Rusland Archives - Pagina 7 van 83

Waan van de dag

Burgemeester van Praag mogelijk mikpunt Russisch moordcomplot

30 april 2020 , 23:01 , door Prediker

Een Russische spion zou drie weken geleden per vliegtuig met een koffer ricine zijn aangekomen, en door de Russische diplomatieke dienst naar de ambassade zijn vervoerd, aldus de Tjechische krant Respekt, die zich baseert op bronnen binnen de veiligheidsdiensten.

Het dodelijke gif zou bestemd zijn om de Russische burgemeester Zdeněk Hřib om het leven te brengen. Die ligt op ramkoers met Moskou.

Eerder had ‘ie bedisseld dat het plein waar de Russische ambassade aan ligt werd omgedoopt tot het Boris Nemtsov-plein, vernoemd naar Ruslands populairste oppositiepoliticus, die in 2015 om het leven werd gebracht. Onlangs heeft Hřib een standbeeld van een Russische oorlogsheld uit WOII laten verwijderen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Worstelen met het communistische verleden

15 juni 2019 , 11:00 , door Marcel Hulspas

RECENSIE - Het was een internationale televisie-hype, een aantal jaren geleden: de verkiezing van de grootste vaderlander. Er werden informatieve filmpjes vertoond, panels bediscussieerden de kandidaten, deskundigen hielden gloedvolle pleidooien voor deze of gene stichter schilder of wetenschapper, en daarna mocht het volk zijn stem uitbrengen. In Nederland dreigde Pim Fortuyn deze wedstrijd te gaan winnen, maar dat kon worden voorkomen.

In Rusland, waar staats-tv-zender Rossia de wedstrijd organiseerde (getiteld ‘De naam van Rusland’), ging de eindstrijd tussen de laatste tsaar Nicolaas II, en de communistische dictator Jozef Stalin. Op dat moment werd er van hogerhand ingegrepen. De uitslag moest gecorrigeerd, zo werd medegedeeld, en plots bleek de middeleeuwse vorst Alexander Nevski de grootste Rus aller tijden. Nevski, die 800 jaar geleden de Duitsers en de Zweden had verslagen en geldt als een van de stichters van Rusland. Op de tweede plaats kwam de minister/hervormer Pjotr Stolypin (1862-1911), op de derde plaats Jozef Stalin en daaronder tsaar Nicolaas.

Een diep verdeeld land

Die dreigende uitslag, de ingreep en de gecorrigeerde ‘uitkomst’ typeren de manier waarop de Russen en de Russische overheid (en Poetin) met de Russische geschiedenis omgaan. Het land is diep verdeeld over de vraag of de Revolutie van 1917, en de daaropvolgende communistische staatsgreep, nu de redding van Rusland vormden, of juist een enorme een ramp. De redding van tsaristisch absolutisme en het begin van een nieuwe tijd, of juist de start van vier gruwelijke decennia onder Lenin en Stalin. Was Nicolaas II een despoot of een slachtoffer? Was Stalin de redder van Rusland, of een monster? De meningen zijn scherp verdeeld. Pakweg 40% beschouwt Stalin als redder, 40% als ramp; de rest laveert daartussendoor. Andere leiders scoren vergelijkbare cijfers.

Foto: Martha de Jong-Lantink (cc)

Orthodox Oost-Europa verdeeld

9 november 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Kerk en staat zijn in de oosters-orthodoxe wereld nauwer verbonden dan in het westen. Het conflict tussen Rusland en Oekraïne kon dan ook niet zonder gevolgen blijven voor de kerkelijke organisatie.

Tot grote woede van het Kremlin tekenden president Porosjenko van Oekraïne en patriarch Bartholomeus van Constantinopel (Istanbul), leider van de oosters-orthodoxe kerk, vorige week zaterdag een overeenkomst die de weg vrijmaakt naar een onafhankelijke orthodoxe kerk in Oekraïne. De overeenkomst volgt op het besluit van de kerkelijke synode afgelopen maand waarmee de kerk in Oekraïne op historische gronden het recht werd gegund zich af te scheiden van de Russisch orthodoxe kerk. Dit besluit was voor patriarch Kirill, de geestelijk leider van de Russisch orthodoxen die nauwe banden heeft met het Kremlin, aanleiding de relatie met het Oecumenische patriarchaat van Constantinopel te verbreken. Daarmee was het eerste kerkschisma sinds 954, toen Constantinopel de banden met Rome verbrak, een feit. Het is een flinke tegenvaller voor president Poetin, die via kerkelijke relaties veel geïnvesteerd heeft in zijn populariteit in en buiten Rusland.

‘Ik ben er zeker van dat de onafhankelijkheid van de kerk in Oekraïne zal leiden tot de eenheid van alle gelovigen in het land’, zei Bartholomeus na de de ontmoeting met Porosjenko. Dat lijkt vooralsnog ijdele hoop. Volgens een opiniepeiling steunt een meerderheid van de gelovigen in Oekraïne de onafhankelijkheid. Maar er zijn ook nog genoeg tegenstanders. De verdeeldheid heeft al geleid tot een strijd om het gebruik van de kerk. De orthodoxe kerk is bovendien, behalve een spirituele gemeenschap, ook een commerciële onderneming: met onroerend goed (kerken, kloosters, landerijen) en bedrijven (hotels, sanatoria, banken, fabriekjes). Veel kerkelijke bezittingen in Oekraïne zijn in handen van het Moskouse patriarchaat. Een gevecht om macht en geld ligt in het verschiet.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Waan van de dag

COVID-19 in Rusland: ‘Er is een tekort aan alles’

2 april 2020 , 07:46 , door Prediker

Zodra de coronapandemie in Rusland escaleert, zal het alle bestaande systematische problemen in het Russische medische apparaat blootleggen, zo stellen Russische artsen.

De artsen kochten nu al vaak hun eigen materiaal omdat er geen geld is. Beschermende kleding hebben ze niet of nauwelijks (in de VS trouwens vaak evenmin).

Ook is er een groot gebrek aan personeel. In 2018 werden alle hulpverpleegkundigen ontslagen en opnieuw ingehuurd als conciërges, omdat die laatsten in een categorie vielen waarvan de lonen niet beschermd waren. Die ‘conciërges’ zouden wel gek zijn als ze in coronavleugels gaan werken.

Foto: Eduard Marmet (cc)

Europa verkoopt paspoorten en verblijfsvergunningen

12 oktober 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Rijke immigranten hebben geen moeite zich in Europa te vestigen.

‘Gouden Visa’-programma’s geven vermogende buitenlanders de kans op een Europees paspoort of een verblijfsvergunning in ruil voor een forse investering in een van de lidstaten. Zo verkopen Oostenrijk, Bulgarije, Cyprus en Malta paspoorten. Malta, Cyprus, Bulgarije, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Letland, Luxemburg, Nederland, Portugal, Spanje, en het Verenigd Koninkrijk leveren verblijfsvergunningen aan grote investeerders. Volgens een deze week gepubliceerd rapport van Transparancy International en Global Witness is het een miljardenbusiness. In de afgelopen tien jaar is er met de ‘gouden visa’ 25 miljard euro geïnvesteerd in Europese landen.De prijzen voor de paspoorten en verblijfsvergunningen lopen uiteen van 250.000 euro (Griekenland) tot 10 miljoen (Oostenrijk). Spanje, Hongarije, Letland, Portugal en het Verenigd Koninkrijk hebben op deze manier elk meer dan 10.000 rijke buitenlanders een verblijfsvergunning verleend. Cyprus verkocht ruim 3000, Malta meer dan 2000 paspoorten. Voor zover bekend komen de meeste begunstigden uit China en Rusland.

Het ‘nieuwste statussymbool’

Landen die op deze wijze immigranten verwelkomen tonen zich weinig kieskeurig over de herkomst van het geld. Malta, naast Cyprus en Griekenland een populair land voor Russische oligarchen, verleende het staatsburgerschap aan Pavel Melnikov, de Russische baas van een Fins vastgoedbedrijf dat gebruikt werd voor het witwassen van 10 miljoen euro. De naam van de Rus is onthuld door Matthew Caruana Galizia, zoon van de Daphne Caruana Galizia, de journalist die een jaar geleden bij een bomaanslag om het leven kwam. Zij had eerder onthuld hoe rijke Russen werden verleid om het Maltese staatsburgerschap te kopen, nog voordat het parlement de wet die dit mogelijk moest maken had goedgekeurd. De paspoortverkoop was het resultaat van een intensieve lobbycampagne van het bedrijf Henley & Partners (global leader in residence and citizenship planning) dat een gewillig oor vond bij de sociaaldemocratische premier Joseph Muscat.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Wit-Rusland tussen oost en west

5 oktober 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - Wit-Rusland wordt wel de laatste dictatuur in Europa genoemd (alhoewel…). Het staat nauwere banden met het westen niet in de weg.

In november gaan Max en Anne de eer van Nederland verdedigen op het Junior Eurovisiesongfestival in Minsk, de hoofdstad van Wit Rusland. Volgend jaar komen een paar duizend sporters uit 50 landen van 21 tot 30 juni in Wit-Rusland voor de 2nd European Games 2019. De organisatie van de Spelen is aan Wit-Rusland gegund, nadat Nederland ervoor had bedankt en Rusland in opspraak was geraakt vanwege doping-affaires. ‘We moeten dit prestigieuze sportforum gebruiken als een kans om de prestaties van ons land te laten zien,’ zei Vladimir Andreichenko, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden van de Nationale Assemblee. President Loekashenko, die het land al 24 jaar met harde hand regeert, mocht deze week als eerste het tenue van het Wit-Russische sportteam bewonderen.

Het laatste land met een ouderwetse Sovjet-planeconomie, waar de KGB nog steeds actief is, mag zich verheugen in een toenemende belangstelling uit alle delen van de wereld. Het land is nog steeds zowel economisch als militair afhankelijk van grote buur Rusland. Maar sinds de bezetting van de Krim zijn de relaties danig bekoeld. Loekashenko veroordeelde de inname van het schiereiland door de Russen en bood zich vervolgens aan als bemiddelaar in het conflict in Oost-Oekraïne. Sindsdien wil hij zijn onafhankelijkheid graag bewijzen door een eigen weg te zoeken op het internationale podium.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Waan van de dag

Kennelijke Russiche opzet om onrust te stoken tussen Hongarije en Oekraïne

27 januari 2019 , 14:33 , door Christian Jongeneel

Bizar verhaal: hoe een aan de AFD gelieerde Duitse journalist drie Poolse rechts-extremisten inhuurde om brand te stichten in een Hongaars cultureel centrum in de Oekraïne, met als doel de Russen in de kaart te spelen.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Kunst op Zondag | Een bezoek aan de Hermitage

9 september 2018 , 08:00 , door Jos van Dijk

Onze vaste KOZ redacteur Peter is even weg. Ter opvulling van het gat een verslag van een museumbezoek.

Deze zomer bezocht ik de Hermitage in Sint Petersburg. Een enorme massa kunst, verdeeld over twee gebouwen: het Winterpaleis, met onder andere een hele zaal vol Rembrandts en het gebouw van de Generale Staf aan de overkant van het plein waar je meesterwerken van Picasso, Gauguin, Renoir, Matisse, Rodin en vele anderen kunt bewonderen. Ook in aantallen die vrijwel nergens anders worden geëvenaard. Terwijl het Winterpaleis bomvol was met grote groepen, vooral Japanse, toeristen, konden we de moderne kunst in het gebouw van de Generale Staf in alle rust bekijken. En fotograferen.

Sinds vrijwel alle museumbezoekers met een smartphone op zak kunst komen kijken worden er in de museumzalen meer plaatjes dan ooit geschoten. Als dat mag, of, als het niet mag, als de suppoost even weg is. Ik zie soms mensen gewoon alles fotograferen. Wie dat niet doet kan zichzelf de vraag stellen wat de selectie heeft bepaald: de bekendheid van het werk, wat je zelf het mooiste vindt, of wat je graag aan een ander laat zien (zoals de ansichtkaart die je in de museumwinkel koopt om nog eens bij gelegenheid te versturen).

Foto: Zomergasten_2018_waterdrinker.jpg

Recensie Zomergasten met Pieter Waterdrinker

20 augustus 2018 , 06:00 , door Karin van der Stoop

RECENSIE - Het is voor het eerst dat ik, op verzoek, een hele uitzending van Zomergasten heb uitgezeten. En dat met een gast die ik eigenlijk niet kende, behalve van het journaal. Maar ik moet zeggen dat ik best heb genoten. Pieter Waterdrinker is een goede verteller en een buitengewoon sympathieke man. Empathisch is het woord dat al een tijdje door mijn hoofd zingt. Een Russisch spreekwoord dat Pieters vrouw graag gebruikt is: Hij schrijft zoals hij ademt, en hij ademt zoals hij schrijft. Mooi en passend. Want hij blijft graag dicht bij zichzelf als hij schrijft, hij verzint geen hele nieuwe werelden of omstandigheden maar put uit eigen ervaring. Of, zoals hij het zelf zegt, uit de dampkring van zijn eigen bestaan.

(Nee, ik ga het niet hebben over Janine, daar zijn de meningen over verdeeld maar die doen totaal niet ter zake.)

Het gesprek komt al snel op Rusland natuurlijk. Hij vindt dat wij westerlingen maar een beperkt beeld hebben van het land. Terwijl de Russen een heel goed beeld hebben van het Westen. Ze hunkeren ook eigenlijk naar onze levensstijl. Aan de andere kant zijn ze er bang voor. Daarom dragen de Russen een masker van geslotenheid, maar onder dat masker broeien de emoties. Hij illustreert dat min of meer met een fragment uit de film Oci Ciorne (zwarte ogen), een Italiaans-Russische film waarin de hoofdpersoon vanwege de liefde naar Rusland wil emigreren. Dat wordt hem moeilijk gemaakt door onwil van bureaucraten, maar als hij daar eenmaal doorheen is wordt hij met de grootst mogelijke egards ontvangen. Bizar en tegelijk begrijpelijk; een wantrouwen tegenover dat wat je eigenlijk maar al te graag wil hebben.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.