Zondag begint in Glasgow de VN-klimaatconferentie COP26. Gastheer premier Boris Johnson heeft de kans op succes 'een dubbeltje op zijn kant' genoemd. In een Q&A sessie met kinderen afgelopen maandag verwierp hij de hoge verwachtingen van recycling bij het terugdringen van de opwarming van de aarde. 'Recycling is niet het antwoord, eerlijk gezegd. Je kunt plastic eigenlijk maar een paar keer recyclen. Wat je moet doen is de productie van plastic stoppen', vertelde hij aan de kinderen tot ontstentenis van Simon Ellin van de Britse Recycling Association. Johnson mist de kern van het plastic verhaal volledig volgens Ellin. Naast recycling moet de productie inderdaad omlaag, maar we kunnen helaas niet zonder plastic om voedsel goed te kunnen bewaren. Met verwijzing naar een recent rapport over recycling waarin dat ook staat wees hij er op dat de premier kennelijk niet op de hoogte is van zijn eigen regeringsbeleid. Tja, met zulke regeringsleiders kunnen de verwachtingen inderdaad niet al te hoog gespannen zijn. Hoe hoog ligt de prioriteit bij de regeringsleiders die COP26 tot een succes kunnen maken? Poetin komt niet vanwege de Covid-pandemie, zegt hij, en de komst van Xi Jinping is ook niet zeker. Modi, de premier van India, het land dat na China en de VS de hoogste uitstoot aan broeikasgassen heeft, zal er wel zijn. Maar het land legt zich niet vast op een datum waarop het klimaatneutraal wil zijn. Nogal wat deskundigen achten de kans klein dat het akkoord van Parijs in Glasgow overeind gehouden kan worden. Een nieuwe clash tussen rijke en arme landen is te verwachten. Vierentwintig ministers van ontwikkelingslanden hebben na een videoconferentie die was georganiseerd door Bolivia al vast een schot voor de boeg gegeven. Het VK heeft nog andere problemen Kan de gastheer nog wat betekenen? Het VK heeft voor Glasgow een deal voorbereid over de emissies van de wereldwijde luchtvaart. Maar verder heeft Johnson eigenlijk de handen vol aan andere problemen: de pandemie en -continuing story- de Brexit. De Britse instantie die toezicht houdt op de besteding van de belastingen kondigde gisteren aan dat de daling van het BNP vanwege de Brexit hoger is dan de achteruitgang van de economie die veroorzaakt wordt door de pandemie. En dan zijn alle Brexit-problemen nog niet voorbij. Er is nog steeds geen definitief akkoord over de procedures bij de controle van de handel tussen Engeland en Noord-Ierland. De onderhandelingen zitten nog vast op de weigering van de Britse regering om het Europese Hof bij de conflicten over de uitvoering van een akkoord tussenbeide te laten komen. Visserijoorlog Intussen is er een nieuw conflict ontstaan over visserijgronden. Nadat Franse vissers eerder al bij het eiland Jersey waren weggestuurd is deze week een Britse vissersboot opgebracht in Le Havre omdat de visser niet beschikte over de vereiste toestemmingspapieren. Vanaf volgende week heeft de Franse regering strenge maatregelen aangekondigd voor de handel en visserij rond Het Kanaal om druk te zetten op het Verenigd Koninrijk: 'een verbod op het aanlanden van Britse vissersvaartuigen in aangewezen havens; versterking van de gezondheids- en douanecontroles; systematische veiligheidscontroles van Britse schepen; versterking van de controles op vrachtwagens van en naar het Verenigd Koninkrijk.' Niet uitgesloten wordt dat Frankrijk op den duur de energieleveranties aan het VK gaat herzien als eerder gemaakte afspraken niet worden nagekomen. De afspraken over de visserij waren bij het afsluiten van de Brexit-overeenkomst net als die over de grens met Noord-Ierland provisorisch. Ondanks de geringe omvang van de Britse visserij kostte het de onderhandelaars veel moeite om tot een akkoord te komen vanwege de grote symbolische waarde in het 'take back control'-verhaal van de Brexiteers. Harde actie Britse milieuactivisten vrezen dat alle post-Brexit problemen in de weg zitten voor een daadkrachtige aanpak van de klimaatopwarming in het Verenigd Koninkrijk en een succesvolle COP26. Om meer aandacht te krijgen voor wat in hun ogen de absolute prioriteit zou moeten krijgen blokkeerde Extinction Rebellion gisteren de toegang tot een olieraffinaderij in Hampshire en beklommen activisten twee silo's. Een nieuwe actiegroep met veel oudere demonstranten is „Insulate Britain“. De groep heeft de afgelopen weken aan de lopende band wegen rond Londen geblokkeerd, waaronder de snelwegen M1, M4 and M25. Honderden mensen zijn gearresteerd. Een boze automobilist die dacht dat de actievoerders een ambulance niet wilden doorlaten besproeide hen met inkt. Commentaar van een 77-jarige deelnemer aan het protest: 'Ik heb er een hekel aan, ik ben een gepensioneerde arts, ik heb mijn hele leven geprobeerd om mensen te helpen, en ik moet dit doen omdat de regering het probleem eigenlijk niet adequaat zal aanpakken. Ik ben vreselijk bezorgd.' De activisten kregen deze week in Noord-West Engeland en Schotland steun van boven. Hevige regenbuien hebben daar wegen ontoegankelijk gemaakt. Rivieren laten opnieuw gevaarlijk hoge waterstanden zien. De gasten van COP26 in Glasgow zullen hun laarzen mee moeten nemen.
Vissers? Kom daar nog maar eens om….
Als de laatste visser aan wal is, hebben we nog altijd de muziek.
Nérija is (in de bezetting van 2016): Sheila Maurice-Grey trompet, Rosie Turton trombone, Nubya Garcia tenorsax, Cassie Kinoshi altsax, Shirley Tetteh gitaar, Inga Eichler bas en Liz Exell drums.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
ELDERS - Wie dacht nu eindelijk van dat gedoe met de Britten af te zijn vergist zich.
Elf maanden was volgens de Britse premier Boris Johnson genoeg om de nieuwe verhouding tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk in een handelsakkoord te regelen. Het Britse parlement stemde er met een ruime conservatieve meerderheid na de verkiezingen graag mee in. Nu is er bijna drie maanden na de officiële datum van uittreding nog niets in zicht dat op overeenstemming lijkt. Volgende week zetten Michel Barnier (EU) en David Frost (VK), de onderhandelingen voort via een videoverbinding. Beide zijn getroffen door het coronavirus, maar inmiddels hersteld. Boris Johnson, die er naar nu gebleken is heel wat erger aan toe was, is ook weer aan de beterende hand na zijn verblijf op de IC, maar moet nog aansterken.
De twijfels aan EU-zijde over de haalbaarheid van een akkoord voor het einde van het jaar zijn er door de coronacrisis niet minder op geworden. Het hoofd van het IMF, Kristalina Georgieva, dringt nu aan op uitstel. ‘Laten we het niet moeilijker maken dan het al is,’ zei ze. Het coronavirus levert al zoveel onzekerheden op, brexit-spanningen daarbovenop kunnen alleen maar leiden tot meer economische ellende. Een besluit om de geplande datum van 31 december voor een akkoord los te laten zou heel wat verlichting kunnen geven. Een dergelijk besluit zou volgens de afspraken uiterlijk eind juni genomen moeten worden. De Britse regering wil er echter nog steeds niet aan. Zonder akkoord of uitstel van de onderhandelingen volgt op op 1 januari 2021 onverbiddelijk een ‘harde brexit’.
NIEUWS - Weet u wat een peur is? Een gebbe? Een aalhoekwant? Aaldogger? Aalzegen? Kruisnet? Of een ankerkuil, een aaskuil of een spieringtuig? Bij staand net, aalfuik of aalkistje begint er misschien wat te dagen. Pas als we visfuik, hengel, electrovisapparaat of kreeftenkorf erin gooien, dringt door dat het gaat om vistuigen: technieken om vis of schaaldieren te vangen.
En wie het rijtje even op zich in laat werken beseft hoe (over-)gereguleerd ons landje soms is. Want bovenstaande scrabble-lijst komt uit een recente uitspraak van de Raad van State over kreeftenvangst in het kanaal door Zuid-Beveland.
Onderwerp van het geschil: welke beperkingen mogen worden gesteld aan deze vangst? Een Zeeuwse kreeftenvisser was het er niet mee eens dat hij niet onbeperkt met kreeftenkorven mag vissen. Aanvankelijk kreeg de visser geen toestemming voor inzet van dit werktuig. Later mocht het wel, maar tot een maximum van 180 korven en slechts tussen 1 april en 15 juli. Wéér later en een volgende bezwaarprocedure verder werd ook de beperking van 180 korven ingetrokken. Maar de tijdslimiet bleef in stand: volgens de staatssecretaris van Economische Zaken is die grens nodig om de kreeftenstand te beschermen.
Volgens de visser is de beperking onnodig. Hij is de enige huurder van het visrecht in het betreffende kanaal. De ‘visrechthebbende’ is de ambachtsheer van de ambachtsheerlijkheid Wemeldinge – klinkt tamelijk middeleeuws maar hij bestaat kennelijk echt. Bovendien, zo betoogt de ondernemer, heeft hij er belang bij om ook kreeften te mogen vangen in periodes dat de prijzen hoog zijn.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
It was a huge ship. We fled for our lives. Had we not it would have all been over and we’d have been dead.
Iraanse en Europese schepen vissen de Somalische wateren leeg, klagen lokale vissers, die in hun kleine bootjes geen partij zijn voor de buitenlandse megatrawlers. Als ze niet kunnen vissen, stappen ze over op piraterij, waardoor de buitenlandse vissers verdwijnen, waarna ze zelf weer kunnen gaan vissen, enzovoort.
We zijn steeds meer vis gaan eten met z’n allen. Die komt allang niet meer altijd uit rivieren en oceanen: viskweek groeit al jaren enorm in omvang. Wat voor gevolgen heeft dat voor de visserij?
De FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, verwacht dat de totale mondiale visvangst in 2012 90 miljoen ton zal bedragen. Dat is 2% minder dan in 2011. En 4% lager dan de maximale mondiale visvangst van 1996.
ANALYSE - 
Als je die hoeveelheid gevangen vis deelt door het aantal mensen, dan is de daling nog dramatischer: van 17 kilo vis per persoon in 1988 tot 13 kilo in 2012.
Maar terwijl de visvangst al jaren min of meer constant gebleven is, stijgt de hoeveelheid gekweekte vis rap. Van 24 miljoen ton halverwege de jaren 90 tot 67 miljoen ton in 2012.
De ontwikkeling van de visserij in de afgelopen decennia is een klassiek voorbeeld van diminishing returns, afnemende meeropbrengst. Sinds 1950 is het cumulatieve motorvermogen van de mondiale visserijvloot vertienvoudigd. Maar de hoeveelheid vis die gevangen wordt, is slechts verdubbeld. Met nog grotere schepen en netten gaan vissen wordt onbetaalbaar vanwege de stijgende brandstofprijzen en is zinloos vanwege de krimpende vispopulaties.
DOCUMENTAIRE - In onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: duurzame paling, een Australische boer die zijn grond teruggeeft aan de natuur en een zeereservaat voor de kust van Schotland.
Een paling begint zijn leven in de Noordamerikaanse Sargasso Zee en komt vervolgens op de Golfstroom terecht in Europese wateren, waar hij het grootste deel van zijn leven doorbrengt. Na een periode van soms wel twintig jaar zwemt hij terug naar de Sargasso Zee, een afstand van zo’n 6500 kilometer, om zich voort te planten. In de Britse wateren is in de afgelopen dertig jaar de palingpopulatie geslonken met 95 procent en in de rest van Europa is het niet veel beter. De oorzaken zijn zoals wel vaker: overbevissing, verlies van leefgebied en de obstakels die wij aanleggen in de rivieren.
Steeds meer dringt het besef door dat natuurbeschermers en vissers zullen moeten samenwerken willen we de paling laten overleven.
Onder de vlag van de Sustainable Eel Group neemt men met steun van onder meer de EU verschillende initiatieven, zoals het aanleggen van palingtrappen en kweekprogramma’s. Twee jaar geleden introduceerde de groep de Richtlijn voor Duurzame Paling.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
In Chili is er groot verzet van vissers tegen plannen om de visgronden toe te wijzen aan een aantal machtige families. Turbokapitalisme met een luchtje.
Greenpeace schip Rainbow Warrior op expeditie in de Indische Oceaan fotografeert kleinschalige tonijnvisserij die duurzaam moeten/kunnen zijn.
DOCUMENTAIRE - In deze aflevering van de Al Jazeera documentaireserie Earthrise aandacht voor duurzame paling, herstel van een Australisch moerasgebied en een zeereservaat voor de kust van Schotland.
