Ook voor Marokko is de corona-lockdown nu wel voorbij. De grenzen gaan open en we mogen er weer in.
Volgens het reisadvies van het ministerie van Buitenlandse Zaken is Marokko toch ‘oranje’: “Reis alleen naar Marokko als het noodzakelijk is.” Een toeristische reis valt daar niet onder. En er gelden nog steeds bepaalde coronamaatregelen.
Voor een klein gedeelte van Marokko geldt zelfs code ‘rood”. Laat dat nou toevallig precies dat stukje van de Westelijke Sahara zijn dat eigenlijk ‘Sahrawi Arabische Democratische Republiek’ (SADR) heet. Ofwel het enige stukje Westelijke Sahara dat (nog) zelfstandig is en wordt geregeerd door het Frente Polisario. De rest van de Westelijke Sahara wordt gezien als door Marokko bezet gebied.
Toen in 1975 Spanje zich definitief terugtrok uit de Westelijke Sahara, bleef Polisario zich verzetten tegen de plannen van Marokko om de gehele Westelijke Sahara in te lijven. Polisario wilde onafhankelijkheid voor de oorspronkelijke bewoners (de Sahrawi). Pas in 1991 kwam het tot een staakt het vuren en nu, dertig jaar nadien, duurt de impasse nog steeds voort.
Sterker nog: toezicht van VN-troepen (Minurso - United Nations Mission for the Referendum in Western Sahara ) heeft niet voorkomen dat sinds vorig jaar de strijd weer lijkt opgelaaid. Brahim Ghali, president van SADR, kondigde het opzeggen van het bestand aan, nadat Marokko met militair ingrijpen een einde maakte aan een protestactie van Polisario-aanhangers.
Marokko op ramkoers
Nu ligt Marokko op ramkoers met Spanje, die Brahim Ghali in een Spaans ziekenhuis een behandeling tegen corona toestond. Ook al dagvaardde Spanje de SADR-president voor de rechter, Marokko was zo nijdig dat ze duizenden vluchtelingen naar de Spaanse enclave Cueta stuurde.
Dat leidde weer tot een resolutie van het Europees Parlement tegen Marokko, wegens het schenden van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind en het gebruik van minderjarigen door de Marokkaanse autoriteiten in de migratiecrisis.
Eerder botste Marokko ook al met Duitsland die het besluit van Donald Trump ter discussie wilde stellen, waarmee hij de Marokkaanse soevereiniteit over de Westelijke Sahara officieel erkende (10 december 2020). Die erkenning kwam tot stand omdat Marokko als tegenprestatie de staat Israël zal erkennen.
NL militairen in Marokko
Wat heeft Nederland daar allemaal mee te maken? Dat houdt verband ‘African Lion 21’, een internationale militaire oefening in Marokko, Tunesië en Senegal, onder leiding van de USA. Een deel van de oefeningen worden in de Westelijke Sahara gehouden.
Spanje heeft zich uit deze operatie teruggetrokken vanwege de ruzie met Marokko, maar andere landen doen nog mee. Behalve de ‘gastlanden’ en de ‘leader of the pack’, zijn dat de UK, Canada, Brazilië, Italië en Nederland.
En dat leidde al op 2 juni tot schriftelijke vragen van de Partij voor de Dieren en op 10 juni (ook daar werd men wakker) van de PVV.
In essentie komen de vragen hier op neer: betekent de deelname van een tiental Nederlandse officieren, dat de Nederlandse regering nu de Marokkaanse zeggenschap over de Westelijke Sahara erkent?
Misschien kunnen we het antwoord al invullen, als we het regeringsstandpunt inzake ‘zakendoen in/met de Westelijke Sahara’ parafraseren:
Militaire activiteiten in de Westelijke Sahara zijn niet per definitie in strijd met het internationaal recht. Er mogen oefeningen plaatsvinden. Voorwaarde is dat de resultaten van de activiteiten ten goede komen aan de oorspronkelijke Sahrawi-bevolking.
Nederland zegt wel de VN-pogingen te steunen, die moeten leiden tot zelfbeschikking voor de oorspronkelijke Sahrawi-bevolking. Elke activiteit die door Marokko kan worden uitgelegd als impliciete erkenning van haat zeggenschap over het gebied, helpt daarbij niet.
Meer expliciete steun bijvoorbeeld aan de oproep gisteren van Polisario-vertegenwoordiger Sidi Omar in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Die stelde dat het na al die jaren toch wel eens tijd wordt resolutie 1514 (verlenen van onafhankelijkheid aan koloniale landen en volkeren) ten uitvoer te brengen.