De Belgische socialistische leider Hendrik de Man (1885-1953) kende ik als propagandist van de ethische, personalistische stroming in de midden 20e eeuwse sociaal-democratie die in Nederland vertegenwoordigd werd door onder andere dominee Willem Banning. De Man is hier daarnaast bekend vanwege zijn Plan van de Arbeid, een poging om de economische crisis tegen te gaan door vergaand staatsingrijpen. En ik wist ook nog dat De Man na de oorlog wegens collaboratie is veroordeeld. In de ontluisterende biografie Hendrik de Man. Een man met een plan laat Jan-Willem Stutje, die eerder een biografie schreef over Ferdinand Domela Nieuwenhuis, zien dat De Man ook al ver voor de oorlog verkeerde, noodlottige keuzes heeft gemaakt. Hendrik de Man, afkomstig uit een Antwerps bourgeois milieu, is in de jaren voorafgaand aan de Eerste Wereldoorlog actief in de socialistische jeugdbeweging. Het is de enige periode in zijn leven dat hij direct betrokken is bij de massa van de arbeiders waarvoor de socialistische beweging opkomt. Hij is dan ook nog internationalist en staat in contact met Duitse socialisten zoals Karl Kautsky. Als de oorlog uitbreekt is het gedaan met de internationale solidariteit en meldt hij zich als vrijwilliger. Hij ontpopt zich als militairist en treedt ook later nog eens vrijwillig in dienst als reservekapitein. Zijn deelname aan de oorlog heeft nog een ander effect. Hij neemt afstand van de werkende bevolking als beslissende kracht van de beweging. Een socialistische samenleving, zegt hij in 1919, is niet mogelijk met een proletariaat dat 'even miserabel, even zielloos, zonder enige behoefte aan cultuur en onwetend was als de Belgische arbeidersklasse van vandaag' (p. 89). Hij gaat zich vanuit dat elitaire standpunt bezighouden met de culturele verheffing van het volk en neemt in geschriften afstand van het marxisme.
We hadden onszelf de Liberale Partij genoemd kunnen hebben. We kozen ervoor om ons Nationaalsocialisten te noemen.
Adolf Hitler, 1923
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
ACHTERGROND - De Nazi’s waren de oorspronkelijke privatiseerders.
Het is een populair verwijt in zekere rechtse kringen: ‘Hitler was een socialist!’
Uiteraard klopt daar niets van, maar voor diegenen die meer overtuiging behoeven, zijn er deze twee lezenswaardige artikelen (I, II) van historicus Germà Bel (via).
In het eerste artikel toont Bel aan dat de term ‘privatisering’ niet – zoals vaak aangenomen – afkomstig is uit een boek uit 1969 van Peter Drucker, maar al opduikt in de jaren dertig in beschouwingen over doelbewuste hervormingen van de Duitse (nazi-)economie.
In een tweede, uitgebreider artikel laat Bel zien dat het (vroege) partijprogramma van de NSDAP weliswaar voorzag in nationalisatie van banken en andere bedrijven, maar dat Hitler, als overtuigd sociaal-Darwinist, privébezit niet aan banden wilde leggen.
Belangrijker dan ideologische motieven waren echter praktische overwegingen:
The Nazi government used privatization as a tool to improve its relationship with big industrialists and to increase support among this group for its policies.
Zodoende ging de economische politiek van Nazi-Duitsland direct in tegen de algemene trend, zoals die toen ook in de westerse democratieën bestond:
Nazi Germany privatized systematically, and was the only country to do so at the time. This drove Nazi policy against the mainstream, which flowed against the privatization of state ownership or public services until the last quarter of the twentieth century.
Alhoewel de nadruk nog immer op de Tweede Wereldoorlog ligt, herdenken we vandaag niet alleen de slachtoffers uit die oorlog, maar ook de Nederlanders die zijn omgekomen bij andere gewapende conflicten en vredesoperaties, waar dan ook ter wereld. Uiteraard, de Tweede Wereldoorlog heeft in onze moderne geschiedenis de meeste impact en dus is het niet zo vreemd dat hier dan ook de meeste aandacht naar uitgaat. Maar we staan tegenwoordig ook stil bij al die andere slachtoffers, militairen en burgers, en de nabestaanden, ongeacht hun leeftijd, status, huidskleur, culturele herkomst, religieuze overtuiging of politieke voorkeur.
In dit opzicht heeft de oproep van Mei Li Vos om de PVV te weren bij de dodenherdenking iets potsierlijks. We herdenken namelijk al een tijdje niet meer alleen de slachtoffers van de nazi’s, maar ook degenen die in Libanon, Bosnië of Afghanistan zijn omgekomen in conflicten met partijen van verschillende politieke pluimage. Centraal in haar betoog stond het zogenaamde ‘woordgrapje’ uit het verkiezingsprogramma van de PVV “de slachtoffers van het (nationaal)socialisme”. Omdat de PVV, als geijkte socialistenhaters, blijkbaar iets anders zou herdenken dan de meeste mensen, zouden zij geen acte de presence mogen geven. Doch, in feite heeft het socialisme ook de nodige slachtoffers gemaakt. Tijdens de Koreaanse Oorlog sneuvelden bijvoorbeeld 120 Nederlanders door communistisch vuur. Ook zij worden vandaag herdacht. Het Nationaal Comité 4 en 5 Mei heeft formeel gezien volledig gelijk door te stellen dat PVV’ers gewoon welkom zijn, net als ieder ander.
Maar wie zijn die slachtoffers van het ‘(nationaal)socialisme’ nu precies? En wat wordt met dat woordgrapje bedoeld? Dit is ook voor meerdere uitleg vatbaar. De meest gehanteerde definitie is die van Martin Bosma, die de geschiedschrijving danig wil vervalsen door vast te stellen dat Hitler een socialist was en daarmee alle hedendaagse partijen die enigszins op socialistische leest geschoeid zijn medeverantwoordelijk maken voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De PvdA, De SP, dat zijn de hedendaagse nazi’s, zo lijkt Bosma te willen zeggen. Daarmee gaat hij voorbij aan het gegeven dat als je het xenofobe en nationalistische sausje uit het PVV-program elimineert, de PVV niets meer is dan een slap aftreksel van de SP. Een andere uitleg is dat we ook de Nederlanders herdenken die in de Tweede Wereldoorlog zich hadden aangesloten bij de Waffen-SS en aan het oostfront zijn gesneuveld door Russische kogels. We weten inmiddels dat die jonge frontsoldaten zich lang niet allemaal uit ideologie aansloten bij de Waffen-SS, maar dat velen van hen niet meer waren dan gelukszoekers die hierin puur een mogelijkheid zagen om zichzelf te kunnen ontworstelen aan de sociale onderkant van de samenleving. Ze wisten niet beter dan dat ze een betere toekomst in het vooruitzicht gesteld werden. Doelt de PVV op hen? Een derde uitleg is dat de uitdrukking ‘(nationaal)socialisme’ simpelweg niets meer is dan een ongefundeerde provocatieve en populistische sneer naar de linksige partijen. En dat lijkt me de meest plausibele uitleg. Niets meer en niets minder.
Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.
De Jeugdbeweging van de British National Party, ontstaan uit een breuk met het fascistische National Front, heeft een wervingsclipje opgenomen met een oproep om terug te vechten tegen de teloorgang van de christelijke waarden en het blanke Britse volk.
En wie is daarvan de schuld?
Een onheilig verbond:
De bankiers, die ons tot schuldenslaven willen maken, nadat hun bankenplannetjes ons in onbetaalbare schulden hebben gestort.
De harteloze zionisten, die enkel buitenlandse belangen hebben, en die onze soldaten uitzenden om te vechten voor het privégewin van hebberige politici.
De culturele marxisten, die ons schoolsysteem verzieken.
De kapitalisten, die ons zowel loonslaven willen maken, als gehersenspoelde consumenten.
De militante homoseksuelen, die het homohuwelijk en homoadoptie er doorheen drukken, om de traditionele familie-eenheid te verwoesten.
De media, die de racistische aanvallen tegen blanken negeren..
Zouden deze jongmensen – die ironisch genoeg klagen over de verdomming van het onderwijs – doorhebben dat ze zowel de nationaal-socialistische zondebokken als nationaal-socialistische speerpunten overnemen? De nazi’s gaven namelijk ook de banken, kapitalisten, joden, marxisten en de media de schuld. En homoseksuelen werden naar het kamp gestuurd.
Wat de BNP-Youth hier doet, is een nationaal-socialistisch programma uitrollen. Op de tonen van opzwepende krijgsmuziek. Hoe eng wil je het hebben?
Zonder dat ze het waarschijnlijk zelf zagen gaf GeenStijl vanochtend aan dat de islamisering van de samenleving is gestopt. Althans als je “meer mensen met de naam Moha(m)med om je heen ervaart als islamisering”. Wie een beetje kennis heeft van populatiegroei ziet in onderstaand figuur de typische stabilisering na een korte periode van exponentiële groei.
De Nederlandse Voornamenbank heeft vanaf vandaag alle Nederlandse voornamen online staan en u kunt zelf interessante tijdsbalken en geografische spreidingskaartjes maken: HIER. Als extra service heeft Sargasso al een paar figuren opgevraagd en afgedrukt die o.a. de ondergang van Henk&Ingrid tonen, de verdwijning van Johnny&Anita, het uitsterven van Jan, stabilisering van de islamisering (Samir, Aisha), een populariteitsdaling van het moslimterrorisme (Osama en Jihad) én het nationaal-socialisme (Adolf en Anton), klik en scroll…
Zodra iemand een vergelijking met de Tweede Wereldoorlog maakt, komen de kritieken. Vaak is de kritiek terecht. Ongenuanceerde vergelijkingen, scheve vergelijkingen en onjuiste vergelijkingen zijn schering en inslag. Iedereen, van uiterst links tot uiterst rechts, houdt ervan om de Tweede Wereldoorlog erbij te slepen. Denk alleen maar aan Wilders die president Obama met Chamberlain vergelijkt. Of Herman van Veen, die op zijn beurt de PVV vergelijkt met de NSB. Ik wil het nu niet hebben over welke vergelijking getuigt van historisch inzicht: dat moet eenieder voor zichzelf maar uitmaken. Mijn vraag is de volgende: “Kan een vergelijking van een gebeurtenis uit het heden met de Tweede Wereldoorlog ooit zinvol zijn? Staat niet iedere gebeurtenis op zichzelf? Zorgt niet iedere vergelijking voor een verstoring van de werkelijkheid, in plaats van dat de vergelijking inzicht verschaft in ontwikkelingen die nu plaatsvinden?”
Schaapskleren
Critici hebben een punt. De geschiedenis herhaalt zich namelijk nooit letterlijk. Er zijn altijd andere slachtoffers, daders, motieven en omstandigheden. Te vaak maakt men vergelijkingen zonder dat men specificeert wat er vergeleken wordt. De totaal andere historische context maakt een letterlijke vergelijking al bij voorbaat krachteloos. Daarvoor verschilt de 21ste eeuw eenvoudigweg teveel met de jaren ’30 en ’40 van de vorige eeuw. De eens frisse en nieuwe ideologieën fascisme en communisme bleken wolven in niet al te toedekkende schaapskleren. Ze zijn definitief verworden tot ouderwetse en nare ideologieën. Kortom: de aantrekkingskracht is weg, de glans verloren en ze behoren tot de geschiedenis. Maar is met het verdwijnen van de grote totalitaire ideologieën van de 20ste ook al het gevaar geweken? Natuurlijk niet.
Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Heeft China een goede voedingsbodem voor nationaal-socialisme?
Het is donderdag, het regent en we vonden een oude doos. [Made in Britain] op de zijkant gestempeld. De geur van celluloid, een halfverroest filmblik en een 16mm spoel. Een ongedateerde BBC-opname met een wetenschappelijke verklaring waarom de Engelsen niet bevattelijk waren voor de nationaalsocialistische missie’. En meer. Gelijk maar op YouTube geplempt, want dees moeten meer zien.
Stiekem stond het ding er al een tijdje. Maar je moet em zien – zelfs als je em al kent. Is namelijk zum lächeln, with humour enzo, en dan een beetje op niveau. Fry and Laurie, zegt eigenlijk al genoeg. ‘Tricky Linguistics’ deze keer – seizoen 1, aflevering 2. Just a bit:
‘Language is my mother, my father, my husband, my brother, my sister, my whore, my mistress, my check-out girl; language is a complimentary moist lemon-scented cleansing square or handy freshen-up wipette. Language is the breath of God. Language is the dew on a fresh apple; it’s the soft rain of dust that falls into a shaft of morning light as you pluck from an old bookshelf a half-forgotten book of erotic memoirs. Language is the creak on a stair, it’s a spluttering match held to a frosted pane, it’s a half-remembered childhood birthday party; it’s the warm, wet, trusting touch of a leaking nappy, the hulk of a charred Panzer, the underside of a granite boulder, the first downy growth on the upper lip of a Mediterranean girl. It’s cobwebs long since overrun by an old Wellington boot.’
Nazi’s in zwarte uniformen, volgens Fox News een ‘civil rights movement’, gaan patrouilleren in Sanford, waar Trayvon Martin werd doodgeschoten, ‘om te kunnen ingrijpen als de zwarten uit zijn op rassenrellen’ (dank su). Klik.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.