In de Tweede Kamer vinden de hoorzittingen plaats over de Toeslagenaffaire. Dat draaide om vermeende fraude met die toeslagen en hoe het systeem op dit punt zo uit de bocht heeft kunnen vliegen. Ooit was de aanleiding daarvoor de zogeheten Bulgarenfraude. Maar de jacht op fraude is al veel langer aan de gang voor de reguliere uitkeringen. En met enige regelmaat komt daar ook naar boven hoe krom dat systeem is. Maar waar weinig zicht op is, is de werkelijke omvang van de fraude. Aan de hand van de jaarlijkse stukken van prinsjesdag zijn onderstaande overzichten vanaf 2011 samengesteld. Dit gaat dan alleen over geconstateerde fraude natuurlijk. Om te beginnen om hoeveel zaken het gaat.
Opgespoorde uitkeringsfraude met 13% gedaald tot 137 miljoen euro. Slechts bij 0,64% van de uitkeringen wordt fraude geconstateerd.
Ons verslag vorig jaar.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
ANALYSE - De monitoring en activering van werkloze mensen door sociale diensten gaat gepaard met psychologische interventies, ofwel ‘psychodwang’. Los van de vraag of dit überhaupt effectief is, moeten we ons ook afvragen of dit in ethisch opzicht door de beugel kan.
In de openingsscènes van de documentaire De tegenprestatie (maandag 19 oktober, NPO2) zien we verschillende medewerkers van de Rotterdamse sociale dienst in gesprek met hun ‘cliënten’. Een van de medewerkers probeert een werkloze man moed in te praten: ‘Vanaf nu gaan we in oplossingen denken, niet in problemen,’ zegt ze, en: ‘het probleem effe bij onszelf houden.’ Als ze even later opstaat om het zogenoemde afsprakenformulier te printen, zegt ze, haar woorden kracht bijzettend met enthousiaste armgebaren, ‘Honderd procent hè?’
Een andere medewerker oppert dat werkervaring niet vereist is voor functies zoals productiemedewerker en postbezorger en zegt – vuisten zwaaiend – tegen de werkloze man tegenover hem: ‘Een beetje lef tonen!’ Een zestigjarige man zonder werk probeert begrip te kweken voor zijn situatie: hij heeft een ‘lastige leeftijd.’ De medewerker antwoordt daarop: ‘Ja, maar we moeten niet opgeven.’ Later horen we een medewerker zeggen dat het belangrijk is om naar de toekomst te kijken, want ‘waar wil jij je energie in steken, in iets dat je niet kunt veranderen, of iets dat je wel kunt veranderen?’
DATA - Ook bij dit kabinet staat de aanpak van fraude bij uitkeringen hoog in het vaandel. Maar hoe omvangrijk is de uitkeringsfraude nu eigenlijk precies. Duidelijke cijfers daarover, die ook nog eens over meerdere jaren op dezelfde wijze samengesteld werden, waren ons niet bekend.
Tot voor kort. Het blijkt namelijk dat het ministerie van SZW tegenwoordig jaarlijks rapporteert over alle uitkeringen en ook de fraude die ze daarbij geconstateerd hebben.
En dat stelt ons in staat om een overzicht voor u te maken over de laatste vier jaar.
Let op, PGB valt hier niet onder, zover wij kunnen nagaan.
Zo te zien neemt de fraude in ieder geval niet toe. Hierbij dient wel gemeld te worden dat dit dus alleen geconstateerde fraude is. Maar dat juist de laatste jaren er stevig ingezet is op het opsporen van die fraude.
Hoe veel de opsporing kost, is ons nog niet duidelijk. Alleen van een paar losse initiatieven is dat bekend. Als we dat plaatje compleet hebben, laten we het uiteraard weten.
Om bovenstaande nog een beetje in perspectief te plaatsen hebben we het fraudebedrag gedeeld door het aantal uitkeringen. En dan blijkt dat fraude vrij constant ongeveer €22 euro per uitkering bedraagt.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Het blijkt ondoenlijk de export van uitkeringen aan banden te leggen. De kabinetten Balkenende-Bos en Rutte I hebben zich verkeken op Europese afspraken en verdragen met Marokko en Turkije. Minister Asscher van Sociale Zaken krijgt nu de rekening.
Vrijdag heeft het kabinet opnieuw een nederlaag geleden bij de hoogste rechter. Nu gaat het om de nabestaandenuitkering die aan weduwen in Marokko wordt overgemaakt. Aan de hand van een wet van Rutte I zijn die volgens het woonlandbeginsel verlaagd. Maar dat is volgens de rechter in strijd met een verdrag met Marokko. […]
Eerder haalde de rechter een streep door de korting op de nabestaandenuitkeringen die naar Turkije wordt overgemaakt. Die is in strijd met het associatieverdrag van dat land met de EU. […]
Een jaar geleden verviel door een beslissing van de rechter al een andere bezuiniging. De rechter bepaalde dat ook gepensioneerden in het buitenland recht hebben op de toeslag die Aow’ers maandelijks krijgen. […]
DATA - Deze week bleek uit het jaarverslag van het UWV dat er maar liefst 40% meer overtredingen waren van de inlichtingenplicht in 2014 ten opzichte van 2013. Strengere regels waren de oorzaak.
De Nationale Ombudsman constateerde eind vorig jaar al dat het grootste deel van de overtredingen niets met bewuste fraude te maken heeft en dat de mensen dus eigenlijk vrij breed onterecht als kwaadwillende criminelen werden behandeld.
Naast de groei in overtredingen van de inlichtingenplicht, groeide ook nog eens het aantal maatregelen genomen bij het verzuim van de inspanningsplicht (voorheen sollicitatieplicht) met ruim 10%.
Hier de groei van beide zaken (in de kolommen) in beeld, met daarbij het aantal uitkeringen waarover het UWV gaat. De cijfers komen uit eerdere jaarverslagen en het CBS:
Het moge duidelijk zijn dat de aandacht voor fraude vanuit de regering de afgelopen jaren tot een enorme toename van geconstateerde overtredingen heeft geleid, niet in verhouding tot de groei van het aantal uitkeringen.
Wat niet duidelijk is, is of deze maatregelen effectief zijn. Laat staan of het geholpen heeft significant meer mensen uit de uitkeringen richting werk te krijgen. Ook is er nog steeds nauwelijks zicht op hoeveel er aan daadwerkelijke fraude mee opgespoord wordt versus hoeveel geld het kost om de opsporing te doen.
COLUMN - Hoe we van de bijstand richting basisinkomen kunnen bewegen. En waarom dat stap voor stap voordelen oplevert.
Het basisinkomen is hot. Naar aanleiding van de campagnes voor het referendum in Zwitserland en het burgerinitiatief in de EU zette Sargasso anderhalf jaar terug een serie over het basisinkomen op. De Correspondent pakte dat verhaal over en maakte het in Nederland tot een hype.
En inmiddels rommelt het binnen de gevestigde partijen. De congressen van D66 en de PvdA namen moties voor een basisinkomen aan, en ook raads- en kamerleden van GroenLinks nemen de discussie serieus.
Maar deze discussie heeft ondertussen wel de neiging erg theoretisch van karakter te blijven. De modellen voor een basisinkomen lopen dan ook sterk uiteen, en kennen allemaal problemen en onbeantwoorde vragen.
Om het niet bij dagdromerij alleen te houden, zouden we moeten onderzoeken wat we tot nu toe van de discussie hebben kunnen leren en toe kunnen passen in de praktijk.
Daarbij valt vooral de volgende wijsheid op: de zekerheid van een inkomen op het bestaansminimum zonder verdere voorwaarden, blijkt keer op keer veruit de meest kostenefficiënte en effectieve manier om mensen in armoede te helpen.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
ANALYSE - Hoofdzakelijk zorgaanbieders frauderen met het pgb. Staatssecretaris van Rijn wil daarom, gefaciliteerd door kritiekloze media, meer huisbezoeken bij pgb-ontvangers.
Grote koppen weer vandaag! ‘Pgb-fraude gigantisch’ (Voorpagina Telegraaf), ‘Massale fraude met persoonsgebonden budget’ (AD) en ‘Meer huisbezoeken tegen pgb-fraude’ (NOS).
Dit alles na een persbericht van staatssecretaris van Rijn.
Het is bijzonder om te zien hoe de media meegaan met de framing van de staatssecretaris, die graag zijn budget van vijf miljoen euro voor huisbezoeken wil rechtvaardigen.
Laten we eens ontleden wat hier allemaal fout gaat.
Om te beginnen het persbericht zelf. De ‘massale fraude’ blijkt eens niet hard te zijn. Dit is de cruciale zin:
Bij 2100 bezoeken leek er iets serieus niet in de haak: mogelijke fraude.
Het staat dus nog niet vast in hoeveel van deze gevallen het echt fraude betreft.
Vervolgens zit er in de berichtgeving de suggestie dat de ontvangers van een pgb fraude zouden plegen. Dáár vinden immers de huisbezoeken plaats.
In het persbericht staat echter niet waar de fraude precies plaatsvindt. Dat werd vanochtend pas duidelijk toen de Kamerbrief bij de Tweede Kamerleden terecht kwam.
Daarin staat:
ANALYSE - Hoe groot is de druk van uitkeringen op de (beroeps)bevolking? Hoe hebben de uitkeringen zich ontwikkeld? Dit onderzoek naar de ontwikkeling van het aantal uitkeringen sinds 1970 bevat enkele verrassende uitkomsten en daarnaast enkele anekdotes van mijn kant waarvan je misschien zal denken ‘Hoe was het mogelijk?’
Oorspronkelijk zou dit stuk onderdeel zijn van deel II van mijn drieluik – deel I hier – over uitkeringen aan allochtonen en autochtonen, maar vanwege de lengte heb ik er toch maar een losstaand artikel van gemaakt.
Uitkeringen en beroepsbevolking
In veel reacties op internetfora merk je dat men niet goed weet hoe het staat met het aantal uitkeringen. Door bepaalde politieke partijen en media wordt vaak verkondigd dat het met het aantal uitkeringen helemaal de pan uit rijst. In figuur 1 laat ik zien hoe het aantal uitkeringen aan mensen tussen de 15 en 65 jaar zich sinds 1970 heeft ontwikkeld.
De grafiek geeft het aantal uitkeringen als percentage afgezet tegen de beroepsbevolking (nationale definitie). Een percentage van bevolking in een jaar geeft over zo’n lange periode een wat beter beeld dan alleen de aantallen uitkeringen, omdat de (beroeps)bevolking de afgelopen decennia sterk is gestegen. Zo bestond in 1970 de beroepsbevolking uit 4,8 miljoen mensen en in 2013 uit 7,9 miljoen, een stijging met twee derde. Ik heb echter ook een grafiek gemaakt met de aantallen.
De meeste percentages die ik hier in tekst noem, heb ik tevens in de grafiek gezet.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
ANALYSE - Er wordt heel veel geroepen over allochtonen en uitkeringen. Vaak is het regelrechte onzin en op z’n minst is er sprake van halve leugens, belangrijke verzwijgingen of overdrijvingen.
Vooral voor de PVV is het aantal uitkeringen voor allochtonen een belangrijk punt: binnen die partij meent men dat er financieel voordeel valt te behalen door het stopzetten van de immigratie uit niet-westerse landen. Ten onrechte zoals zal blijken.
In dit stuk ga ik in op het aantal uitkeringen en hoe de ene groep daarin verschilt met de andere groep. Ook ga ik in op de bijstand aan mensen in de AOW-leeftijd.
Dit artikel maakt deel uit van een drieluik. Het tweede artikel gaat over de (beroeps)bevolking en werkloosheid. Verder laat ik de ontwikkelingen in de uitkeringen sinds het jaar 2008 zien. Het derde artikel gaat over uitkeringen in gemeenten en specifiek over de bijstand in Rotterdam.
Dit stuk is een actualisering van een veelgelezen artikel dat ik drieënhalf jaar geleden heb geschreven. Aanleiding voor de actualisering is een artikel in Elsevier van 25 september met als kop ‘In cijfers: allochtonen oververtegenwoordigd in de bijstand.’
Klopt dat en hoe zit het dan met de andere uitkeringen? Elsevier geeft geen antwoord op die laatste vraag.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.