Kunst op Zondag kijkt door David Hockney’s Eye

Na de grote Hockney-tentoonstelling in het Van Gogh Museum (2019) is er nu Hockney’s Eye in Haarlem. Voor Kunst op Zondag bezocht ik het Teylers Museum, een natuurwetenschappelijk en kunsthistorisch laboratorium. De Britse kunstenaar David Hockney is al heel lang gefascineerd door technische uitvindingen en het gebruik ervan door kunstenaars. In het Teylers Museum krijg je verschillende natuurwetenschappelijke objecten te zien in dialoog met bekende schilders en hun werk. Bekijk de wereld eens door Hockney’s Eye.

Foto: Jan Glas (cc)

Emo-televisie

COLUMN - De televisieserie Un medico in famiglia (Een dokter in de familie) is een van die typisch Italiaanse langlopende series met een lach en een traan – en ik gebruik hier met opzet de op zichzelf al ietwat larmoyante theateruitdrukking. Het draait om een ‘komische’ maar ongeloofwaardig ideale familie – een soort Cosby Show dus, inclusief irritant vroegwijze kleuters die precies de juiste dingen zeggen – maar behandelt evengoed diep menselijke tragedies als dramatische scheidingen, dode moeders en doodzieke geliefden.

Ik trek dat niet. Ik vind het een verschrikkelijk irritante televisieserie. Het is allemaal heel sympathiek hoor, en de acteurs zijn prima vakmensen en geen Geer & Goorvolk of talentshow-winnaars, daar ligt het niet aan. Ik kan er niet tegen dat de makers ondanks alle kitsch, ondanks alle kunstgrepen die ze uithalen om de serie nu al tig seizoenen op de buis te brengen, ondanks alle neppe superlievigheid en driestuiverswijsheid, ondanks de product placement en de politiek correcte flauwekul, er toch in slagen om emoties bij me op te wekken.

Oh, ik schaam me niet voor een traan. Emoties horen bij het leven; ze vormen het bewijs van het feit dat ook ik met mijn grote muil gewoon een mens ben. Ik zou alleen zo graag willen dat ik emoties voelde bij echte dingen. Dat er geen aanzwellende vioolmuzak bij nodig is, of inzoomen op een traan (kom er maar in, Carel Kraayenhof), of een minutenlang inleidend crescendo tot het onvermijdelijke moment – want in die series zie je de dingen al van mijlenver aankomen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: copyright ok. Gecheckt 26-10-2022

Oproep: verbeelding 2.0 aan de macht

In de Volkskrant wordt de laatste weken erg gemopperd. We leven blijkbaar in een zielloze grijze en ideologieloze tijd. Het jongerenprotest tegen het pensioenakkoord is te eenzijdig.  En Anet Bleich vindt dat de populistische tijd wel wat babyboom-opstandigheid kan gebruiken, sterker nog, de babyboomers moeten het voortouw nemen.

Vandaag neemt een van hen, Huub Mous, de oproep van Bleich ter harte: ,,Waar zijn de idealen van de jaren zestig en zeventig gebleven? Waar is het vergezicht op een andere samenleving? De spreiding van kennis macht en inkomen? Waar is de vergaande democratisering die ons, babyboomers, voor ogen stond? Waar is de groene aarde met schoon water en schone lucht? Waar zijn de Kabouters met hun onbespoten groente? Waar zijn de kunstenaars die voor hun kunst de straat op gingen en niets van galeries en musea moesten hebben? Waar zijn de nieuwe samenlevingsvormen?”

Wij denken dat Bleich en Mous niet goed om zich heen kijken.

Sargasso en Vrij Nederland zijn op zoek naar nieuwe politieke iniatieven, vooral gedreven door jongeren. Welke idealen dragen ze uit? Willen ze verbeelding 2.0 aan de macht of zijn jongeren meer realpolitik ingesteld en hoe uiten ze dat? De babyboomers gebruikten happenings als politiek communicatiemiddel – hoe doen jongeren dat?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dappere Nieuwe Wereld

Een bijdrage van Rita Poppen.


Wat zijn de grote thema’s voor de komende jaren? Welke problemen moeten worden aangepakt? En in welke richting moeten we zoeken naar de oplossingen? In Dappere nieuwe wereld komen negentien jonge denkers aan het woord. Ze filosoferen over de grote uitdagingen die ons land te wachten staan. Het boek bevat interessante analyses van onze huidige maatschappij, waarbij vaak teruggegrepen wordt op de nationale en mondiale economische geschiedenis. Antwoorden worden gezocht in het verenigd Europa, modern bestuur en zingeving, maar soms komt een auteur met praktische aanbevelingen, zoals minder overheidsbemoeienis of individuele budgetten voor opleiding en vorming.

Alle bijdragen zijn lezenswaardig, al blijft er van het ene verhaal meer hangen dan van het andere. Het essay van Koen Debeuf heeft indruk gemaakt. Hij zet Nederland in het perspectief van een buitenstaander. Als geboren Vlaming bracht hij zijn jeugd door in Nederland. In die tijd was Nederland een gidsland. Hij ontkracht de mythe dat democratie tegenwoordig enkel een joods-christelijke aangelegenheid is. Hij pleit voor meer open economie en samenleving, meer nadruk op individualisme in plaats van tribalisme, en niet minder, maar meer Europa

De bijdrage van Thierry Baudet is een eye-opener. Hij beschrijft het probleem van partij-oligarchie: belangrijke posities worden bezet door mensen die goed liggen bij de lijsttrekkers. ‘Nooit worden mensen benoemd die geen partijlid zijn of zich binnen de partij als buitenstaander hebben gemanifesteerd’. In de politiek valt er niets meer te debatteren. Zijn oplossing: ‘maak het aantal voorkeursstemmen dat parlementariërs hebben verkregen dwingend voor hun positie op de lijst’. Ook stelt hij voor om gemeenten zelf hun verkiezingen te laten regelen, zodat wordt voorkomen dat landelijke politiek de locale verkiezingen domineren.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.