Goed volk | De Vliegende Hollander (3)

De vorige keer ben ik geëindigd met het ontstaan van een geschreven, literaire traditie over de Vliegende Hollander en hoe de meeste schrijvers een eigen draai aan de sage hebben gegeven zodat als het ware een 'invented tradition' ontstond. Die heeft als zodanig een intrinsieke waarde, maar vaak weinig te maken met de oorspronkelijke sage. Overigens moet wel opgemerkt worden dat orale en literaire traditie elkaar over een weer hebben beïnvloed. De volgende vraag die beantwoord moet worden luidt: waar baseerden de literaire schrijvers hun verhalen en romans op, hoe luidt in zijn meest ontwikkelde vorm die oorspronkelijke sage en wanneer is die ontstaan ? Thomas Moore betitelde de Flying Dutchman in 1804 al als een wijd verbreid zeemansbijgeloof. De kapitein die eerste Paasdag uitvoer De sage van de Vliegende Hollander heeft in de late 18e eeuw zijn 'definitieve' beslag gekregen, hoewel er voor en na die tijd vele varianten de ronde deden. De meest gehanteerde versie is deze de volgende.

Door: Foto: © Sargasso logo Goed volk

Closing Time | Talk To Me

, door

Op het moment ben ik op bladzijde 177 van de roman ‘De man die alles zag’ van René Huigen, voormalig Maximaal. Het boek is net van de pers en biedt een inkijkje in de literaire- en kunstenaarsscene van de jaren tachtig. En, ik moet zeggen, het is een erg onderhoudend boek. En het is ook geschiedschrijving, de beschrijving van een tijdperk dat voorbij is. Al die bekende namen in het boek, het duizelt ervan. Rob Scholte, Joost Zwagerman, Peter Klashorst, Gerrit Komrij, Gimmick! (oftewel discotheek ROXY!), Dalstra/Dalstar, Paul Blanca, Menno Wigman, Rob Schouten, Ilja Leonard Pfeijffer – wie al niet. En er waren feesten, vergaderingen, haat & nijd. En drank & drugs. Ik weet niet of René Huigen vrienden maakt met dit boek. Misschien voelen bepaalde personages in dit boek zich gepikeerd. Maar ik heb nog geen bericht over een literaire rel gelezen in de krant.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: © Sargasso logo Goed volk

Goed volk | De Vliegende Hollander (2)

, door

ACHTERGROND - Mijn vorige artikel over de sage van de Vliegende Hollander behelsde een inleiding in het onderwerp en een paar opmerkingen over het onderzoek van Gerrit Kalff jr. uit 1923. Ik had toen nog de illusie dat ik aan twee blogs genoeg zou hebben, maar het worden er drie om het onderwerp voldoende recht te kunnen doen.

Deze week springen we eerst naar de 19e eeuw als de orale traditie van het spookschip in de literatuur en de muziek terecht komt, en daarnaast hoe de oorsprong van de sage juist dankzij die literatuur ten onrechte in Terneuzen wordt gesitueerd. In deel drie hoop ik aan de hamvraag toe te komen: waar komt de sage van de Vliegende Hollander ten principale vandaan ? Wordt dat verantwoord giswerk of kunnen we dichter bij de waarheid komen ?

De ballade van de oude zeeman

Het verhaal van de Vliegende Hollander zoals wij dat nu globaal kennen, kreeg gestalte in de literatuur van de Romantiek in hoofdzakelijk de 19e eeuw, toen het zeemansverhaal in al zijn varianten volgens Thomas Moore al wijd verbeid was en opgepikt werd door schrijvers uit deze periode die maar wat tuk waren op dit soort spookverhalen die zij tot een soort ‘gothic novels’ ombouwden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Recensie: Magda is overal – Christian Jongeneel

, door

RECENSIE - In deze gastbijdrage recenseert Liliane Waanders de roman “Magda is overal” van onze eigen redacteur Christian Jongeneel.

Rotterdamse roman met allure

Pas aan het eind valt in Magda is overal van Christian Jongeneel alles op zijn plek. En alles is in het geval van Magda is overal veel. Kort samengevat laat Christian Jongeneel zien hoe een samenleving binnen een paar generaties van kleur kan verschieten, met alle positieve en negatieve gevolgen van dien. Centrale figuur in de roman is Dede Singh, die ook nog eens de uiterst onbetrouwbare verteller is van het eerste van de drie delen van de roman.

Broer en zus on the road

Dat eerste deel dat Magda heet, begint met de oma van Dede die even uit de dood ontwaakt, omdat de weg naar het hiernamaals versperd is. Daarmee lijkt de toon gezet van een onwaarschijnlijk verhaal, waarin Dede zijn tweelingzus Magda overal waar zij gaat en staat en vanwege haar vredelievende en multi-interpretabele verschijning op handen gedragen wordt, begeleidt en als haar bewaker optreedt. Dat bewaken is in zijn ogen hard nodig: menigeen waagt zich te dicht in haar buurt en dat dwingt Dede tot steeds gewelddadiger optreden. Haar carrière als model/vredesduif brengt broer en zus in landen die de cultuur al eeuwen in pacht hebben en in landen die op het punt staan het wereldpodium te betreden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Verhaal | Lidy Nicolasen

, door

Voor de boekenpodcast Het verhaal praat Monique Huijdink met schrijvers over hun boek, in deze aflevering met Lidy Nicolasen over haar historische roman De geuzendochter – De legende van Kiste Trui en de Slag op de Mookerheide.

Over het boek
In het dorp Mook staat een huis, dat de naam ‘Die swaere noodt’ draagt. De zware nood tekent de Slag op de Mookerheide, een veldslag aan het begin van de opstand tegen de Spaanse koning. Na een wedloop aan weerszijden van de Maas stonden in 1574 twee legers in Mook tegenover elkaar: de Spanjaarden aan de ene kant, de opstandige geuzen, onder leiding van Hendrik en Lodewijk – de broers van Willem van Oranje – aan de andere kant.

In De geuzendochter kruipt Lidy Nicolasen – die opgroeide in de buurt van Mook – in de huid van de legendarische Kiste Trui die jarenlang over de hei zou hebben gezworven, op zoek naar een legerkist met kostbaarheden, die door de broers van Willem van Oranje voorafgaand aan de strijd zou zijn begraven.

Nicolasen verweeft op meeslepende wijze de militaire veldslag met de godsdiensttwisten in het land, de ongelijke sociale verhoudingen in de zestiende eeuw en de tragische gevolgen van de oorlog voor een kleine gemeenschap.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Verhaal | Barry Smit

, door

Voor de boekenpodcast Het verhaal praat Monique Huijdink met schrijvers over hun boek, in deze aflevering met Barry Smit over zijn derde boek, de dubbelroman Ondijk/Punt.

Ooit was het dorpje Ondijk een spirituele plek met een levendige kerkgemeenschap. Een eeuw later wordt het bevolkt door mensen die het begrip ‘deugd’ al lang achter zich hebben gelaten.

In Punt zoekt een ex-crimineel een nieuw leven in een leeg bos in Frankrijk. Zijn verleden laat zich echter niet zomaar afschudden.

Deze podcast is ook te beluisteren via iTunes, Hebban & Stitcher

Ondijk/Punt is een dubbelroman waarin één vraag centraal staat: kun je degene die je was ooit écht achter je laten?

Barry Smit is naast schrijver ook scenarist van onder meer de VPRO tv-serie De Fractie en hij is campagneadviseur.

Monique Huijdink is tekstschrijver. Ze heeft tevens een thriller op haar naam staan over de intriges achter de schermen van de Tour de France.

Deze boekenpodcast wordt gemaakt in eigen beheer zonder subsidie of sponsorgeld. U kunt de podcast steunen (al vanaf 5 euro!). Alvast hartelijk dank voor uw bijdrage!

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Verhaal | Barry Smit

, door

INTERVIEW - Voor de boekenpodcast Het verhaal praat Monique Huijdink met schrijvers over hun boek, in deze aflevering met Barry Smit over zijn derde boek de dubbelroman Ondijk/Punt.

Over het boek

Ooit was het dorpje Ondijk een spirituele plek met een levendige kerkgemeenschap. Een eeuw later wordt het bevolkt door mensen die het begrip ‘deugd’ al lang achter zich hebben gelaten.

In Punt zoekt een ex-crimineel een nieuw leven in een leeg bos in Frankrijk. Zijn verleden laat zich echter niet zomaar afschudden.

Ondijk/Punt is een dubbelroman waarin één vraag centraal staat: kun je degene die je was ooit écht achter je laten?

Over de auteur

Barry Smit is naast schrijver ook scenarist van onder meer de VPRO tv-serie De Fractie en hij is campagneadviseur.

Monique Huijdink is tekstschrijver. Ze heeft tevens een thriller op haar naam staan over de intriges achter de schermen van de Tour de France.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Verhaal | Pauline Slot

, door

Voor de boekenpodcast Het verhaal praat Monique Huijdink met schrijvers over hun boek, in deze aflevering met Pauline Slot over haar roman Dood van een thrillerschrijfster.

Pauline Slot debuteerde in 1999 zeer succesvol met de roman Zuiderkruis, dit boek werd in dat jaar het best verkochte debuut. Dood van een thrillerschrijfster is haar zevende roman. Zij schrijft ook non-fictie en is docent creative writing.

De verteller in Dood van een thrillerschrijfster Selma Hoogstins is auteur en schrijfcoach. Zij ontvangt in de zomer op haar paradijselijke landgoed in Griekenland mensen die ongestoord een week aan een boek willen werken.  Onder hen is de bekende literaire thrillerschrijfster Esther Noordvlucht die aan het vervolg komt werken van haar bestseller De Vinex-club. Maar aan het eind van de week dobbert haar lijk in de baai. Deze roman begint als een whodunnit, gaat over lezen en schrijven, succes en falen en staat vol geestige verwijzingen naar zichzelf en de wereldliteratuur.

Monique Huijdink is tekstschrijver. Ze heeft tevens een thriller op haar naam staan over de intriges achter de schermen van de Tour de France.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

De Kroonboekenclub | Lady Chatterley’s Lover, van D.H. Lawrence

, door

Een goede schrijver is altijd een dief. Ieder verhaal gaat minstens voor een deel over andere mensen. En door iemand anders verhaal op te schrijven, ontneem je die ander zijn verhaal.

De laatste weken woedt onder andere in NRC Handelsblad en op weblog Tzum een discussie over ‘culturele toe-eigening’ (cultural appropriation) in de literatuur: wat te denken van witte schrijvers die over zwarte personages schrijven? En wat als ze daarbij teruggrijpen op allerlei clichés?

Ik vind het een interessante kwestie en ik probeer er alles over te lezen wat erover gezegd wordt. Het lijkt me duidelijk dat je niemand het recht wil ontnemen om wat dan ook te fantaseren over wie dan ook. Het lijkt me ook duidelijk dat je kritiek moet kunnen hebben op verhaaltjes met een duidelijk racistische strekking. Waar ligt precies het redelijke midden?

De roman Lady Chatterley’s Lover van D.H. Lawrence is een interessant geval.  Het verhaal is bekend: Constance Chatterley is getrouwd met de gehandicapte en veel te intellectuele schrijver Lord Chatterley, en ze valt voor diens boswachter Oliver Mellors, van wie ze een kind krijgt en met wie ze uiteindelijk gaat samenleven. Het is een heel krachtig verhaal, waarin je als lezer heen en weer wordt geslingerd tussen sympathieën voor alle personages, en van intellectuele discussies over het bolsjewisme tot zeer zinnelijke beschrijvingen van erotische vervoering.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Verhaal | Pieter Waterdrinker

, door

Voor de podcast Het Verhaal praat Monique Huijdink met schrijvers over hun boek, in deze aflevering met Pieter Waterdrinker over zijn inmiddels tiende boek Poubelle, een urgente roman die de dilemma’s van deze tijd blootlegt.

Waterdrinker schildert in deze roman een ontluisterend portret van het zwalkende en verwende Europa en de hedendaagse condition humaine.

Deze podcast is ook te beluisteren via iTunes en Stitcher.

Waterdrinker werd voor verschillende literaire prijzen genomineerd onder meer voor de Libris Literatuurprijs voor zijn boek Lenins Balsem en zijn werk is vertaald in het Engels, Duits en Russisch.

Hij woont afwisselend in Moskou en Sint-Petersburg en is naast schrijver ook freelance correspondent Rusland voor onder meer de Telegraaf.

Monique Huijdink is tekstschrijver. Ze heeft tevens een thriller op haar naam staan over de intriges achter de schermen van de Tour de France.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende