vrijheid Archives - Pagina 7 van 15

Foto: Gerard Stolk (cc)

Zondigen tegen vrijheid

5 mei 2013 , 20:00 , door Klokwerk

OPINIE - 5 mei is een dag om stil te staan bij onze vrijheid. Laten we daarbij vooral de dingen die nog aan onze vrijheid mankeren niet vergeten.

Het was een mooie dag, Bevrijdingsdag. De zon scheen en het was feest. We leven dan ook in een land met ongekende vrijheden. Misschien genieten wij wel meer vrijheden dan waar dan ook ter wereld.

Onze vrijheden

Nederland is niet zomaar een vrij land. Nederland is ook in de westerse wereld een uitzonderlijk vrij land. In ons land is de vrouw baas in eigen buik, de dodelijk zieke is baas over zijn eigen leven, de homoseksueel is baas over met wie hij samenleeft. De prostituée mag legaal werken, en de wietroker wordt met rust gelaten.

Dit zijn allemaal vrijheden die leiden tot gedrag dat veel mensen afkeuren, maar dat doet er niet toe: mensen mogen zolang ze anderen daarin niet schaden zelf kiezen hoe ze hun leven inrichten. En hoewel we op deze gebieden de laatste tien jaar niet zoveel vooruitgang meer boeken en door verschillende landen geëvenaard of zelfs ingehaald worden, is het iets waar we nog steeds trots op mogen zijn.

Soms vergeten we het helaas zelf, maar wij hebben de wereld vele bewijzen geleverd dat regulering beter werkt dan repressie.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Waan van de dag

Cleavage Gate at the gate

25 augustus 2012 , 16:50 , door Drs Boobelino de Soto

Cleavage Gate at the gate | Mevrouw uw decolleté is te diep voor Southwest Airlines

Foto: copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Vrijheid is ook een vermogen

5 mei 2013 , 14:00 , door Paul Teule

ANALYSE - Op 5 mei vieren we dat we vrij zijn en staan we stil bij het belang en de betekenis van onze vrijheid. Het is goed dat we minstens één keer per jaar collectief mentaal onderhoud plegen aan een belangrijke, zo niet de belangrijkste waarde van Nederland.

Mijn hoop is dat we in dat onderhoud ook onze definitie van vrijheid repareren. We interpreteren vrijheid namelijk te ‘negatief’, als iets dat bestaat bij de gratie van deafwezigheid van dwang, onderdrukking en belemmering. Omdat onze gedachten vandaag uitgaan naar de bevrijding van de bezetter, is dat heel begrijpelijk. Maar vrijheid heeft ook een ‘positieve’ kant, en is in die zin iets dat toeneemt naarmate er meer capaciteiten in ons aanwezig zijn die maken dat we ook daadwerkelijk onze doelen kunnen verwezenlijken. Negatieve vrijheid gaat over mogen, positieve vrijheid over vermogen.

Dit onderscheid – bekend van de Russisch-Britse liberaal Isaiah Berlin (1909-1997), maar hij was zeker niet de eerste – wordt naar mijn idee te weinig gemaakt ten aanzien van de Nederlandse vrijheden. En dat terwijl het relevanter en nuttiger is dan ooit. Vrijheid als vermogen is soms een beter perspectief dan vrijheid als mogen.

In Nederland mag er heel veel wat betreft seks, drugs en alcohol, maar ook qua meningsuiting, levensbeschouwing en cultuur of op medisch-ethisch gebied. Maar sommige van onze vermaarde vrijheden lijken ‘door te schieten’: misstanden in de prostitutie, comazuipen onder jongeren, scheldpartijen op internet en pesterige journalisten, geweld tegen gezagsdragers, integratieproblemen. Ook het idee van de vrije markt lijkt failliet.

Foto: Remon Rijper (cc)

Kunst op Zondag | De Dam

5 mei 2013 , 08:00 , door P.J. Cokema

Misschien heeft u de Dam nu wel meer gezien dan u lief is. De locatie was van kroning tot en met de Dodenherenking niet uit het nieuws te branden. Toch is de komende maand de Dam een bezoek waard. Op 7 mei start een kunstproject dat er aan herinnert hoe in 1945 op de Dam het bevrijdingfeest dramatisch uit de hand liep.

Eigenlijk zou 5 mei geen Bevrijdingsdag moeten heten, maar Capitulatiedag. En zelfs die benaming is weinig correct. Op 4 mei 1945 capituleerde de bezetter en op 5 mei zou in Wageningen de capitulatie worden uitgewerkt en ondetekend. De Duiste opperbevelhebber vroeg echter 24 uur bedenktijd en pas op 6 mei was de officiële capitulatie een feit.

De ontwapening en verplaatsing van het Duitse leger nam wat meer tijd in beslag. Zo werd Amsterdam pas op 8 mei 1945 bevrijd. De dag ervoor vond er een dramatische gebeurtenis plaats.
[kliktv]

Met het project 07:05:1945: reconstrueert kunstenaar Ronald van Tienhoven de schietpartij die op 7 mei 1945 op de Dam plaatsvond. Het project wordt geopend met een “re-enactment” van één van de taferelen zich destijds in de paniek op de Dam afspeelden.

Nadat Duitse soldaten rond 15.00 uur het vuur openden op de menigte, vluchtten mensen alle kanten op of zochten, waar mogelijk, dekking. Onder andere achter het draaiorgel ‘Het Snotneusje’.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Waan van de dag

Hoera voor ’te dikke’ meisjes: Holland’s Next Topmodel van de buis

24 juli 2012 , 16:29 , door Drs Boobelino de Soto

Hoera voor ’te dikke’ meisjes: Holland’s Next Topmodel van de buis

Foto: BBC Radio 4 (cc)

Thatcher, vrijheid en paternalisme

11 april 2013 , 08:30 , door Jeroen Laemers

ACHTERGROND - Margaret Thatcher wordt tegenwoordig, net als Ronald Reagan en Milton Friedman, gezien als één van de praktische grondleggers van het moderne neoliberalisme. Maar hoe vrij is de neoliberale vrijheid nu eigenlijk?

Het overlijden van Margaret Thatcher maakte bij veel mensen de nodige emoties los. Daarnaast was Thatchers verscheiden een mooie gelegenheid om haar meest geruchtmakende uitspraken weer eens onder de aandacht te brengen, waaronder uiteraard de volgende:

And, you know, there is no such thing as society. There are individual men and women, and there are families.

Meestal wordt bovenstaande uitspraak opgevoerd om Thatchers vijandigheid ten opzichte van collectieve actie en verantwoordelijkheid te illustreren. Niettemin heeft Thatcher het hier behalve over individuen ook nadrukkelijk over gezinnen. En in die woorden weerklinkt – al dan niet bewust – de bewering van neoliberaal icoon Milton Friedman in zijn boek Capitalism and Freedom dat…

[t]he ultimate operative unit in our society is the family, not the individual.

Deze overeenkomst is niet toevallig. Bovendien verklaart het in bovenstaande uitspraken uitgedrukte sentiment waarom sommige voorvechters van ‘de vrijheid’, waaronder zelfverklaarde liberalen, neoliberalen en libertariërs, in de praktijk niet zelden onvervalste conservatieven zijn met een grote, diepgevoelde voorkeur voor autoritarisme en paternalisme.

Ieder gezin dat bestaat uit ouders plus kinderen is immers per definitie een hiërarchisch instituut. En nog niet eens zo heel lang geleden hoefden er niet eens kinderen te zijn om een gezin hiërarchisch te laten zijn: de man was namelijk als vanzelfsprekend ‘het hoofd’.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | Gaat het geweldig?

6 februari 2013 , 15:30 , door Paul Teule

COLUMN, RECENSIE - Bij Sargasso is er zo nu en dan ruimte voor optimisme. Het recente boek van journalist en optimist Michiel Bicker Caarten, ‘Het gaat geweldig’, kan hier ook eigenlijk niet onbesproken blijven.

Bicker Caarten’s stelling: als je gewoon naar de feiten kijkt, gaat het eigenlijk hartstikke goed met de wereld. Nog nooit was er zoveel democratie, nog nooit was er zo weinig oorlog en zo weinig ander geweld. De bevolkingsgroei zal afnemen, we zullen alle monden kunnen blijven voeden en alle auto’s kunnen blijven voltanken. En klimaatverandering lossen we uiteindelijk ook wel op. Bicker Caarten heeft veel cijfers bijeengesprokkeld, wat zijn boek tot een open, sympathiek dataverslag maakt. Maar soms laten zijn cijfers ook pessimistische conclusies toe.

De grote lijnen zien er hoopvol uit. In 1900 waren er slechts 25 (rammelende) democratieën, nu zijn het er rond de 120. Het aantal vrije landen schommelt rond de recordhoogte van 90, het percentage vrije burgers nam sinds 1980 toe van 36% naar 43%. Het aantal internationale conflicten lag in de jaren ’50 op gemiddeld zes per jaar, nu is dat gemiddeld één. Het gemiddeld aantal doden per conflict daalde van 20.000 naar 3000 per jaar. De wereld werd sowieso minder gewelddadig. En het aantal ondervoede mensen nam af van 13,7% in 1997 tot 12,4% nu.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vrijheid en frisdrank

8 augustus 2012 , 20:00 , door Paul Teule

Burgermeester Michael Bloomberg van New York kreeg iedereen, zelfs Jon Stewart, over zich heen toen hij onlangs met het plan kwam om bekers frisdrank groter dan 16 ounce (≈0,5 liter) te gaan verbieden in restaurants, bioscopen, stadions en deli’s. Het schijnt dat een kwart(!) van de New Yorkers echt obees is. Vooral de arme, laag opgeleide, oudere bewoner van the Bronx of Brooklyn is er slecht aan toe. En frisdranken van 20 ounce (met omgerekend zeventien suikerklontjes) of meer zijn daar deels verantwoordelijk voor. Maar het plan werd meteen ‘geframed’ als ‘De Verloochening van Amerika’s Oerprincipes’ en vooral ook als ‘De Aanval op de Vrijheid’. Helaas.

Bloomberg zelf verdedigde zijn plan door te zeggen dat ook met een verbod iedereen nog steeds de vrijheid heeft om zich met suiker geweld aan te doen. Een panel van economen denkt dat een ‘soda ban’ daarom ook geen zin heeft – Amerikanen komen op wat voor manier dan ook toch wel aan hun calorieën.

Maar het is de vraag of Amerikanen die vrijheid echt hebben, en daarmee of ze die ook ooit echt hebben gehad. Keuzes worden bepaald door de opties die je worden voorgeschoteld. James Surowiecki van The New Yorker wijst terecht op de ‘default bias’ die we als consument hebben: we ‘kiezen’ vaak voor de ‘standaard’-optie die ons gepresenteerd wordt. En wat we ‘willen’ wordt bepaald door wat en hoe er wordt aangeboden.

Vrijheid, o zoete vrijheid!

2 augustus 2012 , 08:00 , door Jeroen Laemers

Amerikaanse denkbeelden doen in toenemende mate opgang in het Nederlandse politieke debat. Rijke mensen zijn betere mensen en armoede heeft een morele oorzaak. Of zoals Emile Ratelband al zei: ‘Succes is een keuze.’

Wij importeren veel uit de VS: films, televisieseries, muziek en fastfoodketens. De invloed van Amerikaanse merken, producten en populaire cultuur is zodoende ook in Nederland overweldigend. Zelfs de Nederlandse politiek kan zich niet aan de algemene Amerikaanse dominantie onttrekken. Zo importeerde de PVV zijn partijfinanciering en een diepe afkeer van klimaatwetenschap uit het ‘Land of the Free’. De VVD lijkt, in navolging van een berucht conservatief activist, een kleinere overheid in toenemende mate als doel in plaats van als middel te beschouwen. Het tijdschrift Elsevier onderschrijft vervolgens de bizarre tegenstelling tussen ‘producenten’ en ‘uitvreters’ door vier miljoen ‘hardwerkende Nederlanders’ tegenover zeven miljoen profiteurs (2,5 miljoen ‘ambtenaren’ en 4,5 miljoen ‘uitkeringstrekkers’) te plaatsen.

Het libertaire paradijs

Lage belastingen voor grootverdieners en een minimale overheid worden doorgaans gepromoot met een beroep op ‘vrijheid’. Immers, hoe minder de overheid van ons moet, hoe vrijer we zullen zijn (ook weer zo’n typisch Amerikaanse gedachte). Dat sommige mensen buiten de boot gaan vallen is minder belangrijk – totdat we ons realiseren het hier gaat om ’tante Elly die last heeft van depressies, oom Wim die zijn rechterhand niet meer kan gebruiken na een hersenbloeding, neefje Bram met downsyndroom en de buurman die zijn leven lang in de haven heeft gewerkt bij een logistiek bedrijf dat in de crisis failliet is gegaan en die nu niet meer aan de bak komt omdat hij 58 is’ (h/t Martijn).

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.