Paars drie kiest voor makkelijk groen

Het regeerakkoord van het derde paarse kabinet (pdf) kiest op het eerste gezicht voor een duurzame economische ontwikkeling. Dat is lovenswaardig, maar er zit ook veel gemakzucht bij. Eerst het goede nieuws. Het kabinet kiest ondubbelzinnig voor verankering van duurzaamheid in de economie. Er komen subsidies om duurzame energie te bevorderen en een fiscale faciliteit voor decentrale opwekking. Isolatie van woningen wordt ter hand genomen. De Europese markt voor recycling van grondstoffen moet een impuls krijgen. Ook het innovatiebeleid krijgt zo te zien een sterkere groene component. "De innovatiekracht van het bedrijfsleven, de kennisinstellingen en de overheid zal optimaal worden gericht op de transitie naar een duurzame economie en groene groei, mede met het oog op versterking van het concurrentievermogen van de Nederlandse economie." Dat is mooi, en noodzakelijk, maar weinig gedurfd. Daar waar de koers min of meer open ligt, kiezen Rutte en Samsom voor groen. Maar het nieuwe kabinet schrikt terug voor groene maatregelen die aan bestaande belangen komen.

Door: Foto: Groen gezicht (foto: flickr/Hans Splinter)

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Zo Rutte, nu nog eens nadenken over PaarsPlus

Hoera, de kabinetsformatie PVV-CDA-VVD is mislukt. Nee, ik ben in eerste instantie niet verbolgen over de meerderheid van een VVD in een coalitie. Het meest progressieve geluid is in mijn ogen ook altijd een liberaal geluid, in maatschappelijk-cultureel en in mindere mate in financieel-economisch opzicht. Zo is in onze hoofdstad een samenwerking tussen VVD en GroenLinks helemaal niet vreemd. Het is uiteraard niet de Law and Order-kant van de school van Teeven die op mijn sympathie kan rekenen. Een liberaal is een vrijzinnige kosmopoliet die vindt dat je kansen moet creëren in plaats van afwachten tot de gebraden duiven je bek in vliegen.

Het sierde Rutte. Een dag na de verkiezingen troffen we hem al aan bij de campagne van uw Vlaamse zusterpartij, de Open VLD (die overig ernstig verloor), een partij die in haar standpunten heeft staan dat je steeds je ‘dromen moet kunnen waarmaken en in alle vrijheid je eigen keuzes kunnen maken’. Dit type liberalisme heeft Nederland ook nodig. Het staat mijlenver verwijderd van enig navelstaarderig of kleinburgerlijk en kleingeestig gedachtegoed.

Iedere echte liberaal, van de lokale architect, de schrijver, de winkelier, tot het bestuurslid van de multinationals, zal het beamen: het is tijd voor meer eigen verantwoordelijkheid in ons land. Niet meer teruggrijpen en naar boven schreeuwen en afwachten tot een ander onze problemen oplost. In onze samenleving moet een burger over kansen beschikken. En in een coalitie waarin conservatisme zegeviert, zal het tot afname van kansen en uiteindelijk zelfs tot kansenarmoede leiden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De kabinetsformatie en het WK

paarse bal (Flickr/Julie, Dave & Family)

Nederland was nog bezig bij te komen van een bloedhete vrijdagmiddag en de wedstrijd die Oranje speelde, toen afgelopen zaterdag rond kwart over twee viel te lezen dat de kabinetsformatie een nieuwe fase was ingegaan. De gesprekken die ?de partijen uit het brede midden? onder de leiding van Herman Tjeenk Willink hadden gevoerd, bleken de weg te hebben geëffend voor onderhandelingen die een coalitie van VVD, PvdA, D66 en GroenLinks zouden moeten opleveren.

Twee weken geleden kwam Mark Rutte nog tot de conclusie dat er op dat moment geen perspectief was voor een coalitie die uit die partijen bestond, wat hem duidelijk was geworden nadat de partijleiders anderhalve dag aan elkaar hadden gesnuffeld. Eerder waren de besprekingen over een rechts kabinet afgebroken voordat ze überhaupt begonnen waren; het CDA wilde dat de VVD en de PVV er eerst samen maar eens uit moesten komen, maar die partijen hadden geen zin om tegen een lege stoel te praten. Tijdens het debat over de formatie was Rutte daarover van gedachten veranderd, want hij nodigde Wilders alsnog uit om als twee liberale heren een akkoord te sluiten. Wilders ging daar uiteraard niet op in.

De urgentie om toch tot een -dan maar Paars-plus- coalitie te komen groeide, terwijl de eerder zo onoverbrugbare verschillen tussen de partijen tot behapbare nuanceverschillen geslonken bleken te zijn. Conclusie na drie weken formeren: de rituele schaduwdans die formatie heet is er misschien wel het beste bewijs van dat politiek een spel is.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Pechtold blokkeerde Paars

[qvdd]

Ik vond: dat is niet handig, want daarmee limiteer je de opties. Dan behoort paars niet meer tot de mogelijkheden.

Deze quote van Rutte in een nieuw verschenen boek over de formatie wordt in de media gepresenteerd als zou Pechtold hiermee Paars hebben geblokkeerd. Een overtrokken conclusie?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onvoorspelbaar Paars

Op Sargasso is volop ruimte voor gastbijdragen. Hieronder volgt een bijdrage van Tom van Doormaal.

Ons debat over de crisis zit vol vreemde tegenspraken. De crisis lijkt het gelijk van links te bevestigen. Ongelimiteerde vrijheid brengt geen orde in de markt. De crisis moet worden bestreden door een stevig ingrijpende overheid, zo luidt de mondiale opvatting, volgens de beproefde inzichten van Keynes.

Maar de wijze waarop Wouter Bos de flinke bezuinigingstaal van Mark Rutte in strijd kon verklaren met dit algemeen inzicht, kreeg geen vervolg. Rutte drong veeleer de PvdA in het defensief. Sterker: de marktdenkers hebben de politieke wind in de zeilen. Is de crisis aanleiding de overheid te hervormen en de taken van de overheid opnieuw te wegen?

Lotte van Vliet en Paul Frissen zeggen neen op die vraag, in hun essay voor de RMO getiteld Over de onvoorspelbaarheid en de tragiek der ontkokering. Dat is net zo opmerkelijk als de bevestiging van die opvattingen in de politieke peilingen en de koppositie van de VVD. De sociaal-democratie lijkt alle gelijk van de wereld te hebben, maar krijgt dat niet van de kiezer.

Intrigerende thema’s worden soms minder raadselachtig door teksten te lezen, die je tegenspreken. Ik ben geen ‘maakbaarheidsgelovige’, maar welke argumenten bezigt hij die mij van dat geloof wil bevrijden? Het doortastende optreden (van Wouter Bos) lijkt te suggereren dat de overheid de bezwering van de crisis in eigen hand kan nemen, hetgeen kan leiden “tot een gevoel van nieuwe maakbaarheid.” Ik geloof niet zo in nieuwe maakbaarheid. Maar voor Frissen moet het wel heel erg zijn.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Pimpelpaars is de kleur van het verraad van links

Wim Kok (Foto: Wikimedia Commons/Presidential Press and Information Office)

Een interview van Mark Rutte in de Spits van afgelopen vrijdag wordt als volgt ingeleid:

“Mark Rutte gaat fier aan kop in de peilingen, vooral vanwege één krachtige boodschap: bezuinigen. Houdt hij het tot aan de verkiezingen vol?”

Rutte’s partijgenoot Arend Jan Boekestijn schrijft aan Vincent Bijlo dat de problemen die we nu hebben zijn veroorzaakt door de ‘massieve fiscale stimulus’ waarmee de meeste regeringen hebben gereageerd op de kredietcrisis in 2008. Dit zou resulteren in inflatie – ‘vroeg of laat’ voegt hij er voor de zekerheid aan toe.

Daadkracht
Zie hier de campagne strategie van de VVD: zij belooft daadkracht bij het opruimen van de puinhopen ? de schulden ? die het gevolg zijn van de crisis. De slogan van de VVD had ook kunnen zijn ‘zachte heelmeesters maken stinkende wonden’. Voeg toe een dynamische, leuke, en goed gebekte lijsttrekker en je kunt er de verkiezingen mee winnen ? zeker als de oppositie niet veel tegenwerk levert. Van de PvdA horen we alleen: ‘iedereen telt mee’. Het zijn slogans die alleen maar lijken te bevestigen dat de PvdA niet daadkrachtig is. Daadkracht, dat is immers wat wij nodig hebben in dit land. De onuitgesproken gedachte erachter is dat het helemaal niet uitmaakt wat er gedaan wordt, als er maar iets gedaan wordt. En wat is er dan beter dan puinruimen? De ‘puinhopen van Paars’ liggen er nog steeds lijkt het wel.

Paars
Over de oorzaak van de crisis gaat het nauwelijks. Zeker als men bedenkt dat het dezelfde partijen zijn die in de jaren ’90 samen regeerden en beleid voerden dat de oorzaak is van de huidige problemen. Niet alleen in Nederland regeerde Paars, ook in andere westerse landen. In Engeland was Labour, dat zich New Labour noemde aan de macht en voerde het beleid van vergaande privatisering, ingezet door Margret Thatcher, met enthousiasme uit. Amerika werd geregeerd door Democraten die niet in staat waren om de ziektekostenstelsel te hervormen maar wel de financiële markt dereguleerden.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Paars? Of toch paars?

Rutte en Cohen laten zich steeds negatiever over elkaar uit. Volgens Rutte is een nieuwe paarse coalitie ‘ver weg’. Is dat wel zo? En heeft Rutte wel wat te willen? Als de peilingen ongeveer uitkomen dan maakt het niet zoveel uit wat Rutte denkt of wil. Het CDA schommelt namelijk al weken tussen de 22 en 28 zetels. Laten we van het voor het CDA meest rooskleurige scenario uitgaan, het CDA haalt woensdag 28 zetels. Dat is maar liefst 13 minder dan ze nu hebben. Wat wint de opvolger van Jan Peter Balkenende door aan te schuiven bij een rechts kabinet? Na jarenlang de grootste te zijn geworden, is het vervelend om ineens de tweede viool te moeten spelen. Na een grote verkiezingsnederlaag is dat niet alleen vervelend, maar electoraal gezien ongeloofwaardig en daardoor onverstandig.

Klein kansje

Cohen heeft ook nog een klein kansje de grootste te worden en daarmee een kans op het vormen van een nieuw kabinet. Om Paars te voorkomen heeft het CDA ook bij een linkse zege een sleutelpositie. Zou de opvolger van JP in een regering van de sociaal-democraat willen zitten? Het lijkt mij uitgesloten, want het zou neerkomen op politieke harakiri. Job Cohen geeft aan liever een progressief kabinet te willen, maar een linkse meerderheid zit er zelfs in de voor hem meest optimistische ramingen niet in. Conclusie: mocht Cohen de grootste worden, dan is een verstandshuwelijk met Rutte de enige optie. Om het verstandshuwelijk kans van slagen te geven, en het aantal zetels op minimaal 76 te brengen, is een rol van mediator Pechtold onmisbaar. Mocht GroenLinks er minimaal een zeteltje bij krijgen, dan mag ze ook aanschuiven. Al is het maar om de bezoedelde naam ‘Paars’ te kunnen veranderen in Nieuw-Paars, Paars-Plus of Pimpelpaars.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende