Persvrijheid onder druk

Volgens Reporters Zonder Grenzen (RSF) kent Nederland in 2018 na Noorwegen en Zweden wereldwijd de meeste persvrijheid. Of ons land die positie komend jaar ook nog zal innemen mag worden betwijfeld. Het aantal aanvallen op een vrije en onafhankelijke pers groeit. In de toelichting op het klassement wijst RSF op een rapport uit 2017 van de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) 'Een dreigend klimaat'. Het onderzoek van Marjolein Odekerken en oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer, gebaseerd op enquetes onder ruim zeshonderd journalisten, laat zien dat meer dan 60% van de journalisten te maken krijgt met bedreigingen. In steeds meer gevallen is dit een reden geweest om een reportage af te breken. De ernst van de bedreigingen is toegenomen. Journalisten ervaren zowel in Nederland als in het buitenland serieuze bedreigingen zoals bedreigingen van hogerhand. Sommige bedreigingen hebben een georganiseerd karakter. Bedreigingen hebben gevolgen voor de mentaliteit van journalisten (toenemende terughoudendheid en angst) en de manier waarop zij hun werk uitoefenen; ze mijden bepaalde wijken/ locaties en onderwerpen: zelfcensuur als bron van zelfbescherming. Naast bedreigingen van journalisten noemt RSF de aanvallen van politieke partijen op de rol van de media en de nieuwe bevoegdheden van de geheime dienst die het journalisten moeilijker maken onbespied hun werk te doen. Recentelijk zijn daar nog een paar kwesties bijgekomen die de veelgeprezen Nederlandse persvrijheid naar beneden dreigen te halen.

Foto: Israel Defense Forces (cc)

Israël overweegt verbod op filmen van soldaten in actie

De Israëlische regering wil voorkomen dat beelden van misbruik van geweld door het leger de pers bereiken.

De commissie voor wetgeving van het Israelische kabinet heeft onlangs een ontwerp goedgekeurd voor een wet die een verbod inhoudt op het fotograferen van Israelische soldaten bij het uitoefenen van hun functie. Op overtredingen staan meerdere jaren gevangenisstraf.
Over de nieuwe wet wordt echter nog niet gestemd in de Knesset, want procureur generaal Mandelblit heeft bezwaar aangetekend. Hij voerde aan dat de wet mogelijk in strijd is met de Israelische basiswetgeving, die in Israel de functie vervult van grondwet. De ministeriële commissie besloot daarom dat de wet zal worden aangepast en vervolgens nogmaals door de commissie zal worden goedgekeurd.

De aanpassing zal gaan in de richting van het creëren van een parallel tussen het hinderen van een militair bij het uitoefenen van zijn functie en een politiefunctionaris bij het hinderen van zijn/haar functie. Het laatste is al verboden in Israel.

Er is al een een tijdje het nodig te doen over dit nieuwe wetsvoorstel dat is ingediend door het parlementslid Robert Ilatov van Yisrael Beiteinu, de partij van minister van Defensie, Lieberman. Ilatov heeft de wet ingediend om een einde te maken aan de praktijk van organisaties als de mensenrechtenorganisatie B’tselem die een aantal jaren geleden camera’s uitdeelde aan haar medewerkers om misbruik van geweld jegens Palestijnen vast te leggen op video, of een organisatie als Machsom Watch, die al jaren de gang van zaken vastlegt bij de vele Israelische checkpoints in  bezet gebied. ”De tijd is gekomen,” volgens Ilatov, ”om een einde te maken al deze wetteloosheid. Het is ondenkbaar dat een linkse activist of een organisatie die door buitenlandse elementen wordt gesteund, ongehinderd Israelische soldaten kan benaderen en vastleggen. We hebben een verantwoordelijkheid om te zorgen dat de soldaten hun taken onder de beste voorwaarden kunnen uitvoeren, en dat ze niet hoeven te vrezen dat de één of andere linkse organisatie hun foto zal rondsturen met de bedoeling ze te beschamen of verdacht te maken.”

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Pools TV-station beboet voor reportage over protesten

Poland’s National Broadcasting Council has fined a private television channel, TVN, for its coverage of opposition demonstrations in Warsaw last year.

The council said the station’s prominent coverage had “promoted illegal activities” and “encouraged behaviour that threatened security”.

Opponents of Poland’s right-wing government have said the council’s decision amounted to censorship.

Foto: Dennis Jarvis (cc)

Vermoorde journalist vermoedde ‘Ndrangheta in Slowakije

ELDERS - Slowakije is begin deze week opgeschrikt door een brute moord op een onderzoeksjournalist en zijn vriendin. Was dit het werk van de Italiaanse mafia?

Ján Kuciak (27) en zijn partner Martina Kušnírová zijn afgelopen weekend in hun huis in Velka Maca, veertig kilometer ten oosten van Bratislava, om het leven gebracht. Kuciak werkte voor de website Aktuality.sk. Het hoofd van de politie verklaarde op een persconferentie dat de moord waarschijnlijk  verband houdt met de onderzoeksjournalistiek van Kuciak. De journalist publiceerde over belastingfraude in de bouwwereld, waarbij Ladislav Bašternák was betrokken, een vriend van politici van de regerende SMER-SD partij.

‘Afschuwelijk dat zoiets in Slowakije kan gebeuren’, schreef president Andrej Kiska op zijn Facebook site. Premier Fico (SMER-SD) veroordeelde de moord als een aanval op de vrije pers en de democratie in zijn land. En zo waren er meer geschokte en  voorspelbare reacties van de autoriteiten die verzekerden dat er een diepgaand onderzoek zal plaatsvinden en dat de schuldigen zullen worden gestraft.

Het meest geschokt waren de collega’s van Kuciak. Onderzoeksjournalisten zijn veel tegenwerking gewend in Slowakije, inclusief het gebruik van geweld en het in brand steken van auto’s, maar een moord is nog niet eerder voorgekomen.

Foto: Stuart Rankin (cc)

Er komt geen Europees ministerie van de waarheid…zeggen ze

OPINIE - Een Ministerie van Waarheid zou niet de bedoeling zijn. Maar de EU en de lidstaten bemoeien zich wel heel stevig met het waarheidsgehalte van de media.

GeenStijl is door EUvsdisinfo van de zwarte lijst gehaald. De verwijdering van de website komt nadat GeenStijl had gedreigd met een rechtszaak tegen het Europese bureau dat Russische desinformatie publiceert. Volgens de site had GeenStijl in het artikel geschreven dat Oekraïne een ‘erg corrupt en fascistisch land’ is. Een door de Oekraïense overheid in het leven geroepen propagandabureau had GS, TPO, De Gelderlander en NPO Radio 1 aangemeld bij de Europese desinformatiebestrijders. Maar eerder al was duidelijk geworden dat ze bij Promote Ukraine niet goed kunnen lezen; of gewoon bevooroordeeld zijn. De vrijwilligers die de berichten voor EUvsDisinfo leveren hebben wel heel veel werk verricht het afgelopen jaar. Een Oekraïens weekblad telde maar liefst 1310 gevallen van Russische propaganda die door de EU-waakhond zijn ‘ontmaskerd’.

De East StratCom Task Force in Berlijn is door de EU in maart 2015 opgericht om Russische desinformatie te ontkrachten. De organisatie kreeg eind vorig jaar van de Europese Commissie € 1,1 miljoen toegezegd om de activiteiten voorlopig voort te zetten. Iedereen kan gevallen van desinformatie melden. Ze worden zonder nadere controle op de site gezet, wie een fout ziet kan het achteraf melden. Met als gevolg dat alle journalistiek die Poetin-bashers niet bevalt aan de schandpaal wordt genageld. De EU faciliteert feitelijk een uitlaatklep voor anti-Rusland jagers.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Judy van der Velden (cc)

De lange arm van de farmaceutische industrie

OPINIE - Zaterdag 9 september had het radioprogramma Argos een reportage over het vertrek van Dick Bijl als hoofdredacteur van het Geneesmiddelenbulletin: luis in de pels van de farmacie. Bijl heeft zijn baan opgegeven na een aantal onaangename ervaringen met de invloed van de farmaceutische industrie die zijn wetenschappelijke bijdragen over de werking van geneesmiddelen niet kon waarderen.
De druppel was een proces dat hem voor de tuchtrechter bracht vanwege zijn melding van schadelijke bijwerkingen bij volwassenen van methylfenidaat in middelen tegen ADHD zoals Concerta. De Europese Registratie Autoriteit EMA heeft Concerta om die reden geen licentie verleend, maar daar is geen bekendheid gegeven. Dat deed Bijl wel in het Geneesmiddelenbulletin. Het College voor de Beoordeling van het gebruik van Geneesmiddelen sloot zich bij het negatieve oordeel over dit middel aan. Psychiaters blijven de middelen echter gewoon voorschrijven en als je er naar zoekt op internet lijkt het een normaal geaccepteerd middel.Terwijl de Europese Registratie Autoriteit vanwege het bedrijfsgeheim de beoordeling van publicaties van de kant van de fabrikant niet mag openbaren, mogen onderzoekers die in opdracht van de fabrikant werken hun positieve bevindingen zonder bezwaar publiceren.

Een Amsterdamse psychiater schakelde de tuchtrechter in tegen de openbaarmaking van het oordeel van de Europese Registratie Autoriteit in het Geneesmiddelenbulletin. Volgens Bijl een vreemde stap omdat de tuchtrechter, die gaat over de beroepsuitoefening van artsen, geen enkele autoriteit heeft voor de beoordeling van wetenschappelijke publicaties. Hij werd tweemaal vrijgesproken, maar trok na alle commotie de conclusie dat het genoeg was geweest en zegde onlangs zijn baan op. Want zijn positie was in de afgelopen jaren ook al meerdere keren onder druk komen te staan.

Foto: Grzegorz Żukowski (cc)

Polen hopeloos verdeeld

ELDERS - De spreekwoordelijke Poolse landdag is terug in Warschau.

In de Poolse hoofdstad bezetten leden van de oppositie het parlementsgebouw. Ze zijn van plan daar tijdens de Kerstdagen bij toerbeurt te blijven zitten uit protest tegen autocratische tendenzen van de PiS-regering die in het parlement een absolute meerderheid heeft. Vorige week vrijdag begon het protest naar aanleiding van een wetsvoorstel dat de aanwezigheid van de pers bij parlementszittingen dreigde te beperken. Een Kamerlid werd door de voorzitter wegens aanhoudende protesten uit de zaal verwijderd, waarop de volledige oppositie voortzetting van het debat blokkeerde. De PiS-meerderderheid trok zich vervolgens terug in een aparte zaal om de besluitvorming over de begroting voor 2017 in beslotenheid af te ronden. Daarin is ook een verlaging van de pensioenen van ambtenaren van de voormalige communistische inlichtingendienst voorzien. Reden voor de PiS om de oppositie, voornamelijk burgerlijke liberalen, uit te maken voor ‘communisten’ en ‘dieven’.

De gebeurtenissen in het parlement leidden tot massale demonstraties in het weekend. Het Comité ter verdediging van de Democratie (KOD) heeft opgeroepen tot een nieuw ‘Maidan’. Ook PiS-aanhangers demonstreerden tegen de pogingen om het land te ‘destabiliseren’, zoals het op de regeringsgetrouwe publieke televisie werd genoemd. De verdeeldheid in Polen is compleet.  De EU waarschuwt voor de laatste maal.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Klimaatverandering in de media

OPINIE - Een mijlpaal voor de persvrijheid.

De hoofdredacteur van Elsevier Arendo Joustra maakt zich druk over de dagelijkse berichtgeving van de gezamenlijke omroepen over de Mijlpalen voor Parijs. Voorafgaand aan de belangrijke VN-klimaattop in Parijs (van 30 november tot en met 11 december 2015) wandelt een groep klimaatactivisten vanuit Utrecht naar de Franse hoofdstad. Elke dag wordt een mijlpaal geslagen door een deskundige, een wetenschapper of een ondernemer, die iets te vertellen heeft over de manier waarop we de klimaatverandering kunnen aanpakken. De NPO doet elke dag direct na Nieuwsuur verslag. Het zijn positieve verhaaltjes die het draagvlak voor maatregelen tegen de CO2 uitstoot moeten vergroten. 
Arendo Joustra vindt het “met belastinggeld gefinancierde actiejournalistiek”, nee veel erger: “vulgaire agitprop“. Hij verwijst daarbij dreigend naar methoden die de sovjets vroeger hebben ingezet “om de Russische bevolking te injecteren met de communistische ideologie. Waarbij de agitatie was bedoeld om mensen emotioneel over de streep te trekken en de propaganda de geest moest hersenspoelen.” En zoiets doet de publieke omroep nu met “ons belastinggeld”. Overdrijven is ook een kunst.

Bij de EO ging Joustra deze week in debat met de directeur van de publieke omroep Hagoort. Die vond dat de NPO ook een maatschappelijke functie heeft en dat een bijdrage aan het draagvlak voor dringend noodzakelijke maatregelen niet buiten zijn taakstelling valt. Joustra vond dat er vooral twijfel gezaaid moest worden over de klimaatverandering: ‘Ik mis de onafhankelijke journalistieke benadering. De wetenschap over het milieu is geen waarheid, maar een zoektocht naar waarheid. NPO fungeert nu als een megafoon van de milieubeweging.’ En dat is volgens hem niet de taak van de journalist.

Foto: Zennie Abraham (cc)

Britten massaal bespioneerd

ELDERS - De Britse inlichtingendienst MI5 profiteerde jarenlang van vage wetgeving. Snowden’s boek is nog lang niet gesloten. 

De Britse minister van Binnenlandse Zaken Theresa May heeft toegegeven dat de inlichtingendienst MI5 sinds 2001 massaal telefoongegevens van Britten heeft verzameld onder dekking van de Telecomwet. Het programma was zo geheim dat zelfs binnen de inlichtingendienst weinigen op de hoogte waren. Volgens David Anderson, een onafhankelijke expert die de regering van advies dient inzake terrorismewetgeving, is die wet zo vaag dat je er alles mee kunt doen. Tot nu toe werd gedacht dat alleen data van buitenlanders verzameld werden.

May kwam deze week met dit nieuws naar buiten bij de behandeling van een nieuwe wet, die het mogelijk moet maken internetgegevens van burgers te bewaren. De inlichtingendiensten kunnen met een bewaarplicht  van providers toegang krijgen tot de internetgeschiedenis van alle Britten over de periode van een jaar. Cruciale punten in deze wetgeving zijn de toestemmingsprocedure en de controle op de uitvoering van de wet. Het zeer gedetailleerde wetsvoorstel voorziet volgens minister May niet in nieuwe bevoegdheden om het internetgebruik van burgers te monitoren. Maar Ryan Gallagher schreef gisteren op The Intercept :this is precisely what the government is trying to do.”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende