#dagtegengas in 4 etappes. Etappe 3: aardgasvrij warm water

Ons gasverbruik is in 12 jaar tijd gedaald van 17.714 kWh (1.800 m3) naar 1.309 kWh per jaar (zo’n 130 m3). Onze energierekening is bij de huidige tarieven (juni 2022) gedaald naar ongeveer 0 euro, terwijl ons elektriciteitsgebruik is gestegen van 5.888 kWh naar 6.740 kWh per jaar. In deze vierdelige serie wordt verslag gedaan van hoe stap voor stap maatregelen in vier categorieën tot dit resultaat hebben geleid. Zie ook deel 1: NegaWatts scoren (energie besparen) en deel 2: aardgasvrij verwarmen. Vandaag de 3e etappe: aardgasvrij warm water. Zonneboiler De eerste stap die we hebben gezet is het installeren van een zonneboiler. Daarbij hebben we gekozen voor heatpipes in plaats van een vlakke plaat collector, omdat deze het beter doet in het voorjaar en najaar dan een vlakke plaat collector. In de zomer levert de zonneboiler minder warmte dan een vlakke plaat collector. De heatpipes leveren ’s zomers nagenoeg alle warmte die we nodig hebben, dus in de praktijk valt dat probleem nogal mee. In bovenstaande grafiek is te zien dat ons energiegebruik voor warm water constant is. Dat is een aanname op basis van 20% van het gasverbruik voor een label C woning in 2012. Op basis daarvan schat ik ons gasverbruik voor verwarming en warm water in. Per maand gaat het om 223 kWH. In de periode 2019 t/m 2021 hebben we gas enkel gebruikt voor warm water. Gemiddeld heeft onze zonneboiler jaarlijks ongeveer 1.200 kWh aan warm water opgeleverd. Dat is 45% van ons warme water. Hybride warmtepomp Eind vorig jaar hebben we na lang twijfelen de knoop doorgehakt en gekozen voor een HeatCycle van De Warmte. Dit is een hybride warmtepomp die gebruik maakt van de warmte uit afvalwater als bron. De bedoeling is dat deze warmtepomp vooral vanaf de herfst tot en met de lente warm water levert. De maanden waarin onze zonneboiler onvoldoende warmte levert om ons water warm te houden. De installatie van de warmtepomp kostte meer tijd dan verwacht. Op zich niet vreemd aangezien we een van de eerste 50 klanten zijn. De warmtepomp werkt wel zoals verwacht. Een nadeel is dat de warmtepomp, ondanks dat het een water-water warmtepomp, toch vrij veel lawaai maakt. Zeker als hij hogere temperaturen levert (> 45 graden Celsius) neemt het lawaai toe tot 51-52 dB. De Warmte spreekt zelf van een maximum geluidsniveau van 54,6 dB. Een aparte technische ruimte is dus aan te raden. Bij ons staat de warmtepomp op zolder met een open verbinding naar het trappenhuis. Klusje erbij dus. Hoewel we voor nu gekozen hebben voor een oplossing waarbij de warmtepomp tussen half 10 ’s avonds en 7 uur ’s ochtends niet aan mag. Ook is de geluidsoverlast veel minder geworden door een kleine aanpassing aan de HeatCycle, waardoor de leidingen niet meer resoneren. Elektriciteitsverbruik (licht) en warmteproductie (geel/oranje) in kilowattuur per maand. Tot nu toe heeft de warmtepomp 181 kilowatuur gebruikt en 511 kilowattuur warmte geproduceerd. Daarmee heeft de warmtepomp een gemiddelde COP van 2,8. Conclusie Onze cv-ketel staat uit sinds de dag dat Poetin besloot Oekraïne opnieuw binnen te vallen. We hebben sindsdien geen enkele keer koud water gehad. De combinatie van warmtepomp en zonneboiler werkt dus naar behoren. We hebben er inmiddels dermate voldoende vertrouwen in dat we de aanvraag voor verwijdering van onze gasaansluiting in hebben gediend bij Stedin. Voor warm water in de keuken komt er waarschijnlijk nog wel een kleine doorstroomboiler of een kleine boiler. Het is namelijk zonde om dik 10 liter water weg te gooien voordat het kraanwater in de keuken warm is en het is ook zonde om 10 liter warm water ongebruikt af te laten koelen in de leidingen. Dat was het altijd al, maar zonder aardgas en met de wetenschap dat we het in de donkere maanden moeten hebben van onze restwarmte is dat belangrijker om aan te pakken. Een ander belangrijk punt, zeker met de toenemende netcongestie problemen bij de netwerkbedrijven, is dat onze zonneboiler veel warmte levert bij een lage belasting van het elektriciteitsnet. Het is een optie die veel meer mensen m.i. zouden kunnen toepassen. Volgende week donderdag verschijnt het laatste deel van deze serie: zelf energie produceren. Hier deel 1 en deel 2.

Door: Foto: Opstelling HeatCycle en boilervat Eigen foto Kirspijn Beek
Foto: KMJ, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons Solarmodul Sonnenkollektor

#dagtegengas in 4 etappes. Etappe 1: NegaWatts scoren

, door

VERSLAG - Ons gasverbruik is in 12 jaar tijd gedaald van 17.714 kWh per jaar (1.800 m3) naar 1.309 kWh per jaar (zo’n 130m3). De aanvraag voor het verwijderen van de gasaansluiting is de deur uit. Onze energierekening is bij de huidige tarieven (juni 2022) in een standaardjaar gedaald naar ongeveer 0 Euro. Tegelijkertijd is ons elektriciteitsgebruik gestegen van 5.888 kWh per jaar naar 6.740 kWh. Hoe? Door 12 jaar lang maatregelen te nemen die in vier categorieën uiteen vallen: NegaWatts scoren (energie besparen), stappen naar aardgasvrij verwarmen, stappen naar aardgasvrij warm water en zelf energie produceren. Vandaag aandacht voor de 1e etappe: energie besparen.

Bij alle vier de etappes geldt: verduurzamen van je woning vergt keuzes maken. Bijvoorbeeld tussen een nieuwe keuken of een zonneboiler, of tussen een verre vakantie en beter geïsoleerde ramen. Is dat makkelijk? Nee. Heeft iedereen die luxe positie? Nee. Wij hadden dat de afgelopen 12 jaar ook niet, maar hebben bewuste keuzes gemaakt bij onderhoud en investeringen in ons huis. Waarbij we ook al jaren ongemak voor lief nemen, bv. een keuken die al 12 jaar aan vervanging toe is en die al jaren slechts 3 werkende pitten heeft. Repareren of vervangen? Pas als de hele keuken aan de beurt is.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: CorporatieNL (cc)

Verduurzaming woningmarkt kan wel

, door

ANALYSE - Het woonakkoord dat Stef Blok recent sloot, biedt weinig mogelijkheden tot verduurzaming van de woningmarkt. Zonde, daar zijn tal van scenario’s voor.

Het recent gevormde woonakkoord staat symbool voor hoe het niet moet als je gaat hervormen. De woningbouwcorporaties kregen in eerste instantie een extra last van twee miljard euro per jaar opgelegd, en moesten vervolgens blij zijn te horen dat het zo’n 250 miljoen minder werd. Onderzoekers van Amsterdam School of Real Estate voorspellen nog altijd een vraaguitval van twee tot tien jaar bouwproductie.

De maatregelen voor de koopmarkt zijn al even robuust. Het enige lichtpuntje is dat paal en perk wordt gesteld aan de hypotheekrenteaftrek. Jammer alleen van die Blok-aan-je-been-restschuld-lening voor starters.

En dat terwijl er tal van alternatieve hervormingen denkbaar zijn.


Wat dan wel?

De makkelijkste oplossing was natuurlijk geweest om te kijken naar een van de verschilllende plannen die er al lagen voor hervorming van de woningmarkt. Denk bijvoorbeeld aan Wonen 4.0, waaraan slechts Vereniging Eigen Huis, de Woonbond, Aedes en de makelaarsorganisaties hun naam verleenden. Kern van Wonen 4.0 vormt geleidelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek en geleidelijke verhoging van de huren tot marktconform niveau. Om zowel kopen als huren bereikbaar te houden voor lagere inkomens is een woontoeslag beschikbaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Duurzaam renoveren

, door

ACHTERGROND - Veel van onze oudere woningen zijn niet bepaald energiezuinig. Willen we bestaande gebouwen bruikbaar en veilig houden, dan zijn investeringen in onder meer energiebesparing belangrijk. Een voorbeeld van geslaagd duurzaam renoveren: De Koningsvrouwen van Landlust.

De vraag naar nieuwe woningen neemt af. Tegelijkertijd neemt de waardering voor bestaande architectuur en leefomgeving toe. Vroeger dachten we vooral aan slopen en nieuwbouw, maar tegenwoordig is er veel meer aandacht voor renovatie en herbestemming.

Veel van onze oudere woningen zijn echter niet bepaald energiezuinig. Een woning die voor 1984 gebouwd is en die nog niet verbeterd is, valt vanwege de toen geldende bouwnormen automatisch in de onzuinigste energieklassen. Eind 2010 was de helft van onze huurwoningen voorzien van een energielabel. Uit de CBS-cijfers blijkt dat ongeveer dertig procent, een half miljoen woningen, in de drie onzuinigste energieklassen valt.

Forse uitdaging

Willen we al die bestaande gebouwen bruikbaar en veilig houden, dan zijn forse investeringen nodig, onder meer op het gebied van energiebesparing.

Zo staat de Amsterdamse woningstichting Eigen Haard voor de opgave om 32.000 portiekwoningen in de sociale sector duurzaam te herontwikkelen. Daaronder bevinden zich honderden monumenten. Een belangrijk speerpunt daarbij is energiereductie. Daardoor wordt minder CO2 uitgestoten en worden de energielasten niet onbetaalbaar voor de verhuurders. Bovendien is wonen in een goed geïsoleerd huis veel comfortabeler.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Responsible Sourcing Network (cc)

Van consumenten hoeven we niets te verwachten

, door

ACHTERGROND - Waarin de auteur zijn eerdere felbediscusieerde punt verder uiteenzet: als het op verduurzaming aankomt, hoeven we van consumenten niets te verwachten.

Van de 15 stellingen die ik uit 30 jaar duurzaam destilleerde, leverde stelling 11, ‘Van consumenten hoeven we niets te verwachten’ de pittigste reacties op. Van 100% eens tot fundamenteel oneens. Ik raakte blijkbaar een snaar. De kern is het dikwijls slecht begrepen onderscheid tussen de burger en de consument. Die begrippen worden voortdurend door elkaar heen gebruikt. Ten onrechte. De burger handelt maatschappelijk, in de samenleving, de consument handelt economisch, op de marktplaats. Prof. Herman van Gunsteren legde de verschillende rollen briljant uit in de WRR-studie Eigentijds Burgerschap (1992).

Ik ben burger als ik mijn stem uitbreng, actief ben in een maatschappelijke organisatie of in mijn wijk, de krant lees of een ingezonden artikel instuur, of de toestand in de wereld bespreek met de buurman.

Ik ben consument als ik boodschappen doe, me verplaats, een nieuwe mobiele telefoon koop en de oude afdank, op vakantie ga, de verwarming hoger zet en het licht aan doe, kortom als ik – zoals de economische definitie luidt – mijn behoeften bevredig, gegeven de schaarste van middelen.

