Integreren met focus op tolerantie
OPINIE - Van nieuwkomers wordt meer en meer verwacht dat ze zich aanpassen aan de Nederlandse cultuur. Deze beperkte opvatting van burgerschap sluit echter op voorhand mensen uit. Focus op tolerantie en sociale betrokkenheid en er ontstaat vanzelf een gedeelde identiteit.
Met het groeiende aantal asielzoekers dat Nederland bereikt, groeit ook de roep om aanpassing van nieuwkomers aan de Nederlandse cultuur. In navolging van Asschers participatiecontract gaan nu stemmen op om vluchtelingen een ‘aanpassingscontract’ te laten tekenen.
Het idee is dat het grootste deel van de asielzoekers afkomstig is uit landen die qua cultuur en religie sterk verschillen van Nederland, en dat het daarom verstandig en wenselijk is dat deze mensen zo snel mogelijk een contract tekenen waarmee ze instemmen met de kernwaarden van de Nederlandse samenleving. In dit contract zouden in ieder geval de acceptatie van homoseksualiteit, van vrijheid van meningsuiting en van de gelijkheid van man en vrouw vastgelegd moeten worden. Deze roep om een ‘aanpassingscontract’ sluit aan bij de bredere trend in het Nederlandse integratiebeleid, waarbij van nieuwkomers in toenemende mate wordt verwacht dat ze zich aanpassen aan ‘de Nederlandse cultuur’.
Integratie: politieke nadruk op aanpassing aan cultuur
In de beleidsdocumenten valt tegelijkertijd te lezen dat burgerschap het uiteindelijke doel van integratie is. Maar opgaan in een vaag omschreven nationale cultuur is niet de enige mogelijkheid om goed burgerschap te bereiken. Ik onderzocht daarom hoe we burgerschap beter kunnen begrijpen. Welke elementen kunnen we onderscheiden in het denken over burgerschap? Wat verwachten we van burgers? En waar komt de politieke nadruk op aanpassing aan de cultuur vandaan?