PvdA en begrotingen

Ja hoor, daar was hij weer tijdens het debat over het lente-akkoord, het rechtse riedeltje dat socialisten alleen maar kunnen uitgeven. Dit keer sprak VVD fractievoorzitter Blok: "Het is altijd lastig uit te leggen aan socialisten dat je niet meer moet uitgeven dan je binnenkrijgt" In het verleden hebben we al eens met cijfers duidelijk gemaakt dat je gerust hele grote vraagtekens kunt plaatsen bij de mythe dat links meer uitgeeft dan rechts. Maar kennelijk helpt dat niet. Dus dan maar een nog eenvoudigere (en gevaarlijkere) uitleg. Men neme de laatste 15 jaar. Men vinkt aan welke partij in ieder jaar tenminste een half jaar geregeerd heeft (niet demissionair) en pakke de cijfers van Eurostat erbij (want het gaat immers om Europa). Goed schudden en dan krijg je dit:

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 12-02-2022

Nederland is onnodig bang voor de staatsschuld

De staatsschuld is niet te hoog en radicaal bezuinigen is niet nodig, meent financieel geograaf Rodrigo Fernandez (UvA en SOMO). Dit stuk heeft eerder in nrcnext gestaan. 

In korte tijd heeft een bijna apocalyptische angst zich meester gemaakt van brede lagen van de Nederlandse bevolking. De staatsschuld is te hoog, wel meer dan 400 miljard euro en de rentelasten zijn met 12 miljard euro ondraaglijk. Er is geen uitweg. Als we snel keihard bezuinigen en ons houden aan de uitverkoren 3% regel dan is ons land gered. Als we het niet doen worden we afgestraft door de ‘markt’ en stijgt de rente nog verder. Het verhaal heeft veel weg van het brengen van levende offers aan de berggoden om te voorkomen dat de aarde trilt.

Het is beangstigend om te zien hoe snel een bevolking een verhaal als dit weet te internaliseren en zelf als volleerd masochist bezuinigingen eist. Eenieder die in de weg staat wordt weggezet als ongelovige, als iemand die het niet begrepen heeft. Het verhaal zelf, ongestoord door feiten of door studies van gezaghebbende instellingen uit binnen- en buitenland, wordt nu gedragen door de vox populi, aangezwengeld door de VVD, het CDA en nu ook D66, de CU en Groenlinks.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe erg is die staatsschuld eigenlijk?

Maandag leek het er even op dat Geert Wilders met zijn gedoogbreuk iets heel concreets ging regelen voor de pensionado’s van Nederland. De rente op staatspapier steeg, wat goed nieuws is voor pensioenfondsen die daar veel van hebben. Hun dekkingsgraad stijgt en de kans dat ze volgend jaar moeten afstempelen neemt af. Maar gisteren was het alweer business as usual. De financiële markten zijn niet onder de indruk van de politieke crisis in Nederland.

Dat heeft een simpele reden: Nederland is zo solide als wat. De staatsschuld is zo laag dat zelfs een iets hoger begrotingstekort dan drie procent daar niks aan verandert. GroenLinks voorvrouwe Jolande Sap wees naar het structurele overschot op de betalingsbalans, maar dat is niet helemaal correct. Als dat overschot helemaal in private handen is, schieten de overheidsfinanciën daar immers niet zoveel mee op. Multinationals en brievenbusfirma’s hevelen hun gelden net zo makkelijk over naar elders. De vraag is dus of er geld is dat je tot publiek bezit zou kunnen rekenen. Het antwoord is ja.

Nederlandse pensioenfondsen bezitten in totaal 875 miljard euro aan beleggingen (een record). Daarvan zit 250 miljard bij het ambtenarenfonds ABP. Als je dat zou nationaliseren (niet haalbaar), daalt de Nederlandse staatsschuld van 400 naar 150 miljard. Toen Nederland in de aanloop naar de euro een te hoge staatsschuld had, heeft Gerrit Zalm nog eens tevergeefs geprobeerd Europa ervan te overtuigen dat het ABP-vermogen bij dat van de staat geteld moest worden. Volgens de boekhoudkundige spelregels hoort het ABP niet bij de staat, maar als je de feitelijke situatie vergelijkt met andere landen, die staatspensioenen uit de lopende begroting betalen, kan de Nederlandse overheid haar verplichtingen met gemak nakomen, en dat zal niet veranderen als er een jaartje iets meer geld wordt uitgegeven dan eigenlijk zou moeten.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Spreadspotten: het nieuwe vogelwichelen

De angst voor oplopende spreads op de Nederlandse staatsschuld is misschien begrijpelijk, maar niet reëel in het licht van de historisch lage rente op de Nederlandse staatsschuld. In plaats van ons te laten leiden door dagkoersen, die om veel redenen schommelen, zouden we ons zorgen moeten maken om meer fundamentele economische uitdagingen. De enorme schuld van Nederlandse huishoudens bijvoorbeeld. Een gastbijdrage van Timor el-Dardiry (Ensemble).

In het oude Rome had je professionele augures: vogelwichelaars. De taak van die augures moet je niet te licht opvatten. Aan de hand van de vlucht van vogels werden zij namelijk geacht om de wil van de goden te bepalen. De uitkomsten van hun gewichel hadden grote invloed op publiek beleid. Als de kraaien vanuit rechts kwamen vliegen, moest de geplande aanleg van dat nieuwe aquaduct toch maar eens worden heroverwogen. De augures waren dus topambtenaren en genoten veel gezag en respect. Romeinen die openlijk twijfelden aan hun uitspraken, konden streng gestraft worden.

Wie dacht dat de taken van de augures inmiddels zijn afgeserveerd als rustiek tijdverdrijf, komt op de eerste beursdag na het mislukken van de Catshuisonderhandelingen van een koude kermis thuis. De wichelarij voor de publieke zaak beleeft vandaag de dag een ongekende heropleving. De nieuwe augures kijken niet naar de lucht, maar naar schermen met koersinformatie. De kraai en de raaf zijn ingeruild voor het symbool NETHGER:IND, de spread (rente-opslag) die de Nederlandse staat betaalt bovenop de Duitse.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

De Nederlandse staatsschuld | Geen crisis van de ironie

Er is crisis te over dezer dagen, maar van een crisis in de ironie is geen sprake. Neem onze staatsschuld. Verhagen, Rutte en Wilders komen er na zeven weken onderhandelen niet uit. Ondertussen wordt de stemming flink opgeklopt, want als ze er niet uitkomen (nu dus) dan worden we afgestraft. Door Brussel, omdat we de heilige drie procentsnorm niet gaan halen. Maar in ieder geval ook door de financiële markten, want met zo’n snelgroeiende staatsschuld, kunnen we nog wel eens onze AAA-rating verliezen. Beleggers verliezen het vertrouwen in Nederland en vertrouwen is wat de economie draaiende houdt.

Ik heb de cijfers er eens bij gezocht. Inderdaad de staatsschuld is hoog. Maar het gekke is dat de stijging de afgelopen maanden best substantieel is geweest, maar totaal in het niet valt bij de stijging van een paar jaar geleden, een stijging die we nooit meer te boven zijn gekomen. Die stijging vond plaats, u raadt ’t al, in september en oktober 2008, toen Nederland diep in de buidel moest tasten om de financiële sector overeind te houden.

De tranen springen je toch in de ogen bij dit soort grafiekjes (na de doorlees)? Ik weet alleen nog niet of het tranen van het huilen of van het lachen zijn.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Weekendquote | Links moet gaan voor Cold Turkey

Wenn die Linken darauf warten, dass die Welt endlich die Ungerechtigkeit erkenne, die darin besteht, dass die Rechten die Schulden (mit) machen, für die die Linken dann (allein) verantwortlich gemacht werden, so kann sie lange warten. Ihre einzige Chance besteht darin, die eigene Einstellung zum Schuldenmachen zu revolutionieren. Wer einen starken Staat erhalten, wer das Primat der Politik gegenüber Wirtschaft und Börsen schaffen will, für den ist Haushaltsdisziplin kein notwendiges Übel, sondern zentrales Ziel, eine Herzenssache. Die Linke muss begreifen: Schulden sind rechts, Schulden sind reaktionär, Schulden zerstören den Staat und füttern die Broker.

Volgens Marc Brost en Bernd Ulrich moet links maximaal inzetten op Cold Turkey. Afkicken van onze schuldenverslaving is het doel. Aan rechts kan je dat kennelijk niet overlaten, want die hebben er geen belang bij.
Hoewel het betoog wat warig is, kan ik me in de conclusie vinden.
Sterker nog, misschien moeten we in dat proces ook maar even stevig stellen dat we op alle lopen de leningen alleen nog de administratiekosten zullen betalen terwijl we ze aflossen. Immers, dealers die je jarenlang geholpen hebben met het steeds verslaafder worden en die nu zeggen dat je niet langer betrouwbaar bent, verdienen geen winst.

Artikel stond ook in de papieren NRC, maar die begrijpen nog steeds niet helemaal wat internet is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sectie 4 van het 14e Amendement

The validity of the public debt of the United States, authorized by law, including debts incurred for payment of pensions and bounties for services in suppressing insurrection or rebellion, shall not be questioned. But neither the United States nor any State shall assume or pay any debt or obligation incurred in aid of insurrection or rebellion against the United States, or any claim for the loss or emancipation of any slave; but all such debts, obligations and claims shall be held illegal and void.

Dit is de tekst van sectie 4 van het 14e amendement op de Amerikaanse grondwet. Aan de inhoud is al te zien dat dit amendement is toegevoegd na de burgeroorlog, om gedoe over schulden als gevolg daarvan te voorkomen.

Nu is het weer van belang, omdat het volgens sommige analisten de Amerikaanse regering de mogelijkheid geeft toch geld te lenen, ook als het schuldplafond niet verhoogd wordt. Mocht dat niet gebeuren, dan zal immers al snel de geldigheid van de staatsschuld in het geding komen en dan kan Obama claimen dat zijn grondwettelijke plicht die geldigheid te bewaken boven de gewone wet over het schuldplafond gaat. De Tea Party kan er ook weinig tegen doen. Een rechtszaak aanspannen duurt lang en bovendien zullen rechters uit alle macht proberen te claimen dat dit een politieke zaak is waar zij geen uitspraak over kunnen doen. Om Obama af te zetten is een tweederde meerderheid nodig in beide huizen van het Congres en daar is absoluut geen sprake van; in de Senaat zijn de Democraten verreweg de grootste partij.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Europa op weg naar gezamenlijke staatsschuld

Een bijdrage van Jan Werts van het Montesquieu Instituut.

Nederland moet accepteren dat Europa opschuift naar gezamenlijk af te lossen staatsschulden. Tegelijk is het beschikbare instrumentarium reddingsmiddelen flink verruimd. Ondanks nieuwe megagrote steun aan Griekenland blijft de houdbaarheid van de euro onzeker. Duitsland en Nederland kregen voor elkaar dat de banken voortaan meebetalen. Onder druk van de speculanten is tijdens de speciale Eurotop van 21 juli een crisis afgewend.

Griekenland niet gered

Er komt een tweede reddingsplan voor Griekenland van totaal circa 215 miljard euro tot 2020. Over onderdelen van dat onvoorstelbaar grote bedrag wordt nog tussen belanghebbenden gesteggeld. Vast staat dat tot 2014 via EU (eurzone) en IMF 109 miljard beschikbaar komt voor o.a. herfinanciering van Griekse schulden en schuldkwijtschelding

De private sector (banken, pensioenfondsen, verzekeraars) levert tot 2014 circa 50 miljard. In totaal dragen de particuliere financiers tot 2020 106 miljard bij. Verder is voor Griekenland nog 45 miljard beschikbaar uit het vorige hulppakket dat 110 miljard euro beliep. Tenslotte maakt Athene zelf 50 miljard vrij uit de verkoop van staatsbezit. Je kunt samengevat zeggen dat Griekenland zeker tien jaar aan het infuus blijft hangen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende