ACHTERGROND - Tegenlicht zendt vanavond een uitzending uit over Big Data en de journalistieke kansen die dat biedt. Als case study dient het South Pars-gasveld in Iran, waar Shell jarenlang in heeft willen investeren. In 2008 trokken ze zich onder internationale (maar vooral Amerikaanse) druk terug uit het project. Hoeveel geld ze dat gekost heeft, is niet bekend. Wel had Shell in het voorjaar van 2012 een schuld van 1 miljard dollar bij de Iraanse overheid voor de levering van ruwe olie. Die schuld is inmiddels met dagrente opgelopen tot 2,3 miljard dollar. In de uitzending van Tegenlicht vanavond wordt aandacht besteed aan de casus en aan de rol die de Nederlandse overheid speelt bij Shell-projecten.
Sargasso en Tegenlicht maakten samen een tijdlijn bij dit onderwerp. Vanaf 1977, toen de beruchte ‘last handshake’ tussen Jimmy Carter en de shah Rezi Pahlavi gefotografeerd werd, tot september 2013 zijn belangrijke momenten in de relatie tussen de VS, Iran, Nederland en Shell opgenomen. Bekijk de tijdlijn en ontdek hoe cruciale momenten in de relatie tussen Iran en de VS er mede toe geleid hebben dat Shell een zeer lucratief project kwijtraakte en hoe de Nederlandse overheid dat achter de schermen heeft geprobeerd tegen te houden.De tijdlijn is het best te bekijken op volledig scherm.
Met medewerking van Jasper Koning.
De uitzending van Tegenlicht ‘Big Data: de Shell search‘ is vanavond om 21.00 op Nederland 2 te zien. Morgen is er om 20.00 een Tegenlicht Meet Up over de uitzending in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam, waarbij experts met elkaar in discussie gaan en een nieuwe journalistieke tool getest wordt. Toegang is gratis.
Reacties (17)
Ik vraag me af welk nieuws hierboven staat.
Nadat de VS zetbaas shah was verdreven begon de tot nog toe koude oorlog tussen USrael en Iran.
Wim Kok is commissaris bij Shell, PvdA man Benschop werd president directeur.
De oud Shell topman zit in een NATO strategie commissie.
Dat bedrijven als Shell politiek bedrijven mag toch bekend verondersteld worden.
Dat ene klein land daarin meegaat, niets bijzonders.
“Carter noemde Iran bij die gelegenheid ‘een eiland van stabiliteit’ in een turbulent Midden-Oosten. In de jaren die volgen zal Iran zich ontpoppen tot het absolute tegendeel.”
Is dat nou wel zo? Natuurlijk kun je tientallen redenen opnoemen om het niet eens te zijn met het beleid van de Ayatollahs of het bestaan van een staat op religieuze (islamitische) basis,
maar Iran is wel een eiland van (ongewenste) stabiliteit.
Onstabiel daarentegen is de westerse politiek, die eerst Saddam Hoessein steunt in een (gifgas-)oorlog tegen Iran en vervolgens 2 oorlogen tegen hem voert om hem voor bewezen diensten aan de kant te zetten.
De westerse politiek met betrekking tot de andere landen in de regio (Tunesie, Lybie, Egypte, Syrie) leidt ook niet bepaald tot stabiele resultaten: wat zo optimistisch de “arabische lente” wordt genoemd, vertoont sterke trekjes van een “volkswil” die de machtsstructuren waar het westen op bouwt, onderuit wil halen.
Het is ook niet zo dat Iran alles in het werk stelt om het internationaal economisch verkeer te destabiliseren door “het oliewapen” in te zetten. Integendeel, dat doen de Amerikanen (iets waarvan Iran in de toekomst nog wel eens veel voordeel van zou kunnen hebben, want de waarde van al dat spul onder de grond daar, stijgt sneller dan goudprijs).
Het is niet zo dat ik het oneens ben met de opsomming van de historische feiten, maar wel worden de problemen die door het westen (de VS) zelf worden veroorzaakt, toegeschreven aan Iran, omdat ze daar niet naar de pijpen van het westen willen dansen. Geef ze eens ongelijk.
En de binnenlandse stabiliteit van Iran is voor een (groot) deel te danken aan het vijandschapsbeeld waar “wij” (het westen) zo graag in voorzien.
Misschien dat iemand hier vanuit machtspolitieke overwegingen iets positiefs over te zeggen heeft, maar op mij maakt dit alles een nogal irrationele, om niet te zeggen stompzinnige, indruk.
@2:
Misschien dat iemand hier vanuit machtspolitieke overwegingen iets positiefs over te zeggen heeft, maar op mij maakt dit alles een nogal irrationele, om niet te zeggen stompzinnige, indruk.
In 1515 verdeelde de paus het gebied buiten Europa tussen Portugal en Spanje.
Dat beleid wordt gewoon voortgezet.
Op groot gevaar af van herhaling te worden beschuldigd, maar als inderdaad Putin een paar week geleden twee VS raketten, onderweg van Spanje naar Syrië neerhaalde, is dat misschien het eind van het 1515 beleid.
Hoe stompzinnig dat beleid was is natuurlijk de vraag.
Je kunt stellen dat het westen een 500 jaar de wereld beheerste, en daar heel rijk mee werd.
@3: Idioot.
Dit is geen Big Data verhaal maar een ‘Easy oil & gas are running out-verhaal’.
Shell heeft de afgelopen jaren vaker misgekleund bij grote moeilijk exploiteerbare fossiele brandstoffen.
– Sakhallin-2 heeft waarschijnlijk $20 miljard gekost
– naast het (voorlopig mislukte) Shtokman-project gegrepen
– gedwongen de onshore-oliewinning in Nigeria te staken
– miljarden afgeschreven op schaliegasreserves in de VS
– tevergeefs geïnvesteerd in een tightoilproject in de VS
Aanvulling: in de Volkskrant van vandaag (21 okt.) staat een mooi verhaal over het mislukte Sakhalin-project van Shell.
Ondertitel: Waarschijnlijk hebben economische motieven de doorslag gegeven.
Je hoort vaak optimistische verhalen over de enorme olie- en gasreserves, die nog in de bodem zitten. Maar in de praktijk blijven die reserves steeds vaker gewoon zitten, waar ze al miljoenen jaren zitten. Te moeilijk winbaar, te duur voor de gemiddelde consument.
@6: Yep, leuke hobby heb jij. Maar gaat het artikel daarover?
Is dit een verhaal over “Big Data”?
Het lijkt mij gewoon een traditioneel stuk degelijke journalistiek zoals journalistiek hoort te zijn: met aandacht voor de achtergronden.
Een mooi stuk werk, maar het biedt volgens mij geen nieuwe gegevens.
Om het helemaal te begrijpen had deze tijdlijn eigenlijk in 1973 moeten beginnen. Tijdens de oliecrisis loodsten Shell en Iran Nederland door de Arabische boycot. Het openhouden van de pijplijnen met Iran was (en allicht is) een Nederlands belang, groot genoeg om de Amerikanen tegen de haren in te strijken.
@8 Het Big Data verhaal komt vanavond in de uitzending en morgenavond in Pakhuis de Zwijger om de hoek kijken. Hier hebben we vooral de resultaten laten zien. Inderdaad gedegen journalistiek, maar in een nieuw jasje qua presentatie.
@9 Dank voor de toevoeging. We hebben voor de handshake als beginpunt gekozen omdat dat nu een actuele aanleiding is, vanwege de will they/won’t they-vraag van Rohani en Obama tijdens de VN-meeting een paar weken terug.
@4:
Idioot rijk, inderdaad.
Triest dat die rijkdom in belangrijke mate aan oorlogen werd verspild.
@11: Nee, je hebt het wel goed begrepen.
@ Hans (5) / Christian (9) dank voor de aanvullingen, inderdaad!
@ Co (8) Het biedt zoals je zegt geen nieuwe gegevens, maar dat was ook niet het uitgangspunt. De av-tijdlijn legt een chronologisch kader onder de uitzending van vanavond. Verwacht overigens ook daarin geen nieuwe onthullingen, maar een weergave op basis van (data-)journalistiek verkregen gegevens. Deze timeline is een eerste exercitie in het anders weergeven van de historische werkelijkheid achter een journalistiek verhaal. Dat zou nog verder kunnen gaan: bv. door er in kleur een soort heatmap van de dooi/bevriezing van de verhoudingen in weer te geven. Helaas voorziet de software daar (nog) niet in.
Reactie verwijderd, offtopic.
Ik vond de uitzending nog erg “old school” en “narratief” eigenlijk. De big data werd bijna alleen verbeeld via een 3D achtige visualisatie met documenten. Wat die 8 mensen nu met laptops aan een tafel aan het doen waren (behalve wikipedia en de wikileaks cables doorzoeken) werd niet duidelijk. Het verhaal steunde nog altijd op interviews. Ze zouden toch de databases gaan interviewen, in plaats van mensen?
@7: ja en nee Andy. Er wordt momenteel een koolstofbubbel opgeblazen. Om het South-Pars gasveld (of het Sakhalin-II-veld) te ontwikkelen en leeg te trekken zijn enorme investeringen nodig… up front. De olie- en gasindustrie trekt momenteel enorm veel kapitaal aan.
Of die investeringen ooit terugverdiend zullen worden hangt af van de prijs, die de consumenten willen (en kunnen) betalen.
BTW. het is onwaarschijnlijk dat Iran op eigen houtje al dat South-Pars-gas kan winnen en marketen. Ik denk dat Qatar een handje zal gaan helpen en het South-Pars-gas zal gaan inpikken.
@16: Goh, interessant zeg. Mooi kaartje ook.