Macron speelt met vuur op de Balkan

Wat beweegt de Franse president om moeilijk te doen over Noord-Macedonië? Alsof de EU-top het al niet moeilijk genoeg had met de Brexit zette de Franse president -met steun van premier Rutte- ook de uitbreidingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië op het spel. Vooral voor de Macedoniërs is het een hard gelag. Ze hebben de afgelopen jaren hun best gedaan om het conflict met Griekenland over de naam van hun land uit de wereld te helpen. Dat is jarenlang de drempel geweest om überhaupt over een EU-lidmaatschap te praten. Nu dat probleem na flinke druk vanuit de EU uit de wereld is zou je verwachten dat er een stap gezet kan worden naar toetreding. Het EU-lidmaatschap was bij het referendum over de naamswijziging ook de belangrijkste reden voor de bevolking om in te stemmen met het akkoord van Prespa tussen premier Zaev en de Griekse regering, toen nog onder leiding van Syriza’s Tsipras (die mede daardoor in eigen land flink aan populariteit moest inboeten). 'Eerst het eigen huis op orde' Onderhandelingen over het EU-lidmaatschap kunnen jaren duren. Met Kroatië startte de procedure in 2005 en het land kon pas in 2013 officieel toetreden. Sindsdien zijn de EU-lidstaten bepaald niet soepeler geworden inzake uitbreiding. Macron gaat nu voor de beloofde uitbreidingsonderhandelingen met Noord-Macedonië en Albanië liggen omdat hij vindt dat eerst de hele procedure moet worden herzien. Hij wil de kandidaat-landen best een positief signaal geven om hen aan te moedigen door te gaan met hervormingen, maar de EU zal volgens hem eerst het eigen huis op orde moeten brengen voordat nieuwe bewoners kunnen worden uitgenodigd. Hij vindt het ‘bizar’ dat we de visumplicht intrekken nog voordat er een begin is gemaakt met toetredingsonderhandelingen. Macron: “Een paar jaar geleden besloot een lid van de familie te vertrekken en het blijkt moeilijk om het huis te verlaten. Soms hebben we problemen met het renoveren van het huis, het repareren van de lichten, de elektriciteit. En trouwens, als je de leden vraagt: 'Ben je klaar om te investeren om de lichten te repareren, om de deur opnieuw te doen?' zeggen velen: "Nee, ik ben niet klaar om in dit huis te investeren. Niet meer dan 1 procent." Maar dezelfde mensen zeggen ook: 'Hoewel we niet weten hoe mensen kunnen vertrekken of hoe we renoveren, willen we toch nieuwe vrienden uitnodigen.' "

Door: Foto: Jacques Paquier (cc)
Waan van de dag

Lid FSB geeft vergiftigingspoging toe tegen Navalny

, door

NIEUWS - Een lid van de FSB, de Russische geheime dienst, heeft z’n mond voorbijgepraat over de betrokkenheid van de FSB bij de vergiftigingspoging van oppositieleider Navalny. Saillant genoeg gaf het lid van de FSB dit toe tegen Navalny zelf, deze belde het FSB-lid in het bijzijn van onderzoekscollectief Bellingcat.

Het FSB-lid heeft bijna vijftig minuten met Navalny gebeld en had al die tijd niet door met wie hij sprak. Navalny gebruikte namelijk een applicatie waarmee hij het telefoonnummer dat werd weergegeven kon aanpassen. Hij koos een bekend vast nummer van de FSB. Aan het eind van het gesprek vatte Navalny het als volgt samen:

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

Worstelen met het communistische verleden

, door

RECENSIE - Het was een internationale televisie-hype, een aantal jaren geleden: de verkiezing van de grootste vaderlander. Er werden informatieve filmpjes vertoond, panels bediscussieerden de kandidaten, deskundigen hielden gloedvolle pleidooien voor deze of gene stichter schilder of wetenschapper, en daarna mocht het volk zijn stem uitbrengen. In Nederland dreigde Pim Fortuyn deze wedstrijd te gaan winnen, maar dat kon worden voorkomen.

In Rusland, waar staats-tv-zender Rossia de wedstrijd organiseerde (getiteld ‘De naam van Rusland’), ging de eindstrijd tussen de laatste tsaar Nicolaas II, en de communistische dictator Jozef Stalin. Op dat moment werd er van hogerhand ingegrepen. De uitslag moest gecorrigeerd, zo werd medegedeeld, en plots bleek de middeleeuwse vorst Alexander Nevski de grootste Rus aller tijden. Nevski, die 800 jaar geleden de Duitsers en de Zweden had verslagen en geldt als een van de stichters van Rusland. Op de tweede plaats kwam de minister/hervormer Pjotr Stolypin (1862-1911), op de derde plaats Jozef Stalin en daaronder tsaar Nicolaas.

Een diep verdeeld land

Die dreigende uitslag, de ingreep en de gecorrigeerde ‘uitkomst’ typeren de manier waarop de Russen en de Russische overheid (en Poetin) met de Russische geschiedenis omgaan. Het land is diep verdeeld over de vraag of de Revolutie van 1917, en de daaropvolgende communistische staatsgreep, nu de redding van Rusland vormden, of juist een enorme een ramp. De redding van tsaristisch absolutisme en het begin van een nieuwe tijd, of juist de start van vier gruwelijke decennia onder Lenin en Stalin. Was Nicolaas II een despoot of een slachtoffer? Was Stalin de redder van Rusland, of een monster? De meningen zijn scherp verdeeld. Pakweg 40% beschouwt Stalin als redder, 40% als ramp; de rest laveert daartussendoor. Andere leiders scoren vergelijkbare cijfers.

Foto: Martha de Jong-Lantink (cc)

Orthodox Oost-Europa verdeeld

, door

ELDERS - Kerk en staat zijn in de oosters-orthodoxe wereld nauwer verbonden dan in het westen. Het conflict tussen Rusland en Oekraïne kon dan ook niet zonder gevolgen blijven voor de kerkelijke organisatie.

Tot grote woede van het Kremlin tekenden president Porosjenko van Oekraïne en patriarch Bartholomeus van Constantinopel (Istanbul), leider van de oosters-orthodoxe kerk, vorige week zaterdag een overeenkomst die de weg vrijmaakt naar een onafhankelijke orthodoxe kerk in Oekraïne. De overeenkomst volgt op het besluit van de kerkelijke synode afgelopen maand waarmee de kerk in Oekraïne op historische gronden het recht werd gegund zich af te scheiden van de Russisch orthodoxe kerk. Dit besluit was voor patriarch Kirill, de geestelijk leider van de Russisch orthodoxen die nauwe banden heeft met het Kremlin, aanleiding de relatie met het Oecumenische patriarchaat van Constantinopel te verbreken. Daarmee was het eerste kerkschisma sinds 954, toen Constantinopel de banden met Rome verbrak, een feit. Het is een flinke tegenvaller voor president Poetin, die via kerkelijke relaties veel geïnvesteerd heeft in zijn populariteit in en buiten Rusland.

‘Ik ben er zeker van dat de onafhankelijkheid van de kerk in Oekraïne zal leiden tot de eenheid van alle gelovigen in het land’, zei Bartholomeus na de de ontmoeting met Porosjenko. Dat lijkt vooralsnog ijdele hoop. Volgens een opiniepeiling steunt een meerderheid van de gelovigen in Oekraïne de onafhankelijkheid. Maar er zijn ook nog genoeg tegenstanders. De verdeeldheid heeft al geleid tot een strijd om het gebruik van de kerk. De orthodoxe kerk is bovendien, behalve een spirituele gemeenschap, ook een commerciële onderneming: met onroerend goed (kerken, kloosters, landerijen) en bedrijven (hotels, sanatoria, banken, fabriekjes). Veel kerkelijke bezittingen in Oekraïne zijn in handen van het Moskouse patriarchaat. Een gevecht om macht en geld  ligt in het verschiet.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Waan van de dag

Burgemeester van Praag mogelijk mikpunt Russisch moordcomplot

, door

Een Russische spion zou drie weken geleden per vliegtuig met een koffer ricine zijn aangekomen, en door de Russische diplomatieke dienst naar de ambassade zijn vervoerd, aldus de Tjechische krant Respekt, die zich baseert op bronnen binnen de veiligheidsdiensten.

Het dodelijke gif zou bestemd zijn om de Russische burgemeester Zdeněk Hřib om het leven te brengen. Die ligt op ramkoers met Moskou.

Eerder had ‘ie bedisseld dat het plein waar de Russische ambassade aan ligt werd omgedoopt tot het Boris Nemtsov-plein, vernoemd naar Ruslands populairste oppositiepoliticus, die in 2015 om het leven werd gebracht. Onlangs heeft Hřib een standbeeld van een Russische oorlogsheld uit WOII laten verwijderen.

Foto: Eduard Marmet (cc)

Europa verkoopt paspoorten en verblijfsvergunningen

, door

ELDERS - Rijke immigranten hebben geen moeite zich in Europa te vestigen.

‘Gouden Visa’-programma’s geven vermogende buitenlanders de kans op een Europees paspoort of een verblijfsvergunning in ruil voor een forse investering in een van de lidstaten. Zo verkopen Oostenrijk, Bulgarije, Cyprus en Malta paspoorten. Malta, Cyprus, Bulgarije, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Letland, Luxemburg, Nederland, Portugal, Spanje, en het Verenigd Koninkrijk leveren verblijfsvergunningen aan grote investeerders. Volgens een deze week gepubliceerd rapport van Transparancy International en Global Witness is het een miljardenbusiness. In de afgelopen tien jaar is er met de ‘gouden visa’ 25 miljard euro geïnvesteerd in Europese landen.De prijzen voor de paspoorten en verblijfsvergunningen lopen uiteen van 250.000 euro (Griekenland) tot 10 miljoen (Oostenrijk). Spanje, Hongarije, Letland, Portugal en het Verenigd Koninkrijk hebben op deze manier elk meer dan 10.000 rijke buitenlanders een verblijfsvergunning verleend. Cyprus verkocht ruim 3000, Malta meer dan 2000 paspoorten. Voor zover bekend komen de meeste begunstigden uit China en Rusland.

Het ‘nieuwste statussymbool’

Landen die op deze wijze immigranten verwelkomen tonen zich weinig kieskeurig over de herkomst van het geld. Malta, naast Cyprus en Griekenland een populair land voor Russische oligarchen, verleende het staatsburgerschap aan Pavel Melnikov, de Russische baas van een Fins vastgoedbedrijf dat gebruikt werd voor het witwassen van 10 miljoen euro. De naam van de Rus is onthuld door Matthew Caruana Galizia, zoon van de Daphne Caruana Galizia, de journalist die een jaar geleden bij een bomaanslag om het leven kwam. Zij had eerder onthuld hoe rijke Russen werden verleid om het Maltese staatsburgerschap te kopen, nog voordat het parlement de wet die dit mogelijk moest maken had goedgekeurd. De paspoortverkoop was het resultaat van een intensieve lobbycampagne van het bedrijf Henley & Partners (global leader in residence and citizenship planning) dat een gewillig oor vond bij de sociaaldemocratische premier Joseph Muscat.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Wit-Rusland tussen oost en west

, door

ELDERS - Wit-Rusland wordt wel de laatste dictatuur in Europa genoemd (alhoewel…). Het staat nauwere banden met het westen niet in de weg.

In november gaan Max en Anne de eer van Nederland verdedigen op het Junior Eurovisiesongfestival in Minsk, de hoofdstad van Wit Rusland. Volgend jaar komen een paar duizend sporters uit 50 landen van 21 tot 30 juni in Wit-Rusland voor de 2nd European Games 2019. De organisatie van de Spelen is aan Wit-Rusland gegund, nadat Nederland ervoor had bedankt en Rusland in opspraak was geraakt vanwege doping-affaires.  ‘We moeten dit prestigieuze sportforum gebruiken als een kans om de prestaties van ons land te laten zien,’ zei Vladimir Andreichenko, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden van de Nationale Assemblee. President Loekashenko, die het land al 24 jaar met harde hand regeert, mocht deze week als eerste het tenue van het Wit-Russische sportteam bewonderen.

Het laatste land met een ouderwetse Sovjet-planeconomie, waar de KGB nog steeds actief is, mag zich verheugen in een toenemende belangstelling uit alle delen van de wereld. Het land is nog steeds zowel economisch als militair afhankelijk van grote buur Rusland. Maar sinds de bezetting van de Krim zijn de relaties danig bekoeld. Loekashenko veroordeelde de inname van het schiereiland door de Russen en bood zich vervolgens aan als bemiddelaar  in het conflict in Oost-Oekraïne. Sindsdien wil hij zijn onafhankelijkheid graag bewijzen door een eigen weg te zoeken op het internationale podium.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

COVID-19 in Rusland: ‘Er is een tekort aan alles’

, door

Zodra de coronapandemie in Rusland escaleert, zal het alle bestaande systematische problemen in het Russische medische apparaat blootleggen, zo stellen Russische artsen.

De artsen kochten nu al vaak hun eigen materiaal omdat er geen geld is. Beschermende kleding hebben ze niet of nauwelijks (in de VS trouwens vaak evenmin).

Ook is er een groot gebrek aan personeel. In 2018 werden alle hulpverpleegkundigen ontslagen en opnieuw ingehuurd als conciërges, omdat die laatsten in een categorie vielen waarvan de lonen niet beschermd waren. Die ‘conciërges’ zouden wel gek zijn als ze in coronavleugels gaan werken.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Kunst op Zondag | Een bezoek aan de Hermitage

, door

Onze vaste KOZ redacteur Peter is even weg. Ter opvulling van het gat een verslag van een museumbezoek.

Deze zomer bezocht ik de Hermitage in Sint Petersburg. Een enorme massa kunst, verdeeld over twee gebouwen: het Winterpaleis, met onder andere een hele zaal vol Rembrandts en het gebouw van de Generale Staf aan de overkant van het plein waar je meesterwerken van Picasso, Gauguin, Renoir, Matisse, Rodin en vele anderen  kunt bewonderen. Ook in aantallen die vrijwel nergens anders worden geëvenaard. Terwijl het Winterpaleis bomvol was met grote groepen, vooral Japanse, toeristen, konden we de moderne kunst in het gebouw van de Generale Staf in alle rust bekijken. En fotograferen.

Sinds vrijwel alle museumbezoekers met een smartphone op zak kunst komen kijken worden er in de museumzalen meer plaatjes dan ooit geschoten. Als dat mag, of, als het niet mag, als de suppoost even weg is. Ik zie soms mensen gewoon alles fotograferen. Wie dat niet doet kan zichzelf de vraag stellen wat de selectie heeft bepaald: de bekendheid van het werk, wat je zelf het mooiste vindt, of wat je graag aan een ander laat zien (zoals de ansichtkaart die je in de museumwinkel koopt om nog eens bij gelegenheid te versturen).

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende