WW: We hebben weer een perpetuum mobile!

De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

De breekbaarheid van de hedendaagse gadgets doet wel eens terug verlangen naar de tijd van bakelieten telefoons, waar je nog iemand de hersens mee in kon slaan en je daarna geen zorgen hoefde te maken of de telefoon het nog deed. Of van de Lomo-camera die je lekker kon laten stuiteren voor het fotograferen.

Anno 2008 leven we gadgettechnisch in een heuse upgrade-cultuur: tegen de tijd dat je telefoon, videocamera of mp3speler de eerste tekenen van ouderdom begint te vertonen is er al een bijzonder veel mooier, kleiner of beter uitgeruste versie van je apparaat te verkrijgen. Dus kopen we toch maar een nieuw gadget, terwijl we in ons achterhoofd eigenlijk vinden dat een telefoon best wel langer dan een jaar mee zou mogen gaan.

De neiging naar steeds meer functionaliteit per kubieke centimeter zorgt ervoor dat er nagenoeg geen foutenmarge is: in de Age of Flimsy helpt de fabrikant je je aan te passen aan de huidige modetrend door gadgets te produceren die na een jaar weg te gooien zijn. Je vraagt je af of er toch niet enige waarheid zit achter de mythe van het achterhouden van de eeuwigdurende gloeilamp?

De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland.

Eén van de meest tot de verbeelding sprekende technologische onderzoeksgebieden die de laatste tijd de kop opsteken is het zogenaamde ‘Augmented Reality’. Dit onderzoek speelt zich af op het snijvlak van realiteit en de virtuele wereld bestaand uit computer data. Het einddoel van deze technologie is dat de perceptie van de werkelijkheid van de gebruiker verrijkt wordt met computergegenereerde videobeelden. In die zin is het een voortzetting van Virtual Reality, waar de gebruiker via zijn goggles een geheel andere werkelijkheid voorgeschoteld krijgt. Bij augmented reality wordt de werkelijkheid aangevuld met nuttige graphics en gegevens.

Voor wie nog niet begrijpt hoe dit eruit moet zien geeft Hollywood ons zoals zo vaak bij futuristische technologie een mooi voorbeeld: in Terminator 2 zien we een aantal keer precies dat wat Arnie ziet: niet alleen opgeblazen auto’s en wegkruipende politieagenten, maar daar overheen ook de output van de analyse die zich in zijn electronisch brein afspeelt (0 casualties). Ook in de clip van het bijbehorende Guns ’n Roses nummer ‘you could be mine’ laat de Governator zien hoe handig augmented reality kan zijn.

Behalve voor moorddadige robots uit de toekomst kan augmented reality een hoop betekenen voor ons hier in het heden. Zo kunnen visueel gehandicapten geholpen worden gemakkelijker door de wereld te navigeren. Virtuele teleconferenties, mixed-reality games en on-the-go websurfen behoren straks tot de mogelijkheden. En voor (verkeers)veiligheid kan het zeer nuttig zijn als verkeersdeelnemers realtime informatie over de werkelijkheid geprojecteerd zien op het raam in plaats van op hun sms of tomtom-schermpje moeten kijken.

De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland

Als er ergens een knoop in kan komen gebeurt dit ook.

Iedere computernerd weet dit natuurlijk al jaren, en ook de huisvrouw of -man ontkomt niet aan deze simpele vaststelling. Je weet zeker dat je een jaar geleden alle kabels achter je PC-meubel netjes naast elkaar hebt gelegd, maar nu je de stekker van je router uit het stopcontact wil halen blijkt het door de wirwar aan knopen onmogelijk te identificeren welke draden bij welk apparaat horen. En twee weken nadat je na een uur pielen de touwtjes van je luxaflex hebt ontward zie je ze alweer hangen in een knoop waar Baden-Powell zelf nog moeite mee gehad zou hebben.

Wetenschappers hebben nu de handen ineen geslagen om dit alomtegenwoordige en vaak vervelende fenomeen eens te onderzoeken. Biofysici Dorian Raymer en Douglas Smith husselden een doosje met daarin een stukje touw slechts tien keer door elkaar en kwamen tot de conclusie dat knopen, zelfs hele ingewikkelde, verbazingwekkend vaak gevormd worden. Dit experiment werd 3000 keer herhaald en Raymer en Smith vonden dat er in de helft van de gevallen een knoop ontstond.

De woensdagmiddag is op Geencommentaar.nl Wondere Woensdagmiddag. Met extra aandacht voor de nieuwste ontwikkelingen in Wetenschap- en Techniekland

Het populaire beeld van electroshocktherapie is dat het een nogal barbaarse en achterhaalde vorm van therapie is, die in een moderne maatschappij eigenlijk niet gebezigd zou moeten worden. Het meest bekende beeld is dat uit ‘One flew over the cuckoos nest’, waar het een zoveelste methode is van het establishment om de vrije geest van Randall P. MacMurphy de kop in te drukken. Maar de laatste paar jaar heeft de therapie een comeback van jewelste doorgemaakt en het praatje dat Sherwin Nuland op de Technology Entertainment Design (TED)-conferentie gaf was wel het meest persoonlijke en indrukwekkende stukje reclame voor elektroshocktherapie van het afgelopen jaar.

In het praatje, dat in z’n geheel op de website van TED te bekijken is, spreekt de bekende neurochirurg en auteur over het ontstaan van elektroshocktherapie: van de oorsprong in het shamanistische ‘exorcisme’, naar de jaren ’30 wanneer een aantal Italianen een schizofrene zwerver van straat plukken en hem met elektroshocks (tijdelijk) genezen. In de jaren ’40 blijkt dat het een zeer effectieve behandeling is voor depressies. Maar mede door de opkomst van de antidepressiva en ongewenste bij-effecten van de schokken (mensen braken nogal eens ledematen door de heftige convulsies), belandde de therapie in het verdomhoekje. De weinig prettige afspiegeling in de media deed de methode ook niet veel goed.