Het lukte mij afgelopen zondag niet erg om het gesprek tussen Rick Nieman en Wilders erg boeiend te vinden. De motieven van Wilders zijn te volgen en te begrijpen, maar hij heeft geen oplossingen. Zijn politieke oordeel over de vervreemding tussen de Haagse kaasstolp en de huiskamer klopt ook: maar dat is een verschijnsel zo oud als de democratie en geen sinistere samenzwering van elites. Het roept toch weer de vraag op wat er aan de hand is in de wereld. Ook na de vorige crisis van 1929 was er een rechtse politieke reactie, vol rancune en nationalisme en vreemdelingenhaat. De geschiedenis herhaalt zich niet, maar vergelijken kan leerzaam zijn. Lodewijk Asscher beval het boek van Philip Roth aan over de samenzwering tegen Amerika. Daarin wint Lindbergh de verkiezingen en niet Roosevelt. Ik trok het uit de kast en kwam er nu wel door heen; tamelijk helderziende en ook griezelige fantasie. Moeten we bang zijn voor een klimaat, waarin de verkiezingen allemaal in dezelfde richting wijzen? Zijn er tegenkrachten en wat mogen we daarvan verwachten? Een kleine ronde.
Wilders en Rutte lieten het afweten, maar er waren best vijf lijsttrekkers die met elkaar op prime time in debat wilden. CDA, D66, GroenLinks, SP en PvdA gaan op zondag 26 februari de strijd aan in de Rode Hoed.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Bij Jalta hebben ze ook interesse in wat de politiek partijen beloven te doen voor meer gelijkheid. Maar dan net even vanuit een wat andere invalshoek.
Wouter Roorda bekritiseert de verschillende voorstellen van partijen om de ongelijkheid te verminderen. De effecten daarvan zullen volgens hem zijn dat mensen gaan ‘delen in armoede’ en dat kwartjes weer dubbeltjes worden. Verwijzend naar Marx signaleert Roorda dat de wens om in economische zin iedereen gelijk te maken ‘onuitroeibaar’ is. Telkens weer wordt de aloude vraag gesteld: waarom zou iemand die 40 uur per week fysieke arbeid doet niet evenveel verdienen als een beleidsmaker die evenveel uur op een ministerie achter zijn bureau zit?
Winstdeling
Wat Marx echter niet zou hebben meegekregen, aldus Roorda, is dat de waarde van een goed of dienst niet enkel wordt bepaald door de hoeveelheid arbeid die erin wordt gestopt maar, maar ‘door het punt waar marginale kosten en marginale opbrengsten aan elkaar gelijk zijn’. Nog even los van het feit dat ook Marx begreep dat een goed meer waard kon zijn dan de arbeid die erin gaat, lijkt dit vraagstuk me nou niet de meest relevante in deze context. Relevanter is dat Marx vaststelde dat de arbeider ten onrechte niet meedeelt in de winst die wordt gemaakt. Als zowel de kapitaalhouder als de arbeider bijdragen aan de meerwaarde van een product en in die ‘samenwerking’ winst genereren, waarom gaat dan alle winst naar de kapitaalhouder?
Het thema ongelijkheid kon in de afgelopen jaren op veel belangstelling rekenen. In aanloop naar de verkiezingen kijk ik wat partijen beloven te doen aan het verminderen van ongelijkheid. Deel 2: inkomen.
In deel 2 van de serie kijk ik naar inkomensongelijkheid (zie deel 1 voor verantwoording). De bruto-inkomensongelijkheid is in de afgelopen decennia ‘drastisch toegenomen’, concludeert de WRR in 2014: ‘de laagste inkomens blijven over de 35 jaar grosso modo onveranderd, de hoogste inkomens stijgen met meer dan 60 procent.’ Vanwege herverdeling via belastingen en toeslagen blijft de inkomensongelijkheid in Nederland relatief laag. Leidse economen berekende dat tussen 1990 en 2000 ‘de ongelijkheid van primaire inkomens [is] toegenomen, maar die stijging is nagenoeg volledig afgevlakt door sociale uitkeringen en directe belastingen’. De WRR stelt echter dat de herverdelende werking van belastingen en premies is afgenomen, waardoor dus ook de netto-ongelijkheid toeneemt. De Leidse economen spreken echter tegen dat de rijken steeds rijker worden.
Genoeg ongelijkheid?
Over inkomensongelijkheid kun je dus twisten, maar we kunnen ook de vraag stellen of – ongeacht een toename en los van hoe het in andere landen is – Nederlanders nu van mening dat zijn de inkomensongelijkheid te groot is. Als veel mensen de huidige mate en vormen van ongelijkheid problematisch of onrechtvaardig vinden, dan is dat immers ook een reden er iets aan te doen.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
Goh die Lodewijk Asscher toch,
Hij maakt de laatste maanden best rake opmerkingen. Over eerlijk. Een maatschappij die werkt voor iedereen, niet alleen de happy few en nu ook nog over eerlijk belasting betalen. En met dat laatste haalt hij de voorpagina van de online Guardian. Want dat raakt natuurlijk de natte droom van de conservatieven van het post Brexit Engeland. Volgens Lodewijk kan het niet zo zijn dat Engeland een neoliberaal belasting paradijs wordt aan de rand van de Eu. En hij heeft gelijk.
Het thema ongelijkheid kon in de afgelopen jaren op veel belangstelling rekenen. In aanloop naar de verkiezingen kijk ik wat partijen beloven te doen aan het verminderen van ongelijkheid. Deel 1: onderwijs.
Het boek van econoom Thomas Piketty en zijn bezoek aan de Tweede Kamer, een serie onderzoeken van de WRR en het SCP, zorgen van de Onderwijsinspectie, onthullingen over belastingontwijking, ophef over etnisch profileren, protest tegen bezuinigingen op de rechtsbijstand, en zo nog wat zaken: er werd in de afgelopen jaren weer volop gesproken over ongelijkheid en gepleit voor meer gelijkheid.
Ongelijkheid in verkiezingsprogramma’s
In een korte serie kijk ik wat politieke partijen willen doen aan het verminderen van ongelijkheid. Aan de hand van een aantal concrete problemen en maatregelen op het gebied van onderwijs, inkomen (deel 2), vermogen en wonen (deel 3) en rechten (deel 4) kijk ik wat partijen erover zeggen en in hoeverre ze maatregelen willen nemen die ongelijkheid zouden kunnen verminderen. Het moge duidelijk zijn dat partijen aan linkerzijde meer aan ongelijkheid willen doen dan rechtse partijen, maar ook dan de vraag: wat willen ze precies?
Mijn analyse heeft betrekking op 16 partijen: de 12 zittende partijen (inclusief DENK) plus vier nieuwe partijen: Forum voor Democratie (FvD), Nieuwe Wegen, de OndernemersPartij en VoorNederland (VNL). De 12 partijen die niet in alle kieskringen deelnemen laat ik buiten beschouwing.
COLUMN - Gisteren riep u per advertentie alle Nederlanders op om onze vrijheden en normen te verdedigen. Wie zich daar niet aan wil conformeren kan volgens u het land maar beter verlaten. ‘Doe normaal of ga weg,’ schreef u.
Is het niet wat vreemd dat u, nota bene een kopstuk van een van Nederlands grootste politieke partijen, zo het hele concept overboord zet van burgers die zich politiek verenigen juist teneinde een nieuw concept van ‘normaal’ ingang te doen vinden? U roemt bijvoorbeeld de gelijke behandeling van mannen en vrouwen die in Nederland bij wet is vastgelegd, als een nationale waarde.
Ik hoef u er vast niet aan te herinneren dat nog tot op driekwart van de vorige eeuw de achterstelling van vrouwen, op werkelijk alle vlakken, door menig Nederlander als volstrekt ‘normaal’ werd gezien? Het is uitsluitend aan de politieke opstand van vrouwen te danken, en aan de hartelijke steun die een groep mannen hen bood, dat die norm uiteindelijk radicaal is veranderd. Maar nog steeds kennen we in Nederland een politieke partij die bitter weinig moet hebben van vrouwenrechten: de SGP. Moet de SGP wat u betreft ook maar uit ons land vertrekken?
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
OPINIE - Wil Links de burger aanspreken tijdens de komende verkiezingen, dan zal ze zich duidelijk uit moeten spreken voor een linkse coalitie, meent Hans Boer.
Verkiezingen zijn er om richting aan te geven, niet om de politieke partijen alle vrijheid te geven om ná de verkiezingen willekeurige coalities aan te gaan. De kiezer heeft recht op zo groot mogelijke duidelijkheid vóór de verkiezingen: wat betekent zijn of haar stem ná de verkiezingen.
De vorige keer voelden heel veel kiezers, zowel links als rechts, zich bedrogen door de keuze van VVD en PvdA voor hun coalitie. Dat heeft het vertrouwen in onze parlementaire democratie mild uitgedrukt geen goed gedaan. Dat moet niet opnieuw gebeuren.
Een eerste stap naar meer duidelijkheid vooraf is gezet door de uitsluiting van de PVV door de meeste democratische partijen. In de meeste gevallen had de PVV die samenwerking trouwens zelf al uitgesloten. De PVV is een antidemocratische partij, die groepen mensen systematisch tegen elkaar op zet en de godsdienstvrijheid af wil schaffen.
Een tweede stap is dat de partijen duidelijk aangeven welke coalities zij wél willen. In dat verband is een keuze voor afspraken tussen de linkse partijen fundamenteel. Een meerderheid zal dat op 15 maart niet opleveren, dat was ook niet het geval bij het Keerpunt 1972. Maar links moet afspreken samen alles op alles zetten om nu eindelijk op twee hoofdpunten van beleid cruciale stappen in de goede richting te zetten:
COLUMN - Mark Rutte gaat voortaan vlogs doen en schijnt het fenomeen van videoblogjes blijkens zijn eigen podcast ‘gaaf, joh!’ te vinden. Jesse Klaver zit tegenwoordig in een Pokémonachtig spelletje en verslaat daar een lummelig getekende Geert Wilders: ‘Jesse got 23 zetels for winning1’ Dit alles om de jeugd te interesseren voor de komende Kamerverkiezingen. Want de jeugd, die moet je immers in haar eigen taal aanspreken en met haar eigen middelen zien te bereiken.
Good luck, guys.
Op de middelbare school had je soms leraren die populair wilden zijn; dat wekte eerder meewarigheid dan sympathie op bij de scholieren. Aan ooms, tantes en buren die meenden me op ‘mijn niveau’ te moeten aanspreken, had ik een grondige hekel: ik vond ze neerbuigend, en ook: volkomen oninteressant. De leraren en volwassenen die me zijn bijgebleven, en die spontaan mijn achting kregen, waren altijd degenen die me iets nieuws aanreikten.
Mensen die al die losse dingen die ik vagelijk dacht, vond, vermoedde of voelde, wisten te verbinden tot iets groters, iets complexers. Mensen die me aanspoorden tot gedachten die ik nog niet helemaal kon bevatten, die me ideeën voorspiegelden die mijn begrip nét wat te boven gingen, maar waar ik nu ineens naar kon reiken omdat zij het me hadden voorgehouden. Mensen die met me mee dachten, maar me soms ook tegenspraken, en me daardoor aanzetten tot opnieuw – maar nu beter, uitgebreider en ruimer – nadenken.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
ELDERS - IJsland heeft een nieuwe, centrum-rechtse, regering
De nieuwe regering van IJsland laat het parlement besluiten of er een referendum moet komen over een hernieuwde aanvrage van het EU-lidmaatschap. Na de bankencrisis in 2009 meldde IJsland zich aan als aspirant-lid van de Europese Unie, maar een nieuwe, rechtse regering trok de aanvrage in 2015 terug.
De nieuwe driepartijenregering bestaat uit de Onafhankelijkheidspartij (21 zetels) van Bjarni Benediktsson die premier wordt, de Hervormingspartij (7) van Benedikt Johanneson en Björt framtíð (Schitterende Toekomst, 4 zetels) van pop-artiest, acteur en voormalig gemeenteraadslid Ótarr Proppe, die ooit met zijn punk-band Dr. Spock schitterde in de IJslandse voorronde van het Eurovisiesongfestival. De Hervormingspartij (7 zetels) is een liberale, pro-Europese afsplitsing van de eurosceptische Onafhankelijkheidspartij. Proppe is met zijn liberale Björt framtíð eveneens pro-EU. De drie partijen hebben in het IJslandse parlement een meerderheid van slechts één zetel.
De verkiezingen op 29 oktober waren noodzakelijk nadat de vorige regering vorig voorjaar in opspraak was gekomen vanwege de Panama-papers. Toenmalig premier Sigmundur Davíð Gunnlaugsson van de Progressieve Partij bleek niet helemaal transparant te zijn geweest over zijn betrokkenheid bij een investeringsmaatschappij. Hij trad op 5 april met tegenzin af en werd opgevolgd door zijn partijgenoot Sigurður Ingi Jóhannsson. Na massale demonstraties en aanhoudende druk van de oppositiepartijen werden voor het najaar verkiezingen uitgeschreven. Jóhansson’s coalitiepartner, de Onafhankelijkheidspartij kwam als grootste uit de bus kwam. Ondanks dat partijleider Benediktsson ook genoemd werd in de Panamapapers als stakeholder in een investeringsmaatschappij op de Seychellen. Hij slaagde er in alle onrust over de onthullingen af te wentelen op Gunnlaugsson. Tijdens de verkiezingscampagne ontpopte hij zich als taartenbakker.