voeren en niet meer als voorzieningen waar ieder mens recht op heeft en die het algemeen nut dienen. De zorg wordt door het mogelijk maken van een nieuwe budgetpolis bijvoorbeeld nog meer als een product gezien dat door een consument moet worden ingekocht. Samen met de restitutie- en naturapolis en de verschillende aanvullende verzekeringen wordt het zorglandschap daardoor als een markt waarop de consument een economische en rationale keuze maakt uit verschillende producten en daarmee uit andere rechten.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: foto: wikipedia.org

Poolse parels

, door

ELDERS - Duitse ouderen worden in hun eigen huis dag en nacht verzorgd door Oost-Europese vrouwen. Demente bejaarden kunnen ook goedkoop verpleegd worden in Oost- en Zuid-Europese landen. Zorg kan niet langer beschouwd worden als een puur nationale bedrijfstak.

Naar schatting 100-150.000 Oost-Europese vrouwen zijn in Duitsland werkzaam voor de verzorging van ouderen aan huis. De vrouwen komen voor het merendeel uit Polen en wonen in het huis van demente bejaarden en ouderen die te slecht ter been zijn om voor zichzelf te kunnen zorgen. “Poolse parels” heten deze vrouwen, die worden uitgezonden door een groeiend aantal gespecialiseerde bemiddelingsbureaus. Soms werken ze ook samen in informele netwerken. Maar veel vrouwen zijn extreem geïsoleerd omdat ze 24 uur beschikbaar moeten blijven voor de zorg van een bejaarde. Het zijn voornamelijk vrouwen die vanwege hun gevorderde leeftijd in eigen land niet meer aan de bak komen door de hoge werkloosheid.

Veel Duitse families kiezen voor deze oplossing omdat Duitse verzorging voor hen te duur is. De wet schrijft namelijk voor dat er minimaal twee mensen betrokken moeten zijn bij deze hulp aan huis. De kosten kunnen dan oplopen tot 10.000 euro per maand, terwijl de vergoeding van staatswege niet verder komt dan 1550 euro. De Oost-Europese vrouwen werken voor 900-1500 per maand met kost en inwoning. De zorg voor zieken en ouderen wordt in veel Europese landen in toenemende mate afhankelijk van immigranten. In landen als Zweden, Denemarken en Luxemburg is het aantal buitenlandse verpleegkundigen al een tijd ver boven de 50%. De stijging van het zorgpersoneel, inclusief dokters, in België baarde een Kamerlid van het Vlaams Belang vorig jaar grote zorgen. Het aantal Roemeense dokters en verpleegkundigen is daar in  een paar jaar vervijfvoudigd.

Foto: Pleuntje (cc)

Medicijnresten in grondwater

, door

ACHTERGROND - In Nederland zijn medicijnresten in het grondwater gevonden. Dat zei Lieve Declercq, voorzitter van de directie van waterbedrijf Vitens, eind januari tijdens een hoorzitting over geneesmiddelen en waterkwaliteit in de Tweede Kamer. Tweederde van de Nederlandse gezinnen gebruikt drinkwater dat uit de grond komt. Op dit moment zijn de installaties die het grondwater zuiveren niet voldoende ingericht om de medicijnresten eruit te halen. Ofschoon medicijnresten op dit moment niet een acuut gevaar voor de mens vormen, roepen verschillende partijen op tot maatregelen om mogelijk schadelijke effecten op lange termijn voor te zijn.

Om medicijnresten uit grondwater te verwijderen is volgens Vitens aanpassing van de installaties noodzakelijk. Dat zal een forse kostenstijging betekenen. Een woordvoerder van het bedrijf laat weten dat de consument uiteindelijk voor de kosten zal opdraaien indien het probleem vooruit wordt geschoven. De klant zal dit volgens hem merken door een forse verhoging van de waterrekening. Tweede Kamerlid Carla Dik- Faber (ChristenUnie) initieerde de hoorzitting. ‘Ik ben erg geschrokken van het feit dat er ook medicijnresten in het grondwater gevonden zijn. Het maakt mij duidelijk dat we als overheid nú moeten ingrijpen.’

Lange termijn

Het probleem van de medicinale vervuiling is met dit nieuwe wapenfeit letterlijk én figuurlijk op een dieper niveau gekomen.Vervuild grondwater (en daarmee drinkwater) heeft gevolgen voor de mens. Het gaat weliswaar om lage concentraties die de volksgezondheid niet direct lijken te schaden, maar we kunnen niet weten welke gevolgen dat op de lange termijn heeft. De Rijksdienst voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) sprak al in 1999 over chronische gevolgen die het voor de mens verwacht. ‘Potentiële humane risico’s zijn: ontwikkeling van allergische, genotoxiciteit en de overdracht van resistentiegenen,’ staat er in het rapport. Sindsdien is het medicijngebruik in Nederland alsmaar gestegen. Met de vergrijzing en de daaruit voortvloeiende verdere stijging van het medicijngebruik, zal de watervervuiling alleen maar verder toenemen. En daarmee de noodzaak om het water beter te reinigen.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Frauderen in de zorg doe je zo

, door

ACHTERGROND - Frauderen bij een zorginstelling voor langdurige zorg is een fluitje van een cent: iedereen kan het, aldus Artsennet. Even online een paar vragen invullen, een druk op de knop en het extra geld is binnen.

Foto: eelke dekker (cc)

Waarom lukt onderwijsverandering niet?

, door

OPINIE - Waarom lukt het het onderwijs niet te veranderen? Jan Fasen, voorzitter centrale directie van het Limburgse scholengemeenschap Connect College kijkt naar drie verschillen met de zorgtransitie.

Onlangs mocht ik aanschuiven bij het zoveelste gesprek over veranderingen in het onderwijs. Een groep ‘kantelaars’ – geestdriftige visionairs die op hun school belangwekkende veranderingen doorvoeren – was in Rotterdam bijeen onder leiding van veranderprofessor Jan Rotmans. Hij was onder de indruk van de visie en passie waarmee we de zaal al snel wisten te vullen. Hij vroeg zich hardop af hoe het kon dat hij, die van veranderen en dwarsdenken leeft, nog nooit iets gehoord of gelezen had over die kantelende scholen. En dat maakte dit zoveelste gesprek tot een bijzonder gesprek. Want Rotmans trok parallellen met transities in de zorg en de energiesector, waar nieuwe ideeën het bestaande systeem laten kapseizen. Waarom lukt ons dat niet? bleef Rotmans maar vragen. Die vraag liet me niet meer los. Vooral de vergelijking met de zorg intrigeerde me.

Voordat ik besloot les te gaan geven werkte ik tien jaar in de geestelijke gezondheidszorg. Er is geen sector zo ingewikkeld en bureaucratisch als de zorgsector. Minutieus beschreven zorgprocedures werden boven het belang van inhoudelijk goede zorg gesteld, althans dat vonden wij, de professionals aan het bed. Die ervaring leert me dat de vergelijking tussen de zorg en het onderwijs, in het punt dat Rotmans aansnijdt, op drie met elkaar verweven punten mank gaat.

Foto: Kevin Krejci (cc)

Big data in de zorg

, door

ACHTERGROND - Een MRi-scan maakt steeds meer slices en hartfilmpjes worden tegenwoordig opgeslagen in HD-kwaliteit. De medische apparatuur die bij medische zorg en onderzoek wordt ingezet, maakt steeds vaker deel uit van de IT-infrastructuur, van het applicatielandschap en van de datahuishouding. De zorg wordt steeds meer gedreven door data; ziekenhuizen transformeren naar IT-bedrijven.

Big data wordt nog vaak gezien als een proces waarbij we doelbewust gegevensbronnen combineren om te komen tot nieuwe informatie, zoals bij de Hollandse Brug over de snelweg A6. Er is echter ook een ‘autonome’ groei in het datavolume, die het resultaat is van voortschrijdende technologische ontwikkelingen.

Analistenbureau MarketsandMarkets voorspelt dat de big data-industrie tot 2017 jaarlijks meer dan 54 procent zal groeien. De totale markt voor big data-specifieke infrastructuur (rekenkracht, opslag, netwerken) zal volgens de Wikibon Analyst Group in datzelfde jaar 402 miljard dollar bedragen. IT moet zich ook voorbereiden op een IT-omgeving die meegroeit met de eisen die het werken met big data oplegt: met een goede beschikbaarheid (schaalbare en betrouwbare hardware) en snelheid (nieuwe databasetechnologie, in memory computing, snelle servers met bijvoorbeeld SSD’s). Volgens opslagproducent Seagate zal de wereld in 2020 behoefte hebben aan opslag ter grootte van 6 zettabyte, hetgeen overeenkomt met 6 miljard terabyte.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Mercy Health (cc)

Consument blij, patiënt ziek

, door

OPINIE - Hoera, de premie voor de ziektekostenverzekering gaat eindelijk omlaag. Volgens de Zorgautoriteit worden de resultaten van het nieuwe zorgstelsel uit 2006 nu zichtbaar in de prijs. Waarom dat zeven jaar moest duren is mij een raadsel. In ieder geval koopt Achmea behandelingen niet meer overal in en gaat ze, zeven jaar te laat, ‘scherp onderhandelen.’ Concurrent Menzis heeft nu een polis van 66,50 per maand plus een eigen risico van 860 euro. Dan begrijp je vast wel dat je voor darmkanker of  een hernia niet meer overal terecht kunt. Hoe dat komt? Menzis is geen Sinterklaas, maar een bedrijf dat volgens de wetten van de vrije markt winst moet maken. En die winst moet ergens vandaan komen: of uit de prijs of uit de kwaliteit. Gevolg van een lagere prijs: langere wachttijden en ziekenhuizen die steeds meer nee verkopen. Bij het AMC in Amsterdam is er voor de rest van 2013 geen budget meer voor knie- en heupprotheses en ook het Radboud in Nijmegen heeft het probleem dat zorgverzekeraars soms te weinig zorg hebben ingekocht voor hun klanten. Jammer, maar zaken zijn zaken. De consument wil lage prijzen en die krijgt hij.

Zorgverzekeringen zijn producten die worden verkocht als een iPad of een BMW en zijn sinds kort ook bij de Hema verkrijgbaar. En net als een BMW is zorg in verschillende uitvoeringen te koop. Het begint met een instapmodel en loopt via handige accessoires als tomtom en parkeerhulp tot de duurste gti. Wij zijn consumenten en dus zijn reclames van zorgaanbieders net zo debiel als die van Coca Cola: koop ons en je wordt gelukkig. Maar die vergelijking kun je niet eeuwig doortrekken. Als een iPad het niet meer doet, wordt hij gerepareerd of komt er een nieuwe.  Maar ziekte maakt van de zorgconsument een patiënt. Dan gaat het niet meer om de lage premie maar om kwaliteit van het leven of het leven zelf. Je zal maar nee te horen krijgen met je kapotte heup en onderaan de wachtlijst komen. De overgang van consument naar patiënt hangt in grote lijnen samen met onze leeftijd. Logisch: als je jong bent kom je nooit in een ziekenhuis en als je oud bent kom je er nooit meer uit. En dus kiezen jonge gezonde mensen voor de goedkope basisverzekering. Voor aanvullende verzekeringen zoals fysiotherapie hebben alleen ouderen en chronisch zieken belangstelling. Daar kan bij Achmea de schoorsteen niet van roken, dus wordt aanvullende zorg geschrapt of duurder. Het eindeloos doorgevoerde individuele maatwerk bij zorgverzekeringen holt de essentie van verzekeren uit. Die essentie is solidariteit met andere verzekerden en dat betekent ook meebetalen voor zorg die je misschien niet zelf gebruikt. Heel ouderwets natuurlijk en niet meer van deze tijd. Want welke idioot gaat er nu voor een ander betalen?

Foto: Colby Stuart (cc)

Burgerinitiatieven in zorg nog schaars

, door

ACHTERGROND - Door de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) zijn gemeenten zich meer gaan richten op ondersteuning van burgerinitiatieven. Burgers hebben zich verenigd rond collectieve inkoop van energie, behoud van bibliotheken en zwembaden en de inrichting van het eigen woongebied.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau voert de tweede evaluatie van de Wmo (2010 t/m 2012) uit. Eén deelrapport beschrijft een verkenning van vrijwillige inzet en burgerinitiatieven in vijf gemeenten. We beperken ons hier tot bevindingen uit dat rapport. Het eindrapport verschijnt in 2014. Een voorzichtige, voorlopige conclusie: het wemelt niet van de ondersteuningsinitiatieven.

Vorig jaar gingen we op zoek naar ‘ondersteuningsinitiatieven’: lokale initiatiefgroepen die op overwegend vrijwillige basis mensen met een participatiebeperking ondersteunen, en daar als groep de regie over voeren. Denk aan eetgroepen, klussen- en vervoersdiensten, maar ook de zorgcoöperaties die in Nederland hun opgang doen.

Moeilijk kon die zoektocht toch niet zijn. De Boer et al. schreven recentelijk dat het in de Nederlandse zorg ‘wemelt’ van de initiatieven. Wel voegden ze er eerlijkheidshalve aan toe dat de omvang ervan nou ook weer niet moet worden overdreven. Wij beamen vooral dat laatste. We zochten naar gemeenten waar meerdere initiatieven actief waren en niet naar het bekende succesverhaal. Dit bleek niet makkelijk. Uiteindelijk selecteerden we vijf gemeenten in verschillende delen van het land. Twee (wijken van) grote steden, een middelgrote stad en twee krimpgemeenten op het platteland. We spraken er met initiatiefnemers, beleidsmakers en welzijnswerkers.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende