De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Bowling Alone versus Woordspelletjes
The reason why social conservatives have declared a “culture war” is because their faulty understanding of society is that it rests on an imaginary conception of the family as the moral and economic pillar of society, based on patriarchal values and structure, a model that existed for a brief period of time and was the exception, not the traditional family. In reality, family structures vary and change based on larger structural factors such as the economy, technology and cultural factors as well. But, having posited this faulty model as the one and only that works and is functional for society, any variation is perceived as a dysfunction and deviance from the norm, especially if such variations challenges patriarchal ideas and structures.
And yet, these structures change for a variety of reasons that do not mean decline of the Western civilization.
Case 1: divorce legislation is social progress, as sociologist François de Singly notes here. For him (and as research has shown), divorce does not mean disruption or decetering of the notion of coupling but it does mean a right to say no and a right to end bad relationships if they do not satisfy the partners (one should always remember that low-divorce countries are usually countries where women do not have access to divorce and if they do, are placed at a monumental socioeconomic disadvantage, along with the stigma attached, thanks to religious conservatives). Therefore, it is not surprising that financially autonomous women are more likely to avail themselves of the opportunity. Progress! Divorce today is largely based on two individuals making decisions about their respective lives. There are heavy economic and financial consequences, but the real problem is the persistence inequalities between men and women that tend to be exacerbated by marriage. The more a couple has children, the more a man invests in his career, the more the wife’s career slows down and stalls. This is marriage costs mostly borne by women and that is largely hidden as long as the couple stays married and becomes highly visible when they get divorced.
De zomer van Hans van Duijn, deel 1
Met dank aan GeenStijl wordt 2011 de zomer van Hans van Duijn. Wie is Hans van Duijn? Die vraag fascineerde me. De man noemt zichzelf ‘Twitterextremist’ en is boos. Zoals het een ware patriot betaamt, heeft hij inmiddels de hoop uitgesproken dat Tofik Dibi met zijn ‘linkse vriendjes’ wordt afgeknald. Wat beweegt zo’n figuur om zoiets op te schrijven? En waar eindigt zijn haatretoriek en ontstaat een blinde woede, met gevaarlijke gevolgen van dien?
Tot en met 15 augustus zal ik hier elke dag een (fictief) relaas tikken over het leven van Hans van Duijn. Vandaag deel 1.
Ontmoet Hans van Duijn, parttime datatypist bij een postsorteerbedrijf in Zuid-Holland. Hans begon ooit aan een academische studie, maar werd door zijn studiegenoten helaas buitenspel gezet als de freak, de outcast, de hulpeloze dwaler. Hoe hard Hans zijn best ook deed in de collegebanken, de studenten snapten zijn zenuwachtig lachje, bril met lichtblauwe glazen en vlassig baardje al niet, laat staan zijn uitspraken die grensden aan het psychotische.
Wanneer Hans niet werkt, mag hij graag achter zijn laptop zoeken op Marktplaats naar auto-onderdelen, materiaal voor hengelsport of een polyester zeil voor nautische doeleinden. Al vijf keer deed hij een bod op een unit van vijf katrollen. Waar hij ze voor nodig zou hebben, wist hij nog niet. Het ging erom dat het een voordeeltje was. Zijn vader joeg ook op voordelen. De beste man was al in 2003 overleden. Hij runde een speciaalzaak voor de sportvisserij. Op jonge leeftijd mocht Hans in de winkel helpen. Gefascineerd was hij vooral door vishaken. Scherpe haken door een vissenlip steken, daar ging een bijna erotiserende werking van uit.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
Henk en Ingrid: het project
Voor iedereen bij wie de Hans van Duijn zomerserie in het verkeerde keelgat schiet: plaats uw eigen Henk en Ingrid tekst op henkeningrid.org. Onder het mom van ‘de gewone man kan niet hard genoeg aangepakt worden’ kunt u hier al uw hogeropgeleide humor kwijt. Wakkerpedia op stickerformaat. Leuke bijkomstigheid: misschien duikt uw überludieke tekst wel op in de openbare (gesubsidieerde) ruimte?
Het metaprobleem van de verschillende realiteiten
Het werkelijk aanpakken van veel grote problemen van nu en de nabije toekomst, zoals opwarming, peak-oil, sociale zekerheid en migratie, komt maar niet echt van de grond. Hoeveel feiten er ook op tafel komen, er ontstaat geen consensus over te nemen stappen. Integendeel, grote groepen accepteren de feiten niet en andere groepen accepteren de consequenties niet. Er gebeurt weinig tot niets. Wat gaat hier mis?
Steelweaver (geen idee wie het werkelijk is) schreef recent dit intrigerende stuk hierover. Lees even de hele versie (6 A4-tjes) of als je dat echt niet trekt, de samenvatting. Het is het waard.
Belangrijkste wat daarin staat, is dat (groepen) mensen niet langer in een gedeelde realiteit leven, maar in verschillende realiteiten. De werkelijke wereld en feiten hebben daar geen invloed op. Als reden voor het ontstaan van deze realiteiten draagt hij (zij?) aan dat dit gebeurt als reactie op de opgelegde realiteit van de autoriteiten, onderwijzers, elite, vooraanstaande wetenschappers, grote media, etc…. Terugtrekking op een meer gewenste, comfortabele realiteit is het gevolg. En discussie zal dat effect alleen maar versterken.
Losse problemen oplossen, gaat dan dus niet lukken. Het “meta-probleem” moet eerst opgelost worden. Maar hoe, dat weet de auteur ook niet.
Laten we even de stelling voor waar aannemen. Dat verklaart in ieder geval een groot deel van de discussies op dit blog. Maar belangrijker nog, het verklaart ook waarom werkelijke grote problemen in Nederland niet aangepakt worden. Er is geen gedeelde visie op de realiteit en wat komen gaat, laat staan op welke maatregelen dan passend zijn.
Wat in dat geval zeker niet zal helpen (en dat maken de recente maatschappelijke debatten wel duidelijk) is het harder roepen om eigen gelijk. Wat ook niet helpt is steeds harder roepen dat de andere kant “dom”, “in ontkenning is” (cognitieve dissonantie) of egoïstisch.
Wat in mijn ogen wel zal helpen, is het zoeken naar wat je dan nog wel gemeenschappelijk als problemen ziet. Om van daaruit in kleine stapjes de gezamenlijke realiteit steeds verder uit te breiden en er naar te acteren. Dit vraagt wel mensen met durf en kracht. Niet alleen moeten ze in staat zijn hun eigen vooringenomenheid wat los te laten, ook moeten ze hun uiterste best doen om te begrijpen waarom een ander niet dezelfde realiteit heeft.
Dappere Nieuwe Wereld
Een bijdrage van Rita Poppen.
Wat zijn de grote thema’s voor de komende jaren? Welke problemen moeten worden aangepakt? En in welke richting moeten we zoeken naar de oplossingen? In Dappere nieuwe wereld komen negentien jonge denkers aan het woord. Ze filosoferen over de grote uitdagingen die ons land te wachten staan. Het boek bevat interessante analyses van onze huidige maatschappij, waarbij vaak teruggegrepen wordt op de nationale en mondiale economische geschiedenis. Antwoorden worden gezocht in het verenigd Europa, modern bestuur en zingeving, maar soms komt een auteur met praktische aanbevelingen, zoals minder overheidsbemoeienis of individuele budgetten voor opleiding en vorming.
Alle bijdragen zijn lezenswaardig, al blijft er van het ene verhaal meer hangen dan van het andere. Het essay van Koen Debeuf heeft indruk gemaakt. Hij zet Nederland in het perspectief van een buitenstaander. Als geboren Vlaming bracht hij zijn jeugd door in Nederland. In die tijd was Nederland een gidsland. Hij ontkracht de mythe dat democratie tegenwoordig enkel een joods-christelijke aangelegenheid is. Hij pleit voor meer open economie en samenleving, meer nadruk op individualisme in plaats van tribalisme, en niet minder, maar meer Europa
De bijdrage van Thierry Baudet is een eye-opener. Hij beschrijft het probleem van partij-oligarchie: belangrijke posities worden bezet door mensen die goed liggen bij de lijsttrekkers. ‘Nooit worden mensen benoemd die geen partijlid zijn of zich binnen de partij als buitenstaander hebben gemanifesteerd’. In de politiek valt er niets meer te debatteren. Zijn oplossing: ‘maak het aantal voorkeursstemmen dat parlementariërs hebben verkregen dwingend voor hun positie op de lijst’. Ook stelt hij voor om gemeenten zelf hun verkiezingen te laten regelen, zodat wordt voorkomen dat landelijke politiek de locale verkiezingen domineren.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
De transitiefanfare
Als Energietransitie het antwoord is, wat was dan de vraag? Die vraag wordt te weinig gesteld, en misschien nog wel minder beantwoord. We waren het immers toch roerend met elkaar eens dat de energiehuishouding moet veranderen? Omdat olie en gas opraken en zo, en omdat er een piek zit in de olieproductie, en trouwens ook omdat allerlei naargeestige landen onbetrouwbare handelspartners zijn, o ja, en ook omdat het klimaat verandert door uitstoot van CO2. En trouwens, energietransitie kan onze economie er weer bovenop helpen, en biedt kansen voor ons bedrijfsleven. En kolencentrales kunnen toch écht niet meer. En het is zo goed om zelfvoorzienend te zijn, en lollig op zelf zonnepanelen op het dak te hebben. En om de macht van de grote energiemaatschappijen te breken.
Dus …
foto: Bert Haanstra’s Fanfare: uit een ogenschijnlijke kakofonie kan iets harmonieus tevoorschijn komen, maar dat vergt wel een goede regie.
Ja, dus?
Er zijn veel motieven voor energietransitie in omloop. Onder de vlag van ‘een mandje met eindbeelden’ (een metafoor uit de begindagen van de energietransitie) zouden die verschillende motieven eindweegs samen kunnen optrekken. Maar als er écht moet worden doorgepakt, is dat idee niet langer houdbaar. Dan leiden verschillende motieven tot uiteenlopende pakketten maatregelen, met eveneens uiteenlopende mogelijke energiehuishoudingen als gevolg. Niet zo gek, de aloude wet van prof. Jan Tinbergen luidde al zo: iedere afzonderlijke doelstelling heeft een afzonderlijk instrument nodig. Waarom zou dat voor de veelheid van doelstellingen in de energie- en klimaatdiscussie anders zijn?
Het is de hoogste tijd dat eenieder die zich voorstander van een energietransitie vindt man en paard gaat noemen. Waar is het eigenlijk om begonnen?
Minder
Het kabinet Rutte is er nu ruim een half jaar. Een minderheidskabinet met gedoogsteun. En eigenlijk is het feit dat het juist nu een minderheidskabinet sprekend voor de trend waar we met de regeringen de laatste jaren al in zitten. Van alles wat minder.
Dit kabinet, maar eigenlijk alle kabinetten vanaf Lubbers, hebben als centraal thema Minder. Minder overheid, minder regels, minder Europa, minder immigratie, minder geld, minder onderwijs, minder sociale zekerheid, minder solidariteit, minder natuur, minder cultuur, minder pensioenen, minder dekking van ziektekosten, minder defensie, minder gedogen, minder rechten, minder privacy, etc….
Het is alsof we in de strijd met de zee (globalisering) alleen maar land teruggeven in plaats van dijken bouwen en polders droog leggen.
Het ontbreekt in dit land aan een visie op “meer”. Wat willen we nu meer doen om over 50 jaar nog een welvarend land te zijn met maximaal welzijn. En dan doel ik niet op de visie die neerkomt op “meer van hetzelfde” (NL transportland bv).
Meer aanzien in de wereld, meer Nobelprijzen, meer bedrijven die zich graag hier vestigen, meer buitenlandse bobo’s die op bezoek komen om te kijken hoe we het nou doen, meer mensen die op vakantie trots zeggen “ik kom uit Nederland”, meer plezier en voldoening in ons dagelijkse werk, meer creativiteit, meer vrijheid, meer betrokkenheid, meer uitdaging in het onderwijs, meer energieonafhankelijkheid, meer halen uit innovatie, etc….
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.