OPINIE - Samenwerken is te trainen, samenwerken moet je leren, samenwerken moet je voeden en onderhouden. Tom van Doormaal schrijft over Sennett, over samenwerking in de coalitie van VVD en PvdA, met Marco Polo, Kublai Kan en Italo Calvino als getuigen.
“Bruggen slaan,” ja, dat is het wel, vonden Mark en Diederik. Er zit iets in, als je het politieke midden wilt heroveren. ‘Samen voor ons eigen.’ zong de Tegenpartij decennia geleden. Maar Koot en Bie hadden een perfecte antenne voor het levensgevoel dat nog moest komen. “Samen” werd de titel van het CDA-programma. En Obama, net herkozen, wist dat Amerikanen geschapen zijn voor dit moment en ‘dat we het zullen grijpen, zolang we het maar samen grijpen.’
“Samen” is een beetje een buzzword, maar heeft het betekenis? Kun je het politiek gebruiken of misbruiken, zoals het begrip vrijheid? Samen gaat over verenigen en verbinden, hetgeen meestal mooi is. Maar je kunt ook samen een kraak zetten, een concurrent liquideren of een voorbijganger het ziekenhuis in schoppen. Ik geef toe, geen diepzinnige overpeinzingen, tot ik struikelde over een boek van Richard Sennett, met de titel Together. Dat moest ik lezen natuurlijk.
De ondertitel van het boek luidt “the rituals, pleasures and politics of cooperation.” Sennett is een productief en zinnig socioloog: het lijkt alsof hij de beweging naar het midden van het politieke spectrum heeft voorvoeld. Volgens the Economist is de onderstroom in Europa centrum-links, wat ook weer past bij de radicale toonzetting van Obama bij zijn inauguratie. De wereld heeft een beetje genoeg van crisis.