Waarom zal de consument geen rol van betekenis spelen bij verduurzaming? In essentie omdat de consument die zijn (haar) eigen voorkeuren heeft, zich geconfronteerd ziet met prijzen die – als het goed is – de relatieve schaarste weerspiegelen, en dan zijn afweging maakt. ‘Als het goed is’ – maar het is niet goed: de prijzen weerspiegelen de schaarste namelijk niet correct: de schade die productie en consumptie veroorzaken, zoals klimaatverandering of verlies aan biodiversiteit, zit niet of nauwelijks in de prijzen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Defensie verkent de toekomst

, door

Het ministerie van Defensie heeft in twee jaar tijd een uitgebreide toekomstverkenning laten uitvoeren. Deze week verscheen het 317 pagina’s tellende rapport Verkenningen dat ingaat op de gevolgen voor de krijgsmacht bij de te verwachten geopolitieke, economische, ecologische en technologische ontwikkelingen. Het besteed aandacht aan de toenemende invloed van China, India, Brazilië en Rusland maar ook aan de maatschappelijke polarisatie en economische crisis hier in Europa die uiteindelijk kan leiden tot verstoring van de openbare orde.


Mondiale zekerheden: minder dominantie Westen, groeiend strategisch belang voor Europa in Indische Oceaan en Noordelijke IJszee, toename immigratiedruk, toename druk op openbare ruimte zoals de hoge zeeën [bron: rapport Verkenningen]

Opvallend voor sommigen zal wellicht de ruimschootse aandacht van Defensie voor de grondstoffen- en ecosysteemcrisis zijn. Het rapport wijst op de destabiliserende impact die uitputting van natuurlijke hulpbronnen en klimaatverandering teweeg kan brengen, de laatste wordt zelfs een “threat multiplier” genoemd. Verduurzaming is de sleutel naar het vermijden van militaire conflicten, zo stelt het rapport: “Een deel van de oplossing kan ook gevonden worden in een geringere afhankelijkheid van de toevoer uit instabiele regio’s. Dit kan worden bereikt door fossiele brandstoffen te vervangen door schone energie (“groene revolutie”). Ook een combinatie van importsubstitutie en geringere afhankelijkheid behoort tot de mogelijkheden”.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

“Generatiekloof blokkeert verduurzaming”

, door

vlamaardeHet lichtgroene toekomstgerichte blog WorldChanging ziet een generatiekloof bij het onderkennen van de urgentie van milieuproblemen. Juist nu er snel geschakeld moet worden ‘staan de ouwe lullen in de weg…’ zo stelt het blog. In de komende twee decennia zullen bij ongewijzigd gedrag verschillende cruciale planetary boundaries worden overschreden waardoor het leven op aarde ernstig gevaar loopt. Hieronder vallen voor de atmosfeer een CO2-concentratie hoger dan 350 ppm en een grotere daling dan 5% van het ozon gehalte en voor de verzurende oceanen is de ondergrens 80 µmol CO3 per kg-1. Verder zijn er cruciale grenzen aan ontbossing, zoetwatergebruik en biodiversiteitsverlies.Terwijl jongere generaties pleiten voor een snelle transitie zijn het vooral de oudere heren die roepen dat dergelijke veranderingen tijd kosten en onnodig vertragen aldus Worldchanger Alex Steffen (1968).

Eerlijk gezegd vind ik Steffen’s generatiekloof nogal ver gezocht. Zo kan de stokoude milieuactivist Lester Brown (1934) toch behoorlijk drammerig danwel urgentie-bewust overkomen. Dichterbij huis stelt milieumastodont Wouter van Dieren (1941) dat we nog maar 20 jaar hebben om over te schakelen op een duurzame economie. Wubbo Ockels (1946) promoot al jaren vurig een snelle toepassing van duurzame technologieën. Hoezo generatiekloof? Het verschil wordt niet bepaald door leeftijd maar of mensen begrijpen dat de problemen urgent zijn en bereid zijn er iets aan te doen. Maar desalniettemin het blijft een goude leus: Ouwe lullen moeten weg, ouwe lullen staan alleen maar in de weg…

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Volgende