De omgekeerde wereld

Ik ken Mr. Fish van zijn vaak rake politieke cartoons. Nee, niet de Mr. Fish uit de Marvel Comics, maar deze Mr Fish, die tekent voor Harpers en Truthdig. Hij tekent rake cartoons waar je niet echt om kan lachen - maar er valt tegenwoordig dan ook weinig te lachen in de politiek. Maar hij kan ook goed schrijven, zo blijkt. Mr. Fish heeft een klacht. Hij beklaagt zich dat er zo weinig terecht gekomen is van die mooie wereld die ons beloofd werd in de sixties. In de jaren 70 werd hij volwassen, net op het moment dat idealisme werd vervangen door markt en 'greed is good'. In zijn woorden: In fact, there was a definite sense while growing up in the early ’70s that, finally, after a very deliberate and concerted effort by a dedicated group of very brave and very imaginative baby boomers, all the repressive social apparatus that had found its fullest expression by the middle part of the 20th century had been unraveled by the emergence of the counterculture and the growing popularity of a number of different literary, social and art movements, including the beatnik movement, the civil rights movement, bebop and cool jazz, abstract expressionism and action painting, protest folk, modern dance, Theater of the Absurd, neorealism and art house films, gonzo and New Journalism, the Confessionalist movement among poets, the feminist movement and the satire boom.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dick Pels: Het Volk Bestaat Niet

Poster Groenlinks met Femke HalsemaDe laatste verkiezingsposter van GroenLinks was uitermate simpel: een foto van Femke in een grijs pak direct de kiezer aankeek: zelfverzekerd,ervaren, wilskrachtig. Ergens in de hoek stond de naam GroenLinks. De verkiezingscampagne van GroenLinks focuste zich op Halsema, het populaire boegbeeld van de partij. Het verbaasde dan ook niemand dat bij de verkiezingsuitslag bij GroenLinks van alle partijen de meeste stemmen op de lijsttrekker waren uitgebracht. Terwijl GroenLinks als campagnemachine de personalisering van de politiek met beide handen heeft aangegrepen, staat de visie van GroenLinks op de democratie ver af van de personendemocratie. GroenLinks is geen voorstander van een gekozen burgemeester, of van een gekozen premier. Dat soort voorstellen worden door GroenLinksers vaak afgedaan als populistisch.

En juist dan brengt Dick Pels, de directeur van het Wetenschappelijk Bureau van GroenLinks, een boek uit met een hartstochtelijk pleidooi voor de personendemocratie. In zijn boek “Het volk bestaat niet” probeert Pels een links antwoord te formuleren op de uitdaging van het populisme: een ‘nieuwe, optimistische elitetheorie van de democratie.’ Personalisering van de politiek speelt een cruciale rol in deze theorie. Politiek moet bestaan uit de wisselwerking tussen de elite en het volk. Het populisme bevat een gezonde dosis wantrouwen ten opzichte van de de politiek. Het volk kan het nodige weerwerk geven aan het bestuur als ze in de ogen van de bevolking de verkeerde kant uitgaan of door de macht gecorrumpeerd worden. De elite moet aan de andere kant ook een gezond wantrouwen ten opzichte van het volk koesteren: ook ‘het’ volk heeft de waarheid niet in pacht. De elite moet durven een voorhoede te zijn, uit te gaan van hun eigen programma, en er niet voor weg schrikken om het volk te willen verheffen, zelfs als dat paternalistisch lijkt..Zoals er ook machtenscheiding is tussen de uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht, is er ook een scheiding tussen het volk en de elite. Deze hebben allebei in een democratie een eigen rol te spelen. Zij zijn elkaars tegenhanger. De een kan plannen van de ander dwarsbomen. Hoe zorgen we ervoor dat volk en elite niet helemaal uit elkaar drijven?

Pels denkt dat de personendemocratie de uitweg kan bieden. Het overbrugt het de kloof tussen elite en volk, omdat juist lager opgeleide kiezers zich beter met personen kunnen identificeren dan met abstracte programma’s. Het versterkt daarnaast ook de scheiding der machten binnen de politiek. Als premier en het parlement elk hun eigen mandaat hebben dan verzwakt dit de coalitiedwang die serieuze controle van de regering voorkomt. Als parlementariërs op hun eigen mandaat gekozen worden, verzwakt dit de macht van partijen. De verkiezing van de burgemeester of de premier geeft de burger meer kiesmomenten, meer mogelijkheden om de politieke elite ter verantwoording te roepen, en maakt de politiek spannender. Dat versterkt interesse van burgers in politiek en zorgt voor een grotere opkomst bij deze kiesmomenten.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Femke Halsema douze point

