‘2020: WARning’ – Patronen tijdens cycli

ANALYSE - En zo zijn we toegekomen aan de laatste van de zittende politieke partijen. Vandaag behandelen we wat D66 in haar verkiezingsprogramma (concept) zegt te gaan doen tegen opwarming van de aarde.
Omdat het congres van D66 al is geweest, is ook al bekend welke amendementen op het programma het gehaald hebben. Die behandelen we aan het einde. De definitieve versie van het programma staat nog niet online.

We beginnen bij de het samenvattende overzicht van de belangrijkste punten onder de noemer “Waar zet D66 zich de komende jaren voor in?”. Daar vinden we het onderdeel “Schone economie: Nederland loopt voorop”:

– Wij sluiten alle kolencentrales, te beginnen met de oude en meest vervuilende;
– Wij bouwen 100.000 betaalbare energieneutrale huurwoningen. Zo komen sociale huurwoningen weer beschikbaar voor wie ze bedoeld zijn;
– Energiezuinig leven loont. Wie elektrisch rijdt of zelf stroom opwekt, betaalt minder belasting;
– Wij investeren in innovatie en groene ondernemers om zo uitdagingen als klimaatverandering en het energievraagstuk te veranderen in kansen. Wij nemen knellende regelgeving weg en de overheid koopt duurzaam in;
– Wij richten een publieke investeringsbank op om met publiek geld private investeringen aan te jagen, gericht op maatschappelijk relevante doelen zoals duurzame energietransitie en digitale infrastructuur;
….

ANALYSE - Update 28 februari 2017: Aantal aanpassing na het bestuderen van de definitieve versie van het verkiezingsprogramma.

In de dertiende aflevering van onze reeks over de aandacht voor klimaat in de verkiezingsprogramma’s komen we bij GroenLinks. De partij die historisch gezien mogelijk het langst en intensiefst bezig is geweest met het klimaat. Dat “groen” zit niet voor niets in hun naam. Maar waar staan ze nu? We hebben hun verkiezingsprogramma (pdf) erbij gepakt.

Laten we beginnen met een stuk uit de inleiding:

GroenLinks wil dat Nederland voorop loopt in de samenwerking binnen Europa om de grote problemen van deze tijd op te lossen. Alleen samen kunnen we de opwarming van de aarde een halt toeroepen. Alleen samen kunnen we investeren in schone lucht, helder water en veelzijdige natuur. Alleen samen kunnen we zorgen voor eerlijke belastingen, rechtvaardig sociaal beleid en een humane vluchtelingenaanpak.

Voorop lopen, ja! Dat het samen moet, akkoord. Maar het voelt wel een beetje alsof GroenLinks zich afhankelijk wil maken van die samenwerking. Hopelijk klinkt dit niet door in de uitwerking.
Gelukkig is het eerste de beste hoofdstuk geheel en al besteed aan dit onderwerp. Kennelijk staat dat Groen niet voor niks voor Links.

ANALYSE - Het CDA en SGP hebben we al gehad, dat viel tegen van deze rentmeesters van de aarde. We zijn dan ook heel benieuwd wat de ChristenUnie in haar (concept) verkiezingsprogramma roept over maatregelen om verdere opwarming van de aarde te voorkomen.

We starten bij de samenvattende inleiding van het programma. Aldaar vinden we onder “4. We versnellen naar een groene economie” het volgende:

Nederland gaat voorop lopen bij de transitie naar een schone en circulaire economie.
Klimaatverandering is een feit en heeft grote gevolgen, niet alleen voor onszelf, maar juist ook voor arme landen en gebieden. Het is een zaak van recht doen en verantwoordelijkheid nemen om daar nu voortvarend mee aan de slag te gaan. Afhankelijkheid van fossiele energie is ook niet vol te houden, bedreigt onze gezondheid en maakt onze economie kwetsbaar voor invloed van buitenlandse mogendheden. Nu verduurzamen geeft ons een voorsprong in technologische innovatie en kansen op export. De ChristenUnie wil samen met ondernemers en burgers in één generatie een volledig duurzame energievoorziening realiseren. We investeren in innovatie en een veilige delta, we maken energiebesparing aantrekkelijker en we betalen dat door vervuiling meer te belasten. Ook stellen we voor een deel van de pensioenvermogens in de energietransitie te investeren.

ANALYSE - Vandaag presenteerde DENK haar verkiezingsprogramma. In onze reeks over klimaat in verkiezingsprogramma’s zijn we nieuwsgierig hoe deze voormalige PvdA’ers naar klimaatverandering kijken en wat ze er aan willen doen.

Het programma bestaat uit tien hoofdstukken met ieder tien punten. Duurzaamheid en klimaat worden in het laatste hoofdstuk (10 – Een duurzame samenleving waarin wij omkijken naar onze omgeving) behandeld. Dat is overzichtelijk. Dat behandelen we dan ook gewoon integraal.

Eerst de inleiding in stukjes:

Groene groei is groene kansen
Onze collectieve levensstijl heeft negatieve gevolgen voor onze gezondheid en bedreigt diezelfde levensstijl door klimaatverandering, uitputting van grondstoffen en aantasting van de natuur. Door de groei van de bevolking zal deze dreiging alleen maar nijpender worden.
Klimaatverandering bedreigt niet alleen levens door natuurgeweld, maar ook door dalende voedselproductie en waterschaarste.
Onze levensstijl aanpassen levert werk en groei op en beschermt komende generaties.
Groene groei is groene kansen. DENK kiest daar ondubbelzinnig voor.

Ze spreken zich in ieder geval duidelijk uit over de bedreiging van klimaatverandering. Hoewel het een selectie is, is het interessant om te zien dat ze het in ieder geval benoemen.

Verantwoorde en toekomstgerichte keuzes
DENK maakt daarom toekomstgerichte keuzes over hoe wij omgaan met ons natuurlijk én ons menselijk kapitaal. Daarbij zien wij geen beperkingen, maar kansen. Groene groei en groene innovatie zijn het nieuwe devies, omdat de kosten van het in stand houden van de huidige vervuiling en klimaatverandering uiteindelijk groter zullen zijn dan van de omslag naar groen.
Daarom moeten wij met gerichte investeringen onze economie hervormen van een lineaire, waarbij consumptie en afval centraal staan, naar een circulaire economie, die uitgaat van hergebruik in de productieketen. Hierbij is een potentiële winst van 50.000 banen, 7 miljard euro en 10% reductie van CO2-uitstoot te boeken.

Daarom moeten alle kern- en kolencentrales dicht. De smerigste als eerst. Dit kunnen wij opvangen met gas, maar zaak blijft een vlotte en verantwoorde overgang op groen. Hierbij sluiten wij geen bronnen uit, maar zon en wind hebben de voorkeur. We leggen concrete doelstellingen vast: minstens 40% schone energie in 2030 en 100% in 2050. We zetten in op energiebesparing, door geld uit te trekken om zoveel mogelijk woningen energieneutraal te maken.

De luchtkwaliteit moet verbeteren door afschaffing van de vrijstelling van de kolenbelasting voor kolencentrales, grootverbruik van energie zwaarder te belasten met de energiebelasting, een verbod op de vervuilende tweetaktbrommers in te stellen en (meer) belastingvoordeel voor hybride en elektrische auto’s in te voeren.
Daarnaast is het van groot belang om te investeren in een goede infrastructuur voor fietsers.

ANALYSE - De effecten van de opwarming van de aarde laten zich pas echt over enige tientallen jaren gelden. Hoe staat een partij die zich bekommerd om een generatie die dat waarschijnlijk niet meer mee gaat maken in deze? We bestuderen in onze reeks nu het verkiezingsprogramma van 50PLUS.

Het programma bestaat uit 50 punten, dat zal geen verbazing wekken. Wat wel bijzonder is, is dat het woord “klimaat” niet in het programma voorkomt. Gelukkig staan er wel punten in die er betrekking op hebben.

Het eerste punt waarbij klimaat aandacht krijgt is in punt 8 “Belastingen”, het laatste item:

Wijzigen van de omzetbelasting. Gezond en duurzaam: laag tarief. Tandpasta heeft nu bijvoorbeeld een hoog tarief, cola, snoep en koek een laag tarief. Dat moet en kan anders.

Klein puntje voor duurzaam, maar op een slimme plek.

Het gaat verder bij “16. Wonen en bouwen, inclusief langer thuis wonen”

• 50PLUS wil dat woningcorporaties verplicht worden voldoende en geschikte (en energiezuinige) woningen te bouwen voor senioren.
• Energiebesparing wordt fiscaal aangemoedigd.
• De regels voor het bouwen moeten zodanig worden aangepast dat er meer leeftijdsbestendig en energiezuinig wordt gebouwd.

Drie keer energiebesparing. Nog een beetje ruim geformuleerd, dat wel. Geen deadlines of concrete percentages. Maar wel aandacht.

ANALYSE - Gaat u er maar even voor zitten. In de reeks waarin we behandelen hoe politieke partijen denken om te gaan met het klimaat zijn we aanbeland bij de Partij voor de Dieren. En die hebben daar een heel stevig hoofdstuk over opgenomen in hun verkiezingsprogramma (pdf).

Laten we beginnen met de inleiding van hoofdstuk 5. Milieu, Klimaat en Energie:

De Partij voor de Dieren stelt als enige partij de draagkracht van de aarde voorop bij elke beleidskeuze. Wij sluiten geen compromissen over een duurzame toekomst. Wij zijn daarmee de aanjager van een ambitieuzer milieubeleid. Zuinig omgaan met de aarde mag geen holle frase zijn, het is letterlijk van levensbelang. Onze planeet voorziet ons van schone lucht, water, een gezonde bodem en de grondstoffen en die we nodig hebben voor het voortbestaan van mens en dier.

Beetje pretentieus om te zeggen dat je iets als “enige partij” doet als nog niet alle verkiezingsprogramma’s bekend zijn. Maar dat terzijde. De eerste zin is belangrijk. Maar als ze dat vinden, waarom staat dit dan pas in hoofdstuk 5? En geen compromissen sluiten is nogal lastig in een politiek landschap waar nooit een partij een meerderheid heeft.
Maar goed, dat klinkt cynisch, terwijl de toon me wel aanstaat!

Dan stukje verder onder het kopje “Ecologische voetafdruk verkleinen”:

ANALYSE - In onze reeks over de aandacht voor klimaat in verkiezingsprogramma’s komen we nu aan de eerste partij toe die straks voor het eerst deelneemt aan de verkiezingen: Voor Nederland (VNL).
Dit weekend presenteerden ze het verkiezingsprogramma. Wij duiken er in.

En moesten even zoeken.
VNL besteedt niet apart aandacht aan de opwarming van de aarde. Kennelijk geen urgent probleem voor hardwerkende Nederlanders.
We vonden alleen dit in het hoofdstuk “Betere infrastructuur Voor Nederland”:

We stoppen met de subsidiëring van windmolens. We investeren alleen in rendabele, duurzame energievormen.
We stimuleren innovatie op dit terrein.

Dat komt heel dubbel over. Ja, innoveren met duurzame energie, maar nee, geen geld. En stimuleren is waarschijnlijk ook geen geld geven natuurlijk. Dat is aanmoedigen en praten.
Kunnen we dan op andere wijze afleiden hoe VNL staat ten opzichte van dit onderwerp?

Als we andere standpunten mogen geloven, is terugbrengen van CO2 uitstoot niet hun eerste prioriteit:

• Meer wegen. Pak de grootste fileknelpunten aan.
• Verbreed bestaande (provinciale) wegen. Dat komt niet alleen de doorstroming maar ook de veiligheid ten goede.
• Spitsstroken altijd open.
• Maximumsnelheid op snelwegen overal 130 kilometer per uur. Dat is veel duidelijker en dus veel veiliger.
• Weg met de 80-kilometerzones. Ze zorgen eerder voor gevaar dan voor veiligheid.
• Stop de trajectcontroles.
• Geen kilometerheffng.
• Hoogte van verkeersboetes omlaag. Boetes nooit gebruiken voor dichten van begrotingsgaten.
• We verlagen de BTW en accijnzen: de prijzen van benzine, diesel en LPG gaan fors omlaag