Burgers voor ontwikkelingshulp

Vandaag behandelt de Tweede Kamer de begroting voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in 2020. Twee derde van de Nederlanders belang hecht aan ontwikkelingssamenwerking. Cordaid maakte gisteren de resultaten bekend van een opinieonderzoek over het draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking in de Nederlandse samenleving. Enkele conclusies uit het rapport: - Bijna 2 op de 3 Nederlanders vindt ontwikkelingssamenwerking (enigszins/heel) belangrijk (64%), slechts 14% vindt ontwikkelingssamenwerking onbelangrijk. - 37% van de Nederlanders vindt dat er meer geld naar ontwikkelingssamenwerking moet gaan. - Nederlanders vinden “Gezondheidszorg” het belangrijkste thema binnen ontwikkelingssamenwerking (28%). Dit wordt gevolgd door "Voedselzekerheid en landbouw" (19%) en "Onderwijs" (17%). - Bijna 3 op de 4 Nederlanders vindt dat we niet moeten bezuinigen op gezondheidszorg binnen het budget van ontwikkelingssamenwerking.

Foto: Nelis Zevensloot (cc)

Bossen: onze krachtigste high-tech klimaatoplossing

ACHTERGROND - Als we over klimaat oplossingen praten, gaat het gesprek bijna altijd over de vermindering van fossiele brandstoffen. Maar volgens Han de Groot, CEO van de Rainforest Alliance, is dat maar een deel van de oplossing en zou het veel meer over bossen moeten gaan: de meest krachtige en efficiënte CO2 opnemende technologie die het wereld ooit heeft gezien.

Het meest recente wetenschappelijke klimaatrapport van de Verenigde Naties neemt geen blad voor de mond als het gaat om de toestand van onze planeet: om een klimaatramp te voorkomen moeten we nu ingrijpen om een wereldwijde verandering te bereiken op een schaal die “geen gedocumenteerd historisch precedent” heeft.

Tot nu toe richten lobbyisten en politici zich vooral op een afname in het verbruik van fossiele brandstoffen via technologie en/of beleid (bijvoorbeeld een forse koolstofbelasting) als klimaatoplossing. Uiteraard zijn zulke voorstellen cruciaal voor de vermindering van door de mens veroorzaakte CO2-uitstoot, die voor 71% wordt veroorzaakt door slechts honderd bedrijven die draaien op fossiele brandstoffen. Daarom speelt uitstootvermindering ook terecht een grote rol in de nationale klimaatverplichtingen van de 181 landen die het Akkoord van Parijs hebben ondertekend.

Toch overschaduwt de internationale aandacht voor fossiele brandstoffen de krachtigste en meest kosteneffectieve technologie voor koolstofafvang die er tot nu toe voorhanden is: bossen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Geloven in een betere wereld?

OPINIE - VN-jongerenambassadeur Elian Yahye meent dat we de positieve verbindende kracht van groepsidentiteit niet moeten onderschatten

‘Weet je… soms word ik er gewoon een beetje moedeloos van. Wat voor invloed kan ik nou hebben op deze problematiek?’ Het is een veelgehoorde uitspraak – vaak gedaan in de context van grensoverschrijdende, schijnbaar onoplosbare problemen waar we nu mee te maken hebben. Je probeert minder te douchen, vlees wat vaker te laten staan of geeft regelmatig geld aan een goed doel. Ondertussen worden de voorspellingen over klimaatverandering steeds zorgelijker en verdrinken er nog steeds vluchtelingen in de Middellandse Zee; de oorlogen lijken niet op te houden en schrijnende armoede blijkt hardnekkiger dan gedacht en gehoopt. Begrijpelijk toch dat we soms moedeloos worden en ons afvragen: ‘Welke impact kan ik nou maken?’

Toch is deze vraag niet zo logisch als het misschien lijkt. Het is een relatief moderne en Westerse blik op de situatie, een die ons een vertekend beeld geeft van de huidige problemen én oplossingen.

De kern van het probleem zit hem in het woordje ‘ik’. De vraag stelt impliciet dat we de huidige wereldproblemen het best kunnen bezien vanuit het perspectief van het individu. Maar dat het individu tot relatief weinig in staat is als het gaat om grote mondiale uitdagingen, mag geen verrassing heten. Het douchegedrag van mevrouw X is inderdaad niet opgewassen tegen het enorme probleem van waterverspilling.

Foto: Nederland en de VN (cc)

Het hele Nederlandse ontwikkelingsbudget naar de VN?

OPINIE - Marc Broere, hoofdredacteur van Vice Versa, werpt een balletje op.

Afgelopen week verscheen de evaluatie van de Nederlandse samenwerking met de ontwikkelingsorganisaties van de Verenigde Naties in de periode 2012-2015. De drie grootste ontvangers van Nederlandse hulp zijn de UNDP, UNICEF en UNFPA die in totaal 70 procent van onze bijdrage krijgen. Sinds 2011 is de bereidheid van de Nederlandse overheid om financieel bij te dragen echter fors gedaald. De bijdragen aan UNDP en UNICEF bijvoorbeeld waren in 2015 nog maar een derde van wat het in 2011 was. Daarvoor in de plaats is een grotere focus op de eigen Nederlandse prioriteiten gekomen.

De IOB, die de evaluatie uitvoerde, betreurt dat want deze dienst van het ministerie van Buitenlandse Zaken is overwegend positief over het werk van de VN-ontwikkelingsorganisaties. Vanwege de schaal waarop de VN opereert en omdat veel programma’s op regionaal of nationaal niveau worden uitgevoerd, hebben de VN-organisaties een veel groter bereik dan mogelijk is via bilaterale hulp of NGO’s. Wel kraakt de IOB ook een aantal kritische noten. De mate waarin de organisaties inzicht verschaffen in de effectiviteit van hun activiteiten verschilt namelijk nogal. Er is bovendien nog genoeg ruimte om efficiënter te werken, schrijft de IOB.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Scherpe kritiek op ontwikkelingssamenwerking

Nog nooit in de lange geschiedenis is Nederland zo hard op de vingers getikt als afgelopen week bij de zogeheten Peer Review van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking door het Development Assistance Committee (DAC). De lofprijzingen die Nederland in het verleden ontving, zijn omgeslagen in een lange serie kritische noten en lage cijfers, schrijft Paul Hoebink op Vice Versa.

Naast zijn jaarlijkse rapporten over de stand van zaken in de internationale ontwikkelingssamenwerking en zijn rapport vol cijfertjes over de geografische verdeling van financiën over ontwikkelingssamenwerking, heeft het Development Assistance Committee (DAC) van de OESO ook het altijd aardige rapport en instrument van de ‘Peer Review’. Het DAC is de plek waar de belangrijkste beslissingen over definities en stromen van ontwikkelingshulp worden genomen, zoals wat er wel en niet onder ontwikkelingssamenwerking valt. Elke vijf jaar zouden de leden van het DAC onderworpen moeten worden aan zo’n Peer Review, waar twee leden van de DAC op bezoek komen bij het donorland en op bezoek gaan naar een hulpontvangend land en geholpen door het secretariaat een rapport daarover opstellen.

Zo kreeg Nederland in 2001 nog uitgebreide lof voor zijn streven naar beleidscoherentie, zijn hoge hulpvolume, zijn inzet in internationale fora, zijn decentralisatie en het aansluiten op regeringsprogramma’s in ontwikkelingslanden. In 2006 gebeurde dat opnieuw en werd Nederland ook geprezen vanwege zijn aandacht voor kwaliteit en zijn innovatieve benadering van hulpprogramma’s. In 2011 werd weliswaar het risico gesignaleerd dat de financiering van private sector programma’s gemengd zou kunnen worden met belangen van het Nederlandse bedrijfsleven, maar verder was er toch vooral weer een rapport met achten en negens.

Foto: Gini Rometti en Edward Effah. IBM sleept een lucratief contract binnen bij Ghana's Fidelity Bank, dat veilig betalen via smartphones wil uitrollen. (IBMPhoto, 2014) (cc)

Diepere oorzaken van radicalisering, terrorisme en migratie; de rol van ontwikkelingssamenwerking

OPINIE - Ontwikkelingssamenwerking speelt een grote rol in oorzaken van migratie, terrorisme en radicalisering, schrijft Paul Hassing. Sommige staatshoofden suggereerden dat een nieuw Marshallplan voor Afrika nodig is, in plaats van te vervallen in bilaterale projecten.

Nu langzaam maar zeker de damp van de emoties optrekt na de aanslag in Parijs, doet de vraag rijzen welke diepere oorzaken ten grondslag liggen aan de radicalisering. Er bestaat internationaal grote overeenkomst om IS in Irak en Syrië fors aan te pakken om zodoende het ideologische en operationele centrum van de aanslag te elimineren. Indien dat al mogelijk is, zal het de oorzaken van de radicalisering niet wegnemen. Het zal in het beste geval tijdwinst opleveren. Het is niet ondenkbeeldig dat IS – na territoriaal verslagen te zijn, zich daarna transformeert in iets anders. Zoals een deel van Al-Qaida na Afghanistan zich heeft getransformeerd in IS. Tijdswinst die ons de mogelijkheid biedt om de diepere oorzaak van radicalisering aan te pakken, hier in Europa maar ook in ontwikkelingslanden.

Hier in Europa is het nodig introspectie te betrachten hoe we omgaan met grote groepen jongeren in de banlieues, de vraag te stellen waarom zij zich buitengesloten voelen en waarom er zo’n grote afstand bestaat tot politie en maatschappelijke organisatie. Ouders willen niet dat hun opgroeiende kinderen radicaliseren. Ze zien ze liever een plek verwerven in de samenleving, leuk werk vinden en kleinkinderen krijgen. Echter, ze zijn niet in staat om hun zonen en dochters op andere gedachten te brengen. Ze kunnen het niet alleen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: en.wikipedia.org

Ondernemend Nederland in Afrika

ANALYSE - De Ebola-crisis heeft tot een groeiende aandacht geleid voor Sierra Leone, Guinee en Liberia. Europese landen bieden hulp voor de wederopbouw. Na de Duitse en de Zweedse ministers van ontwikkelingssamenwerking maakt ook de Nederlandse minister Ploumen binnenkort haar opwachting in de drie meest getroffen landen. Vanuit Liberia geeft Leo Platvoet zijn visie op de hulp die geboden zou moeten worden.

Ploumen komt niet alleen naar Afrika. Ze hoopt dat veel Nederlandse ondernemers met haar mee willen reizen. Enige tijd geleden deed de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland daartoe een oproep:

Wilt u kennis nemen van de huidige economische ontwikkelingen in Sierra Leone, Liberia en Guinee? Ga dan van 5 t/m 8 juli mee met de economische missie naar deze landen met Lilianne Ploumen, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

Voor de uitbraak van Ebola zaten deze landen economisch gezien in de lift. Nederland organiseert als één van de eerste landen na de Ebola-uitbraak een economische missie op ministerieel niveau naar deze regio. Graag bieden we bedrijven de mogelijkheid om vroeg in te spelen op potentiële kansen die zich in deze landen zullen voordoen, want ondanks de Ebola-crisis zijn de fundamenten van deze economieën onaangetast. De verwachting is dat er de komende jaren geïnvesteerd wordt in gezondheidszorg, landbouw en infrastructuur in de drie landen, wat interessante kansen biedt voor het Nederlandse bedrijfsleven. Daarnaast heeft Nederland ook het bedrijfsleven instrumentarium en beurzenprogramma voor alle drie de landen opengesteld.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Beeldvorming in goede doelencampagnes is stigmatiserend

OPINIE - Firdaoussi verschijnt zo nu en dan op televisie, tussen de soapseries en het journaal door. Zij vult dan negentig seconden lang in haar eentje het beeld. Een klein, verdrietig meisje, op sterven na dood. Een dragende mannelijke voice-over vertelt met de nodige melancholie: ‘Ze is nog maar een kind. Een onschuldig meisje, dat niets anders kent dan pijn en gekweld wordt door ondervoeding.’  Op de kijker wordt vervolgens een dringend beroep gedaan: ‘Helpt u vandaag een kinderleven redden? Dat kan al vanaf drie euro per maand.’

Achter het beeld

Red het leven van Firdaoussi“, een reclamespot van Save the Children, heeft de gemoederen flink bezig gehouden de laatste tijd. IDleaks stuurde in juni een brief aan het management van Save the Children met het verzoek de reclame van de buis te halen. Publicist Frank van der Linde diende in oktober een klacht in bij brancheorganisatie Partos. Diverse Nederlanders met Afrikaanse roots deden een appèl op prominenten in de ontwikkelingssector om te stoppen met dit soort beeldvorming.

Waarom vallen zo veel mensen over deze reclamespot? En welke argumenten passeren daarbij de revue? IDleaks kwam eerder deze week met een uitgebreide analyse. Wij borduren daar in dit artikel op voort. We proberen antwoord te geven op de vraag “wat is eigenlijk het probleem?”, doen een aantal suggesties en sluiten af met een gedachte-experiment. Kijk voor je verder leest overigens eerst even naar de reclamespot die de directe aanleiding vormt voor dit schrijven.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Olof Werngren (cc)

Voor allerarmste landen is WTO zo slecht nog niet

ANALYSE - De Wereldhandelsorganisatie (WTO) is in crisis. Z0 beginnen in elk geval de meeste artikelen en commentaren die de afgelopen weken over de organisatie zijn verschenen. En dat is ook wel terecht, want er zijn grote verschillen in de onderhandelingsposities van de belangrijke machtsblokken.

De VS staan bijvoorbeeld lijnrecht tegenover de “Cotton Four”; de vier West-Afrikaanse katoen producerende landen (Benin, Burkina Faso, Tsjaad en Mali), die af willen van de markt verstorende subsidies aan Amerikaanse katoenboeren.

In het centrum van de aandacht staat echter het voorstel van India. In misschien wel de grootste campagne tegen honger en voor voedselzekerheid in het land sinds jaren, wil India meer ruimte om haar eigen landbouw te subsidiëren. Volgens veel landen leidt de steun echter tot serieuze marktverstoringen, waar rijstimporterende landen de dupe van kunnen worden. Uitgerekend aartsvijand Pakistan zou het Indiase voorstel in de WTO kunnen blokkeren en er gaan steeds meer stemmen op in India om desnoods de WTO maar te verlaten als de Indiase handelsminister niet een beter handelsresultaat mee naar huis kan nemen.

Het Indiase voorstel lijkt overigens allerminst onredelijk, want zelfs als India haar landbouw gaat subsidiëren, zal de totale steun die het land aan haar boeren zal geven nog maar een fractie zijn van hetgeen een land als de Verenigde Staten aan haar eigen boeren geeft. En ook Europa heeft boter op haar hoofd als ze India bekritiseert: de Europese steun mag dan onder allerlei ingewikkelde constructies vallen, die wel worden toegestaan door de WTO (subsidies die volgens de definities van de WTO niet-marktverstorend zijn), maar leg maar eens uit aan een boer uit Bangladesh waarom zijn Europese en Amerikaanse collega’s elke maand wel ondersteuning ontvangen, terwijl hij dat niet krijgt. Waarom niet? Omdat de WTO dat niet zou toestaat en in dat kader is het wrang dat het uitgerekend de Verenigde Staten is die de Indiase staatsteun bij een WTO-panel aanhankelijk maakte.

Foto: Monash University (cc)

Ewout Irrgang gaat Afrikaanse gezondheidszorg hervormen

INTERVIEW - Vorige week werd bekend dat Ewout Irrgang een nieuwe baan had gekregen bij de ontwikkelingsorganistie PharmAccess. Een opmerkelijke move voor een voormalig SP-Kamerlid om bij een dergelijk privaat initiatief te werken? Vice Versa sprak met Irrgang over zijn beweegredenen.

PharmAccess is een publiek-privaat samenwerkingsverband dat zich inzet voor betaalbare gezondheidszorg van goede kwaliteit. In 2010 ontving de organisatie de G-20 prijs voor innovatieve ontwikkelingsprojecten. De organisatie is onder meer bekend van het Health Insurance Fund, dat ziektekostenverzekeringen regelt in Afrikaanse landen. Vanaf 1 september treedt Irrgang in dienst en op 1 januari 2014 zal Irrgang in Dar es Salaam technisch directeur worden van het PharmAccess kantoor aldaar. Een hele overstap, erkent Irrgang. ‘We gaan verhuizen, mijn vrouw, 2 kinderen  – waarvan er één pasgeboren is – en ik. Dat is spannend en uitdagend, maar we gaan ervan uit dat het allemaal goed gaat en we er voorlopig zullen blijven.’

Hoe kwam bij PharmAccess terecht?

‘Via het Meerpartijeninitiatief HIV/Aids, waar ik voorzitter van was,  kwam ik in aanraking met het werk van PharmAccess en dat sprak me aan. Pharmaccess was oorspronkelijk bedoeld voor aidsprogramma’s en nog steeds hebben we daar programma’s voor lopen, zoals bij het Tanzaniaanse leger, de politie en gevangenissen waar 15.000 mensen een behandeling voor HIV/Aids krijgen. Er was niet een specifieke vacature, maar we zijn met elkaar in gesprek geraakt en zodoende heb ik deze baan gekregen. Ik vind het leuk dat ik hierbij mijn financiële belangstelling kan combineren met mijn betrokkenheid bij ontwikkelingssamenwerking. Daar past PharmAccess uitstekend bij.’

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende