Geen bal op tv | Charlotte Mutsaers en de kinderporno in de kist van Hugo de Groot

Mijn kinderen waren met hun opa en oma naar Slot Loevestein geweest. Ze hadden daar gehoord hoe Hugo de Groot gevangen was genomen en was ontsnapt door in een boekenkist te kruipen, om zo uit de gevangenis gesmokkeld te kunnen worden. Mijn dochter wist te vertellen dat Hugo de Groot in die boekenkist in slaap was gevallen. Afgelopen zaterdag las ik dat de broer van Charlotte Mutsaers deze kist gebruikte om zijn pornoverzameling in te bewaren. Dat vertelde Charlotte Mutsaers in een interview met de Volkskrant, naar aanleiding van het verschijnen van haar nieuwe boek Harnas van Hansaplast, over haar broer Barend die in 2001 overleed. Ik wilde het aan m’n kinderen vertellen, maar had nog geen zin om uit te leggen wat porno precies is. Laatst moest ik ook al uitleggen wat een hoer was. En waarom dat precies een scheldwoord is, terwijl, als je sec uitlegt dat een hoer geld krijgt voor seks, dit niet direct duidelijk is. Het klinkt als een eerzaam beroep. Afijn, ik liep vast. En ging over tot de orde van de dag. Barend Mutsaers was 51 geworden. Hij leidde een teruggetrokken bestaan. Verslaafd aan Fisherman’s Friend en masturberen. Hij waste zijn kleren nooit. Als iets vies was, trok hij iets nieuws uit de kast. Hij had een nieuw pyjamajasje aan toen hij dood werd aangetroffen te midden van zijn porno. 

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Tegenlicht: De Slimme Staat

REPORTAGE - Tegenwoordig eist en krijgt de private sector verreweg het meeste krediet voor technologische innovatie. Vanavond (om 21u05 op NPO 2) biedt Tegenlicht weerwoord aan dit idee; met o.a. de Italiaans-Amerikaanse econome Mariana Mazzucato.

We denken dat nieuwe technologie wordt ontwikkeld door hippe bedrijven als Google en Apple.Maar is dat wel zo? Tegenlicht onderzoekt het innovatieklimaat in Europa en welke rol overheid en bedrijfsleven daarin spelen.

Wie betaalt er voor de ontwikkeling en wie verdient eraan?

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | King Joffrey en de herovering van het nu

COLUMN - Prof. Dr. Douglas Rushkoff was te gast in Tegenlicht. Volgens mij voor de derde keer alweer. Hij ratelt door als een Woody Allen die z’n cocaïne voor de verandering niet heeft weg geniest. Vrij vermoeiend om naar te luisteren, zeker als hij bijna een uur los gaat over ‘de herovering van het nu’.

De theorieën van Rushkoff zijn dermate suggestief dat de waarde ervan wat discutabel is, maar vermakelijk en prikkelend zijn ze wel. Zijn centrale punt: doordat we via alle nieuwe technologieën constant op meerdere plekke tegelijk zijn, glipt de tijd door onze vingers en vervreemden we onszelf van het hier en nu en van elkaar. 

Neem drone-bestuurders die bommen laten vallen op doelen aan het andere eind van de wereld. Om te voorkomen dat het aanvoelt als een computerspelletje, wordt er constant een beroep gedaan op hun moreel besef. Het gevolg is echter dat drone-piloten veel meer last hebben van post-traumatische stress dan de piloten van de gangbare bommenwerpers. De afstand en het gebrek aan risico dat ze zelf lopen zorgt voor grotere schuldgevoelens. En wat extra vervreemdend werkt is dat ze aan het eind van de dag weer naar huis gaan, waar alles pais en vree is, dit in schril contrast met het dorpje in Afghanistan dat ze zojuist hebben gebombardeerd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Geen bal op tv | Tegenlicht: hoe echt is echt

COLUMN - Lang geleden stond ik oog in oog met het Meisje met de Parel. Het was in het Mauritshuis in Den Haag, waar het volledige oeuvre van Johannes Vermeer te zien was. Omdat het niet echt druk was, kon ik er uitgebreid de tijd voor nemen. Dat deed ik dan ook maar. Als kansen voor het oprapen liggen, ben ik nooit te beroerd ze te pakken.

Ik keek van een paar meter afstand, ik keek van een paar centimeter afstand. De betreffende parel bleek uit niet veel meer te bestaan dan een klein wit vlekje in een iets groter grijs vlekje. Het klinkt wat pathetisch, maar om zo dicht met mijn neus op twee verfkloddertjes te staan die Johannes Vermeer zelf zo’n 330 jaar daarvoor had aangebracht… het had iets magisch. 

Afgelopen zondag stonden in Tegenlicht de vervagende grenzen tussen echt en nep centraal. Een man, volgens mij een Taiwanese museumdirecteur, fantaseerde over kopieën van kunstwerken die zo echt leken dat ze niet van het origineel waren te onderscheiden. Een fantastisch vooruitzicht, vond hij. Dan kon je het origineel veilig opbergen in het depot en enkel de kopie tentoonstellen. Het origineel hoefde dat depot nooit meer uit te komen en kon tot in de lengte der dagen in z’n oorspronkelijke staat bewaard blijven. Ideaal, vond hij.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-03-2022

Kan Duitsland de euro verlaten?

ACHTERGROND - Is het mogelijk dat de Duitsland de eurozone verlaat? Dat onderzocht Ewald Engelen in de derde Tegenlicht van dit seizoen. Hij bracht een interessante analyse van de problemen van de euro, maar vergat de belangrijkste vraag: als Duitsland uit de euro wil treden, hoe moet zij dat dan doen?

Volgens heel veel deskundigen, waarvan er ook enkele in Tegenlicht werden geïnterviewd, wordt de eurocrisis door verschil in competitiviteit tussen landen veroorzaakt. Daarom moet de eurozone opgebroken worden zodat landen met lage competitiviteit zich weer kunnen herstellen. Doen we dat niet dan zullen de spanningen nog verder oplopen. Ewald Engelen legde op karakteristieke wijze, die ik goed van hem ken, uit dat de euro een ‘maakbaarheidsproject is met utopische trekken die leidt tot grandioze mislukkingen’. Hij liet overtuigend zien dat het beter zou zijn als er geen euro was. En hij heeft gelijk, daar wil ik niets aan af doen.

Maar dat is onvoldoende. We hebben de euro namelijk wel. Het probleem dat ik heb met deze documentaire is dat niet werd verteld hoe we er van af moeten komen. Want dat heb ik nog nergens gehoord: hoe doe je dat in de praktijk, een muntunie opbreken?

Foto: Tegenlicht Talks met Douglas Rushkoff copyright ok. Gecheckt 13-10-2022

Tegenlicht Talks, met Douglas Rushkoff

ACHTERGROND - VPRO’s Tegenlicht start een nieuwe online serie, Tegenlicht Talks. Daarin worden interviews die de makers van het televisieprogramma eerder hielden gebruikt om nieuwe aflevering van vijftien minuten te maken. Sargasso laat de aflevering met Douglas Rushkoff exclusief zien.

‘Het doel van de Talks is de denkers die Tegenlicht geïnterviewd heeft en gaat interviewen volop de ruimte te geven hun visie te kunnen vertellen,’ vertelt Jasper Koning, internetredacteur bij Tegenlicht, ‘de Talks bestaan uit bestaand en nooit eerder uitgezonden materiaal en bieden op die manier extra info bij de uitzending.’

Ook uit eerdere uitzendingen zijn interviews tot Talks verwerkt. Onder andere het interview met Douglas Rushkoff, dat Alexander Oey eind 2012 hield voor de uitzending ‘Gaten in de markt’. De Talk met Rushkoff is komende week exclusief te zien op Sargasso.

Schrijver en filmmaker Douglas Rushkoff studeerde aan de Princeton University en the California Institute of the Arts en promoveerde aan de Universiteit Utrecht met zijn proefschrift ‘Monopoly Moneys: The Media Environment of Corporatism and the Player’s Way Out.’ In 2010 publiceerde hij het boek Life Inc., waarin hij de term corporatisme beschrijft: hoe we het marktdenken onbewust toepassen in elk aspect van ons leven. Deze visie is gebaseerd op een economisch model dat stamt uit de dertiende eeuw. De koningen en beschermheren van toen zijn vervangen door multinationals. Rushkoff vindt het tijd dat we ons dit realiseren en er wat aan veranderen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

Big Data: de Shell search

Tegenlicht onderzoekt hoe je met behulp van big data kunt doordringen in gesloten bolwerken. Wat geven deze enorme informatiestromen prijs over een multinational als Shell?

Sargasso maakte in samenwerking met Tegenlicht een tijdlijn bij de uitzending. Eerder dit jaar berichtten we trouwens al dat Shell de uitgaven aan lobbywerk in de VS flink heeft opgeschroefd.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

VPRO’s Tegenlicht vraagt om hulp

COLUMN - VPRO’s Tegenlicht vraagt om uw input: hoe gaat u de crisis te lijf? Film uw creatieve oplossingen en wie weet komt het in de uitzending. U heeft tot 1 september de tijd.

Welke creatieve oplossingen kun je bedenken om geldgebrek tegen te gaan? Op een gegeven moment had ik het: bekers rapen op festivals. Een paar jaar geleden was ik voor het laatst op Lowlands. Van toen herinnerde ik mij het bekers rapen: als je vijf bekertjes inleverde, kreeg je een muntje terug. Dat muntje was één biertje waard, oftewel 2 euro 60. Wat nu, bedacht ik me, als je het hele weekend niks anders doet dan glazen rapen? Dan heb je zo een paar honderd euro bij elkaar verzameld! En als je op die manier alle festivals afgaat, dan kun je zo een mooie vakantiebonus bij elkaar rapen. Zet een camera op je hoofd, en je kunt er ongetwijfeld een boeiende reportage van drie minuten van maken. 

Ik dacht dat ik een origineel idee te pakken had. Maar wie schetst mijn verbazing toen ik op Lowlands dit jaar hordes professionele glazenrapers zag. En dat terwijl je inmiddels elf bekers moest verzamelen voor één muntje.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende