Hieronder volgt een gastbijdrage van pr over een opleving van de onafhankelijkheidsstrijd van de Mapuche indianen in Chili, ze eisen nu via internationaal recht een autonoom land. Vorige week viel er één dode bij protesten en werden ETA aanhangers op weg naar Mapuche gebied het land uitgezet. Vele landen in Zuid Amerika zijn zich aan het opmaken voor het vieren van hun onafhankelijkheid van Spanje, zo’n 200 jaar geleden. Heel Zuid-Amerika? nee want in het zuiden van Chili woont een volk dat nog steeds heldhaftig weerstand biedt tegen zijn onderdrukker: De Mapuche indianen. Volgens de Spanjaarden het meest heldhaftige volk waar ze ooit tegen gevochten hebben. In meer dan 300 jaar Spaanse bezetting hebben ze hun onafhankelijkheid weten te behouden, en zelfs de onafhankelijkheidsverklaring van Chili in 1810 liet het gebied ten zuiden van de Bio Bio rivier buiten beschouwing. Pas in 1881 nadat Chili Peru had verslagen in de Pacifische oorlog van 1879, kreeg men de Araucanie onder controle door de fronttroepen met ervaring naar het zuiden te sturen. In Chili zijn naar schatting nog een 600.000 Mapuche indianen [.pdf], vooral in de regio van Temuco, en door verhuizing naar Santiago. Over het algemeen is de groep economisch en educatief erg achtergesteld en hebben economische en landbouw ontwikkelingsprojecten weinig kunnen uithalen, vooral omdat nooit de specifieke eigenschappen van de Mapuches is erkend. Het gaat om een verzameling van honderden families, zonder direkt leiderschap, die leven met het land en niet zozeer van het land.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
In 2001 nuanceerde historicus Chris van der Heijden, de toen heersende opvatting dat Nederland in de jaren ’40-’45 was opgedeeld in een groot ‘goed’ kamp en een klein ‘fout’ kamp. Het overgrote deel van de Nederlanders was niet ‘goed’ of ‘fout’, maar behoorde tot het ‘grijze’ kamp. In het Historisch Nieuwsblad van deze maand gaat Bas Kromhout een stapje verder. De titel van zijn artikel luidt: ‘Hoe zinvol was het verzet in de Tweede Wereldoorlog?’ Een legitieme vraag, die door historici nog niet goed is beantwoord. Kromhout start zijn betoog, met het maken van een onderscheid tussen effectief- en contraproductief verzet. Het meest effectief was de directe hulp aan onderduikers en aanverwante activiteiten: het overvallen van distributiekantoren en het vervalsen van persoonsbewijzen. Immers, iedere geredde onderduiker was er één en de kans op represailles tegen derden was gering. Bij sabotageacties, liquidaties en stakingen viel de kosten-batenanalyse minder gunstig uit.
Sabotageacties & Liquidaties
Sabotageacties veroorzaakten vaak weinig schade, maar hadden ingrijpende gevolgen voor onschuldigen. Zo werden in Enschede herhaaldelijk telefoonlijnen doorgeknipt. Voor de bezetter was dit lastig, maar de schade was snel gerepareerd. De gevolgen voor de meer dan 100 Joden die werden opgepakt ter vergelding van deze acties waren ingrijpend: geen van hen keerde terug vanuit concentratiekamp Mauthausen. Ook liquidaties hadden vaak een gering effect voor de bezetter. Zo voerden op 30 september 1944 communistische verzetsmensen in de buurt van Putten een aanval uit op een Duitse militaire auto. De aanval mislukte half, de inzittenden ontsnapten aan de dood. De Puttense bevolking betaalde wel de hoofdprijs. Van de 661 opgepakte, en naar het concentratiekamp gestuurde mannen, haalden 522 de bevrijding niet.
De Israëlische overheid heeft vandaag besloten een wachtlijst op te stellen voor militaire acties van het leger. Aanleiding is het verzoek van verzetsbewegeging Polisario om de Westelijke Sahara te bombarderen. “Een Joodse bom heeft veel meer impact dan een Marokkaanse”, aldus Polisario-voorman Abdelaziz.
“De media-offshoot van een Joodse inval is enorm”, zegt Mohamed Abdelaziz, voorman van Polisario, vanuit Parijs. “Wij verzetten ons al tientallen jaren tegen de bezetting van ons land door Marokko. Maar ja, daar hoor je nou nooit eens iemand over. We hebben gewoon de verkeerde tegenstanders. Ik denk dat we veel meer aandacht krijgen als Joden bommen gooien.”
Tegen talloze VN-resoluties in, houdt Marokko de Westelijke Sahara nog steeds bezet, de oorspronkelijke bewoners leven in kampen over de grens met Algerije. Polisario hoopt dat de zaak met wat Joodse plofjes op The Berm weer in de kranten belandt.
Het Israëlische leger (IDF) neemt het verzoek van Abdelaziz in overweging. IDF-woordvoerder Avi Benayahu: “Voor ons maakt het totaal niet uit waar we moslims bombarderen. Zodra een officieel Polisario-verzoek per raket ons luchtruim binnen vliegt, zullen we ons op een antwoord beraden.”
Het Israëlische leger is op dit moment bezig met vreedzame oefeningen in Gaza om de burgerbevolking te beschermen. Dit publiciteitsoffensief van het IDF vindt iedere vier jaar plaats, enkele weken voor de verkiezingen. Hamas, de vredelievende organisatie die Gaza bestuurt, schiet uit protest tegen de oefeningen vuurpijlen af vanaf daken van kleuterscholen en ziekenhuizen.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
“Het land dat de oorlog begon waarin de doden vielen die we vandaag gedenken, is tot in zijn haarvaten veranderd. Duitsland is een baken van democratie en vrijheid geworden. Dat is een troostrijke gedachte op 4 mei.”
Een zeer verzoenend en hier en daar zelfs zalvend hoodredactioneel commentaar van de voormalige verzetskrant op deze ochtend. Van de verzetsmensen die het illegale Trouw vanaf 1943 maakten en verspreidden werden velen door de bezetter gearresteerd en gedood. Maar anno 2009 is alle wrok weggewist bij de krant die toen heel even onder de naam Oranje-Bode verscheen.
“Vandaag kunnen we ons dan ook gelukkig prijzen als buurland het huidige Duitsland te hebben. Waar zeventig jaar geleden Duitsland in de greep was van een gruwelijk regime dat onvoorstelbare ellende over de wereld bracht, daar is Duitsland nu een van de betrouwbaarste, stabielste, oprechtste democratieën ter wereld.”
Niet dat alles meteen geheel koek en ei is in het herenigde Duitsland, waar ook nazistische ressentimenten nog altijd voortleven, vooral in het voormalige DDR. Maar im Grossen Ganzen oordeelt Trouw toch dat met blijdschap kan worden teruggekeken op het verloop van de geschiedenis na 1945.
Bijna 65 jaar na dato lijken alle gevoeligheden tussen beide buurlanden nu wel verdwenen, maar helemaal is dat niet het geval. Verscheidene pogingen om (grens)plaatselijk de dodenherdenking van zowel Nederlandse als Duitse oorlogsslachtoffers te combineren, zijn steeds op niets uitgelopen. De tijd heelt niet alle wonden even snel en wellicht nooit helemaal.
Na zijn bezoek aan het EU-parlement ging de Dalai Lama op tournee langs verschillende Europese leiders. Sarkozy, Merkel en Leterme ontvingen hem.
De Tweede Kamer liet al eerder weten graag te willen dat Nederland hem ook ontvangt, maar om onduidelijke redenen ging dat niet door. In Nova wist men met veel moeite aan Verhagen de uitspraak te ontfutselen dat hij welkom was, maar van veel welwillendheid leek geen sprake. Zou de Nederlandse regering gevoeliger zijn voor China’s dreiging met economische sancties dan bijvoorbeeld Duitsland en Frankrijk? De noodzaak van een gesloten front richting China wordt weer eens pijnlijk duidelijk.
Zou China niet te bewegen zijn tot een andere houding? De Tibetaanse leider heeft immers de hoop op zelfstandigheid opgegeven en wenst alleen autonomie binnen China met behoud van eigen taal, cultuur en religie. Bovendien komt er steeds meer weerstand aan de oppervlakte. Afgelopen zomer kwamen jonge monniken in opstand ondanks de Dalai Lama’s beleid van geweldloos verzet. In verband hiermee komt Hans van Baalen in Nova met een opmerkelijke analyse (27:20):
“Maak daar gebruik van want als deze Dalai Lama overlijdt, zal een nieuwe generatie Tibetanen met geweld proberen autonomie of onafhankelijkheid af te dwingen. […] Als ze de kans voorbij laten gaan wordt Tibet een open wond die door de Volksrepubliek China niet te dichten valt. Het zou voor China rampzalig zijn als er continu gewapend verzet in Tibet is. Dat moet je voorkomen, dus geef Tibet mensenrechten en autonomie.”
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
“Iemand vroeg me, jaren later, of ik het heb gedaan uit wrok tegen de Duitsers of sympathie met de joden. Ik zei: ‘Vijftig procent van elk.’ Ik voelde het aan als iets dat juist was, dat ik móést doen. Ik was zeker van mijn stuk en roekeloos, zoals je als twintiger kunt zijn.”
Robert Maistriau heeft het over de enige keer in de geschiedenis van de Holocaust dat er Joodse mensen bevrijd zijn van een transport naar Auschwitz, het illustere XXste Konvooi. Met de oudste uit België gedeporteerde ooit (Jacob Blom, 91 jaar) en de jongste (Suzanne Kaminsky, 39 dagen). Lees hier het stilmakende verhaal hoe hij met twee andere 20ers het konvooi tegenhield met één revolver, één lamp en enkele knijptangen. Zo kon dat dus.
Meneer Maistriau is gisteren ter aarde besteld, hij is 87 jaar geworden.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.