Zuid-Amerika: Kerry en NSA, olie en koper, luiergel tegen droogte

Deze week vanuit Zuid-Amerika: John Kerry reageert op Braziliaanse NSA-kritiek, plannen voor meer grondstoffenextractie in Ecuador, Mexico en Chili, en een Mexicaanse chemisch ingenieur meent de landbouw van droogte af te kunnen helpen. Het nieuws over het gebruik van het PRISM-programma in Zuid-Amerika zette de afgelopen periode aardig wat kwaad bloed en verergerde het beeld van de VS als koloniale, imperialistische overheerser dat bestaat in delen van het Latijnse continent. Tijdens zijn reis door onder meer Brazilië ontkwam de Amerikaanse Secretary of State John Kerry er dan ook niet aan om te reageren, hoewel het voorlopig bij beloftes bleef. Brazilië zou een verklaring krijgen - hoe die eruit zou zien, aan wie die specifiek zou worden gegeven en per wanneer bleef nog even onduidelijk. Nieuws over toenemende grondstoffenextractie uit Ecuador, Mexico en Chili ondertussen. In Ecuador mislukte het no-drilling plan van president Rafael Correa. Het idee was dat Ecuador, in ruil voor US$3.6 miljard, opgehoest door de internationale gemeenschap, hun oliereserves in de grond zouden laten zitten. Uiteindelijk bleef de teller steken op US$13 miljoen. Ook uit Mexico kwam olienieuws, met een hervormingsplan uit de koker van president Enrique Peña Nieto, dat de productie aldaar eveneens zou moeten opschroeven. Tony Hayward biedt alvast excuses aan voor eventuele ongelukjes. En ten slotte zei de Chileense presidentskandidaat Michelle Bachelet afgelopen week dat ze aan een voorstel werkte voor een hervorming van de (koper)mijnindustrie. Het zou volgens de Washington Post passen bij haar campagne om meer economische gelijkheid te bewerkstelligen: werk in de mijnen is een belangrijke manier om aan armoede te ontsnappen in Chili. Het derde nieuws deze week kwam uit Mexico: daar beweert een chemisch ingenieur dat zijn 'poederregen' een effectieve remedie is tegen droogte. Het lijkt er niettemin op dat er nog wel iets meer onderzoek nodig is om zijn stevige claims te ondersteunen.

Maakte de Britse regering misbruik van terrorismewetgeving bij aanhouding partner Snowden-journalist?

Gezien de kop bij dit artikel: Europese journalistenbond hekelt ‘misbruik’ antiterreurwet, is Nu.nl er in ieder geval nog niet helemaal uit.

Want partner zijn van een journalist die een grootschalig afluisterprogramma blootlegt, kan natuurlijk best op hetzelfde neerkomen als vliegtuigen, treinen en ambassades opblazen, nietwaar?

Naast de ‘War on Terror’, nu ook een War on Journalism?

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: thierry ehrmann (cc)

Waarom Snowden wel, en Kinne, Binney en Klein niet?

Een held of een boef? Ideologisch gedreven of een opportunist? Ik stelde deze vragen al over Snowden, het NSA-lek. Na lezing van Jams Bamfords They Know Much More Than You Think (NYRoB) moet ik volledigheidshalve nog drie namen van klokkenluiders vermelden: Adrienne J. KinneWilliam Binney en Mark Klein.

Alle drie hintten al eerder over de enorme aflusiterpraktijken van de NSA. James Bowden sprak ze eerder en in zijn stuk zijn ze weer tot leven gewekt. De journalisten die Snowden op de voet volgen, aangehaakt. Rijst de vraag: waarom we na Snowden deze bronnen wel serieus nemen en voor Snowden nog maar weinig aandacht hadden voor de NSA en haar klokkenluiders hadden. Het verschil zit ‘em waarschijnlijk in de vier laptops die Snowden wel en de anderen (waarschijnlijk) niet hadden. Daarop explosief materiaal dat onze ergste vermoedens, eerder geopperd door Kinne, Klein en Binney, definitief bevestigden.

Maar wie zijn deze klokkenluiders?

Adrienne Kinnen was afluisteraar. Zij vertelde Bowden in 2001 mee te luisteren met landgenoten die belde. Alsof ze dagboeken zat te lezen, vertelde ze Bowden. ‘It was incredibly uncomfortable to be listening to private personal conversations of Americans,’ she said. ‘And it’s almost like going through and stumbling and finding somebody’s diary and reading it.’

William Binney nam in 2001 afscheid van de NSA. Hij kon het afluisteren niet meer rijmen met zijn geweten. Bowden: ‘In March 2012, Wired magazine published a cover story I wrote on the new one-million-square-foot NSA data center being built in Bluffdale, Utah. In the article, I interviewed William Binney, a former high-ranking NSA official who was largely responsible for automating the agency’s worldwide eavesdropping network. (…) “They’re storing everything they gather,” he said.’

Foto: Lisbon Council (cc)

Junckers aftreden niet los te zien van Snowdens optreden

ANALYSE - Soms weet ik niet wat het echte nieuws is: dat de premier van Luxemburg (en Jeroen Dijsselbloems voorganger) Jean-Claude Juncker is afgetreden (hij was de langst zittende premier in Europa) of dat Luxemburg een geheime dienst heeft – de SREL. In dit geval maakt het niet uit, omdat Juncker is afgetreden vanwege gedonder binnen de Luxemburgse geheime dienst. De dienst ligt onder vuur en wordt beschuldigd van illegaal afluisteren, corruptie en het handelen in gestolen auto’s. Juncker mocht woensdagavond op het parlementaire matje met de billen bloot.

Het bericht is opvallend omdat Juncker zo ontzettend veel politieke ervaring heeft – hij was vanaf 1995 onafgebroken premier van Luxemburg en won met de christelijk sociale partij verkiezing na verkiezing. Hij combineerde die baan acht jaar lang (tussen 2005 en 2013) met het voorzitterschap van de Eurogroep – de financiële slangenkuil waar Dijssebloem nu de scepter zwaait. Genoeg ervaring, zou je zeggen. Helaas. Woensdagavond verdedigde hij zich in een twee uur durende speech in het Luxemburgse parlement ondanks al die ervaring met een afschuwelijke politieke doodzonde –  ‘Ik wist van niets, ik ben niet persoonlijk verantwoordelijk.’

Erger dan toegeven dat het chaos is, is bekennen nergens van af te weten.

Die vlieger gaat zelden op en ook niet in Luxemburg. De sociaal-democraten trokken de stekker uit de coalitie en vorige week maakte Juncker zijn aftreden en het uitschrijven van vervroegde verkiezingen bekend. Tijdens die verkiezingen zal duidelijk zijn in welke mate Juncker door de affaire is beschadigd en zijn hegemonie van achttien jaar kan worden doorbroken. De vraag is of het electoraat gerommel bij de Luxemburgse geheime dienst (waarom hebben ze die?) afstraft. Interessant in deze is de vraag of het electoraat een verband legt met (al) dat andere gerommel omtrent geheime diensten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Joe Pemberton (cc)

PRISM: asiel, dissidente senatoren, de Stasi en broertjes van de NSA

ACHTERGROND - Langzaam maar zeker merk je dat het afluisterschandaal rondom de NSA minder prominent in het nieuws komt. Het bespioneren van EU-diplomaten (dat is natuurlijk een stuk erger dan het bespioneren van EU-burgers) of de asielaanvraag van Snowden in Nederland uitgezonderd. Toch is er bijna dagelijks nog wat te melden. Een bloemlezing van de afgelopen dagen.

Vers van de pers is het nieuws dat Snowden asiel aangevraagd heeft in 21 landen, waaronder Rusland. Is Rusland een verstandige keus? Waarschijnlijk niet, maar in Frankrijk hebben al verschillende partijleiders een oproep gedaan om hem asiel te verlenen. Afgezien van het feit dat het procedureel niet mogelijk is, is Nederland ook niet zo’n verstandige optie omdat onze regering de banden met de VS niet graag op het spel zet. In Duitsland daarentegen roept het hele schandaal herinneringen op aan het Stasi-verleden. Nog een paar onthullingen maakt de geesten daar wellicht rijp voor het verlenen van asiel. En Ecuador heeft het niet zo op de VS.

In de VS zelf zijn het ondertussen met name de senatoren Wyden en Udall die af en toe halfslachtig lekken en officiële overheidsreacties ter discussie stellen. Zo bevestigen ze eigenlijk dat we waarschijnlijk nog lang niet alles van deze beerput hebben gezien (en vast ook niet allemaal te zien zullen krijgen).

Foto: 9/11 Photos (cc)

The missed opportunity of avoiding PRISM

ANALYSE - Once upon a time, in a pre-9/11 world, the European Parliament was about to take the privacy rights of their citizens seriously. Now PRISM is only a problem for Europeans because our governments did not implement the policies they themselves proposed in July 2001.

On July 11th 2001 the European Parliament published a report on the Echelon spy network and the implications for European citizens and businesses. Speculations about the existence of this network of Great Britain-and-her-former-colonies had been going on for years but it took until 1999 for a journalist to publish a report that moved the subject out of the tinfoil-hat- zone. The report of the EU Parliament contains very practical and sensible proposals, but because of events two months later across the Atlantic, they have never been implemented. Or even discussed further.

Under the heading “Measures to encourage self-protection by citizens and enterprises” it lists several concrete proposals for improving data security and confidentiality of communications for EU citizens. The document calls on Parliament to inform citizens about the existence of Echelon and the implications for their privacy. This information must be ‘accompanied by practical assistance in designing and implementing comprehensive protection measures, including the security of information technology.’

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Informatieverzoeken van overheden visueel weergegeven

ANIMATIE - PRISM, we raken er niet over uitgepraat. Maar welke informatie is er nou precies opgevraagd, en door welke overheden? Google maakte al die informatie openbaar en ene Felix Gonda, parttime student aan Harvard, maakte er een gave visualisatie van. Zo kun je per land kijken van welke van Google’s databases informatie is opgevraagd, en hoe vaak. Of andersom: per database kijken welke landen daar uit verzochten.

Foto: Veiligheid en Justitie (cc)

Veiligheid

COLUMN - Mateloze dataverzamelingen aanleggen over alles wat wij burgers doen – waar we lopen, hoe en wanneer we reizen, met wie we bellen, mailen of chatten – gebeurt uitsluitend voor onze eigen veiligheid, zo verzekert de overheid ons. Dat opsporingsdiensten tegenwoordig zonder tussenkomst van de rechter inmiddels bij bedrijven, banken en verzekeraars zowat alle soorten gegevens over ons mogen opvragen, zelfs al rust er geen enkele verdenking op ons, is ook al voor onze veiligheid.

Onze veiligheid neemt niet toe wanneer wij allemaal structureel door de overheid worden bespioneerd. Zelfs de meest fijnmazige bespionering van het hele volk kan niet verhinderen dat een enkele fanaat iets dramatisch doet.

Intussen worden miljoenen mensen die werkelijk nergens van worden verdacht, massaal in de gaten gehouden. Dat is een enorme verspilling van menskracht, en vooral: van aandacht. Bijna iedereen die ooit een grote aanslag heeft gepleegd, stond al eerder op de radar van de opsporingsdiensten, maar niemand had tijd om die signalen op te volgen. We zijn zo druk bezig om hooibergen aan te leggen en te ordenen, dat niemand tijd overheeft om iets te doen met mogelijke naalden. Bovendien weten we eigenlijk niet goed hoe zoiets eruit ziet: een naald.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende