Politici en bestuurders hebben in de campagne de neiging de feiten nogal te overdrijven. Bijvoorbeeld als het om vergrijzing en arbeidsparticipatie gaat, schrijft socioloog en loopbaancoach Mirjam Gaasterland. Op woensdagavond spraken demissionair minister Edith Schippers (VVD), Fleur Agema (nr. 2 PVV), Mona Keijzer (nr. 2 CDA) en Renske Leijten (nr. 2 SP) in Nieuwsuur over de zorg. “Nu doet u het weer … ” dacht ik. Weer werd alarm geslagen over de toenemende vergrijzing die ervoor zorgt dat de kosten van de zorg in Nederland de pan uitrijzen. Het groeiend aantal gepensioneerden ten opzichte van het aantal werkenden werd als zorgwekkend gepresenteerd. De factcheck corrigeerde Schippers: er zijn niet vier maar drie werkenden op één 65-plusser. Volgens berekeningen van het FD werkten er in 2001 nog 2,7 mensen per pensioengerechtigde tegen 2,3 in 2011. Zou het niet reëel zijn om naar de totale demografische druk te kijken en de feiten echt laten spreken? De totale demografische druk is in de periode 1950 – 2011 gedaald van 81,9% tot 64,2%. De groene druk is als gevolg van het teruglopend geboortecijfer sterk gedaald. Terwijl in 1950 tegenover ieder kind/ oudere 1,2 werkende stond, was dit in 2011 1,6 werkende. De arbeidsparticipatie is in deze periode gestegen van 39% naar 47%. Er is dus weinig aanleiding voor paniekverhalen.
NIEUWS - Een groep ouderen heeft een ultimatum gesteld aan de staat. Het kabinet moet binnen twee weken de AOW-plannen aanpassen, zodat de groep ouderen, die vervroegd met pensioen is gegaan, geen pensioengat van 700 tot 1300 euro krijgt. Anders klagen ze de staat aan.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
’Wat doen we met de ouderen?’ Dat is een van de grote sociale vragen van deze tijd. Het is duidelijk dat we moeten voorkomen dat het reservoir aan talent ongebruikt aan de kant blijft staan, stelt Joop Schippers, hoogleraar Arbeids- en Emancipatie-economie aan de Universiteit Utrecht.
Het basisprincipe van de verzorgingsstaat is dat sommige groepen worden vrijgesteld van de plicht hun eigen inkomen te verdienen, omdat ‘we’ hen te zwak (zieken/arbeidsongeschikten) of te oud achten (65-plussers) óf omdat we vinden dat zij hun tijd beter kunnen gebruiken (leerplichtige jongeren).
Piramide is urn geworden
De meeste ‘vrijgestelden’ vinden we dan ook aan de top en aan de basis van de bevolkingspiramide. Die ooit door demografen bedachte piramide is echter veeleer een urn geworden, met een steeds bredere bovenkant. Immers, daar vinden we momenteel de omvangrijke cohorten babyboomers terug. Door de voortdurend stijgende levensverwachting wordt de urn bovendien steeds hoger.
In een sociaal en economisch houdbare verzorgingsstaat vormen de ‘vrijgestelden’ een minderheid ten opzichte van degenen die de verzorgingsstaat dragen. Met de stijging van de levensverwachting neemt het aantal burgers boven de 65 jaar hand over hand toe. Hun aandeel in de Nederlandse bevolking beweegt van 14 procent halverwege het eerste decennium van deze eeuw tot bijna 25 procent in 2050. De verzorgingsstaat dreigt uit balans te raken. Werk- en stuurgroepen en in hun kielzog politici concentreren zich daarbij op de kosten van de AOW, de aanvullende pensioenen en de zorg, die uit de hand lopen.
“Denk het onmogelijke”, zo hield ik in deel 1 onder dit kopje onze ministersploeg van Rutte voor. En vooral: daag de politieke partijen uit over hun schaduw heen te springen. Want het zal toch niet waar zijn dat de politiek de ontwikkelingen belemmert. Ik beloofde toen dat ik over buurtzorg ook beelden en gedachten had, die misschien vernieuwend mogen worden genoemd en dat ik niet snap waarom de kansen niet worden gegrepen. Dat kan rechts misschien wel beter dan links.
In mijn vorige blog schreef ik hoe de huisvesting en de woningmarkt nu al jaren effectief worden gefrusteerd, door stokpaarden en angst: hypotheekrente, huurbeleid, huursubsidie, ‘rijkdom’ woningcorporaties. Oplossing: ruilen! VVD en CDA moeten de aftrek van de hypotheekrente laten vallen, de PvdA het verzet tegen de liberalisering van de huren. En wat komt er dan te voorschijn? Een systeem van woningcorporaties, waarin vrijere huurprijzen gelden, waar de huurtoeslag een wettelijke recht is waaraan door woningcorporaties inhoud wordt gegeven, een sociale huisvesting waarop woningcorporaties aanspreekbaar zijn.
Nu dan: de zorg in de buurten. Het regeerakkoord heeft een paar geinspireerde passages, die gaan over ouderen in de buurten en de nabijheid van de zorg. Maar ook hier ontbreken de routekaarten. Dat suggereert een kans: de regering wil kennelijk iets fundamenteels wijzigen in de buurten. Wat zou dat kunnen zijn?
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
“Wow, zegt een van de nieuwe verpleeghulpen als ze de kroegbaas verzorgt, zie ik daar een tattoo? Het gezicht van de kroegbaas verstrakt. Zeer tegen zijn zin zwijgt hij, starend naar de vagelijk zichtbare cijfers die in zijn onderarm staan gebrand”
De auteur van En in het uur van onze dood werkte 5 jaar in verschillende instellingen. Haar ervaringen heeft ze opgeschreven in een compact en lekker weglezend boek. Korte hoofdstukjes, die allen de titel dragen van één oudere. Die hoofdstukindeling maakt al direct duidelijk wie er bij Stegeman centraal behoort te staan in de ouderenzorg: de oudere. Uit eigen ervaring wist ik al dat het in minimaal één Nederlandse instelling niet best was gesteld met onze ouderenzorg. Die instelling was geen uitzondering op de regel. De oplossing volgens de auteur: “Alle managers zouden iedere ochtend voor het aanzetten van de computer rustig en met aandacht een oudere moeten verzorgen. Maar ze zijn niet geschoold, zult u zeggen. Welnu, dat geldt ook voor menige zorgmedewerker”
Stegeman ziet weinig heil in managementkreten als ‘een kwaliteitslag maken’ of ‘de klant centraal stellen’. In plaats daarvan pleit ze in haar voorwoord voor: “Dienstbaarheid. Liefdevolle zorg in een huiselijke, familiare omgeving: dat is alles.” Gelukkig is het boek niet een lange tirade over wat er mis is in de ouderenzorg. Natuurlijk krijgt de lezer schokkende zaken voorgeschoteld. Diefstal, aanranding, dood door verwaarlozing: het zijn niet de lolligste thema’s. De auteur beschrijft de ouderen als mensen van vlees en bloed, niet als case studies. Die aandacht voor de grappige, , knorrige of aandoenlijke oudere maakt het boek boeiend. Ook laat de schrijfster zien dat persoonlijke aandacht wérkt. De demente vrouw Post krijgt bijvoorbeeld iedere dag haar koffie voorgeschoteld, maar drinkt nooit wat. Ze drinkt pas als haar man de koffie inschenkt, hij zet de koffie namelijk voor haar linkerhand. Mevrouw Post is linkshandig. Persoonlijke aandacht kan levens redden, maar persoonlijke aandacht maakt de laatste levensdagen van ouderen vooral een stuk aangenamer.
Op Sargasso is volop ruimte voor gastbijdragen. Hieronder een nieuwe bijdrage van Paul Teule.
De verhoging van de AOW-leeftijd is een van die gehypete breekpunten die de formatie na 9 juni nog zal, tja, opbreken. Het zal partijen als PVV en SP in ieder geval hun regeringsdeelname gaan kosten. En de verhoging die uit de coalitieonderhandelingen komt zal geen elegant systeem zijn, maar een schoksgewijs, arbitrair of uitgehold plan. Iets van: naar 66 in 2018 en daarna in 12 jaarlijkse stapjes naar 67, met een uitzondering voor ambachtslieden, militairen en docenten duits.
Maar de vergrijzing stopt niet na 9 juni. Nu zijn er voor elke AOW’er 4 werkenden en dat worden er de komende dertig jaar 3. Europabreed zal de verhouding werkenden niet-werkenden van 1 op 4 naar 1 op 2 gaan in 2050. Het wachten is dus op de volgende verhoging, met bekende stellingenoorlogen in Nederland en rest van Europa.
Uit een uitgelekt rapport blijkt dat de Europese Commissie het liefst de volgende vuistregel zou willen invoeren: een Europeaan zou niet meer dan een derde van zijn volwassen leeftijd (staats)pensioen moeten trekken. Zo voorkomen we een ‘pijnlijke combinatie van kleinere uitkeringen en hogere bijdragen’. In 2060 worden Europeanen gemiddeld zeven jaar ouder dan nu, dus moet de pensioenleeftijd dan tweederde van zeven jaar = 4,6 jaar hoger liggen. Een elegant voorstel zou dan kunnen zijn: de AOW leeftijd vanaf 2015 elk jaar één maand omhoog, of elke twaalf jaar één jaar.
De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.
Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.
“Zij zijn onze grootste doelgroep. De ouderen worden hard gepakt in hun koopkracht, de woede is groot. Maar we zijn geen one issue-partij: GroenLinks heeft ook niet alleen een mening over het milieu. Onze naam, Onafhankelijke Ouderen en Kinderen Unie, bewijst dat er geen generatieconflict is.”
Jazeker, hij is terug: Jan Nagel. Ditmaal bestormt hij Den Haag onder de vlag van de ouderen, en toont met onwrikbare logica aan dat er geen generatieconflict is. Lees beslist even het korte interview in de Volkskrant en vergaap u aan de fraaie collectie open deuren die door deze politieke opportunist worden ingetrapt. Een paar populaire standpunten, vooral niet te radicaal zijn, en een keuze voor een duidelijke “doelgroep” en voila: Een nieuwe partij.
In een viezig nisje, maar wel beschut tegen regen en wind, zit dit bejaard stel met engelengeduld te wachten op cliëntele. Boeketjes en plantjes in bekers en bakjes uitgestald. Vooral bejaarden hebben het bepaald niet breed in dit land en met een beetje straathandel kan dit duo misschien net de touwtjes aan elkaar knopen. Ze blijven er zitten tot het avondrood en hebben het overigens samen prima naar hun zin. Ik zie ze kletsen en lachen met elkaar, maar niet één klant zag ik stoppen voor hun uitgestalde waar. Armoede blijft hier niet verborgen, maar is deel van het leven op straat. Klik pic voor groot
Crosspost: Het nu volgende stuk verschijnt simultaan op Sargasso en GeenCommentaar.
Beste politieke jongerenorganisaties DWARS, JOVD en JD.
Via deze ietwat onsympathieke weg wil ik graag antwoorden op jullie oproep aan mij en 250.000 andere jonge FNV-leden om ons lidmaatschap van deze vakbond op te zeggen. Dit omdat de FNV zich verzet tegen de verhoging van de AOW-leeftijd van 65 naar 67 jaar.
Ik zal geen gehoor geven aan jullie oproep. Dat heeft een aantal redenen, die ik graag zou willen toelichten.
1. Er is geen AOW-probleem. Zoals Bert de Vries, oud-fractievoorzitter van het CDA in zijn boek “Overmoed en onbehagen” ons uitstekend voorrekent, kunnen de stijgende AOW-kosten de komende jaren gemakkelijk worden betaald uit de extra belastingen die binnenkomen door het uitkeren van de pensioenen aan diezelfde ouderen. Nu weet ik ook wel dat die pensioenfondsen recent flinke klappen hebben gehad, maar als je bedenkt dat de vergrijzingspiek in 2040 zal zijn hebben die nog wel even de tijd om zich te herstellen. Als jullie werkelijk op zoek zijn naar een vergrijzingsprobleem, kijk dan eens naar de erg snel stijgende zorgkosten. Dàt is een echt probleem, waarover gediscussieerd moet worden. Maar dat zal een behoorlijk zware en onaangename discussie worden, vol met vragen als “hoe lang moet je iemand in leven houden?”. Veel plezier ermee.
2. Het helpt geen donder tegen de economische crisis. Dat wil zeggen, het zou een beetje helpen als we de huidige 65-ers meteen zouden dwingen nog twee jaar langer door te werken. Maar ik geloof er geen barst van dat we dat gaan doen. Waarschijnlijk zal iedereen boven de 50 worden ontzien. Balkenende leidde het al een beetje in in zijn toespraak: “Deze hervormingen zijn noodzakelijk en solidair. Maar we beseffen dat ze ingrijpend zijn voor mensen. Daarom voert het kabinet ze vanaf 2011 zorgvuldig en geleidelijk in.” Het zou ook wel een beetje bot zijn als mijn collega die over twee weken met pensioen gaat en haar huis met oog op de wereldreis al heeft verkocht nu wordt gedwongen nog twee jaar door te werken. Met andere woorden, deze maatregel gaat pas over een jaar of 15 iets opleveren.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.