Masai wonen op de verkeerde plek

Vliegtuigen krijgen in de geglobaliseerde wereld van tegenwoordig overal voorrang. In Tanzania zijn vorig jaar 20.000 herders van het Masai volk onder dwang en in strijd met rechterlijke uitspraken van hun land verdreven voor de uitbreiding van Kilimanjaro Airport. Velen van hen wachten nog op de beloofde compensatie en komen nu in verzet. Eind oktober zijn er in Tanzania verkiezingen, maar het is de vraag of hun stem dan zwaar genoeg gaat wegen. Eerder zijn al tienduizenden Masai gedwongen te verhuizen uit het Ngorongoro natuurpark in het noorden van het land. Een rapport van Human Ritghts Watch met de titel "It's Like Killing Culture" documenteert het Tanzaniaanse overheidsprogramma dat in 2022 van start ging om hun land te gebruiken voor natuurbehoud en toerisme. Sinds 2021 hebben de autoriteiten de beschikbaarheid en toegankelijkheid van essentiële openbare diensten, waaronder scholen en gezondheidscentra, aanzienlijk beperkt. Deze inkrimping van infrastructuur en diensten, in combinatie met de beperkte toegang tot culturele locaties en weidegebieden en een verbod op het verbouwen van gewassen, heeft het leven voor de inwoners steeds moeilijker gemaakt, waardoor velen gedwongen zijn te verhuizen. In het overheidsprogramma is weinig aandacht besteed aan het consulteren van de bevolking, wat de schade alleen maar heeft verergerd volgens HRW.  Bewakers weigeren inwoners nu de toegang of dwingen hen een relatief hoge toeristenbelasting te betalen als ze niet over het vereiste type identificatie beschikken. Rangers hebben bewoners aangevallen, geslagen en lastiggevallen als ze zich niet aan de regels van de overheid hielden. Om hun uitzettingen te rechtvaardigen, beschuldigen ambtenaren de Masai regelmatig van stroperij en degradatie. Ze wijzen daarbij op de bevolkingsgroei en het aantal vee. Deze beschuldigingen worden door de gemeenschappen verworpen als valse excuses, die bedoeld zijn om hun aanwezigheid te ondermijnen. Een inwoner van het natuurgebied: 'Ze proberen ons op alle mogelijke manieren te verzwakken, om op te geven en te vertrekken. Ze proberen een einde te maken aan onze veeteelt. Wij jagen nooit op wilde dieren om ze uit te roeien. We zijn zeer goede natuurbeschermers; we haten de wilde dieren niet.' De Masai zijn een nomadisch volk met ongeveer anderhalf miljoen mensen dat leeft en Kenia en Tanzania. Het vee is het belangrijkst voor de Masai. Ze eten het vlees, drinken het bloed en melk, gebruiken de huiden voor huizen en hun botten voor bijvoorbeeld kammen. Hun bestaan staat al sinds de kolonisatie door de Britten onder druk. Halverwege de 19e eeuw verloren de Masai al het merendeel van hun land door de import van westerse ziektes, de runderpest en door een herverdeling van de gronden door de Engelse bezetters. In Kenia zijn de Masai in de loop van de tijd verdreven uit nationale parken als Serengeti, Masai Mara en Amboseli. Oppositie monddood Voor de verkiezingen op 29 oktober heeft de regerende Chama Cha Mapinduzi (CCM) de belangrijkste oppositiepartijen op voorhand uitgeschakeld. De leider van de belangrijkste oppositiepartij Chadema, Tundu Lissu, beoogd presidentskandidaat, was vorig jaar al gearresteerd in de aanloop naar de lokale verkiezingen in december. Hij wordt nu beschuldigd van verraad omdat hij oproept tot kieshervormingen. Ook de presidentskandidaat van de op één na grootste oppositiepartij, ACT Wazalendo, is gediskwalificeerd na het indienen van een petitie.De kandidaat van de CCM, zittend president Samia Suluhu Hassan, zal weinig concurrentie krijgen. Samia kondigde bij haar aantreden in 2021 hervormingen aan, maar daar is nog weinig van terechtgekomen. Het lijkt er op dat zij in haar beleid niet veel verschilt van haar repressieve voorganger Magufuli. Dat zal voor een deel ook te maken hebben met de conflicten binnen haar partij tussen verschillende facties. Een controverse ging over een havendeal tussen het in Dubai gevestigde DP World en de Tanzaniaanse overheid. DP World, actief langs de Oost-Afrikaanse kust, kreeg na een wisseling van de wacht in Samia's regering een contract voor 30 jaar voor het beheer van de haven van Dar es Salaam. De onderdrukking van de oppositie heeft ook geleid tot restrictie van het gebruik van sociale media. Kritiek via Whatsapp op regeringsfunctionarissen of de president heeft al geleid tot arrestaties. De regering heeft internetproviders en aanbieders van online content bij wet verplicht identificatie van de bron van online content mogelijk te maken. Exploitanten van internetcafés moeten gebruikers registreren met behulp van erkende ID's, statische IP-adressen toewijzen en camera's installeren om de activiteiten van gebruikers te monitoren. Criteria voor ingrijpen zijn vaag genoeg om naar willekeur oppositie monddood te maken. Human Rights Watch documenteerde 10 gevallen waarin de Tanzaniaanse autoriteiten sinds medio 2024 mensenrechtenactivisten, leden van oppositiepartijen, advocaten en religieuze leiders hebben lastiggevallen, aangevallen, ontvoerd of gemarteld. De Tanzaniaanse activiste Maria Sarungi Tsehai werd in Nairobi ontvoerd door mannen die haar naar verluidt wurgden en ondervroegen, waarbij ze toegang tot haar telefoon eisten. Tsehai, een uitgesproken criticus van de Tanzaniaanse president Samia Suluhu Hassan, gelooft dat het incident politiek gemotiveerd was. De onrust broeit in verschillende Oost-Afrikaanse landen. Jongeren spelen daarin een grote rol, zoals in Kenia het afgelopen jaar. Volgens  mensenrechtenactivist Edward Kambanje uit Malawi maken de gebeurtenissen in Kenia deel uit van een bredere continentale afrekening. "De activisten van Malawi volgen de situatie nauwlettend", vertelt hij aan The Africa Report. "De Generatie Z-beweging in Kenia heeft laten zien dat gedecentraliseerd, digitaal vaardig protest de fundamenten van de staatsmacht kan doen wankelen." In Malawi is onlangs de 85-jarige Peter Mutharika opnieuw gekozen tot president. De Nyasa Times waarschuwt hem: 'Dear Mr. President, Please Don’t Mess Up This Time.'  

