Storm zaaien, wind oogsten

De discussie over windenergie zwelt aan. Op plekken waar windplannen zijn is er verzet: Not In My Backyard. Daarover wordt ten onrechte vaak schamper wordt gedaan, maar natuurlijk mag iedereen in het geweer komen tegen ontwikkelingen in de buurt die men niet ziet zitten. Dat is legitiem, en over de som en de verdeling van lokale lasten en lusten valt zinvol te discussiëren. Er is ook ander verzet, meer principieel van aard: een duurzame energiehuishouding kost ons te veel geld, onze welvaart is te danken aan goedkope fossiele brandstoffen, terwijl we wind en zon zwaar moeten subsidiëren. Ook daarover valt zinvol te discussiëren: hoe verhouden die subsidies zich dan tot de maatschappelijke kosten van fossiel, en moeten die niet in rekening worden gebracht? Welke stappen kan Nederland zelf zetten in het licht van internationale ontwikkelingen? Wezenlijke vragen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Tegenwind door desinformatie

COLUMN - ‘Tegenstanders van windenergie gebruiken steeds vaker evident en aantoonbaar onjuiste argumenten, redeneringen en zelfs rekensommen.’

De tegenstanders van windenergie lijken zich in toenemende mate van een opmerkelijke strategie te bedienen: gelijk proberen te krijgen door desinformatie te verspreiden.

Begrijp me goed: ik vind het legitiem om windmolens niet mooi te vinden, of te vinden dat ze te veel kosten. Het is oké om bang te zijn voor geluidsoverlast en slagschaduwen als de molens dichtbij huis en haard komen te staan. Waar ik moeite mee heb zijn evident en aantoonbaar onjuiste argumenten, redeneringen en zelfs rekensommen die naar het lijkt steeds vaker in de strijd worden ingezet.

Een recent opiniestuk “Fyra op een paal met wieken”, van Marten Sommer in de Volkskrant (10 januari), staat er bijvoorbeeld vol mee. Sommer baseert zich onder meer op het ‘Nationaal Kritisch Platform Windenergie‘ dat uit elf hoogleraren en oud-hoogleraren zou bestaan, die een brandbrief (pdf) naar minister Kamp van Economische Zaken hebben geschreven. Windenergie zou veel duurder zijn dan waar de SER bij het maken van het Energieakkoord vanuit ging.

Het zijn geen elf (oud-)hoogleraren maar drie, waarvan één (Ad Verkooijen) bij het Delftse kernreactorinstituut. Diens anti-winduitspraken in Technisch Weekblad werden gefileerd door zijn collega-hoogleraar Gijs van Kuik, die duidelijk maakte dat Verkooijen de benodigde kennis op derdejaarscolleges windenergie eigen had kunnen maken. Oud STW-directeur Kees le Pair, hoofdondertekenaar van de brief, is medeverantwoordelijk voor de onderliggende rekensommen. Zijn huiswerk werd al eerder gewogen en te licht bevonden, door onder meer Bart Ummels en ondergetekende en door de minister van Economische Zaken.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | Creatief met windmolens

COLUMN - De weerstand tegen windmolens op het land is voornamelijk op irrationele argumenten gebaseerd. Maar wind op zee is veel te duur. Misschien is de oplossing in deze discussie gewoon wat meer creativiteit.

Vraag een expert waar de kansen liggen voor groene energie voor Nederland, en hij zegt: wind. Maar over windmolens doen veel spookverhalen de ronde. De meesten daarvan blijken echter zo realistisch als de wanen van Don Quichot. Windmolens leveren schone energie tegen een kostprijs die de concurrentie met kolen en gas inmiddels makkelijk aankan.

Tenminste… zolang ze op het land staan. Want windenergie op zee blijkt twee keer zo duur te zijn als windenergie op het land.

Het kabinet weet dat ook, maar het wil toch de helft van de groei van windenergie op zee realiseren. Waarom? Het kabinet heeft van de branche de belofte gekregen dat de prijs nog wel met 40% omlaag kan, maar ook als dat lukt, is windenergie van zee nog steeds anderhalf keer zo duur als van het land. Daarbij zijn windmolens op het land uiteindelijk veel makkelijker en sneller te realiseren.

Toch worden overheden daar vreemd genoeg niet enthousiast van. De Provincie Noord-Holland kent zelfs een verbod voor windmolens op het land, en verdedigt die met enorme pietluttigheid… omdat windmolens het cultuurlandschap zouden schaden en teveel herrie zouden maken.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

De windmolens van Texas

Windenergie in Texas bestaat al bijna twee eeuwen. Die conservatieve Texanen hebben dan wel een grote mond over olie, maar in feite maakte windenergie de kolonisatie van Amerika mogelijk en speelt tot op de dag van vandaag nog een cruciale rol in het leven van de boeren in Texas.

Foto: K Ali (cc)

Zonnecellen prachtig, maar vergeet windenergie niet

OPINIE - Windenergie is nog lang niet uitontwikkeld, maar er moet wel een markt voor zijn. Die kan er alleen komen, als er stabiel beleid gevoerd wordt.

Stop geld in zonnecellen, niet in windenergie, bepleitte journalist Joost van Kasteren in de Volkskrant van 24 juni. En besteed het geld vooral aan innovatie, niet aan uitrol in de markt, schrijft hij. Windenergie zou ‘uitontwikkeld’ zijn, terwijl zonnecellen zich nog sterk verbeteren. Vergelijkbare uitspraken deden de voormalig staatssecretarissen Rick van der Ploeg en Willem Vermeend eerder in De Telegraaf. Wind-bashing is in, kennelijk en dat zal misschien te maken hebben met het feit dat windenergie bijna mainstream is. Mag, maar de argumenten moeten wel deugen. En dat is niet zo. Niet alleen de zonneceltechnologie maar ook windenergie verbetert zich in hoog tempo, door onder meer nieuwe materialen, ontwerpen, bouwwijzen en logistiek. Dat geldt ter land zowel als ter zee. De financieel analisten van Bloomberg hebben uitgerekend dat elke verdubbeling van de capaciteit van windenergie tot een kostendaling van 7 procent leidt, door technologische verbeteringen en opschaling.

Het einde van deze leercurve is nog lang niet in beeld.

Maar om verdere innovaties uit te lokken moet wel zicht blijven bestaan op een markt die zich gestaag ontwikkelt. Dat kan door het Nederlandse zwabberende subsidiesysteem te vervangen door een eenduidige prikkel. Idealiter geldt gewoon: de vervuiler betaalt. Met een CO2-prijs van minimaal €50/ton wordt schone energie vanzelf concurrerend. Als dat politiek (nog steeds) onhaalbaar blijkt, is een vaste prijs voor de levering van duurzame energie aan het net een goed alternatief: door opcenten op vuile energie kan de meerprijs van schone energie worden betaald. Het belangrijkste is dat de regeling jarenlang constant blijft, en niet om de haverklap wisselt.

Foto: dan pope (cc)

Wind mee voor de feiten

ACHTERGROND - Het vermogen van alle commerciële windturbines in Nederland is afgelopen jaar met vijf procent gegroeid, blijkt uit CBS-cijfers vandaag. Maar toch blijven tegenstanders dezelfde tegenargumenten voeren, onder andere dat windmolens ‘draaien op subsidie.’

Door Ernst van Zuijlen en Jan Paul van Soest.

Op gezette tijden verschijnen er schotschriften tegen windenergie. Onlangs nog fulmineerde Elsevier onder de titel ‘Wind lost niets op’ tegen deze duurzame energievorm. Wat volgde was een bekende reeks van hele, halve en ontkrachte argumenten, die echter niet per se door herhaling waar worden. Hieronder een paar veelgehoorde misverstanden die op allerlei plekken de ronde doen, met wat kanttekeningen, onder het motto: ieder heeft recht op zijn eigen opinie, maar niet op zijn eigen feiten.

