Een Bijzonder Meerderheidskabinet

Alles lijkt er op dat er een "bijzonder meerderheidskabinet" komt. En daar is nog wel wat debat over: een minderheidskabinet, dat past toch niet in het huidige bestel. Maar eigenlijk zijn er wel meer "bijzondere meerderheidskabinetten" geweest. Een recent voorbeeld is het tweede kabinet Balkenende (2003-2006). In een traditioneel meerderheidskabinet is er een sterke mate van overeenstemming in het stemgedrag van de coalitiepartijen: ze stemmen samen voor de wetsvoorstellen van de regering, en stemmen samen tegen moties en amendementen van oppositiepartijen. In een minderheidskabinet bestaat de mogelijkheid dat er in verschillende stemmingen verschillende meerderheden gevonden worden: er is dus niet een blok van coalitiepartijen dat altijd tegenover een blok van oppositiepartijen staat. Nadat de formatie tussen PvdA en CDA mislukt was, zijn er drie mogelijkheden onderzocht, de VVD, het CDA en of wel D66, dan wel de LPF, dan wel de  CU en de SGP. Uiteindelijk werd gekozen voor de eerste mogelijkheid. Maar die andere twee mogelijkheden waren parlementaire meerderheden waar ook op punten grote overeenstemming was. Gedurende de parlementaire periode kwamen de relaties tussen D66 en de coalitiepartners CDA en VVD steeds sterker onder druk te staan.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Verdeeldheid? Discussie!

[qvdd]

“Ik heb absoluut het beeld dat veel mensen zich afvragen: doen we hier goed aan? Maar er is pas sprake van verdeeldheid als er definitieve standpunten zijn ingenomen. Voorlopig zijn we nog volop in discussie.”

De partijvoorzitter van het CDA, Henk Bleker, relativeert het beeld dat is ontstaan over het CDA.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tegenzinnen 04 – Politiek is wèl meer dan boekhouden

De VVD raakte in haar campagne een calvinistische snaar – door de crisis moeten we op de centen letten en de broekriem aanhalen. Ze raakte die snaar goed, maar het was wel de enige snaar en hij klinkt nog steeds door. 18 miljard bezuinigen, het piketpaaltje van boekhouder Rutte dat bij elke onderhandeling blijft staan.

De blik van Rutte leek ooit breder dan dat. Hij probeerde het over de principes van de VVD te hebben en herschreef het beginselprogramma, maar dat verdween natuurlijk gewoon weer naar waar het vorige vandaan kwam, onderin de la. En dat had niet alleen met de VVD-ers te maken, Rutte bleek vooralsnog geen begenadigd vertolker van liberale ideeën. Na z’n struikelpartij over de vrijheid van meningsuiting heeft hij dat dan ook maar achter zich gelaten. De crisis bood uitkomst. Met het (vroegere) imago van Zalm in gedachte dook hij op de centen.

En dat is best interessant natuurlijk, 18 miljard bezuinigingen, maar is dat alles? Heeft iemand Rutte ooit gehoord over waar die bezuinigingen eigenlijk de consequentie van waren? Ja, iets met een crisis en banken, misschien ook wel met te liberale regelgeving, of niet, en hoe dacht Rutte daar politiek eigenlijk over? Terwijl dit een uitstekend campagnethema zou zijn – als je er ideeen over hebt – heeft Rutte zich sinds Bos omvallende banken staande hield alleen maar bezig gehouden met wat er na de crisis moest gebeuren: bezuinigen. Zowel zijn succesvolle campagne als z’n piketpaaltjes dragen die boodschap.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Factoïdentyrannie

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Vandaag is dat Miko Flohr over de de Nederlandse elite, de linkse kerk, Henk en Ingrid en de rol van feiten in het debat.

Rutte - progressieve elite? (Foto: Wikimedia Commons/Nick van Ormondt)

Het kan nu niet lang meer duren of de stemming zal veranderen. Het voordeel aan een rechts kabinet is dat je met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kan voorspellen dat er binnen een paar maanden door jan en alleman op gekankerd wordt dat het een lieve lust is. Dan blijft er dus domweg minder tijd over om te schelden op de ‘linkse kerk’ en de ‘progressieve elite’ – tenzij ze zelfs Mark Rutte daartoe gaan rekenen, maar dan weet je zeker dat er niet meer dan twee hersencellen aan het woord zijn. Maar dat zijn slechts tijdelijke symptomen. Een oprisping van Cohen en ze zullen weer als vanouds loos gaan. Wat veel interessanter is, is dat die ‘linkse elite’ de laatste tijd zelf in beweging komt. Iemand betoogt dat het met die elite eigenlijk wel ok is. Een ander vindt dat de linkse elite zichzelf veel te gemakkelijk tot linkse elite laat maken. Een derde gooit het op de retorica en spreekt van een door rechts ingezette ‘denicratie’. Allemaal relevante punten, en toch mis ik iets.

In de eerste plaats is de Nederlandse elite helemaal niet links en dat ook beslist nooit geweest, tenzij we vinden dat onze elite bestaat uit intellectuelen, schrijvers en kunstenaars, maar dan zouden we wel een behoorlijk machteloze en weinig invloedrijke elite bezitten. De Nederlandse elite zit in het bedrijfsleven, steunt of stemt CDA danwel VVD, en bemoeit zich eigenlijk niet zo publiekelijk met het maatschappelijke debat. Dat hebben ze ook helemaal niet nodig. Af en toe verschijnt er zo eens iemand bij Buitenhof, en dat is het dan weer. Intellectuelenpartijen als D66 en Groen Links (in Leiden (D66), Utrecht en Nijmegen (GL) de grootste!) spelen uiteindelijk toch vooral de rol van betweterige luis in de pels (gekozen burgemeester?). De PvdA heeft dan wel een paar keer aan het pluche mogen snuffelen, maar een echt sociaal stempel hebben ze nooit op Nederland kunnen (en, onder Kok, willen) drukken. Iedereen die moeite heeft met het functioneren van de Nederlandse overheid moet toch vooral naar twee partijen kijken: CDA en VVD. De linkse elite heeft het niet verknald, ze hebben nog nooit serieus wat in de melk te brokkelen gehad zonder verregaande rechtse invloed – “It’s them conservatives, stupid!”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

‘Ik heb niks tegen moslims’

Aldus PVV-leider Geert Wilders in een interview met nu.nl. Vandaag kwam de aap echter uit de spreekwoordelijke mouw: het gaat Wilders? PVV wel degelijk om moslims. Ook al verdien je anderhalf keer modaal of meer, onze grenzen blijven dicht als je moslim bent. Exit de retoriek over kansarme migranten die slechts lanterfanten. Het gaat de PVV maar om één ding: of je moslim bent.

Sietse Fritsma (foto: PVV)

Ogenschijnlijk lijkt de PVV zich ? althans in Nederland ? druk te maken om het feit dat moslims gebruik maken van de verzorgingsstaat. Getuige ook de volgende citaten uit het verkiezingsprogramma van de PVV (.pdf): ?De agenda van hoop en wanhoopoptimisme?:

“Onze trots waar Nederlanders met overtuiging decennialang een gedeelte van hun salaris aan hebben overgemaakt, de verzorgingsstaat, is verworden tot een magneet voor gelukszoekers uit islamitische landen. Niet meer een schild voor de zwakken, maar een afhaalloket voor onevenredig veel lanterfantende moslimimmigranten.”


Even los van de vraag of dit allemaal feitelijk juist is, blijkt nu in ieder geval dat dit slechts een façade is. Lang hebben de leden van de ?linkse elites? te horen gekregen dat ze het allemaal verkeerd begrepen en spoken zagen. Maar afgelopen vrijdag zei Sietse Fritsma, Tweede Kamerlid voor de PVV, in een interview met het Financieele Dagblad:

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

VVD en CDA zetten ‘Wilders’ behendig in

Deze gastbijdrage is van socioloog Willem Schinkel (EUR), auteur van Denken in een Tijd van Sociale Hypochondrie. Het stuk staat vandaag ook in de papieren versie van NRC Handelsblad.

Dit stuk gaat niet over Geert Wilders, laat ik dat voorop stellen. Dit gaat over ‘Geert Wilders’ als alibi. Temidden van de formatie van een kabinet dat de grootste naoorlogse bezuinigingen doorvoert, is ‘Wilders’ voortdurend het grote nieuws. Daarmee fungeert ‘Wilders’ als techniek van depolitisering, uitgevoerd door gevestigde politieke partijen: terwijl ‘Wilders’ het nieuws beheerst, zijn VVD en CDA in staat zonder veel kritiek een akkoord te smeden.

Of het nu gaat om een te bouwen moskee in hartje Manhattan of om het gebruik van de term ‘kopvoddentaks’, het nieuws gaat niet over de drastische bezuinigingsagenda die het komende kabinet wil doorvoeren. ‘Geert Wilders’ is een groot zwart gat waar de politiek in lijkt te verdwijnen. Zijn toekomstige rol als Grote Gedoger past bij zijn freischwebende plaats in de politiek: hij staat er binnen noch erbuiten. Hij doet mee, maar vanaf de zijlijn. Hij zit straks niet in het kabinet, maar beslist wel over het lot ervan.

Dat ‘Wilders’ geëvolueerd is tot een politieke techniek blijkt uit zijn coöptatie binnen de hogere echelons van de Haagse politiek. Hij is een scherm dat door VVD en CDA opgetrokken wordt om kritische ogen te weren en waarachter Rutte en Verhagen ongestoord hun formatieve paringsdans voltrekken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een gedogende PVV: damage control 101

Gisteren openbaarde de NRC een document dat aan diplomaten zou zijn uitgereikt. Het document ziet er wat amateuristisch en onaf uit, dus of het echt is is de vraag, en van het ministerie worden we niet wijzer, aangezien “het departement nooit mededelingen doet over interne documenten”. Het onderwerp van het bestand is hoe om te gaan met lastige vragen over de gedoogsteun die Wilders aan het kabinet gaat geven. De belangrijkste boodschap lijkt te zijn dat Wilders niet in de regering zit, maar de regering slechts gedoogt. Het echte kabinet wordt gevormd door de “free market liberal” VVD en het CDA. Ambtenaren mogen zeggen dat Wilders 15,5% van de stemmen heeft gekregen, maar dienen zich in functie te onthouden van commentaar. Het is niet aan de huidige Nederlandse regering om de resultaten van de verkiezingen te interpreteren.

Lastige vragen over het beperken van de rechten van moslims moeten de ambtenaren steevast afdoen met een “zo’n vaart zal het niet lopen, want die rechten worden gegarandeerd door de grondwet”. In het document wordt de indruk gewekt dat Wilders voor spek en bonen bij de onderhandelingen zit, want het lijkt erop dat Verhagen, onder wiens verantwoording het document is gemaakt, ervan uit gaat dat geen van de speerpunten van Wilders zal worden gerealiseerd. Er wordt zelfs met geen woord gerept over het feit dat Wilders wel bij de coalitiegenoten aan tafel zit bij de onderhandelingen over het regeerakkoord.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tegenzinnen 03 – De CDA-achterban de mond snoeren

De interim-voorzitter van het CDA beloofde coalitiedeelname aan het partijcongres voor te leggen. Dat klinkt heel nobel en vooruitstrevend, maar buiten dat biedt het de mogelijkheid het morrende deel van de achterban het zwijgen op te leggen.

Stel dat 30 % van de CDA achterban tegen een coalitie met de PVV is, dan mogen die tijdens het congres natuurlijk uitgebreid het woord voeren, maar vervolgens wordt er wel bij meerderheid besloten. Dus 70 % stemt voor en dat betekent dat de partij voor 100 % akkoord is. Hoewel 30 %, uitgedrukt in CDA-kamerleden 6 essentiële zetels vertegenwoordigen, zonder welke de nog af te bakken coalitie met een kamerminderheid achterblijft. Mochten die virtuele zes hun weerstand in de fractie kenbaar maken, dan zal gezegd worden dat de partij heeft ingestemd en rest weinig anders dan conformisme.

Mocht u tot die virtuele 30 % behoren, dan kunt u op dat congres weinig doen. Verkeert u binnen het CDA in enige positie, dan kunt u misschien proberen af te dwingen dat het congres alleen met unanimiteit van stemmen, een stempel van goedkeuring kan geven. Maar het is niet erg waarschijnlijk dat dat lukt. Ter wille van de democratie, 74 + de virtuele 6, lijkt er verder niets anders op te zitten dan te proberen dit democratische congres te voorkomen. Naar goed CDA gebruik en om gewetensnood bij de zes te voorkomen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laat ministers solliciteren

Dit is een gastbijdrage van ReindeR Rustema. Hij is initiator van petities.nl en docent media aan de universiteit van Amsterdam.

Binnenkort worden onder CDA- en VVD-prominenten in korte tijd alle ministersposten verdeeld, nadat er exact twee maanden verloren zijn gegaan aan het vinden van een regeerakkoord waarvan iedereen weet dat er waarschijnlijk weinig van gerealiseerd zal worden, laat staan dat er ooit een politicus op afgerekend zal worden. Of dat regeerakkoord op zijn minst een garantie is voor een stabiele regering valt te betwijfelen.

De enige zekerheid die we hebben is dat het politieke spectrum netjes gefragmenteerd is. Dit heuglijke nieuws over onze representatieve democratie wordt helaas te weinig gevierd. Idealiter vertegenwoordigen 150 inhoudelijk verschillende volksvertegenwoordigers het land, maar de verdeling over de 10 partijen nu is al een redelijke prestatie. Er zijn maar weinig democratieën die zo’n mooi verdeelde representatie van een land hebben bereikt. Applaus.

Het is de huidige manier van het aanstellen van een regering die het uitbundig vieren van deze representatie belemmert. De ‘winnaars’ van de verkiezingen mogen nu de bestuurders leveren. Dit is minstens een vreemde interpretatie van de verkiezingsuitslag omdat uiteindelijk alle volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer winnaars zijn. Alleen zij die geen zetel behaald hebben zijn de verliezers. Al tijdens de verkiezingscampagne wordt de illusie gewekt dat de winnaars van de verkiezingen op eigen gezag een heel pakket aan maatregelen uit het eigen verkiezingsprogramma kunnen realiseren als bestuurder. Welke kiezer gelooft in dit bespottelijke vertoog?

Vorige Volgende