Kunst op Zondag | Kosmospolitisme

Nee, dat is geen tikfout in de titel. Er zijn mensen, kosmopolieten, die bijvoorbeeld om redenen van klimaat verder dan hun landgrenzen kijken. Om diezelfde redenen zoeken anderen het in heel het al: de kosmospolieten. Miniscuul verschil, reuze reikwijdte. Kosmospolitisme lijkt wel een trend. Het kietelt als vanouds de fantasie, hetgeen goed te zien was in de tentoonstelling ‘Science Fiction: A Journey into the Unkown’ (Kunsthal Rotterdam). In twee andere tentoonstellingen worden op uiteenlopende wijze belicht wat kunstenaars tegenwoordig over buitenaardigheden te melden hebben. In het Kunstfort bij Vijfhuizen, waar we vorige keer de drones beschreven die plantengroei op Mars mogelijk kunnen maken, nog tot 6 oktober ‘Supre:organism’, een kritische kijk op ruimteactiviteiten (in samenwerking met de Waag). In Kunsthal KAde, Amersfoort, tot 12 januari 2020 ‘One way ticket to Mars’, vier perspectieven op reizen naar Mars (verlangen, de reis, het verblijf en heimwee). Holbewoner, jager, landbouwer, dorpeling, stedeling, wereldburger, ruimtevaarder. Wellicht eindigt de menselijke evolutie ergens ‘lost in space’. De kans dat bij de ruimtelijke ontdekkingsreizen kunst wordt gevonden is al lang geen fantasie meer.

Door: Foto: Hubble ESA (cc)
Foto: NASA Goddard Space Flight Center (cc)

Apollo 8

, door

COLUMN - Ongetwijfeld schrijven alle kranten er deze dagen over (al zal het ze moeilijk vallen het beter te doen dan het Noord-Hollands Dagblad) en ik blogde er vijf jaar geleden ook al over. Dus ik ga niet dieper in op de Apollo 8 en de beroemde foto hierboven, die een halve eeuw geleden werd genomen. Het al even beroemde geluidsfragment staat zo meteen hieronder.

Ik weet dat het Apollo-project een politieke motivatie had. Ik weet ook dat het geld dat je uitgeeft om mensen op de maan te zetten, tevens een keuze is om er geen ziekenhuizen mee te bouwen. En ik weet ook dat de eerste vlucht naar de maan de Amerikanen niet slecht uitkwam omdat ze eind 1968 zo niet hoefden te denken aan de moord op Marten Luther King, de moord op Bobby Kennedy en de sinds het Tet-offensief zeer omstreden oorlog in Vietnam.

Maar het Apollo-project heeft óók getoond dat een overheid zich kan committeren aan wetenschap. Dat is nogal anders dan een kabinet dat, wanneer het gaat over slaapklinieken, het klimaat, de islam, kinderopvoeding, obesitas en migratiecijfers de wetenschap óf negeert óf er te laat op reageert.

Ik zou ook wel weer eens een politicus als president Kennedy willen horen die begrijpt dat we wetenschappelijke uitdagingen aangaan om het beste uit onszelf te halen. Dat is nogal anders dan politici die menen dat mensen het beste uit zichzelf halen door ze aan hun lot over te laten en onderling te laten concurreren. En ik zou ook wel weer een wetenschap willen die mensen begeestert, hen verbindt, hen inspireert en zichzelf laat overtreffen. Dat is nogal anders dan de bonentellerij die nu doorgaat voor beleid.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Waan van de dag

China & Europa willen dorp op de maan bouwen

, door

NIEUWS - ESA wil samen met z’n Chinese tegenhanger een ruimtebasis op de maan bouwen:

A ‘lunar base’ is a phrase previously used mostly by Bond villains, but the Chinese and European space agencies are discussing creating exactly that in a new collaborative effort. The discussions were confirmed by the ESA’s Pal Hvistendahl, speaking to Bloomberg on Wednesday, and involve working together to build a human-occupied “moon village” from which both agencies can potentially launch Mars missions, conduct research, and possibly explore commercial mining and tourism projects.

Foto: NASA HQ PHOTO (cc)

Naar Mars, of in de diepvries!

, door

COLUMN - Jaren geleden opperde een Amerikaanse kennis bloedserieus dat het heus verstandig was als ik mezelf tijdig zou laten invriezen. Ik had immers MS, en je wist maar nooit hoe die ziekte zich bij mij zou ontwikkelen. Zonde als ik nog meer invalide zou raken, toch? Over honderd jaar was er vast een geneesmiddel voorhanden; als ik tegen die tijd werd ontdooid, kon ik wellicht van mijn ziekte worden bevrijd. Hoe ik hem na die opmerking heb aangekeken, weet ik niet precies meer, maar het moet een blik vol afgrijzen zijn geweest.

Hoe kóm je op het idee: werkelijk iedereen van wie je houdt op de gok achter je laten, en helemaal in je up – bovendien in een maatschappij die je niet kent, en waarin al je vaardigheden, verworvenheden en kennis volslagen irrelevant zijn geworden – wakker worden en dan solitair denken dat je herboren bent? Leven doe je met anderen, en zonder inbedding in het weefsel van de maatschappij, je geliefden en je interesses om je heen resteert alleen een bar naakt bestaan.

Datzelfde afgrijzen bekruipt me telkens wanneer Elon Musk en consorten hun plannen ventileren voor kolonies op Mars. De aarde verwarmt, het klimaat verhit, het leven hier wordt onleefbaar als we niets doen – komaan, laten we dan maar verhuizen, en ons met een zeer select groepje op Mars vestigen. Beginnen we daar gewoon overnieuw.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | Toen presidenten nog wijs waren

, door

COLUMN - Iedereen wist dat de Amerikanen de eersten zouden zijn. Twee jaar eerder hadden zowel Rusland als de VS bekendgemaakt dat ze werkten aan een kunstmatige aardsatelliet, die gelanceerd zouden worden tijdens het Internationaal Geofysisch Jaar, 1957/58. Een jaar dat in het teken stond van de internationale wetenschappelijke samenwerking. Niemand wist waar de Russen mee bezig waren, maar in Amerikaanse boekwinkels kon je ruim voordien al boekjes kopen over de komende lancering van de Vanguard, de eerste Amerikaanse satelliet. Dat zou de start worden van de Space Age, met ruimteschepen naar de maan, mannen op Mars, kortom, alle science fiction zou daarna werkelijkheid worden. En made in America.

Maar wat óók bijna niemand wist, was dat het Amerikaanse satellietprogramma ernstige vertraging had opgelopen. De draagraket bezorgde iedereen hoofdpijn. De eerste trap was niet sterk genoeg, de tweede bevatte ontwerpfouten en de derde was gewoon te zwaar. Het zou op z’n vroegst ergens in 1958 worden. Maar niet getreurd. Het ‘jaar’ zou tot eind 1958 duren en de Russen waren in geen velden of wegen te bekennen. Tot op 4 oktober 1957 (nu op een weekje na zestig jaar geleden) persbureau TASS bekendmaakte dat een satelliet genaamd Spoetnik rondjes om de aarde draaide. En voor ongelovigen in het Westen: de satelliet bevatte een zender en was op de radio te horen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Raketlanceringen

, door

DATA - Deze week werd weer een Ariane 5 gelanceerd, met succes. Dat leidde tot een korte zoektocht hoe het nu staat met de ruimtevaart. Een aantal jaar geleden was er duidelijk sprake van afname van belangstelling en investering. Nu lijkt er, mede door inbreng van commerciële partijen, sprake van een opleving.
Ik heb ruim 5000 lanceringen (orbital zoals dat heet) gevonden en in kaart gebracht. Er lijkt inderdaad sprake van een opleving.

Alleen het schalen gaat nog niet goed. Bekijk het hier voor beter overzicht.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende