De weke knieën van Meino Schraal

"De Arondéuslezing is qua aard en karakter nooit de bedoeling geweest dat die van politieke, van partijpolitieke aard zou zijn. De heer Von der Dunk was van plan, zo bleek ons vorige week, toch een groot deel van zijn lezing partijpolitiek van aard en karakter te laten zijn. Nou, dat was niet de afspraak. Wanneer de Tweede Wereldoorlog van stal wordt gehaald in een partijpolitiek discours, dan ben je naar mijn idee ver van huis." Aldus Meino Schraal vorige week tegenover een van de radio-actualiteitenrubrieken die ons land rijk is. Na overleg met Hero Brinkman liet Schraal Thomas von der Dunk weten dat de Provinciale Staten-NH geen prijs meer stelden op diens komst. Het Statenlid viel eerder op doordat hij als enige niet-PVV'er met deze partij mee had gestemd vóór een verbod op het dragen van een hoofddoek in het provinciehuis. Schraal, een flamboyante homoseksueel die vanuit Iran werd geadopteerd door een gereformeerd Urks gezin, heeft het namelijk niet zo op hoofddoekjes. Hoe geloofwaardig is echter zijn excuus dat Von der Dunk is afgezegd omdat zijn lezing tegen de afspraken in een partijpolitiek karakter had? Een rondgang langs Arondéuslezingen van eerdere jaren maakt namelijk duidelijk dat politieke uitspraken ook daar niet van de lucht waren, en dat populistische partijen - en met name de PVV - meermaals onderwerp waren van discussie.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hardleers

Stel je voor dat je een lezing moet houden over het liberalisme en dat je daar zo ontzettend weinig zin in hebt dat je besluit je tekst dusdanig krenkend te maken tegenover D66 en de VVD dat die partijen zich zullen beijveren om het uitspreken van de rede te verbieden. Wie dat probeert, kruipt onwillekeurig automatisch in de huid van een PVV’er, maar zelfs dan is moeilijk voorstelbaar welke aantijgingen nodig zijn om je doel te bereiken. Waarschijnlijk kun je gewoon je gang gaan en word je achteraf voor het gerecht gesleept als je hebt opgeroepen tot geweld; vrijheid van meningsuiting vinden ze namelijk een groot goed, daar bij de liberalen.

Thomas von der Dunk is het afgelopen week wel gelukt de PVV zodanig op stang te jagen dat het CDA en de VVD, want dat is de inmiddels geijkte constructie, zich genoodzaakt zagen die hele Arondéuslezing af te gelasten. Het moet gezegd dat Thomas er aardig zijn best voor gedaan heeft. Hij godwint er als vanouds op los, en rechtvaardigt dat met een fascinerende redenering: de vergelijking met de Tweede Wereldoorlog is zo beladen geworden dat we hem ook niet meer durven te maken als hij terecht is – en nu is hij terecht, dus maakt hij hem. Dat is nog eens een makkelijke manier om recht te praten wat krom is; misschien kan Robert M. nog bepleiten dat de kinderen met wie hij seks had zo veel van hem hielden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Censuur

Nederland anno 2006. Hoogleraar Nieuwe Testament prof. dr. Pieter van der Horst wordt door het universiteitsbestuur onder zware druk gezet om een vlammend betoog over het virulente antisemitisme in de islamitische wereld uit zijn afscheidsrede te snijden, omdat anders boze moslimstudenten wel eens aanslagen zouden kunnen plegen.

Met name de zinsnede dat de islamitische wereld “de fakkel van het antisemitisme van de nazi’s heeft overgenomen” zit de bestuurders dwars. Ze hadden zopas nog wel zo’n fijne conferentie gehad, waar joden, christenen en moslims het erover eens waren dat de drie abrahamitische godsdiensten naar vrede en saamhorigheid streven.

Het land was te klein. Dit was censuur! De wetenschappelijke vrijheid werd hier aangetast! Dat het gewraakte deel van de lezing van Van der Horst niets met wetenschap van doen had, maar een eenzijdig ronkend zionistisch verhaal was, viel nauwelijks iemand op – al had de gloeiende bijval van het CIDI hint genoeg moeten zijn. Wie nam nu de moeite om de voetnoten (of het gebrek daaraan) even na te lopen? Van der Horst werd als martelaar van het vrije woord overladen met bloemen en bedankbrieven, na uitvoerige berichtgeving door Trouw en NOVA. Geert Wilders stelde kamervragen over deze “ongepaste aantasting van de academische vrijheid”.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.