Gister nam Femke Halsema afscheid als Leonardo hoogleraar in Tilburg. Ik had daar kaartjes voor gereserveerd omdat ik er een half jaar geleden vanuit ging dat Halsema daar zou aankondigen afstand te doen van haar fractievoorzitterschap. Ik ben toch maar gegaan en dat was mooi, want het verhaal van Halsema, nu alweer bijna een half jaar fractievoorzitter af, stond nu verder af van de dagelijkse politiek, waardoor haar verhaal meer diepgang en innovativiteit kreeg. Het betoog van Halsema is hier na te lezen. Halsema deed in haar betoog een interessant voorstel:

De studenten hebben bedacht dat het goed zou zijn om kiezers bij de verkiezingen niet meer enkel op de eerste partij van hun voorkeur te laten stemmen maar ook een tweede en een derde voorkeursstem te laten uitbrengen: een zogenaamd ‘songfestivalsysteem’.

Laat kiezers niet alleen hun eerste voorkeur duidelijk maken maar ook hun overige voorkeuren. Dat zou volgens Halsema samenwerking tussen partijen bevorderen. De vraag is hoe zo’n kiesstelsel eruit zou zien, wat dat voor’n gevolg heeft voor de interactie tussen politieke partijen en voor de uitslag.

Je kan denk ik op drie manieren kiezers de mogelijkheid geven hun tweede voorkeur uit te spreken: het Duitse kiesstelsel, het Bremens kiesstelsel en het IersAustralische kiesstelsel.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Steijnen stuurt aan op verbod PVV

mr Steijnen

Het OM is consistent in de rechtszaak tegen Wilders. Ook in tweede instantie luidt de eis : vrijspraak. Er is geen sprake van groepsbelediging omdat Wilders de islam, de godsdienst of de politieke ideologie zoals hij zelf zegt, aanvalt, en niet de moslims zelf. Ook de uitspraken die lijken op haat zaaien tegen moslims, zoals de vergelijking tussen de Koran en Mein Kampf, legt het OM uit als gericht tegen de islam. Als hij schrijft over een ‘invasie van moslims’ moet dat gezien worden in de context van zijn waarschuwing voor de toenemende invloed van de islam in Nederland.
Het OM is niet van mening veranderd. Het had jaren geleden op dezelfde gronden klachten tegen Wilders geseponeerd. In feite geven ze nu een toelichting op die beslissing, daartoe gedwongen door de de correctie van het Gerechtshof dat vervolging wel noodzakelijk vond. De kans dat de rechtbank het OM volgt lijkt me redelijk groot.

De aandacht voor het proces Wilders in de media is inmiddels behoorlijk verslapt. De eis tot vrijspraak was nauwelijks nieuws. Vrijwel onopgemerkt bleef de bijdrage van de advocaat van een van de benadeelde partijen, Nico Steijnen, die na het OM het woord mocht voeren om de positie van de benadeelden toe te lichten. Voordat het zo ver was had de rechtbank een half uur nodig om Steijnen’s toespraak namens de Beweging tot Herstel van het Respect te censureren. Hij mocht namelijk niet optreden als een alternatieve aanklager. Maar feitelijk was hij dat wel, ondanks alle geschrapte passages. Moszkowicz probeerde de rechtbank er dan ook met al zijn overtuigingskracht toe te bewegen Steijnen buiten de orde te plaatsen. Tevergeefs. Het valt nog mee dat hij niet opnieuw tot wraking overging.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Leefstijl terug aan de Nederlanders

Het kabinet gaat die prachtige leefstijl teruggeven aan de Nederlanders. De gemeenten worden het doorgeefluik. In de gisteren gepubliceerde Landelijke nota gezondheidsbeleid kondigt minister Schippers (VWS) een omslag aan in preventie- en gezondheidsbeleid. Uiteraard gekoppeld aan een nieuw subsidiebeleid. De omslag zal in totaal een besparing van structureel ongeveer € 220 miljoen euro opleveren. Op leefstijlbeleid kan vanaf 2014 structureel € 18 miljoen worden bespaard.

De gemeenten zien de bui al hangen. Weer een klusje erbij, weer minder geld. De VNG, de belangenvereniging van gemeenten, is het op een aantal punten eens met minister Schippers, maar “de afnemende aandacht voor leefstijlbeleid baart zorgen. Gemeenten hebben (ondersteunend) leefstijlbeleid van de rijksoverheid nodig om de lokale activiteiten te verankeren”, schrijft de VNG in een eerste reactie op de kabinetsplannen.

In de nota (pdf!) maakt het kabinet duidelijk wat die omslag in preventie- en gezondheidsbeleid moet voorstellen. De overheid gaat zich niet meer bemoeien met onze leefstijl. “Gezondheid moet weer iets van de Nederlander zelf worden”, staat in hoofdstuk 2.
Geen “algemene massamediale campagnes” meer. Daar heeft de overheid niet voldoende geld en mensen voor en ze hebben ook  weinig opgeleverd. Afscheid dus van Balkenende’s normen en waardenpropaganda.
Als de overheid er toch nog aan te pas moet komen, dan “zijn de gemeenten in veel gevallen als eerste aan zet”. Dicht bij de mensen en beter in staat “in te spelen op de belevingswereld van de mensen en rekening te houden met specifieke lokale omstandigheden”. De gemeenten mogen dus op eigen houtje vetzucht, comazuipen en roken uit hun grondgebied zien te weren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Beperk Koehandel in de Eerste Kamer

Mooi was het niet. Dat stemmen voor de Eerste Kamer. Om restzetels te verdelen stemden allerlei Provinciale Statenleden op andere partijen. Maar waarom is dit stelsel eigenlijk zo? En kan het anders?

Het huidige stelsel is pas vier jaar geleden ingesteld. Daarvoor was er sprake van een stelsel met lijstverbindingen. Omdat de lijsten en de lijstverbindingen na de Provinciale Statenverkiezingen ingeleverd moesten worden, leidde dit ook tot “koehandel” met als doel om de coalitie of de oppositie van een meerderheid af te houden. De rekenmeesters van de partijen maakte zulke lijstverbindingen dat partijen hier optimaal van zouden profiteren. Ideologische verwantschap telde daarbij minder. Bijvoorbeeld: de PvdA en GroenLinks kunnen sterk ideologisch verwant zijn, maar als het qua zetels beter is voor de PvdA om zelfstandig te gaan, dan zal ze het doen. Het stelsel leidt dus ook tot bonte combinaties: het OSF (een verbond van regionale partijen), de VVD en D66 hadden toen een lijstverbinding. Nu werkte het OSF samen met de 50+, de VVD met de PVV en CDA en D66 met de PvdA. Het huidige stelsel zonder lijstverbindingen had als doel om deze koehandel te ondermijnen. Maar de mogelijkheid van strategisch stemmen was door de wetgever onderschat.

Waarom is er sprake van koehandel? In essentie omdat er restzetels zijn. Sommige partijen halen 1.4 zetel andere 2.6. Die 0.4 en de o.6 zetel moeten zo eerlijk mogelijk gedeeld worden tussen de partijen. Omdat er een lange tijd zit tussen de verkiezing van de Provinciale Staten en de Eerste Kamer, worden de lijsten met lijstverbindingen pas ingediend na de verkiezingen. Daardoor konden er in het verleden allerlei deals gesloten worden met lijstverbindingen en nu kunnen er dus lijsten worden ingediend (Koornstra) die op het eerste gezicht geen zetel zouden kunnen winnen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De NRC, de economische crisis en de verwende jeugd

De krant is een meneer zeggen ze wel eens, maar gisteren was de NRC een ouwe heer.
In het redactioneel van 23 mei 2011 over de verkiezingen in Spanje en elders in Europa stelt zij dat er een trend is waar te nemen:

Partijen die nu in crisistijd verantwoordelijkheid dragen, worden gestraft.

Volgens NRC-Handelsblad is hiervoor een “simpele verklaring”:

Veel burgers voelen zich niet verantwoordelijk voor de economische crises en geven liever de schuld aan de regeringspartij die voorhanden is. Maar er is meer aan de hand. In Spanje werden de verkiezingen overvleugeld door het jeugdprotest dat, als een kopie van de beweging in Egypte, de pleinen van de grote steden bezet houdt. De boodschap van dit protest is vooral: Tegen! De jongeren zijn tegen de twee grote partijen die afwisselend regeren en meer of minder corrupt zijn. Ze zijn tegen een gedereguleerde economie die hun flexibele arbeidscontracten wegsnijdt en ook geen betaalbare woningen produceert.
Dat oogt een beetje verwend.

Dat zittende regeringen worden afgestraft voor de slechte economie is een natuurlijk een open deur. Maar wat wordt er bedoeld met “liever de schuld geven”, en welke verantwoording moet de burger dan nemen?

In Spanje is de nood op dit moment heel groot met een werkloosheidspercentage van maar liefst 21%. De reden dat de werkloosheid zo hoog is is dat een implosie van de huizenmarkt in Spanje heeft plaatsgevonden. Deze is het gevolg van de monetaire politiek van de ECB. Ook de oplossing van deze crisis wordt door het zelfde monetaire beleid geblokkeerd. Het land moet “als straf” voor het wanbeleid van die zelfde ECB hard bezuinigen waardoor de economie alleen maar verder krimpt. Is het vreemd dat burgers hun ongenoegen uitten over het dereguleren en bezuinigen die de crisis alleen maar erger maken?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Merkel en Rutte voeden vooroordelen

Merkel/Foto: Flickr.com

Angela Merkel’s uitspraken over de Zuid-Europese landen hebben tot scherpe reacties geleid, ook in haar eigen land. Ze zei dat de inwoners van landen als Portugal, Spanje en Griekenland veel te veel vakantiedagen hebben, minder werken en eerder met pensioen gaan dan de Duitsers. Er klopt geen hout van, schrijft de Jornal de Negócios uit Lissabon. “De Duitsers zijn Europees titelhouder van het grootste aantal vakantiedagen. De Grieken werken het meest. En hoewel de Nederlanders als laatste met pensioen gaan, worden ze op de voet gevolgd door de Portugezen op de vierde plaats.” Maar ook de Duitse conservatieve krant Die Welt betreurt Merkel’s uitspraken. Onder de kop “Europas Einheitsbrei” wijzen zij er op dat Merkel’s uitspraken ook uitgelegd kunnen worden als een pleidooi voor Europese gelijkschakeling op sociaal-economisch gebied. En dat is volgens deze krant helemaal niet wenselijk. De Zuid-Europese landen moeten hun problemen oplossen, maar wel op hun eigen manier graag.

Merkel’s Nederlandse collega Mark Rutte leest kennelijk geen buitenlandse kranten. In het debat over de steun aan Griekenland zegt hij: “Ik heb niets met Griekenland. Ik ben het helemaal eens met bondskanselier Merkel die zegt: ga eens wat meer werken.” (NRC 21 mei). Een populistische uitspraak in de richting van zijn gedoogpartner die behalve onjuist en volgens zijn eigen beginselen ook strategisch niet handig is maar bovendien ook volkomen onterecht jegens de inwoners van onze vakantielanden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wildersproces gaat door, veroordeling onwaarschijnlijk

Het Wildersproces gaat door, zo heeft de rechtbank Amsterdam besloten. Dat maakte de rechter maandagochtend bekend. Daarmee verwerpt de rechtbank de stelling van Wilders advocaat Bram Moszkowicz dat het om een oneerlijk proces zou gaanHeel vervelend voor sommigen, voor anderen domweg saai en langdradig. Want al voelde de PVV-leider zich reeds in januari 2009 veroordeeld en denkt René Danen dat er voldoende bewijs is om hem te veroordelen, het lijkt onwaarschijnlijk dat een dergelijke uitspraak er ook komt.

Ook al vind je de woorden van Wilders kwetsend, dat maakt ze nog niet gelijk strafbaar. De politiek leider probeert via het parlement op democratische wijze zijn gelijk te halen. Daarnaast zijn de meeste uitspraken vrij consequent tegen de islam gericht, wat de geblondeerde politicus minder kwetsbaar lijkt te maken voor een veroordeling. En het is maar de vraag of de rechter zich met een dergelijke uitspraak ten nadele van Wilders zou willen mengen in een heftig maatschappelijk debat. Het Openbaar Ministerie pleit voor volledige vrijspraak van groepsbelediging en haat zaaien. Ik denk dat het OM gelijk gaat krijgen van de Rechtbank Amsterdam.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (18): Ingrijpen in het HBO

Wat doe je als landelijke politiek als er wantoestanden zijn in het hoger onderwijs? Dan moet je hard ingrijpen! Deze week liet staatssecretaris Zijlstra zijn spierballen zien, en stelde dat hij gaat uitzoeken of de slechte opleidingen van InHolland wel verbeterd kunnen worden of beter dicht kunnen. De staatssecretaris wil meer grip op de hogescholen, en hen kunnen dwingen wantoestanden aan te pakken. CDA-Kamerlid Sander de Rouwe liet bij RTL Nieuws meteen zijn instemming blijken:

“Een staatssecretaris kan alleen een kopje koffie drinken en aangeven dat hem iets niet zint, maar dat vind ik eigenlijk een tandenloze tijger, je moet ook kunnen ingrijpen als iets misgaat, en niet wachten tot het al fout is gegaan, zoals we nu gezien hebben bij InHolland.”

Effectief en efficiënt
Wat klinkt detailpolitiek toch effectief en efficiënt. Er zijn problemen bij InHolland, en meteen zit de politiek erbovenop. Ouders, studenten en docenten kunnen erop rekenen dat de problemen nu echt worden aangepakt, want het kabinet en de Tweede Kamer zinnen op maatregelen om de problemen de wereld uit te helpen en herhaling te voorkomen. Als het onderwijs te slecht is, gaat de staatssecretaris voortaan gericht opdrachten geven via de raad van toezicht.

Als maatregelen zo effectief en efficiënt lijken, moet er onderhuids iets mis zijn. Is het werkelijk zo dat hogescholen jaren hun gang konden gaan? Is het werkelijk zo dat hogescholen in Nederland gewoon jarenlang slecht onderwijs konden aanbieden, daar niet op werden aangesproken en afgestudeerden in grote getalen met een waardeloos diploma de arbeidsmarkt op konden sturen? Was dat mogelijk totdat de politiek in actie kwam?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende