Moldavische oligarch koopt stemmen tegen aansluiting bij de EU

In Moldavië wordt op 20 oktober tegelijk met de presidentsverkiezingen een referendum gehouden over de aansluiting van het land bij de EU. Voor de campagne over het referendum is de partij van oligarch Ilan Shor uitgesloten van deelname . Shor opereert via Telegram vanuit Moskou waar hij verblijft nadat hij veroordeeld was tot 15 jaar gevangenisstraf wegens ontvreemding van een miljoen dollar uit Moldavische banken. Nu biedt hij iedereen geld die voor hem stemmen ronselt tegen het EU-lidmaatschap. Het Europees Parlement stemde deze week met overgrote meerderheid voor een resolutie waarin Rusland wordt opgeroepen de onafhankelijkheid van Moldavië te respecteren en te stoppen met politieke inmenging. Ilan Shor die zowel in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk als de EU op de sanctielijst staat, werd aanvankelijk tot 7,5 jaar veroordeeld vanwege de Grand Theft. Nadat hij een tijdje onder huisarrest had doorgebracht, vluchtte hij in 2019 naar zijn geboorteland Israël, waar hij tot 2024 woonde. Momenteel woont hij in Rusland, waar hij dit jaar het staatsburgerschap kreeg. In Moldavië is zijn straf in 2023 verhoogd tot 15 jaar. Nu doet het voormalige parlementslid verwoede pogingen om Moldavië weer in het Russische kamp te krijgen. Hij heeft daarvoor contacten met maar liefst vier pro-Russische partijen. Dat zijn eigen partij door de Kiescommissie is geschrapt van de lijst van voor het referendum toegelaten politieke partijen komt omdat ze niet de vereiste documenten heeft geleverd. Presidentsverkiezingen Bij de presidentsverkiezingen is de partij van Shor wel toegelaten volgens een uitspraak van het Moldavische Hooggerechtshof dat een eerdere beslissing van het parlement terugdraaide. Kremlin-gezinde kandidaten kunnen het straks dus opnemen tegen de huidige pro-EU president Maria Sandu. Zij was erg blij met het besluit van de EU in 2022 om naast Oekraïne en Georgië ook Moldavië uit te nodigen voor het EU-lidmaatschap. Ondanks de vele twijfels over de kans dat het land aan alle voorwaarden kan voldoen hoopt Moldavië in 2030 volledig lid te kunnen worden. Het Moldavische parlementslid Eugeniu Sinchevici: "Vrede en veiligheid, welvaart en een goed functionerende rechtsstaat zijn wat wij nodig hebben. Ons land is pas net op weg een echt democratische en vrije samenleving te worden, en die willen we behouden. Daar zal de Europese Unie voor zorgen." Uit opinieonderzoek blijkt dat zo'n 60 procent van zijn landgenoten het met hem eens is. Dat zou dan in het aanstaande referendum bevestigd moeten worden. Gagaoezië Maar er zijn ook nog sterke pro-Russische sentimenten in de oude Sovjet-staat waar Shor gebruik van kan maken om zich terug te vechten in zijn land. Een deel van de oorspronkelijke republiek Moldavië, Transnistrië, is feitelijk al in handen van een ouderwetse pro-Russische communistische partij. In het meer pro-Europese deel van het land vreest men de destabiliserende invloed van Rusland uit Transnistrië. Dan is er ook nog het "Autonoom territoriaal gebied Gagaoezië" in het zuiden van het land. Daar woont een Turkse minderheid die overwegend Russisch gezind is. Na de ontmanteling van de Sovjet-Unie werd hier in 1990 de Republiek Gagaoezië uitgeroepen uit vrees voor de groeiende invloed van Roemenië op het land. De onafhankelijkheid kwam er niet, wel werd Gagaoezië een autonome regio. De huidige politiek leider Yevgenia Gutsul is pro-Russisch en dankt haar carrière van telef0niste tot gouverneur volledig aan Ilan Shor. Hij koos haar vorig jaar als kandidaat voor zijn partij. Ze werd tot gouverneur gekozen op een programma met veel onrealistische beloftes. In april van dit jaar werd Gutsul door het Moldavische OM beschuldigd van het doorsluizen van geld uit Rusland naar een pro-Moskou partij. Ze komt regelmatig in Moskou en speculeert op een nieuwe poging tot afscheiding van de regio onder bescherming van het Kremlin. Corruptie Moldavië is het armste land van Europa. Het lidmaatschap van de EU kan het land misschien helpen, al moet ook hier gevreesd wordwen voor leegloop en 'braindrain'. Daarnaast maken de voortdurende corruptie en de macht van een klein aantal oligarchen zoals Shor een lidmaatschap over een jaar of vijf zeer onwaarschijnlijk. Deze week kwam Balkan Insight met een verhaal over een omkoopschandaal in een ziekenhuis. Vorig jaar werden de plaatsvervangend directeur en drie afdelingshoofden van het Oncologisch Instituut van Moldavië, het enige gespecialiseerde kankerziekenhuis in het land, gearresteerd omdat ze steekpenningen van patiënten zouden hebben geëist om de wachtlijst te omzeilen. Veel van deze gevallen, schrijft BI, worden niet vervolgd en de artsen blijven gewoon op hun post.

Quote du jour | Transnistrië

Zucht… alsof er nog niet genoeg gedoe is in die regio, nu dit in Transnistrië:

The Supreme Soviet [so-called parliament] of the Moldovan region of Transnistria voted on Wednesday to ban the public use of the name “Transnistria” and instead use only the Russian term “Pridnistrovia”, or the Pridnestrovian Moldavian Republic, for the breakaway territory.

The draft law was submitted by the region’s pro-Russian separatist leader Vadim Kransnoselsky who claimed the term “Transnistria” contained notions of “fascism” and even “Nazism”.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: daliscar1 (cc)

Ook Britse onderhandelingen met de WTO zitten vast

ACHTERGROND - Als de onderhandelingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU over nieuwe handelsrelaties vastlopen, kunnen de Britten altijd nog terugvallen op de WTO-regels, zo is de veronderstelling. Maar dan moeten het VK wel zelfstandig lid zijn van de WTO. Ook de gesprekken daarover vlotten echter niet.

Ergens vorig jaar werd de Moldavische diplomate Corina Cojocaru de toegang geweigerd tot Groot-Brittannië. Dat boeide toen niemand, want Moldavië is een onbetekenend land aan de rand van Europa en daarbinnen stelde Cojocaru ook niet zoveel voor. Behalve dat ze de officiële onderhandelaar namens haar land is bij de Wereldhandelsorganisatie WTO. En toen ze zich moest buigen over het Britse verzoek om deel te nemen aan een verdrag aangaande overheidsaanbestedingen, dacht ze: als ik al niet toegelaten word, hoe kunnen onze bedrijven dan eerlijk toegang krijgen tot de Britse markt?

En dus zei Cocojaru: nee. Zo dreigt het VK de toegang ontzegd te worden tot een markt die wereldwijd 1,7 biljoen dollar omvat. Voor de Britten is het een reminder dat Brexit niet alleen betekent dat Londen zelfstandig met Washington kan praten, maar dat het ook met Cisinau om tafel moet.

Sowieso lopen de gesprekken met de WTO niet soepel, gaf de Britse minister van handel Liam Fox, eind oktober toe. Moldavië zou waarschijnlijk zijn pijn verbeten hebben als de Verenigde Staten, China en een dozijn andere landen niet om diverse redenen al op de rem waren gaan staan. De kern zit in het opdelen van de Europese quota bij een scheiding. Onder de WTO-regels gelden complexe regels voor tarieven, die gebonden zijn aan maximale hoeveelheden te importeren en exporteren goederen. Dit om bijvoorbeeld dumping te voorkomen. De EU en het VK zijn het weliswaar eens over de verdeling van quota, maar andere landen vinden die afspraken te vaag.

Foto: Tony Bowden (cc)

Moldavië tussen oost en west

ELDERS - Moldavië is een arm, gespleten land tussen Oekraïne en Roemenië, op de geopolitieke grens van oost en west. Een deel kijkt naar Rusland, een ander deel verwacht het heil uit de EU.

Begin deze maand vond in Berlijn onder auspiciën van de OECD een conferentie plaats die tot nieuwe stappen zou moeten leiden voor de hereniging van de twee delen waaruit Moldavië sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie bestaat. De besprekingen, waar ook Rusland, Oekraïne, de EU en de VS bij betrokken waren hebben weinig opgeleverd. De spanningen tussen Rusland en de NATO die sinds de oorlog in Oekraïne weer zijn opgelaaid zetten een enorme druk op de politieke situatie in Moldavië.

Transnistrië, het oostelijke deel van Moldavië, waar Russen in de meerderheid zijn, heeft zich al in 1990 afgescheiden en functioneert sindsdien als een niet erkende dwergstaat die beschermd wordt door de aanwezigheid van Russische troepen en verder ook economisch volledig afhankelijk is van Rusland. In de hoofdstad Tiraspol zetelt nog steeds de Opperste Sovjet als parlement. Het landsdeel is een reservaat van ouderwets sovjetcommunisme. Ze hebben goedkoop Russisch gas, de geheime dienst heet KGB, er wordt Russisch gesproken en er is geen McDonalds. In 2006 stemde een overgrote meerderheid van de bevolking in een niet-erkend referendum voor aansluiting bij Rusland. Sinds de bezetting van de Krim door Rusland in 2014 en de oorlog in Oost-Oekraïne is het separatisme weer opgelaaid.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Quote du jour | wapens naar Moldavië?

QUOTE - Tja, in Moldavië kijken ze natuurlijk ook met lede ogen naar wat er in het oosten gebeurt. Zij hebben immers ook een smalle strook van hun land waar, eh, de Russische bevolking “beschermd” door een Russische bezettingsmacht (of was het nou een “vredesmissie”?). De minister van defensie denkt er het zijne van:

“We cannot neglect the presence of an uncontrolled state that is so militarized,” Nosatii said about unrecognised Transnistria.

Foto: Kaart: Center for Security Studies (cc)

Een Oost-Europees zooitje: associatieverdragen scheppen verantwoordelijkheid

In 2014 tekenden Georgië, Moldavië en de Oekraïne associatieverdragen met de EU, maar hervormingen zijn nu tot stilstand aan het komen. De EU moet de overheden van deze drie landen ertoe bewegen om méér te doen.

Europa’s Zuidelijke buren verkeren in een staat van chaos, met een burgeroorlog in Syrië en anarchie in Libië, die migranten en vluchtelingen naar de Europese kusten jaagt, waardoor weinig EU-leiders oog hebben voor wat er bij hun Oostelijke buren speelt.

Maar Europa kan de uitdagingen en kansen daar niet negeren. Er zijn beperkingen aan wat het met Armenië, Wit-Rusland en Azerbeidzjan aan kan vangen: het zou verbeterde relaties moeten bevorderen met de eerste twee; en het zou haar besten moeten doen te reageren op de onderdrukking en corruptie in de laatste. Maar haar prioriteit zou moeten zijn om hervormingsprocessen in Georgië, Moldavië en Oekraïne nieuw leven in te blazen, in verbondenheid met bevolkeren die snakken naar beter bestuur en een einde aan een nepotistische zakencultuur

Armenië, Wit-Rusland, Azerbeidzjan

In Armenië is voortgang in de betrekkingen met de EU in 2013 tot een halt gekomen toen Moskou op Yerevan leunde om toe te treden tot de door Rusland geleide Eurasiatische Economische Unie, in plaats van een associatieovereenkomst te tekenen met de EU. Sinds dat moment zijn de EU en Armenië echter onderhandelingen begonnen over een nieuwe overeenkomst, die beoogt zoveel mogelijk van het eerdere associatie-ontwerp te behouden. Armenië is voor Rusland afhankelijk voor haar veiligheid, maar de EU zou haar moeten helpen haar bewegingsvrijheid inzake buitenlandbeleid en handelsrelaties zoveel mogelijk te behouden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Welkom in Moldavië!

Welkom in het armste land van Europa. Moldavië is na de onafhankelijkheid in 1991 nagenoeg volledig leeggeroofd door corrupte politici.

Het is zelfs geen kandidaatlid van de Europese Unie, voornamelijk ook omdat de communisten een pro-Russische koers voorstaan.

Pro-Europese partijen nipt aan kop in Moldavische verkiezingen

Zo meldt Trouw:

Hoewel de pro-Russische Socialistische Partij de meeste stemmen heeft binnengesleept tijdens de parlementsverkiezingen, hebben de Ruslandgezinde partijen geen meerderheid voor een coalitie. De drie pro-Europese partijen hebben bij elkaar wel genoeg stemmen. […]

Dat maakte de centrale kiescommissie van het Oost-Europese land bekend. Na het tellen van 87 procent van de stemmen bleek dat de Liberale Democraten, de Liberalen en de Democraten 44 procent van de stemmen hebben gekregen. Dat is genoeg om minimaal 51 zetels te veroveren in het parlement, dat bestaat uit 101 zetels. Waarschijnlijk weet de coalitie zelfs 54 zetels te behalen. Dat betekent dat het blok van drie partijen, onder leiding van premier Joerie Leanca, de in 2009 ingezette pro-Europese koers kan doorzetten.

Volgende