Arm Bloemendaal

Wie in Bloemendaal een riante villa bezit, is een stuk armer geworden in de crisis. Er zijn twee, nee drie goede redenen waarom je niet in Bloemendaal wilt wonen. Ten eerste wordt je zomers onder de voet gelopen door semi-hippe Amsterdammers die iets te nonchalant rose, prosecco, of wat er nu weer in is naar binnen gieten. Ten tweede loop je aanzienlijke kans om keukentafelfilosoof Leon de Winter tegen het lijf te lopen, die vanuit zijn rijke enclave immer de wereld aan het duiden is. En ten derde is de kans vrij groot dat je flink wat geld hebt verloren. Nu is de gemiddelde woningwaarde van Bloemendaal nog steeds een tikkie aan de hoge kant. Ik bedoel, 630.000 euro is niet bepaald het gemiddelde voor Nederland. Maar laten we ook barmhartig zijn: in 2008 waren de woningen daar gemiddeld nog 702.000 euro waard. Volgens een inschatting van de gemeente althans : we hebben het hier over de gemiddelde woningwaarde voor de WOZ. Hoe heeft de crisis in andere gemeenten huisgehouden (no pun intended) onder de gemiddelde woningwaarden?

Door:
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doorstromingsheffing

, door

Dit kabinet stelt “orde op zaken”, maar op de woningmarkt nog even niet. Het voorstel over het kooprecht voor huurders kan als ondoordachte onzin worden afgedaan. Wat er in het Catshuis is verzonnen over de hypotheekrente is nog even geheim, dus de woningmarkt lijkt nog een maanlandschap, dor en levenloos. Maar over de extra huurverhoging voor de scheefwoners is verwarring: de helft van de woningcorporaties ziet er wel iets in.

De formulering in het regeerakkoord luidde: “De doorstroming op de huurmarkt wordt bevorderd door voor huurders van een gereguleerde woning met een huishoudinkomen van meer dan 43.000 euro een maximale huurstijging van inflatie+ 5% toe te staan.” (Concept Regeerakkoord VVD-CDA, 30 september 2010, p.46)

Dat was op zich een boeiende streep door parlementaire discussies over inkomens, huurniveau en doorstroming. Daarmee werd bedoeld dat mensen die voldoende verdienden naar duurdere woningen zouden verhuizen. Nooit kon er iets op dit gebied; en dan ineens wordt er iets mogelijk gemaakt dat er op lijkt. Dat is opmerkelijk.

De vragen zijn talrijk: hoe komt de verhuurder aan betrouwbare inkomensinformatie, wat te doen als die ontbreekt, wat te doen als de huurder aantoont dat zijn inkomen na peildatum dramatisch is gedaald (b.v. door pensionering)? Ook van betekenis: welke grondslag heeft de Belastingdienst juridisch om informatie aan verhuurders te verschaffen? De dienst kent ons inkomen om er belasting over te kunnen heffen, niet om er onze huur mee te laten bepalen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

Het Heilige H-woord

, door

Tweeëntwintig economen, van allerlei kleur, komaf en verdiensten, adviseren over de hypotheekrente aftrek de minister. Ze zijn eensgezind in hun afwijzing van de hypotheekrenteaftrek. De mannen zijn streng tegen mevrouw Spies van het CDA: er moet nu iets gebeuren. ( zie “Naar een duurzame financiering van de woningmarkt”).

Dat er iets moet gebeuren, vind ik ook. Maar ik heb over het plan nog wel wat te zeggen. Economen zijn goed in tellen en rekenen. Maar met sommen maken kun je de wereld niet op een bevredigende wijze naar je hand zetten.

Nederland heeft een gefragmenteerde woningmarkt: de koopwoningenmarkt zit diep in de problemen: te veel hypotheekschuld, te hoge en dalende huizenprijzen, dramatische krimp in aantal   transacties, toenemende executieverkopen en leegstand. De huurwoningen-markt wordt gedomineerd door woningcorporaties, de nationale huurwetgeving, de oude problemen van de verhouding tussen gezinsinkomen en huur, alsmede door een redelijk grote vraag.

De huidige regering komt niet aan de problemen van de koopmarkt, maar gooit met het badwater van de huurmarkt ook het kind weg: als de huurwoningen aan de huurders te koop worden aangeboden, verdwijnt die fragmentatie vanzelf. Als die huurders willen kopen en hun huis gefinancierd krijgen, is dat een waarheid als een koe. Maar zou het praktisch en slim zijn?

Foto: copyright ok. Gecheckt 28-09-2022

Worden wij de Grieken van de woningmarkt?

, door

We leven te veel op krediet. Wat we de Grieken verwijten, doen we zelf ook. Nederland heeft in relatieve zin de grootste hypotheekschuld van de wereld. We weten wat voor risico’s dat heeft, maar er wordt niets aan gedaan. Prof. dr. Dirk Brounen is hoogleraar Real Estate Economics aan de Tilburg University, in deze gastbijdrage legt hij uit waarom het tijd is dat de overheid de aftocht blaast uit de woningmarkt.

Als het gaat om de subsidiering van sociale huurwoningen staat Nederland op de blacklist van Europa. Europa creëert druk, maar we hebben nog geen straf gekregen. Dus is ook hier de hervorming niet dringend. Maar wat lang duurt, komt soms te laat.

Uitstelgedrag, daar hebben wij allemaal wel eens last van. Zo ‘pieken’ studenten graag vlak voor het tentamen en wachten docenten vervolgens tot het einde van de termijn met het nakijken ervan. Niets menselijks is ons vreemd. Maar sommige zaken kun je beter niet uitstellen.

Neem nou de discussie over het hervormen van de Nederlandse woningmarkt. Dit is een schoolvoorbeeld van Nederlands overheidsbeleid dat van kabinet tot kabinet wordt doorgegeven als een hete aardappel. Terwijl een flinke koerswijziging nodig is om dit belangrijke dossier binnen onze economie weer vlot te trekken. Is het woningmarktdebat echt te ingewikkeld, of zijn de electorale belangen te groot?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De schande van de Haagse stilte

, door
Meisjesstudentes te huur (Foto: Flickr/jbeckers)

14,5 miljard. Dat is nog eens een getal dat je mond doet openvallen. Dat zijn volgens het CPB (.pdf) de totale maatschappelijke kosten van het overheidsbeleid rond huurwoningen. Zoals de onderzoekers subtiel opmerken, is dat ongeveer hetzelfde bedrag als we met z’n allen kwijt zijn aan de fiscale stimulering van koopwoningen, beter bekend als de hypotheekrenteaftrek.

14,5 miljard euro. Per jaar. Mijn mond viel vooral open, omdat ik me niet gerealiseerd had dat het zo’n knots van een bedrag was. Ik dacht zelf dat het zo’n 2 miljard per jaar was. Dat klopt wel ongeveer, als je alleen naar het bedrag kijkt dat aan huurtoeslag wordt uitgekeerd. De onderzoekers kijken echter naar het hele plaatje: dus ook de kosten van het verlagen van huren door corporaties (uiteindelijk immers ook gefinancieerd met publiek geld) en de kosten van het door regelgeving kunstmatig laag houden van de huren.

Het is tot daar aan toe als het ook nog iets zou opleveren. Volgens de onderzoekers komt echter slechts de helft van het bedrag ten goede aan de groep waarvoor je zou denken dat het nodig is. Daarnaast leidt het tot krapte op de woningmarkt, gebrekkige doorstroom en een achterblijvende kwaliteit van woningen. En, “detail”, ook nog tot een maatschappelijk welvaartsverlies van ruim 2,5 miljard euro.

Vorige