#Dezeweek | Herinneringen in Andermans Schedels

In de huidige versnipperende wereld is er in ieder geval nog één fundamentele eigenschap waarvan we kunnen zeggen dat die gemeenschappelijk is: wij zijn allen sterfelijk. Vroeg of laat zullen we allemaal het lootje loodje leggen. Voor de één wacht de steen op het gazon, de ander verwordt tot de verbrande inhoud van aardewerk op de schoorsteenmantel. De dood komt soms vroeg en rauw, maar even zo vaak zal hij geruisloos en traag zijn intrede doen. De dood is definitief. Waar we in ons leven nog enig idee hebben dat we zelf kunnen bepalen wie we zijn, ligt ons lot na de laatste dag definitief in de handen van anderen. En zijn we niets anders, dan herinneringen in andermans schedels. James Gandolfini kon na zijn dood nog kort de beste acteur aller tijden zijn, een laatste lofzang die bij veel gestorven acteurs al gehoord werd, en ook in de toekomst nog vaak zal klinken. Heath Ledger was ook even de beste acteur die de wereld ooit gezien had, en cru genoeg zal het slechts een kwestie van tijd zijn tot Tony Soprano het niet meer is. Als de Sopranos-herhalingen weer gestopt zijn, als zijn dood alweer vergeten is en de sociale media haar steun al lang weer aan andere adressen dan de dertienjarige Michael betuigt, is James Gandolfini voor de wereld niks meer dan een gekreukelde dvd-box in een failliete dvd-zaak. Niks meer dan een geforceerd eerbetoon op een awardshow.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Waan van de dag

Een opgeschoonde Mandela

, door

…wordt op dit moment door veel van zijn voormalige vijanden toegejuicht:

Those who suffered under apartheid, the exiles, those who were active in solidarity overseas: all will have their memories […] But sadly, they have to share a stage with the official voices of commemoration: politicians and others who cared little for the ANC or who actively opposed it. In the UK it is sickening to hear eulogies from the braying Tories, the Bullingdon-club types and ex-members of the Federation of Conservative Students who sang “hang Nelson Mandela” in the 1980s. No doubt, in the US, there will be some prominent Reaganites who utter similar word of appreciation.

Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

Verkiezingen en voetbal in Afrika

, door

ACHTERGROND - In de eerste Afrika-aflevering van Elders in de Wereld aandacht voor politiek oproer in Ghana en Mali, het zwijgen van Mandela en (de schoenveters van) de Zambiaanse über-Messi.

None is quiet on the western front. In een live gestreamde verklaring riep de Ghanese kiescommissie afgelopen zondagavond zittend president John Dramani Mahama uit tot winnaar van de verkiezingen die vrijdag en zaterdag zijn gehouden. Mahama, die hetNational Democratic Congress (NDC) vertegenwoordigt, is met 50,7% van de stemmen zijn rivaal Nana Akufo-Addo (47,7%) de baas. Of? Addo’s partij, de New Patriotic Party (NPP), schreeuwt moord en brand en beticht de verkiezingscommissie van manipulatie. Zaterdagavond al repte de secretaris-generaal van de NPP juist van een verkiezingszege van Akufo-Addo, die 51 procent van de stemmen zou hebben gekregen. Terwijl Mahama alvast verbaal het confetti-kanon afschoot tijdens zijn acceptance speech, deelde de NPP middels een statement op de partijwebsite een woedende uppercut uit. Wordt vervolgd, ja. Bij de buren is het gras immers nog rood van het bloed: twee jaar geleden liep een verkiezingsconflict in Ivoorkust gruwelijk uit de hand.

Dan Mali, waar het al code rood is sinds de militaire coup die in maart van dit jaar door rebellen werd gepleegd. Maandagnacht werd premier Cheick Modibo Diarra gearresteerd door legerofficieren die trouw zijn aan coupleider Amadou Sanogo. Prompt maakte Diarra, net toen hij op het punt stond op het vliegtuig naar Frankrijk te stappen, zijn aftreden wereldkundig. Door voor eigen rechter te spelen lapt het leger afspraken met de VN-Veiligheidsraad aan de militaire laars; in april droegen Sanogo cum suis de macht nog over aan een interim-(burger)regering en beloofden ze zich koest te houden. De sluwevossenstreek van maandagnacht komt net op het moment dat de VS spijkers met koppen beginnen te slaan wat betreft een militaire interventie in Mali. Ook Frankrijk en de Afrikaanse Unie zelf hebben al opgewonden geblaft. Wie bijt het eerst?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Lachen in Tsjetsjenië?

, door

[qvdd]

Je zult altijd mensen mee en mensen tegen hebben. […] Maar ik wil me niet met politiek bezighouden. Ik wil me concentreren op de sport en de mensen daar weer een beetje plezier in het leven geven. Door mijn komst gaat deze regio heel veel meer aandacht krijgen. En dat kan een positief effect hebben.

Ruud Gullit wijst de kritiek tegen zijn baan als coach van de club Terek Grozni van de hand. De voorzitter, Ramzan Kadyrov, is tegelijkertijd president van het land en wordt fel bekritiseerd om zijn lak aan mensenrechten.

Waar is de Gullit die zijn gouden bal opdroeg aan Nelson Mandela?

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

In gesprek met Mandela

, door

Vandaag een gastbijdrage van Bart Luirink, hoofdredacteur van ZAM Africa Magazine. Het stuk verscheen ook op RNW

Nelson MandelaIn een nieuw boek dat half oktober verscheen zou Nelson Mandela te weinig van zichzelf prijsgeven. Maar er is nog maar weinig dat we niet van de Zuid-Afrikaanse leider weten. We moeten daarom vooral op zoek naar de essentie van zijn ideēen. Hoe bestaat het dat Mandela’s misstappen geen afbreuk doen aan de iconisering van deze Afrikaanse leider? Waarom krijgt een boek dat zijn diepste zieleroerselen blootlegt het verwijt ‘te weinig persoonlijk’ te zijn?

Het zijn de vragen die bij me opkomen na lezing van In gesprek met mijzelf, het door medewerkers samengestelde egodocument van Nelson Mandela. Tekortkomingen waren er in de carriere van Mandela genoeg. Nog recentelijk fronsten we de wenkbrauwen bij een foto waarop de Liberiaanse leider Charles Taylor aan de dis bij Mandela thuis te zien was, naast Naomi Campbell bij wie de huidige prime suspect van het Internationaal Strafhof in Den Haag, na het diner een bloeddiamantje liet bezorgen. Mandela’s oproep, begin jaren negentig, om aan veertienjarigen in zijn land stemrecht te gunnen, was ongelukkig. Dat hij in het begin van zijn presidentschap de bestrijding van aids overliet aan zijn adjunct Mbeki, die niet in het bestaan van hiv geloofde, was meer dan een faux pas.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

En als hy oorlog wil, hy oorlog kry…

, door
Eugène Terre'Blanche in 2004 (Foto: Flickr/Fugue)

Bij de naam Eugène Terre’Blanche zweeft mij altijd een specifiek beeld voor ogen. Een man, met witte baard, die voor een uitzinnige menigte staat, en uitschreeuwt: “En als hy oorlog wil, hy oorlog kry…” In mijn herinnering draagt Terre’Blanche ook nog een cowboyhoed, en heeft hij een geweer in zijn rechterhand. Deze elementen zijn wellicht door mijn verbeelding toegevoegd. Ik heb het fragment, daterend uit de vroege jaren negentig, niet op YouTube terug weten te vinden. Ook de exacte context valt niet meer te achterhalen, en ook niet wie er precies met ‘hy’ bedoeld wordt. Voor dat laatste zijn er echter twee duidelijke kandidaten: Frederik Willem de Klerk, leider van de Nasionale Party en destijds president van Zuid-Afrika, en Nelson Mandela, leider van het ANC.

Destijds was de uitroep van Terre’Blanche erg angstaanjagend. Terugkijkend is hij eerder ironisch, of bijna hilarisch. Terre’Blanche bood hier de Klerk en Mandela het vooruitzicht van een oorlog aan. De impliciete reactie van de heren kwam neer op een heel beleefd ‘nee’. Ze kozen voor een vreedzame oplossing voor de situatie in Zuid-Afrika, en tegen de apocalypse van rassengeweld die de hele tweede helft van de twintigste eeuw een waarschijnlijke uitkomst had geleken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige