WW: Bellen met je nier

2009 is het Darwinjaar. Er zal dus gegarandeerd veel over Darwin verschijnen. Wat zeker zal verschijnen is een huis-aan-huis boekje over creationisme of intelligent design, althans dat hoorde ik laatst op tv. Goed getimed. Met al die aandacht voor Darwin moet je als gelovige wel wat tegengas geven. Nu zijn niet alle gelovigen zo dom dat ze het scheppingsverhaal letterlijk nemen. Onder verlichte geesten uit de gelovige hoek hoor je wel de volgende stelling. De evolutieleer vertelt ons welke weg de mens heeft afgelegd, de religie vertelt ons waarom die weg is afgelegd. Maar met die Waaromvraag moet je toch erg oppassen. Om uit te leggen wat er mis is bekijk ik de Waaromvraag eerst vanuit atheïstisch en daarna vanuit theïstisch perspectief.

Wijzelf en de wereld waarin wij leven zijn door blind toeval tot stand gekomen. Of als blind toeval je te gortig is zou je kunnen zeggen (met Stuart Kauffman) dat er hogere natuurwetten zijn die een ordening aanbrengen in onze werkelijkheid (“order for free”). Maar het zijn en blijven natuurwetten, er zit niemand aan touwtjes te trekken en de wetten zijn ook niet teleologisch, d.w.z. er zit geen doel achter. Je kunt je dus een heleboel vragen stellen over de werkelijkheid die je om je heen aantreft, maar niet Waarom iets is zoals het is. Want Waarom verwijst naar motieven, afwegingen en beslissingen en die zitten er nu eenmaal niet achter. In de natuurwetenschappen die de wereld onderzoeken is de Waaromvraag daarom een verboden vraag. Je kunt hem niet stellen en je mag hem niet stellen.