Kennis van de Nederlandse maatschappij: Het maakt niet uit

Een deel van het inburgeringsexamen om Nederlander te worden is nog altijd een onderdeel ‘kennis van de Nederlandse maatschappij’. De vragen die er worden gesteld zijn moeilijk te achterhalen. Af en toe borrelt er iets naar de oppervlakte, en vaak levert dat dan tumult op, want er zitten altijd betrekkelijk absurde vragen bij, waarvan je afvraagt hoeveel mensen die al Nederlander zijn ze kunnen beantwoorden. Maar omdat het zo schimmig blijft, en misschien ook omdat het de meeste mensen die al Nederlander zijn uiteindelijk weinig kan schelen, verandert er weinig. Op YouTube vond ik het onderstaande filmpje waarin wat vragen voorkomen uit het thema ‘omgangsvormen, normen en waarden’. Het bureau dat het plaatste ziet er serieus uit, ik neem aan dat ze weten wat ze doen. Maar er komen dus vragen in voor als: Hoe kunt u het beste omgaan met mensen die anders denken of een ander geloof hebben dan u? A. Niet met hen omgaan B. Hen overtuigen van uw gelijk C. Het maakt niet uit. U kunt gewoon met elkaar omgaan Het is misschien onderdeel van mijn Nederlanderschap dat ik als ik zo’n vraag lees, weet dat C wel het bedoelde antwoord zal zijn. Maar is het ook ‘juist’? Het is nogal cultuurrelativistisch, het zegt feitelijk dat iedere ‘andere gedachte’ en ieder ‘ander geloof’ genegeerd moet worden. Iemand meent dat je jonge meisjes niet naar school moet sturen: ‘Het maakt niet uit’. Iemand anders denkt dat Adolf Hitler een toffe peer was: ‘U kunt gewoon met elkaar omgaan’. Ik denk niet dat de gemiddelde Nederlander dus per se altijd leeft volgens principe C. Ik denk ook niet dat die dat zou moeten doen. Er zit ook een wonderlijke afkeer van de discussie in deze stelling. Ik zou zeggen dat iedere opvatting altijd ter discussie staat, en dat je voortdurend moet proberen anderen te overtuigen van je gelijk – en je tegelijkertijd voortdurend open moet stellen voor het gelijk van de ander. Dat laatste ontbreekt zelfs helemaal in dit examen: de mogelijkheid dat je van die andere mensen met hun andere gedachten misschien iets kunt leren, dat zij jou er misschien van kunnen overtuigen om je leven definitief te veranderen. Mensen die zich in Nederland willen vestigen moet kennelijk worden bijgebracht dat ‘we’ een ’tolerant’ land zijn (de nieuwe regering wil ze in dat kader trouwens ook iets leren over de holocaust). Zelf verwachten we dat ‘zij’ niet zo tolerant zijn. Omdat ik die vooroordelen ken, weet ik dat antwoord C hier is wat je moet kiezen. Maar het betekent ook dat je zegt dat de waarheid er niet toe doet, en de moraal eigenlijk ook niet. Wat iemand anders ook denkt of gelooft: het maakt niet uit, iedereen denkt nu eenmaal hetzelfde, de waarheid zal wel ergens in het midden liggen, maar daar gaan we zeker niet naar op zoek. U kunt gewoon met elkaar omgaan. https://www.youtube.com/watch?v=cmJWOhjqA-g  

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het ideale curriculum

ONDERZOEK - Als je snel een fel en interessant debat wil, geef dan een groep de volgende opdracht:

“Stel het ideale curriculum voor de basisschool samen. Je mag maximaal 8 vakken voorstellen, met een totale lestijd van 32 uur per week. Geef door middel van de urenverdeling ook aan welke vakken je het belangrijkste vindt. Verdedig je keuze”. 

Een dergelijke opdracht kreeg ik ooit tijdens een college “Curriculumtheorie”, en ik kan me de felle discussie die ontstond nog goed herinneren. Het raakt aan fundamentele waarden van mensen, en wat men uit eigen opvoeding waardeert. Ik kan me óók herinneren dat we er eigenlijk niet goed uitkwamen: want bestaat het ideale curriculum eigenlijk wel?

De uitslagen van het Nationale School Onderzoek, onder 85.000 lezers van regionale dagbladen, deden me terugdenken aan dat college van 20 jaar geleden. Een lange lijst met wensen voor vakken, zonder dat er een duidelijke keuze te maken is.

Opvallend is het hoge percentage respondenten dat Engels verplicht wil stellen op de basisschool. En de opkomst van “sociale media” is goed terug te zien (63%). En blijkbaar gaat de wens om kinderen iets te leren over sociale media gepaard met de noodzaak om ze ook omgangsvormen te leren. Zou het een met het ander samenhangen?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour | SP onbeschoftheid

Flapdrol

Jan “effe dimmen” Marijnissen volgt in de voetstappen van Geert “knettergek” Wilders waar het gaat om het wegzetten van politieke opponenten met een lomp stempel. Met minister Koenders als lijdend voorwerp ditmaal.

“Ga de Kamer uit. Je hebt hier niets te zoeken” meldde hij ook nog doodleuk toen Koenders verhaal kwam halen. Het lijkt er op dat de SP besloten heeft om PVV retoriek te gaan hanteren om het naderende onheil van een enorm zetelverlies af te wenden. Want ook Agnes Kant distantieerde zich niet van de uitspraken van Marijnissen: “Het is een keurig woord en een terechte constatering.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Voortschrijdende indoctrinatie

Een kwartiertje voor de vergadering, mail ik mijn twee Iraanse medewerkers met het verzoek of ze zich stipt op tijd in mijn kantoor willen melden. Normaal gesproken komen ze vijf minuten te laat. Soms voeren we filosofische gesprekken over de vraag of vijf minuten te laat komen niet een contradictie is. Een van hen heeft ooit de stelling verdedigd dat vijf minuten te laat eigenlijk te vroeg is.

Deze keer zal een onderzoeker van Harvard per telefoon aan het gesprek deelnemen en ik wil hem niet laten wachten. In zijn tijdzone is het zeven uur in de ochtend.

Een minuut voor aanvang melden de twee medewerkers zich in mijn kamer.
‘Hoe gaat het?’ vraag ik.
‘Gaat wel,’ zegt een van hen bedeesd.

Vroeger dacht ik dat er iets mis was wanneer hij dit antwoord gaf. Inmiddels weet ik dat het Nederlandse standaardantwoord, ‘Goed’, hem onbegrijpelijk voorkomt. Hoe kun je ooit je leven samenvatten met het woord ‘goed’? Na enkele experimenten in de eerste maanden van zijn aanstelling, heeft hij geconcludeerd dat ‘gaat wel’ het meest handzame antwoord is.
Wanneer ze klaar zitten met hun laptop op schoot, grinnikt hij. Ik vraag wat er grappig is.
‘Ik zie net je mail,’ zegt hij.
‘En toch ben je voor het eerst op tijd,’ zeg ik. ‘Heel interessant.’ Onder het mom van ironie indoctrineer ik hen met onze lokale tradities als punctualiteit en het veinzen van belangstelling voor de medemens. Ik constateer dat de indoctrinatie zijn vruchten begint af te werpen.
‘Ik ben eerder vanwege onze gast. Het leek me onbeleefd om hem te laten wachten.’
‘Aha,’ zeg ik. ‘Dus als ik het goed begrijp is het onbeleefd om een gast te laten wachten, maar niet om je baas te laten wachten.’
Hij schiet in de lach. Een hoog, enigszins manisch geluid, met een zweem van paniek. Hij kijkt me taxerend aan.
Dan zegt hij: ‘Jij bent extended family. Bij familie kun je nooit te laat komen.’
‘Aha.’ Ik schik de vergaderstukken. ‘Vermoedelijk is dat een compliment,’ zeg ik tegen niemand in het bijzonder.
De indoctrinatie schrijdt voort, maar het is nog onduidelijk bij wie.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.