INTERVIEW - Op Sargasso besteden we regelmatig aandacht aan hoe onze privacy gevaar loopt in de digitale samenleving. Filmmaker Peter Vlemmix wilde voor een veel groter publiek duidelijk maken hoe onze privacy vrijwel dagelijks geschonden wordt. Daarom maakte hij de film Panopticon, die deze maand zijn online première beleeft.
In de achttiende eeuw ontwierp de Engelse filosoof Jeremy Bentham een gebouw voor instituties waar de bewoners continu in de gaten gehouden konden worden, zonder dat ze wisten wanneer. Hij noemde het Panopticon, het alziende oog. Bewoners van zulke instituties zouden nul privacy hebben.
Filmmaker Peter Vlemmix zag in onze huidige digitale samenleving steeds meer parallellen met Benthams Panopticon. De technologische ontwikkelingen van de laatste decennia maken het voor overheden, bedrijven en kwaadwillende individuen mogelijk onze privacy in grote mate te schenden. In een documentaire van één uur laat Vlemmix zien op wat voor manieren overheden en bedrijven ons persoonlijk leven binnen kunnen dringen en bespreekt hij met onder andere internetjournalist Alexander Klöpping en advocate Inez Weski wat dat voor onze privacy betekent.
‘Als je in Nederland naar de psychiater gaat, wordt dat vastgelegd in een DBC (Diagnose Behandeling Combinatie, red.) en wordt dat gedeeld met je zorgverzekeraar. Die kan dus herleiden waar jij voor bij de psychiater bent geweest. Dat vond ik heel raar,’ zegt Vlemmix aan het begin van ons gesprek in café Olivier in Utrecht. ‘Net als dat enorme netwerk van camera’s dat overal hangt. Ik vond dat interessant en wilde dat uitzoeken. Dus ben ik met een aantal mensen die ik ken om tafel gaan zitten om deze documentaire te maken.’