Dick Pels: Het Volk Bestaat Niet

De laatste verkiezingsposter van GroenLinks was uitermate simpel: een foto van Femke in een grijs pak direct de kiezer aankeek: zelfverzekerd,ervaren, wilskrachtig. Ergens in de hoek stond de naam GroenLinks. De verkiezingscampagne van GroenLinks focuste zich op Halsema, het populaire boegbeeld van de partij. Het verbaasde dan ook niemand dat bij de verkiezingsuitslag bij GroenLinks van alle partijen de meeste stemmen op de lijsttrekker waren uitgebracht. Terwijl GroenLinks als campagnemachine de personalisering van de politiek met beide handen heeft aangegrepen, staat de visie van GroenLinks op de democratie ver af van de personendemocratie. GroenLinks is geen voorstander van een gekozen burgemeester, of van een gekozen premier. Dat soort voorstellen worden door GroenLinksers vaak afgedaan als populistisch. En juist dan brengt Dick Pels, de directeur van het Wetenschappelijk Bureau van GroenLinks, een boek uit met een hartstochtelijk pleidooi voor de personendemocratie. In zijn boek "Het volk bestaat niet" probeert Pels een links antwoord te formuleren op de uitdaging van het populisme: een 'nieuwe, optimistische elitetheorie van de democratie.' Personalisering van de politiek speelt een cruciale rol in deze theorie.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Spaghettipopulisme

Het is zo langzamerhand de meest gestelde vraag – Nederlanders begrijpen niet waarom er nog mensen op Silvio Berlusconi stemmen. Het antwoord is vooral dat Berlusconi heel goed begrijpt hoe Henk en Ingrid in Italië denken.

In Napels wordt druk gewerkt aan het slopen van illegaal gebouwde woningen. Het zijn huizen die bij een aardbeving meteen instorten, of die gebouwd zijn op een plek waar regelmatig rivieren overstromen, of gewoon in een nationaal park. Eergisteren, op de laatste dag voor de gemeenteraadsverkiezingen in (onder andere) Napels, beloofde Silvio dit slopen stop te zetten.

Dat is typisch Berlusconi. Hoewel iedereen met twee gram hersenen begrijpt dat het slopen van die huizen erger voorkomt, en dat het de mensen leert om geen illegale huizen te kopen (dat weet je als koper), heeft hij de stemmen van het klootjesvolk meteen binnen. Het onmiddellijke drama van het gezin dat op straat staat, wint het van de vage herinnering (nog geen 7 maanden geleden!) aan weggespoelde huizen. Silvio is de held en het mooie is, dat als er een ramp gebeurt met diezelfde huizen, hij nogmaals de held kan uithangen als redder van de mensheid. Want het verband tussen die zaken leggen de meeste mensen helemaal niet meer na een paar weken.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: De behoefte aan gezag en richting

[qvdd]

De behoefte aan gezag en richting is een van de meest onderschatte problemen van deze tijd

Christien Brinkgreve, hoogleraar sociale wetenschappen, Universiteit Utrecht.

De Groene Amsterdammer heeft 200 wetenschappers uit mens- en maatschappijwetenschappen gevraagd wat volgens hun – deskundig – oordeel de grootste problemen zijn van deze tijd. 75 Wetenschappers hebben gereageerd. Hieruit heeft een panel de 10 grootste problemen gedestilleerd. Probleem nummer 1 is het gemis aan richting en houvast. Veel mensen hebben behoefte aan autoriteit en gezag, een leider met “overzicht en overwicht” maar ook aan hoop en richting.

De 9 andere problemen zijn:

2: De minachting voor feiten
3: De opkomst van Azië
4: De overheid als probleem
5: De uitputting van de aarde
6: Het gebrek aan mentale veerkracht
7: De kloof tussen de elite en het volk
8: De gevolgen van een wereld zonder grenzen
9: De afstand tussen jong en oud
10: Doorgeschoten marktdenken

Het meest overschatte probleem is volgens de deskundigen overigens de immigratieintegratie.

Wat denkt U dat het grootste probleem is van Nederland?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De Linkse Kerk is een verzinsel

“De ‘linkse kerk’ is een verzinsel van rechts om de tegenstander belachelijk en monddood te maken” dat stelt de Belgische taalsocioloog Jan Blommaert. Voor u als tweeverdienende bakfietsrijder is dit natuurlijk gefundenes Fressen. Maar het is goed als iemand het weer eens stap-voor-stap analyseert. In zijn essay ‘Links van de kerk’ gaat babyboomert Blommaert in op de methodiek waarmee sociale en progressieve mensen al bijna twee decennia in een hoek gedreven worden. De typering ‘Linkse Kerk’ draagt bewust een negatieve connotatie in zich: een kerk is immers dogmatisch en niet voor reden vatbaar. Blommaert laat niet alleen zien dat deze framing op dogmatisme nergens op gebaseerd is, hij keert het ook om met de stelling: “Er is geen linkse kerk maar wel een rechtse”. Deze Rechtse Kerk domineert al jaren het debat en is standvastig vanwege “stevige consensus over de grote lijnen van het debat”: polarisering en uitsluiting. Deze bewuste polarisering geeft de Rechtse Kerk een duidelijke tegenhanger waar alle pijlen op gericht kunnen worden en waar bij gebrek aan beargumenteerde verwerping er tot een snelle diskwalificatie van het andere kamp kan worden overgegaan. Blommaert heeft als Vlaming overigens wel een donkerroze vermoeden waar demoniserende taalvondsten als ‘Linkse Kerk’ en ‘bakfietser’ vandaan komen: deze zijn overgewaaid uit Nederland maar aarden dus ook snel in België.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Symboolpolitiek wérkt!

Politie, reclassering en hulpverlening dragen allemaal hun steentje bij om de criminaliteit terug te dringen. Maar wat zet nu echt zoden aan de dijk? Hoe voorkom je dat een eenzame Alphenaar realiteit en spel door elkaar haalt? Er is maar 1 radicale oplossing die werkt: verminder het aantal jongvolwassen mannen in een maatschappij. Jonge mannen zijn namelijk dé veroorzakers van het gros van de (overlastgevende) criminaliteit. Het relatieve lage aantal jongeren, is dan ook de belangrijkste reden dat we sinds de jaren 1990 te maken hebben met relatief lage criminaliteitscijfers.

Dan de werkloosheid. Natuurlijk hebben overheidsmaatregelen invloed op het aantal werklozen. Maar welke schommelingen volgt het werkloosheidscijfer? Die volgen, met enige vertraging, de conjuncturele golven van de wereldeconomie. Kortom: de invloed van de binnenlandse politiek op belangrijke kwesties als veiligheid of economie is beperkt. Daar hoor je politici nooit over en dat is ook heel begrijpelijk. Wie stemt er nu op een politicus die zegt dat hij het verschil niet zal maken?

Preventief fouilleren, kindertwitteraars opsluiten en hard rijden op 1 snelweg zijn de maatregelen anno nu. Criticasters noemen dit symboolpolitiek. Toch zijn veel mensen dik tevreden over de oplossingen van de huidige gedoogcoalitie. Hoe kunnen schijnoplossingen nu zorgen voor echte tevredenheid? Simpel, ook symboolpolitiek lost echte problemen op. Natuurlijk helpen de maatregelen niet tegen de criminaliteit of misplaatste grappen. Het pakt wel de keihard onlustgevoelens bij de burger aan. Preventief fouilleren maakt mensen minder bang. Harder rijden geeft de burger het gevoel van vrijheid. Ferme taal geeft Nederlanders de indruk dat het land weer van hen is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wie maalt er nog om feiten?

Een gastbijdrage van Dick Houtman, Stef Auper en Peter Achterberg van het Centre for Rotterdam Cultural Sociology (Crocus) aan de Erasmus Universiteit van Rotterdam. Het stuk is met toestemming van de auteurs overgenomen van NRC Opinie & Debat.

richard de mosDe aantrekkingskracht van Wilders, aldus Rob Wijnberg in deze krant van 9 maart, schuilt in de manier waarop hij zijn politieke verhaal illustreert aan de hand van alles wat zich daarvoor leent: „Zie je wel: het is gewoon een rotzooitje in dit land en dat is de schuld van die zelfgenoegzame linkse elites, die alle machtsposities hebben gemonopoliseerd, elkaar in de vorm van baantjes en subsidies voor linkse hobby’s de bal toespelen, en verder de boel gewoon de boel laten.”

Dat deze aanpak Wilders geen windeieren legt, demonstreert dat het postmodernisme niet passé is, zoals wel wordt beweerd, maar juist buiten de academie gemeengoed aan het worden is. Met haar onveiligheid, justitieel proceduralisme en bureaucratische stroperigheid doet de werkelijkheid er niet zoveel meer toe, want zij is toch slecht, moet op de schop en levert nog slechts illustraties van hoe erg het inmiddels geworden is. „Het moet niet veel gekker worden” – je hoort het Wilders zeggen.

Deze afkeer van de werkelijkheid heeft zijn historische wortels opmerkelijk genoeg in de linkse tegencultuur van de jaren zestig van de vorige eeuw. Die bonte verzameling van fanatieke politieke activisten, ludieke culturele anarchisten en dromerige spirituele zoekers was het immers over één ding roerend eens: de werkelijkheid deugde niet. De droom van de Verlichting was ontaard in de nachtmerrie van de technocratie met zijn kille amorele rationaliteit, zijn onpersoonlijke bureaucratische regels en zijn vervreemdende rollen. Over het morele gehalte van ‘Het Systeem’ maakte men zich geen illusies, want men wist donders goed dat het staatsapparaat en de grote bedrijven er alle belang bij hadden om mensen te laten geloven dat zij gelukkig waren en in een vrije samenleving leefden. Maar wie wat kritischer was en wat beter keek, ontdekte al snel dat reclame en massamedia zelfs de diepste wensen en verlangens van mensen manipuleerden en dat wat op ‘echte’ tolerantie leek in feite slechts ‘repressieve’ tolerantie was. Deze tegenculturele systeemparanoia bereikte een hoogtepunt in het werk van de Duitse sociologen Max Horkheimer (1895-1973) en Theodor Adorno (1903-1969), waarin de cultuurindustrie werd ontmaskerd als een manier om de massa’s dom en tevreden te houden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Populisme is van voorbijgaande aard

Voor echte problemen heeft het populisme geen oplossing. En het populisme zal ook niet echt van invloed zijn op het denken over de multiculturele samenleving, want daar denken Nederlanders al twintig jaar hetzelfde over. Fons van de Vijver verwacht dan ook dat de PVV niet meer dan een eendagsvlieg zal blijken te zijn.

Paul Taggart, een politieke wetenschapper uit Sussex, verklaarde onlangs in het NRC dat we ons niet veel zorgen hoeven te maken over het huidige populisme. Het komt wel vaker voor in parlementaire democratieën, en ervaring heeft geleerd dat het ook steeds weer verdwijnt. De basis voor populisme is volgens hem een verstoorde communicatie tussen publiek en politiek. Kiezers herkennen zich niet meer in politici, die als elitair en niet meer als vertegenwoordigers van de kiezers worden gezien.

Historisch gezien heeft Taggart het gelijk aan zijn zijde. Ik denk echter dat hij wat luchtigjes doet over de gevolgen van populisme en de verschuivingen in de politieke verhoudingen in Nederland. Want het recente populisme in Nederland zet de verhoudingen tussen groeperingen in Nederland verder op scherp.

Onderste groepen zijn doelwit van kritiek
Populisme heeft per definitie te maken met groepen die zich buitengesloten voelen en zich identificeren met anti-establishment politici. In mijn optiek is het populisme in Nederland een volgende stap in de manier waarop in het openbare discours in Nederland met multiculturalisme wordt omgegaan. Een belangrijke eigenschap van het Nederlandse populisme is dat het een stem wil geven aan een betrekkelijk klein deel van de bevolking dat zich eerder niet vertegenwoordigd voelde in de politiek, een groep die nogal eens wordt aangeduid met de term ‘onderklasse’. Deze onderklasse profileert zich door zich te distantiëren van de politieke elite die geassocieerd wordt met ‘eigen zakken vullen’ en ‘niet opkomen voor de gewone man’.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Waarom doet het CDA het zo slecht?

Nu het stof van de Provinciale Statenverkiezingen optrekt en de contouren van de zetelverdeling in de Eerste Kamer zich beginnen af te tekenen, wordt het tijd voor enkele vaststellingen en analyses. De VVD wordt de grootste, de PVV wint het meeste; en het CDA wordt in de provincie (en dus straks ook in de Eerste Kamer) bijna gehalveerd.

De VVD wint en daarmee zet de trend van de Tweede Kamerverkiezingen van afgelopen jaar zich door. Logisch wel, want de rechtse kiezer is in de tussentijd niet weggelopen. Men kiest voor de eigen portemonnee, en los van wat rechtse kinderspeeltjes realiseren, heeft het kabinet Rutte nog niets gedaan wat mensen in hun portemonnee voelen. Rechts heeft een nipte, zij het fervente meerderheid.

Zoals we bij de vorige verkiezingen ook zagen, lopen de CDA-kiezers echter massaal over naar de PVV. Hoe kan dat?

Cultureel conservatisme

Waarom doet het CDA het zo slecht? Om die vraag te beantwoorden, moeten we kijken naar waar het CDA voor staat, waarin de overlap ligt met de PVV en hoe het komt dat de laatste dit gedeelde selling point beter smoel weet te geven. Dat de PVV en het CDA nu in dezelfde vijver blijken te vissen, maakt ook iets duidelijk over waar de aantrekkingskracht van het CDA in heeft gelegen: de christendemocraten bedienden als normen-en-waarden-partij blijkbaar decennialang succesvol een gematigd cultureel conservatisme van haar achterban. Religieus-christelijk was haar electoraat immers allang niet meer.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Aantal moslims groeit fors maar valt mee

Het Pew Research Center deed onderzoek naar de groei van het aantal moslims in de wereld. De cijfers uit het rapport The Future of the Global Muslim Population zullen de komende dagen verschillend worden samengevat, naar gelang de hersencapaciteit en politieke bias van de samenvatter. Hieronder volgen twee samenvattingen, het verrassende is dat ze allebei kloppen.

Populistische modus: De komende 20 jaar zal het aantal moslims op aarde met 35% toenemen!!! Op die manier zijn er in 2020 wereldwijd maar liefst 2,2 miljard potentiële voorstanders van de sharia!!! In 2030 hebben 79 landen tenminste 1 miljoen islamitische inwoners, dat zijn zeven landen meer dan nu!!! In de toekomst zal Pakistan de koppositie van Indonesië overnemen en de grootste islamitische bevolking herbergen, Pakistan heeft kernwapens!!! Het aantal moslims in de VS zal meer dan verdubbelen naar 6,2 miljoen in 2030, ook zij krijgen via stemrecht indirect toegang tot kernwapens. Moslims planten zich twee keer zo snel voort dan niet-moslims: 1,5% tegenover 0,7%. In 2030 wonen er in Nederland straks 1.365.000 moslims ook zij krijgen stemrecht!!!

Academische modus: De jaarlijkse groei van het aantal moslims vertraagt: van 2,2% in de periode 1990-2010 naar 1,5% voor 2010-2030. In 2030 hebben 79 landen tenminste 1 miljoen islamitische inwoners, totale bevolkingen groeien sowieso mee. In de toekomst zullen er meer moslims wonen in Nigeria dan in Egypte, ook dan zal Nigeria een arm en vervuild land zijn. Het aantal moslims in de VS zal meer dan verdubbelen, maar deze groep maakt in 2030 dan 1.7% van de totale bevolking uit ongeveer evenveel als joden nu. De groei van de moslimgemeenschap vlakt de komende twintig jaar af en nadert die van de niet-moslims. In 2030 zal 26,4% van de wereldbevolking moslim zijn tegenover 23,4% nu. In Nederland is straks 7,8% van de bevolking moslim nu is dat al 5,5%. Joehoe sharia waar blijf je nu?!

Vorige Volgende