Door: Foto: Paul (cc)

ZZZ | Het belang van alles wat leeft

Politiek is voor een belangrijk deel het afwegen van belangen. Wat weegt het zwaarst? Aan welke belangen moeten we prioriteit geven? Op dat punt verschillen politieke partijen en aan de hand van die verschillen bepalen kiezers straks hun keuze, althans dat mag je hopen. Een van de vragen is dan welke prioriteiten we moeten stellen als het gaat om klimaat en biodiversiteit.

Vorige maand schreef ik in deze rubriek over de ideeën van de Franse milieufilosoof Baptiste Morizot. Hij vindt dat we het dualisme, de tweedeling mens-natuur, moeten vervangen door het besef dat ‘het leven voor de mens alleen leefbaar is als het ook leefbaar is voor het weefsel van het levende als geheel.’ Natuurbescherming is volgens Morizot ook een verkeerde, in wezen paternalistische,  term die uitgaat van het ‘anders-zijn’ van de natuur ‘tegenover een superieure mens, die als enige een rationeel innerlijk bezit.’ Dat mogen de ‘rentmeesters’ van het CDA zich wel aantrekken. Ecopaternalisme noemt hij het, een bron voor onterechte toeëigening en uitbuiting.

Met een afweging van belangen tussen mens en natuur zitten we volgens Morizot dus op het verkeerde spoor. In zijn boek Het levende laten opvlammen betoogt hij dat alles wat leeft een gemeenschappelijk belang heeft dat moet worden verdedigd tegen de uitbuiting voor het individuele belang van de rupsjes-nooit-genoeg onder de mensen. Voor een begrip van dat gemeenschappelijke belang gaat de filosoof terug naar het begin van het ontstaan van alle leven. Daar ontstond in de evolutie iets wat we een belang kunnen noemen dat geschaad dan wel beschermd zou moeten worden. Zelfs het kleinste organisme heeft belang bij zoiets als ruimte, vrijheid, voedsel, zou je kunnen zeggen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

De bosjesman van India

REPORTAGE - Ongeveer 30 jaar geleden merkte Jadav Molai Payeng (Assam, India) op dat er wel erg slangen doodgingen in zijn omgeving en het aantal trekvogels steeds verder afnam. Op zijn vraag aan de dorpsoudsten of het de mensheid net zo kon vergaan, werd lacherig gereageerd dat het zo’n vaart niet zou lopen.

Desalnietemin kreeg hij toch 20 bamboeplanten om te planten. Vanaf dat moment is hij bomen blijven planten. Inmiddels is het een reservaat van meer dan 500 hectare groot geworden met een grote variëteit aan dieren.

Het is een mooi voorbeeld hoe je met geduld en doorzettingsvermogen ook als eenling van grote invloed kan zijn voor het behoud van de natuur.

(via)

Foto: Danny Tax (cc)

Wet staat Grand Prix-teams niet toe door strandreservaat te rijden

De gemeente Noordwijk overtreedt waarschijnlijk de wet als zij toestaat dat drie Grand Prix-teams begin mei door het strandreservaat Noordvoort mogen rijden op weg naar het racecircuit in Zandvoort. Dat stellen de Partij voor de Dieren en de Partij van de Arbeid in de Provincie Zuid-Holland. Volgens hen staan zowel de Algemene Plaatselijke Verordening als de Wet natuurbescherming een dergelijke verstoring van het dieren- en plantenleven ter plekke niet toe.

Begin mei vindt de Dutch Grand Prix Formule 1-race plaats op het circuit in Zandvoort. Ook de provincie Zuid-Holland krijgt te maken met de gevolgen van deze race. Veel bezoekers en ook drie Grand Prix-teams maken in die periode gebruik van hotels en campings in en rond Noordwijk.

Die gemeente heeft laten weten dat ze van plan is de drie Grand Prix-teams toe te staan om drie dagen lang via het strand van Noordwijk naar Zandvoort te rijden. Daarbij doorkruisen ze onder meer het strandreservaat Noordvoort, een drie kilometer lang natuurgebied tussen beide gemeenten, precies op de grens van Zuid-Holland en Noord-Holland. Het is een stiltegebied voor onder meer vogels en zeehonden, waar mensen zo veel mogelijk worden geweerd. Het werd in mei 2019 officieel geopend.

Volgens de ‘Strategische agenda Kust Zuid-Holland’ zijn de rustige stranden tussen Hoek van Holland en Noordwijk, die liggen voor Natura 2000-duingebied, toegevoegd aan het natuurnetwerk Nederland (NNN). Dat geldt ook voor het strandreservaat Noordvoort voor het deel dat in Zuid-Holland ligt.

Foto: wer mei (cc)

Oerbos bedreigd

ELDERS - Natuurbescherming heeft in Polen en Roemenië geen hoge prioriteit.

De werelderfgoedorganisatie UNESCO vergaderde deze week in Krakow. Voor de deur stonden twee groepen rivaliserende demonstranten: milieuactivisten en boswachters. Het ging om het behoud van het bos van Bialowieza, het laatste restje van de ooit uitgestrekte oerbossen in het Europese laagland op de grens van Polen en Wit-Rusland. De Europese bison, de wisent, komt er nog in het wild voor.

De milieuactivisten willen dat de houtkap in het bos wordt gestopt. De boswachters menen dat het voor het behoud van het bos noodzakelijk is bomen te kappen die aangetast worden door een soort kever die zich nestelt in de bast van de bomen. ‘Een smoes om de zaag er in te zetten’, volgens hun tegenstanders. Ze beweren dat ook gezonde bomen van soms honderd jaar oud worden gekapt. Uit protest blokkeerden ze de afgelopen weken al bulldozers en ander zwaar materieel dat in het bos klaarstond voor de ontbossing. De huidige conservatieve Poolse regering steunt de boswachters en ziet vooral het geld dat het bos kan opleveren. De UNESCO, die het bos op de werelderfgoedlijst heeft gezet, koos woensdag de kant van de milieubeweging en drong er bij de regering op aan de houtkap weer aan banden te leggen. Eerder kwamen er ook al protesten tegen de aantasting van het oerbos van de Europese Commissie, wetenschappers en talloze natuurbeschermingsorganisaties over de hele wereld.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Natuurbeschermer Zuid-Amerikaanse Chaco bekroond

Erika Cuéllar leidt lokale mensen in Bolivia, Paraguay en Argentina op tot parabioloog met als doel een betere bescherming van de biodiversiteit in de Gran Chaco: het tweede grote bosgebied van Zuid-Amerika. Vorige week kreeg Cuéllar de Rolex Award uitgereikt voor haar werk. De Chaco, een ecosysteem van droge bossen, is een van de laatste wildernissen op aarde maar wordt ernstig bedreigd door oprukkende veeteelt. Zelf heb ik de Paraguyaanse Chaco één keer mogen bezoeken en er hier over geschreven (1 en 2).

Foto: Vince O'Sullivan (cc)

Wild

COLUMN - Per dag voeren buitenlandse jagers de karkassen van gemiddeld twee neergeschoten leeuwen Afrika uit. Illegaal worden er veel meer neergehaald. In heel Afrika zijn er naar schatting nog slechts 32.000 leeuwen over; internationaal wordt overwogen ze op de lijst van bedreigde diersoorten te zetten. De totale omvang van de natuurparken – de veilige, maar snel krimpende leefwereld van de leeuwen – wordt verre overtroffen door die van de jachtgebieden: illegale jacht is aanzienlijk lucratiever dan het onderhouden en beheren van natuurparken.

Daarnaast worden er in Afrika jaarlijks zo’n 36.000 olifanten afgeschoten, hoofdzakelijk vanwege hun ivoren slagtanden. En alleen al in Zuid-Afrika werden afgelopen jaar 1215 neushoorns omgelegd, zuiver om hun hoorn te bemachtigen.

De VN noemt het een stroperijcrisis en heeft vorige week een resolutie over deze wildlife crime aangenomen. (Zou het wellicht helpen wanneer vliegtuigmaatschappijen en rederijen voortaan weigeren om dood groot wild te vervoeren?)

Anders dan jagers zelf graag beweren, gaat het geld van de legale jacht niet naar natuurbescherming. De VN berekende recent dat slechts drie procent van de opbrengsten van de gereguleerde jacht op groot wild ten goede komt aan de lokale gemeenschap en aan natuurbeheer. Daar redden de resterende olifanten, neushoorns en leeuwen het echt niet mee.

Foto: foto van de auteur

Handhaaf de regels voor natuurbescherming

ELDERS - Waardevolle natuurgebieden in de Baltische landen en het natuurbeschermingsbeleid van de EU.

Het natuurpark Ķemeri, even ten westen van Riga (Letland), is een 38. 165 hectare groot gebied met bossen, meren en moerassen. Het is in 1997 als beschermd natuurgebied aangewezen en sindsdien met steun van de Europese Unie toegankelijk gemaakt voor natuurliefhebbers, vissers, vogelaars en ’s winters voor langlaufers. Kemeri is vanouds een kuuroord vanwege de daar aanwezige zwavelbronnen. In de dorpen Lapmezciems en Ragaciems aan de Golf van Riga zijn bescheiden toeristische voorzieningen.

Een van de meest waardevolle delen van het natuurpark is het Lielais Ķemeru tīrelis moeras, een hoogveengebied met talloze vennetjes waar op houten vlonders een wandelpad is uitgezet van drie kilometer. Er groeien bijzondere soorten mossen en orchideeën. In het Kanieris meer is ook zo’n wandelpad op vlonders gemaakt met een uitkijktoren voor vogelaars. De roerdomp en de zeearend moeten er te vinden zijn. Mensen kom je er nauwelijks tegen.

zilverreiger

Er zijn meer waardevolle natuurparken in de Baltische landen.  In Litouwen is de Koerse Schoorwal, Kuršių Nerija National Park, een door de UNESCO beschermd natuurgebied, de moeite waard. Het is een bos- en duingebied op een smalle, honderd kilometer lange strook tussen de Oostzee en een binnenwater. Een deel van de strook ligt op het grondgebied van de Russische enclave Kaliningrad, het voormalige Oost-Pruisische Koningsbergen. Het vissersdorp Nida (Nidden) is bekend vanwege het voormalige zomerverblijf van de Duitse schrijver Thomas Mann.

Vara’s Vroege Vogels hoofdredacteur distantieert zich van beschermde houtsnip verschalkende DWDD collega’s

In De Wereld Draait Door werd gisteravond een beschermde vogelsoort, te weten een houtsnip, bereid en opgegeten. Chefkok Kranenborg bekende daarbij ook dat hij ooit illegaal houtsnippen had ingevoerd vanuit Schotland in de buik van een dode ree. Zonder enige kritische vraag te stellen verschalkte presentator Matthijs van Nieuwkerk het vogeltje (om precies te zijn: hij zoog de hersenen uit de gespleten schedel). Tafeldame Claudia de Breij (vegetariër) at niet mee, maar bracht enkel een paar keer een viezig “ieuw” uit.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Streep door Natuur

Een ludieke guerilla-plakactie tegen het wanbeleid van staatssecretaris Bleker. Overal in Nederland wordt de natuur doorgestreept in plaatsnamen, Bleker doet immers hetzelfde: de natuur doorstrepen (filmpje). Check de enorme reikwijdte zowel geografisch als grammaticaal van Streep door Natuur. Vriendjes worden met de afplakkers doe je op Vleesboek.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende