Dinsdag opende RTL Nieuws met een ruim twee minuten durende reportage over de terrorismedreiging uit Jemen. Verbaasd bleef ik kijken. Ambassades worden gesloten, buitenlanders moeten het land verlaten en Schiphol is in verhoogde staat van paraatheid. Het is merkwaardig nieuws en ik begrijp niets van de urgentie. Waarom is dit zo belangrijk? Ons wordt verteld dat er heel veel terroristen zijn in Jemen, en dat deze nu een grote dreiging vormen. Maar waarom nu plotseling? Waren die terroristen er vorige week niet dan, en waarom was er toen geen dreiging? Het is frustrerend om naar te kijken omdat geen enkele poging wordt gedaan om dit uit te leggen. Wel worden spannende verhalen verteld over een slimme bommenmaker die exploderende onderbroeken maakt. We zien een drone opstijgen. Maar de vraag naar het waarom wordt zelfs niet eens gesteld. De officiële reden van de waarschuwing is een conference call van topterroristen. Wie verspreidt dit nieuws dan? Het kan haast niet anders dan dat dit van Amerikaanse geheime diensten komt. Maar vragen waarom die iets doen of zeggen, is net zo zinvol als vragen naar de zin van het leven.
Johnny Cummings is de homoseksuele burgemeester van een dorpje van krap 400 zielen in het hartland van Amerika: Vicco, Kentucky. En het opmerkelijke is: vrijwel niemand in het mijnwerkersdorpje schijnt daar problemen mee te hebben.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
ANALYSE - After a week in Russia I concluded that Russia is very stable – perhaps too stable. President Vladimir Putin appears to want little political or economic reform, lest it lead to instability. Nevertheless, divisions are appearing in his entourage: some favour clamping down hard on the opposition, while others counsel softer tactics. Sometimes Putin backs one group, sometimes the other. On foreign policy, too, Putin seems to have two faces. The pragmatic Putin wants to work with the US in dealing with common problems. But another Putin views the US as a hostile power that is trying to destabilise Russia, and is happy to do things – like sheltering the fugitive Edward Snowden – that infuriate it.
In Moscow, both opposition leaders and the more liberal government officials agree that the need for political and economic change is greater than ever, but that the chances of serious reform are close to zero. After mass demonstrations in the winter of 2011/12, optimists thought the regime would attempt to win back the support of the middle classes by modernising the country’s governance. But these days nobody expects much to change.
Russia’s leaders worry that big economic or political reforms could upset vested interests, create losers and perhaps strengthen the opposition. The government has in fact attempted some reforms of the university, school and healthcare systems, in order to save money, but these have been unpopular. Reform of the pension system – which would mean curbing pension rights – has been mooted for over a decade but frequently put off. There always seems to be an excuse for postponing major reform.
OPINIE - Is er een oplossing voor ‘eeuwige’ problemen? Minister van Buitenlandse Zaken van de VS, John Kerry, doet zijn best in het Midden-Oosten. Het is de zoveelste poging van Amerika, na onder andere Clinton en Camp David en de roadmap van Bush, om te bemiddelen. Dezer dagen wordt er in Washington over gedelibereerd. Maar zal het iets opleveren?
Het Joodse volk en het Joodse geloof zijn er de levende getuigen van dat er geen verlossing bestaat. Dit, zou je kunnen zeggen, is de betekenis van het uitverkoren volk: de Joden zijn uitverkoren om te bewijzen dat er geen verlossing bestaat.
Het is een mismoedig citaat van Leo Strauss uit ‘Why we remain Jews’, dat ik vond in de memoires van Christopher Hitchens. Hans Teeuwen liet een indrukwekkend fragment van Hitchens zien in Zomergasten, daarom zocht ik hem even op. Is er geen verlossing mogelijk? Als dat waar is, dan zal ook een oplossing van het nu al meer dan vijftig jaar durende Israelisch-Palestijnse conflict er niet in zitten.
Vredes-activist
Op zoek naar informatie vind ik een column van Uri Avnery, hoogbejaard Israëlisch vredes-activist. Mogelijk is het een zeldzaam verschijnsel, maar ze zijn er nog. Want het cynisme is breed in Israël. Het woord ‘vrede’wordt bijna niet gebruikt. Tzipi Livni heeft het over een final status agreement dat een eind maakt aan het conflict, maar dat is niet hetzelfde als een einde aan de bezetting. Als er geen raketten meer worden afgevuurd en de vernederingen aan de muur en grenzen worden getemperd, gebeurt er al veel, zo lijkt men te denken.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
ACHTERGROND - Moet een samenleving hard werk en inspanning belonen met een fatsoenlijk bestaan of is de kans op een fatsoenlijk bestaan al meer dan genoeg?
Vorige week hield President Obama een toespraak over de staat van de Amerikaanse economie. Zoals zo vaak met toespraken van belangrijke politici, werd er weinig concreets gezegd. Obama’s speech was een in algemene termen vervatte oproep om de groei van economische ongelijkheid in de VS een halt toe te roepen en daarnaast een pleidooi voor het herstel van de middle class die het de laatste jaren hard te verduren heeft gehad.
Weinig revolutionair allemaal.
Een stuk interessanter dan de toespraak zelf waren sommige van de reacties. Zoals deze van economisch analist Zachary Karabell.
Karabell nam vooral aanstoot aan onderstaande passage uit Obama’s toespraak:
In the period after World War II, a growing middle class was the engine of our prosperity. Whether you owned a company, swept its floors, or worked anywhere in between, this country offered you a basic bargain – a sense that your hard work would be rewarded with fair wages and benefits, the chance to buy a home, to save for retirement, and, above all, to hand down a better life for your kids.
ELDERS - In de VS kunnen minder vermogende studenten gemakkelijk geld lenen van de federale overheid om hun studie te bekostigen. De laatste jaren wordt almaar meer geleend, voor steeds minder rendement. Hoe zit dat?
Voor veel Amerikaanse (ex-)studenten is 1 juli een belangrijke datum. Onderneemt het Congres voor die tijd geen actie, dan verdubbelt de rente op door de federale overheid gegarandeerde studieleningen van 3,4% naar 6,8%. Voor de gemiddelde Amerikaan die een beroep heeft gedaan op dit federale leenprogramma betekent dat een jaarlijkse verzwaring van de rentelasten met maar liefst duizend dollar. Geen kattenpis in deze tijden.
Een veel groter probleem dan de rente op de studieleningen is echter het totale leenbedrag zelf. Een kleine 39 miljoen Amerikanen hebben gezamenlijk bijna duizend miljard dollar aan studieschulden uitstaan bij de federale overheid: gemiddeld zo’n 25 duizend dollar per persoon.
In dit artikel van het tijdschrift MotherJones wordt in negen grafieken uit de doeken gedaan dat de VS kampen met een regelrechte student loan crisis. Zo kunnen we zien dat gedurende de afgelopen tien jaar het bedrag aan uitstaande federale studieschulden is verviervoudigd. Dit bedrag is inmiddels hoger dan alle openstaande creditcard schulden in de VS. Erger nog: terwijl de Amerikaanse creditcard schulden sinds 2008 stevig aan het dalen zijn, stijgen de federale studieschulden onverminderd door. Het percentage studieleningen dat met een betalingsachterstand kampt van tenminste drie maanden stijgt mee: dit bedraagt inmiddels meer dan tien procent, een hoger percentage dan voor hypotheken, creditcard schulden of autoleningen.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
De VS is diep gezonken
ELDERS - Drie keer raden welk onderwerp de afgelopen week nogal in de belangstelling stond in de VS? Was het soms het bespieden van burgers wereldwijd door de National Security Agency (NSA) met het PRISM-programma, onthuld door The Guardian en The Washington Post? Wie de naam Edward Snowden inmiddels niet kent, heeft echt onder een steen geleefd.
De documenten die Snowden lekten naar de Guardian en de Post waren geclassificeerd als top secret, wat betekent dat ze ‘exceptionally grave danger’ aan de nationale veiligheid konden brengen. Maar wie bepaalt eigenlijk welke documenten hoe geclassificeerd worden? Pando Daily probeert het een en ander duidelijk te maken. Ondertussen beschreef Businessweek hoe wij met z’n allen PRISM mogelijk hebben gemaakt. Door massaal te vertrouwen op internetbedrijven als Google, Facebook en Yahoo, die op hun beurt weer vertrouwen op open source software, hebben we de deur naar digitaal bespied te worden zelf wagenwijd open gezet.
Enfin, PRISM dus.
De Amerikanen hadden nog wel oog voor iets anders. Het ware verhaal achter de architectuur van de Daily Planet, bijvoorbeeld. Ja inderdaad, die krant uit de Supermanverhalen. En wisten we allemaal wel dat David Letterman steevast hetzelfde zegt tegen de drummer als er een band bij hem heeft opgetreden? ‘Are these you drums, or rentals?‘
OPINIE - Dat de NSA ons in de gaten houdt, mag geen verrassing zijn. De grote vraag is wat ze nog meer doen om te bepalen wie er wel en niet een risico vormt.
Kort voor de inhuldiging van koning Willem-Alexander was er het kleine berichtje dat de AIVD zo’n honderd geïsoleerd levende mannen (“lone wolves”) in het vizier hield. Het bericht zal, na de aanslagen in Apeldoorn en Alphen aan den Rijn, maar weinigen hebben verbaasd. Dat we in de gaten worden gehouden, is inmiddels zó algemeen bekend dat het aanleiding was tot grapjes. Ik heb althans een stuk of wat vrijgezelle mannen horen opmerken dat ze nu extra voorzichtig zouden zijn.
Hoe dat in de gaten houden eruit ziet, weet elke computergebruiker. Niemand online heeft enige privacy. Facebook is een makkelijk voorbeeld: ook wie zijn privacy-instellingen scherp afstelt, krijgt verdraaid goed gerichte advertenties voor de kiezen. Er was laatst een bericht dat er algoritmes zijn waarmee kan worden vastgesteld of een computergebruiker een vrouw of een man was.
Dat ook de overheid deze mogelijkheden kent, en dat de inlichtingendiensten die willen gebruiken, is evenmin nieuws. Sinds midden jaren negentig werd besloten dat e-mail niet moest worden beschouwd als een brief, waarop het briefgeheim van toepassing is, maar als telefoongesprek, dat eventueel viel af te tappen, zijn er legio voorstellen gedaan om uw privacy in te perken. Het zal niemand zijn ontgaan dat er wetsvoorstellen zijn geweest om computers te voorzien van achterdeurtjes om de gebruiker te controleren.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.