Dé reden voor windenergie zou tegengaan van klimaatverandering zijn. Er is helemaal geen klimaatverandering, laat staan dat deze door de mens wordt veroorzaakt, luidt een veelgehoord argument, dus is windenergie ook niet nodig. Zo zou het al zestien jaar niet meer opwarmen terwijl de uitstoot van CO2 gewoon doorgaat. Die bewering is fabeltje, dat door onderzoeksinstituten wordt weersproken. De opwarming van de aarde en de rol van broeikasgassen als CO2 zijn geen meningen, maar feiten.

Daarnaast: al in de jaren ’70 en ’80 werd begonnen met de ontwikkeling van hernieuwbare energie zoals wind en zon, toen het klimaatvraagstuk nog niet eens op de politieke agenda’s stond. De reden van toen is nog steeds geldig: het is gewenst de afhankelijkheid van onze economie van fossiele brandstoffen te verminderen, vanwege de prijsschommelingen en de geopolitieke machtsspelen die met fossiele energie worden gespeeld. Eén inzicht is wel veranderd: waar we vroeger dachten dat de voorraden fossiele energie binnen enkele tientallen jaren op zouden raken, is het beeld nu dat er voor honderden jaren olie, kolen en gas in de aardbodem zit. Dat is een geruststellende gedachte wat betreft de voorraden, maar niet wat betreft het klimaat. Als alle fossiele brandstoffen zouden worden opgestookt zou dat de temperatuur van de aarde zeer sterk verhogen.Verbranding van fossiele brandstoffen geeft ook andere milieueffecten dan alleen opwarming: verzurende stoffen zoals stikstof- en zwaveloxiden, fijn stof, maar ook radioactiviteit (bij gebruik van kolen). De menselijke gezondheid en de natuur ondervinden hiervan schade.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Slordig denken over windenergie geeft onjuiste conclusies

Windenergie zou meer energie kosten dan het opbrengt. Die boodschap was recent op verschillende blogs te lezen en leidde tot Kamervragen. Maar het onderzoek waar die conclusie uit voortkwam, deugde van geen kant, zeggen Bart Ummels en Jan Paul van Soest.

De brandstofbesparing door windenergie is veel lager dan iedereen denkt, berichtten recent verschillende blogs. Tweede-Kamerlid René Leegte (VVD) bepleitte een nader onderzoek, en stelde vragen aan minister Verhagen van El&I. De berichten zijn gebaseerd op een notitie ‘Brandstofbesparing bij de Nederlandse elektriciteitsvoorziening’ van dr. Cees le Pair, die eerder al eens een vergelijkbare analyse maakte. Men kan van mening verschillen of windmolens mooi of lelijk zijn, maar de brandstofbesparing (en daarmee de CO2-reductie) door wind is geen mening: Die is gewoon uit te rekenen.

Dat is dan ook gebeurd. Meerdere malen. Onder meer door een van ondergetekenden in zijn proefschrift Wind Integration (2009). Afstudeerhoogleraar professor Wil Kling werkte destijds deels bij TenneT, het landelijk netbedrijf dat het hoogspanningsnet beheert en precies weet hoe het elektriciteitssysteem werkt. Andere rekensommen zijn in 2010 gemaakt door Kema, op verzoek van het ministerie van Economische Zaken. Het door René Leegte gevraagde onafhankelijke onderzoek is er dus al. Er zijn ook tal van internationale studies; net verscheen bijvoorbeeld een analyse van het Insitute for Public Policy Reseach in het Verenigd Koninkrijk. Al die studies komen tot geheel andere getallen dan die van Cees le Pair: de brandstofbesparing en de CO2-reductie komen in alle studies veel hoger uit.

Donald Trump tweet ongefundeerde laster over windmolens

Volgens Donald Trump zijn windmolens doodsoorzaak nr 1. voor vogels. Maar deze laster werd snel kapot gefactcheckt door een lokaal TV station. De Amerikaanse zakenman die onlangs nog een vogelrijk natuurgebied aan de Noordzee kust liet plat bulldozeren om er een golfterrein aan te liggen lijkt opeens erg begaan met de vogels rond Palm Springs, Californië? Maar in feite heeft hij als fossiele denker gewoon een hekel aan vooruitgang.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Vorige Volgende